Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/720 ESAS
KARAR NO : 2022/690 KARAR

DAVA : Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 24/02/2020
KARAR TARİHİ : 04/07/2022
GEREKÇELİ K.TARİHİ : 04/07/2022
Mahkememizde görülen Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı şirket … Plastik Kalıp İnşaat Turizm Otomotiv Gıda San.ve Tic. Ltd.Şti. tarafından davacı şirket aleyhine, Kemalpaşa l .Asliye Hukuk (l.İcra Ceza) Mahkemesi …E. Sayılı dosyası ile karşılıksız çek keşide etme suçundan şikayette bulunduğunu, söz konusu çek ile ilgili olarak işbu menfi tespit davasını açma zarureti doğduğunu, davacı şirketin… Yapı Market İmalat İthalat İhracat San. Tic. Ltd. Şti. arasındaki ticari ilişkiye istinaden ham madde alışverişine ilişkin olarak sözleşme kurulmuş bu sözleşme ilişkisi çerçevesinde davacı şirket yetkilisi … tarafından davalı adına Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. Batıkent Şubesi’ne ait……….. seri numaralı, 06.07.2019 keşide tarihli, 18.000,00 TL bedelli çek keşide etmiş olduğunu, fakat davalı şirket tarafından, sözleşmeyle belirlenen ham madde teslim etme yükümlülüğü yerine getirilmemiş olduğunu, dolayısıyla davacı şirket çekin iadesini beklerken iadesi yapılmamış ve karşılığı bankada bulundurulmamış olduğunu, kararlaştırılan edimin hiç yerine getirilmemiş olmasına rağmen davacı şirket yetkilisi … tarafından keşide edilen çek, hamili tarafından süresinde bankaya ibraz edilerek çekin arka yüzüne karşılıksız olduğuna dair şerh düşürtülerek, icra takibi başlatılmaksızın, Kemalpaşa l.Asliye Hukuk (l.İcra Ceza) Mahkemesi ……..E. Sayılı dosyası ile karşılıksız çek keşide etmek suçundan ceza davası açıldığını, söz konusu çek ile ilgili olarak, çekin emre düzenlendiği davalı şirket … Plastik Kalıp inşaat Turizm Otomotiv Gıda San. ve Tic.Ltd.Şti.’ne herhangi bir borcu bulunmadığını, ticari ilişkiye dayalı sözleşme ile belirlenen ham madde teslimi gerçekleştirilmeyerek davacı şirketin mağdur edildiği, ticari faaliyetlerinin sekteye uğramasına neden olunduğu, keşide edilen çekin bankaya ibrazının davacı aleyhine karşılıksız çek keşide etmek suçundan açılan ceza davasının haksız ve kötü niyetli olduğunu, açıkladığı nedenlerle davanın kabulüne, davacının 18.000,00-TL’den borçlu olmadığının tespitine, alacağın %20’sinden aşağı olmamak üzere davalıların kötüniyet tazminatına, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili, cevap dilekçesinde özetle; Yetkili mahkemenin Kemalpaşa/İzmir mahkemeleri olduğunu, bu nedenle yetki itirazında bulunduklarını, davacı ile ham madde tedariki hususunda anlaşma yapıldığını, sözleşmenin yerine getirilmediğini bu nedenle dava konusu çekten dolayı borçlu olmadığını iddia ettiğini, bu iddianın kabulünün mümkün olmadığı gibi davacının amacının da anlaşılamamış olduğunu, yapılan araştırmalara göre davacının, davalı şirketten almış olduğu malları başka alacaklılarına satıp onlara olan borçlarını kapatmış ve davalıya olan borçlarını inkâr etmek suretiyle davalı aleyhine hukuki bir dolandırıcılık içine girmiş olduğunu, taraflar arasındaki ticari ilişkiye dayalı olarak dava konusu çekin karşılığı malların teslim edildiğini, davacının iddialarını kabul etmediklerini bu nedenle iddialarını ispat etmesini merakla beklediklerini, davacının tanık dinletme taleplerini HMK’ ya aykırı olması nedeniyle kabul etmediklerini, açıkladığı nedenlerle yetki itirazının kabulüne, aksi taktirde davanın reddi ile %20 den aşağı olmamak üzere belirlenecek olan tazminatın davacıdan alınarak davalıya verilmesine, masraf ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Bilirkişi Raporu : Bilirkişi ……….. tarafından düzenlenen 23/09/2021 tarihli raporda özetle ; Davalı şirketin incelemeye sunduğu ticari defter kayıtlarında dava konusu 18/02/2019 tarihli olan ……..nolu 18.000,00 TL tutarındaki çek ile ilgili olarak muavin hesap kayıtlarından görüleceği üzere, yevmiye defter kaydında 18/02/2019 tarihli 11 nolu fiş kaydı ile davacıya alacak kaydedildiği, daha sonra 06/07/2019 tarihli 127 nolu fiş kaydı ile davacı hesabına 18.000,00 TL “…………n karşılıksız çıkması” açıklaması ile borç kaydedildiği tespit edildiği, karşılıksız çıkan 18.000,00 TL çek tutarının davacının hesaplarına borç kaydedilmesi sonucunda 46.622,24 TL olan davacının bakiyesinin 64.622,24 TL tutarına ulaştığı, diğer bir ifadeyle davalının davacıdan olan alacağı 64.622,24 TL olarak göründüğü, çek bedelinin çok daha üzerinde bir alacak tutarı bulunduğu, taraflar arasındaki ticari ilişki nedeniyle davalı adına verilen 06/07/2019 tarihli 18.000 bedelli çekin davalının edimi yerine getirmediği gerekçesiyle bedelsiz kalmadığı hususunda davalının ticari defter kayıtlarından tespit yapıldığı görüşü ile raporunu düzenlemiştir.
Bilirkişi Raporu : Bilirkişi …….. tarafından düzenlenen 05.05.2022 tarihli raporda özetle İşlemlerin kaydedildiği defterler ile dayanağını teşkil eden inceleme konusu belgelerin V.U.K. hükümlerine uygun olarak tanzim edildiği, süresinde kapanış tasdiklerinin yapıldığı, Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerinde belirtilmiş usul ve esaslara ve Genel Muhasebe kurallarına uygun olduğu,
Davalı Şirket … Plastik Kalıp İnşaat Turizm Sanayi ve Turizm Ticaret Şirketi ile aralarında bir Cari hesap Sözleşmesinin bulunmadığı, Aşağıda tarih numara ve muhasebe kayıt tarihleri yazılı faturaların alınarak ticari defterlere süresinde ve doğru olarak kaydedilmiş olduğu, ödenmediği iddia edilen 18.000 lira tutarındaki çekin ilavesi ile toplam tutar 64.622,22 lira olmakta ve davalı firmanın tutarı ile uyumlu hale geldiği, Şirket defter ve belgelerinin incelenmesinde söz konusu 18.000 lira tutarlı çekin ödendiğine dair herhangi bir kayıt tespit edilememiş, bu tutara ait düzenlenen herhangi bir iade faturasına rastlanamamış olup bu tutarında borç tutarına ilavesi gerektiği, tüm faturalara irsaliye düzenlenmiş ve … Kargo isimli firma aracılığı ile gönderilmiş ve Ticari defter kayıtlarında … Kargo tarafından düzenlenen faturalarında olduğu görüldüğü, Davalı tarafından yapılmış olan mal teslimleri ve önceki yıldan devreden tutar ile kesilen ve Davacı tarafça ticari defterine kaydedilen toplam 84.622,18 liraya karşın davacı tarafından verilen ve 18.000,00 lirası ödenmeyen toplam 38.000 lira tutarındaki çek düşüldüğünde her iki taraf ticari defterleri ile tutarı sabit olan 64.622,22 liralık borcun mevcudiyeti görüşü ile raporunu düzenlemiştir.
Dava; Kambiyo senedinin bedelsizliğinden kaynaklanan menfi tespit davasıdır.
Davacı ile davalı arasında hammadde teminini konu olan sözleşme ilişkisi olduğu tartışmasızdır. Bu ticari ilişkide davalının teslimini gerçekleştirdiği ürünler yönünden para alacaklısı, davalı … Şirketinin ise hammaddeyi davacı … Şirketi’ne teslim borcu altında olduğu tartışmasızdır.
Davacı; davacı şirket yetkilisi … tarafından davalı adına Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. Batıkent Şubesi’ne ait 6325136 seri numaralı, 06.07.2019 keşide tarihli, 18.000,00 TL bedelli çekin bedelsizliği nedeniyle borçlu olmadığının tespitini talep etmiş
Davalı davanın reddini savunmuştur.
Tarafların ticari defter ve kayıtları üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Davalı … Plastik Kalıp İnşaat Turizm Otomotiv Gıda San.ve Tic. Ltd.Şti. ne ait 2019 yılı ticari defterlerin usulüne uygun tutulduğu, defterlerin açılış tasdikleri ile yılsonu kapanış onaylarının yasal süresinde yaptırıldığı dikkate alındığında Ticari defterlerin delil niteliğinin bulunduğu,
Davalı Şirket … Plastik Kalıp İnşaat Turizm Sanayi ve Turizm Ticaret Şirketine ait işlemlerin kaydedildiği defterler ile dayanağını teşkil eden inceleme konusu belgelerin V.U.K. hükümlerine uygun olarak tanzim edildiği, süresinde kapanış tasdiklerinin yapıldığı, Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerinde belirtilmiş usul ve esaslara ve Genel Muhasebe kurallarına uygun olduğu, ticari defterlerin delil niteliğinin bulunduğu,
Davalı şirketin Yevmiye defter kayıtları incelendiğinde 105. Sayfasında 31.12.2019 tarihli, 123/128 nolu yevmiye kapanış fiş kaydında davacıya ait 120.01.087… Yapı Market İmalat İthalat İhracat San. Tic. Ltd. Şti. hesabına davalının davacıdan olan 64.622,24 TL alacak bakiyesini alacak kaydederek kapatılmak suretiyle 2020 yılına devrettirildiği, 2020 ve 2021 yılı muavin defter kayıtlarından yapılan tespitlerde davacının davalıya olan 64.622,24 TL bakiyesinin değişmediği ve hesaplarda devrettirildiği,
Davalı şirketin ticari defter kayıtlarında dava konusu 18/02/2019 tarihli olan ……… nolu 18.000,00 TL tutarındaki çekin yevmiye defter kaydında 18/02/2019 tarihli 11 nolu fiş kaydı ile davacıya alacak kaydedildiği, daha sonra 06/07/2019 tarihli 127 nolu fiş kaydı ile davacı hesabına 18.000,00 TL “6325136 nolu çekin karşılıksız çıkması” açıklaması ile borç kaydedildiği, karşılıksız çıkan 18.000,00 TL çek tutarının davacının hesaplarına borç kaydedilmesi sonucunda 46.622,24 TL olan davacının bakiyesinin 64.622,24 TL tutarına ulaştığı, davalının davacıdan olan alacağı 64.622,24 TL olarak göründüğü, çek bedelinin daha çok üzerinde bir alacak tutarı bulunduğu, .
Davacı Şirket … Plastik Kalıp İnşaat Turizm Sanayi ve Turizm Ticaret Şirketinin kayıtlarına göre; davacı ile aralarında bir Cari hesap Sözleşmesinin bulunmadığı, ticari defterlere süresinde ve doğru olarak kaydedilmiş olduğu, ödenmediği iddia edilen 18.000 lira tutarındaki çekin ilavesi ile toplam tutar 64.622,22 lira olduğu ve davalı firmanın tutarı ile uyumlu hale geldiği, söz konusu 18.000 lira tutarlı çekin ödendiğine dair herhangi bir kayıt tespit edilmediği, bu tutara ait düzenlenen herhangi bir iade faturası olmadığından bu tutarında borç tutarına ilavesi gerektiği, tüm faturalara irsaliye düzenlenmiş ve … Kargo isimli firma aracılığı ile gönderilmiş ve Ticari defter kayıtlarında … Kargo tarafından düzenlenen faturalarında olduğu görüldüğü, davalı tarafından yapılmış olan mal teslimleri ve önceki yıldan devreden tutar ile kesilen ve Davacı tarafça ticari defterine kaydedilen toplam 84.622,18 liraya karşın davacı tarafından verilen ve 18.000,00 lirası ödenmeyen toplam 38.000 lira tutarındaki çek düşüldüğünde her iki taraf ticari defterleri ile tutarı sabit olan 64.622,22 liralık borcun mevcut olduğu tespit edilmiştir.
Menfi tespit davalarında ispat yükümlülüğü kural olarak davalı alacaklıya düşer. Ancak imzası ikrar edilmiş bono alacağın varlığını ispatlayan kesin delil niteliğinde olup bu kez borçlunun borcunun bulunmadığını, usulüne uygun delillerle kanıtlaması gerekir. Bono, ödeme vaadi niteliğinde kambiyo senedi olup, bağımsız borç ikrarını içerir. Bonoda kural olarak ispat yükü senedin bedelsiz olduğunu iddia eden tarafa aittir, ispat külfeti davacı taraftadır.
İspat yükü kendisine olan davacı kayıtlarının davalı defterindeki kayıtlarla uyumlu olduğu, söz konusu 18.000 lira tutarlı çekin ödendiğine dair herhangi bir kayıt tespit edilmediği, bu tutara ait düzenlenen herhangi bir iade faturası olmadığından bu tutarında borç tutarına ilavesi gerektiği, davacı tarafça ticari defterine kaydedilen toplam 84.622,18 liraya karşın davacı tarafından verilen ve 18.000,00 lirası ödenmeyen toplam 38.000 lira tutarındaki çek düşüldüğünde her iki taraf ticari defterleri ile tutarı sabit olan 64.622,22 liralık borcun mevcut olduğu, Taraflar arasındaki ticari ilişki nedeniyle davalı adına verilen 06/07/2019 tarihli 18.000 bedelli çekin davalının edimi yerine getirmediği gerekçesiyle bedelsiz kalmadığı, ispat yükü kendisinde olan davacının davasını ispat edemediği kanaati ile davanın reddine, davacının kendi ticari defter ve kayıtların kayıtlı borcu için iş bu davayı açmış olduğu anlaşıldığından %20 oranında kötü niyet tazminatının davacıdan alınarak davalıya verilmesine, karar evrilmiş aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davacının davasının REDDİNE,
1-Dava değerinin %20 oranında kötü niyet tazminatının davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
2-Peşin alınan 307,40-TL harçtan, alınması gereken maktu ret harç tutarı olan 80,70-TL’nin mahsubu ile fazladan alınan 226,7‬0-TL harcın talep halinde ve karar kesinleştiğinde davacı tarafa verilmesine,
3-Dava tamamen reddedildiğinden davacı tarafın yaptığı tüm yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı tarafın yaptığı herhangi bir yargılama gideri olmadığından bu konuda bir karar verilmesine yer olmadığına,
5-Dava tamamen reddedildiğinden, hüküm tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Kanunu ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre takdir ve hesaplanmış olan; 5.100,00-TL vekalet ücretinin davacı taraftan alınarak davalı tarafa verilmesine,
6- Davacı ve davalı yanca yatırılan delil ve gider avansından sarf edilmeyen kısmın karar kesinleştiğinden yatıran tarafa iadesine
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İzmir Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde, istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup, usulen anlatıldı.04/07/2022
Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır