Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/29 ESAS
KARAR NO : 2022/1062 KARAR
DAVA : Tazminat (Sigorta Ödemesine Dayanan Rücuen)
DAVA TARİHİ : 19/08/2019
KARAR TARİHİ : 15/12/2022
GEREKÇELİ K.TARİHİ : 19/12/2022
Mahkememizde görülen Tazminat (Sigorta Ödemesine Dayanan Rücuen) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili Kemalpaşa Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesine hitaben sunduğu dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin Taşıma İşleri Komisyoncusu Sigortası Poliçesi ile sigortalısı … Oto. San. Tic. Ltd. Şti tarafından üstlenilen uluslararası taşımalarda üçüncü kişiler nezdinde meydana gelen zararları teminat altına aldığını, müvekkilinin sigortalısı dava dışı … Tar. Taş. İnş. Dış Tic. Ve San. Ltd. Şti tarafından müşterisi dava dışı … firmasın taze dometes cinsi gıda emtiası satıldığını, eşyanın Antalya’dan Varşova Polonya’ya taşınmazı işinin … ve müvekkilinin sigortalısı tarafından üstlenildiğini, taşımanın fiilen yerine getirlmesi işinin davalı şirkete bırakıldığını, yükün taşınması sırasında yükü taşıyan aracın arızalanması nedeniyle aracın yetkili servise götürülmek zorunda kalınıldığını, bu nedenle 8 günde tamamlanması gereken karayolunun 13 günde tamamlanabildiğini, emtianın geç teslimi sonucunda taşınan taze dometes cinsi emtiada küf oluştuğunu, aşırı olgunlaşma nedeni ile yumuşama, çatlama ve soyulmanın gözlemlendiğini, emtiada meydana gelen hasarın tespiti için yapılan ekspertiz çalışmaları sonucunda meydana gelen hasarın 19.848,50 Euro olduğunun tespit edildiğini, hasar sonucunda dava dışı alıcı firmanın mal bedelinin ödenmesi nedeniyle dava dışı satıcı … firmasının zarara uğradığını, söz konusu zararın dava dışı satıcı … firması tarafından taşıma işini üstlenen firma … cari hesaplarına yansıtıldığını, müvekkili tarafından tanzim edilen poliçe kapsamında sigorta tazminatının zarar gören … firmasına ödendiğini, Türk Ticaret Kanunu gereğince sigortalısının dava ve talep haklarının halefi olduğunu, uyuşmazlıkta hasarın 24/01/2017 tarihinde … / … plaka sayılı tıra yüklenmesine takiben aynı gece İzmir yakınlarında çekicinin sol ön makasının kırılmasından kaynaklandığının eksper raporuyla sabit olduğunu, bu nedenlerle fazlaya ilişkin haklarının saklı kalmak kaydı ile, davalı tarafından Kemalpaşa İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyaya yapılan haksız itirazların iptaline ve devamına, alacağın %20’sinden az olmamak üzere hükmedilen tazminatın davalıdan tahsiline, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı üzerine yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili, cevap dilekçesinde özetle; … Zirai Ürünler San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin (… Tarım Taş. Dış. Tic. ve San. Ltd. Şti. ile … firmaları arasındaki alım-satım işinden kaynaklı) yargılamaya konu taşıma işlemi için … Otom. Ve Müh. San. Tic. Ltd. Şti. ile anlaşmış olduğunu; Bu şirketin de davacı nezdinde komisyon sigorta poliçesi bulunduğunu, bu işlemde fiili taşıyıcı olarak … Zirai Ürünler San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin tercih edildiğini; Uluslararası bütün işlerinde olduğu gibi, bu işinde de CMR Konvansiyonuna bağlı, basiretli bir tacir olarak davrandıklarını, dosyada mevcut … ‘eye ait ekspertiz raporunda da görüleceği üzere ürünü taşıyacak olan tırın bakımlarının yaptırılmış olduğunu; yine aynı raporda, nakliye sonrasında dahi dorsenin soğutma sisteminde ve motorunda herhangi bir aksaklığın mevcut olmadığının tespit edildiğinin belirtildiğini; tırın her ne kadar çekicinin sol ön makas kırığı sebebiyle yetkili servise girse ve tamir işlemleri için 3 gün süre ile yetkili serviste kalsa da bu sürenin taşımaya konu ürünlerin ‘bahsedildiği ölçüde’ bozulmasına sebebiyet verecek bir süre olmadığını, ürünlerin Hamule Senedi’ne düşülen notla belirtilen sabit ısı derecesinde tutulduğunu; … Ltd. Şirketine yaptırılan ekspertiz raporunda … firması tarafından teslim alınan ürünlerin hasarlı olduğu tespit edilmişse de; raporun sonucunda tahmini bir kanaat ile kendilerinin sorumlu tutulduğunu; ancak, gerek taşıma öncesi ve gerekse de taşıma sonrası incelenen dorsenin tüm sistemlerinin sağlıklı çalıştığı, bu raporda da sabit olmakla beraber, ürünlerin alıcı tarafından alındıktan hemen sonra, alıcı firma tarafından Hamule Senedi’ne el konulduğunu, hasarlı olduğu iddia edilen ürünlerin sürücüden kaçırılırcasına görmesinin engellendiğini, ayrıca kurtarma işlemi bile yapılmayarak tümüyle imha edildiğini; Ekspertiz raporunun amacının bir tür hasar hesabı yapılması olmakla beraber, raporun bu aşamada ortalama bir zarar hesabı içerdiğini; Taşımada kullanılan … – … plakalı aracın gerek bakımlarının düzgün bir şekilde yapıldığı gerekse de yetkili serviste ortalama süreden fazla durmaması sebebiyle, bahse konu hasarın taşıma sırasında mı yoksa – hasar tarihi ile ekspertiz işleminin yapıldığı tarih arasında geçen 2 gün içinde mi meydana geldiği ya da alıcı tarafından teslim alınan ürünlerin, sürücüden kaçırılmak suretiyle değiştirilmesi sonucunda mı gerçekleştiği sorularına cevap verilmesinin mümkün olmadığı; Kendilerinin taşımaya konu ürünleri CMR Konvansiyonu kapsamında. … Otom. Firmasının onayı, … firmasının kontrolü ile taşıyıcıya yüklendiğini; ortalama 8-9 günlük bir yolculuğu, öze zarar gelmeyen bir hasar sebebiyle 13 günde tamamladıklarını, bu sürede taşımaya konu ürünlerin sabit ve gönderici tarafından belirlenen sıcaklık değerinde tümüyle bozulmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu; Ekspertiz yaptıran firmanın davaya dayanak yapılan ekspertizleri, tarafsızlığı şüpheden uzak olmayan, tarafların üzerinde anlaştığı bir firmaya değil tamamen kendi inisiyatiflerinde ve müvekkil şirketin de haberi olmadan seçtikleri eksper firmasına yaptırdıklarını, kaldı ki davacı tarafın ekspertiz sonucunda çıkan miktarı da müvekkil şirketten veya müvekkil şirketin CMR sigortacısından talep etmediğini, doğrudan dava yoluna başvurduğunu ileri sürerek davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
İcra Dosyası: Kemalpaşa İcra Müdürlüğü’ nün … Esas sayılı dosyasında; davacının davalı aleyhine 19.848,50-EURO asıl alacak için icra takibi başlattığı, davalı borçlu vekilinin 17/08/2018 tarihli dilekçesiyle borca, işlemiş faize, faiz oranına ve tüm fer’ilere itiraz ettiği, takibin durduğu anlaşılmıştır.
Poliçe: Davacı sigorta şirketi tarafından dava dışı sigortalı … Otomotiv San. Ve Tic. Ltd. Şti. arasında “FREIGHT FORWARDER-S” sıfatından kaynaklanan sorumluluk ve yükümlülüklerini sigorta örtüsü altına aldığı … sayılı Poliçe ile 01/01/2017-2018 dönemi için sigorta teminatı verilen poliçenin bulunduğu, sigortanın Nakliye Aracı Yasal Sorumluluk Sigortası niteliğinde olduğu nakliye aracı yasal sorumluluk sigortasının lojistik süreçte yaşanabilecek zararlar bakımından Taşımacılar ve Taşıma Organizatörlerinin müşterilerine karşı sorumluluklarını teminat altına almak ile birlikte kapsam dışında kalan haller 01/04/2013 tarihli Taşıyıcı Sorumluluk Sigorta Poliçe Genel Şartlarında düzenlenmiş olduğu anlaşılmaktadır.
Poliçe Genel Şartları: Sigortanın Konusu başlıklı 1.maddesi ve devamındaki 1.2 alt başlığı ile; “Sigorta teminatı, aşağıda yazılı hükümler uyarınca, ek şartların saklı tutulması koşuluyla mevcuttur” denildikten sonra, 1.2.1 Türk kanuni hükümler özellikle de kamyonla yapılan ticari taşımaların yerine getirilmesi hakkındaki kanuni hükümler ve başka yönetmelikler (Türk Ticaret Kanununun 4. Kitabının 1-4 ve 6. Kısımlarına göre); 1.2.2 CMR (Uluslararası Karayolu Taşımacılığındaki taşıma sözleşmeleri hakkındaki Anlaşma) hükümlerinin uygulama alanına sahip bulunduğu açıkça ifade edilmiştir.
3.1Maddesi: Sigortanın kapsamı “sigorta bir taşıma sözleşmesi işini almış olan sigortalıya karşı iddia edilen haklı tazminat taleplerinin yerine getirilmesini ve haksız tazminat taleplerinin savunmasını kapsamaktadır.” şeklindedir.
Poliçe Özel Şartları: “Sigortalının taşıma işlerinden kaynaklanan yasal sorumluluğunu” 01/04/2013 tarihli Taşıyıcı Sorumluluk Sigortası Poliçe Genel Şartlarında belirlenen tüm hüküm ve şartlar uyarınca teminat altına alındığı su/karayolu/demiryolu taşımacılığının poliçe kapsamında olduğu teminat dışında kalan hallerin Poliçe Genel Şartlarında belirtilen haller gibi olduğu anlaşılmıştır.
Bilirkişi Raporu : Bilirkişiler …, … ve … tarafından düzenlenen 12/10/2021 tarihli raporda özetle ; Dava konusu taşımanın Türkiye (Antalya)- Polonya (Varşova) arasında uluslararası karayolu ile gerçekleştirildiği hususu göz önüne alındığında CMR Konvansiyonu hükümlerine tabii olduğu; 6102 sayılı TTK “nın eşya taşımaya dair 856 vd. Maddeleri hükmü uyumlu olsa da, Andlaşma hükümleri genel-özel olarak öncelikli uygulama alanına sahip olduğu, davaya konu taşımada dava dışı/ihbar olunan …… Ltd. Şti.(Sigorta Sözleşmesinin tarafı olup, Asıl taşıma işini üstlenen), Davalı …… Ltd. Şti. Fiili (Alt) Taşıyıcı olduğu, mezkür şirketler arasında taşıma işinin fiilen davalıya devredilip devredilmediğine ilişkin hukuki değerlendirmenin Mahkememize ait olduğu, davalının fiili taşıyıcı sıfatını cevap dilekçesi ile ikrar ettiğinin görüldüğü, uyuşmazlık konusu taşıma işinde, taşıma konusu taze domates emtiasının tamamında meydana gelen zararın eşyanın gönderenine gecikmeli teslim edilmiş olmasından kaynaklandığı ve uzayan taşıma süresi nedeniyle oluşan zarar arasında illiyet bağı bulunduğu, gecikmenin meydana gelmesinde davalı/taşıyıcı şirketin kusuru bulunduğu, emtianın tamamında meydana gelen zarardan dolayı CMR Konvansiyonu hükümleri çerçevesinde davalı şirketin sorumluluktan kurtuluş koşulları bulunmadığı, CMR Konvansiyonu hükümlerine göre taşıyıcı taşıma aracındaki arızaya, ya da araçtan kaynaklanan sair hususlara dayanarak sorumluluktan kurtulması mümkün görülmediği, araç konusu yalın bir kusursuz sorumluluk hali olarak düzenlendiği, eşyanın gerekli özenle taşınması durumunda bile, ortaya çıkan ayıp ve eksikliğin, haliyle gecikmenin engellenebileceği hususu kabul gördüğü taktirde , davalı taşıyıcı sorumluluktan kurtulamayacağı, emtia alıcı firma kontrolünde davalı taşıyıcının aracına yüklendiği, ambalajının iyi durumda olduğu konusunda gönderen lehine bir karine oluştuğu, CMR Konvansiyon hükümlerine göre, taşıyıcının gecikme nedeni ile ortaya çıkan zarardan sorumlu olduğu, gecikme emtiada bozulmaya yol açtığı, uzayan taşıma süresi nedeniyle oluşan zarar arasında illiyet bağı kurulduğu, gecikmeden ötürü emtianın özüne zarar geldiği, tam zıyaa nedeniyle de eşyanın tümü imha edildiği, gecikmenin neden olduğu sorumluluk hükümleri burada uygulama alanı bulmadığı, davalı taşıyıcının sorumluluğu CMR m. 23/1-1V hükümlerine tâbi olduğu, CMR m.23/.V (taşıma ücretini aşmayacak miktarda tazminat ödemek) hükmünün uygulama imkânı bulunmadığı, taşınan emtianın alıcısı/gönderileni olan dava dışı şirket tarafından Sigorta Eksperine ayıp ihbarında bulunulduğu ve Sigorta Eksperince de eşyanın teslim mahallinde inceleme yapıldığı, ekspertiz raporu tanzim edildiği görüldüğü, davacı şirketin ödemiş olduğu tazminat nedeni ile davalıya rücu koşullarının oluşup oluşmadığı bakımından poliçe özel şartlarının Türkçe tercümesinin de incelenmesi uygun olacağı, poliçenin genel şartları itibariyle rücu koşullarının oluştuğu hususunun kabulü gerektiği, bilirkişi heyeti tarafından CMR Konvansiyonu hükümleri muvacehesinde SDR cinsinden ve eşyanın brüt kilogramı üzerinden yapılan hesaplamalara göre, davalı şirketin emtianın tamamında meydana gelen zarardan dolayı sınırlı sorumluluğu 892.457,18-TL (220.725,11 EURO) olarak hesap edildiği, eşyanın (emtianın) gerçek/hasarsız değeri, taşınmak üzere teslimden hemen önce satıldığı için satış faturasındaki piyasa fiyatı (değeri) aynı zamanda gerçek zararı oluşturduğu, davacının poliçe nedeniyle yaptıği 19.848,50 EURO ve bu tutar üzerinden icra takibi asıl alacağı miktar davalı şirketin sınırlı sorumlu olduğu tutarın altında kaldığı, davacının sigortalısına ödemesi likit olduğu, rücu edilecek bedelin davacının talebine uygun bulunduğu, icra inkar tazmınatına ilişkin hukuki değerlendirmelerin mahkememize ait olduğu görüşü ile raporlarını düzenlemişlerdir.
Bilirkişi Ek Raporu : Bilirkişi … tarafından düzenlenen 30/05/2022 tarihli ek raporda özetle ; Davacı tarafından ibraz edilen poliçe özel şartlarında da “teminat dışında kalan haller bakımından özel bir düzenlemeye yer verilmediği” tespit edildiği, bu nedenle incelenen ve davacı tarafından ibraz edilen Türkçe Tercümeye dayalı poliçe özel şartları gereği de uyuşmazlık konusu hasarın, Sigorta Teminatı Kapsamı içinde bulunduğu kanaatine varıldığı, Kök rapordaki gibi ; Davacının poliçe nedeniyle yaptığı 19.848,50-EURO hasar ödemesinden kaynaklı rücu talebinin, halefiyet kuralları, gerçek zarar ve poliçe özel – genel şartları ile uyumlu bulunduğu, icra inkar tazminatına ilişkin hukukî değerlendirmelerin Mahkememize ait olduğu görüşü ile ek raporunu düzenlemiştir.
Dava: Davacı sigortacının ödemiş olduğu tazminatın davalıdan rücuen tahsil edildiği itirazın iptali davasıdır.
Dava 1 yıllık hak düşürücü süre içinde açılmıştır.
Davanın; davacı sigortacının sigortalısına taşıma sigortası poliçesi kapsamında ödemiş olduğu tazminatın fiili taşıyıcı davalıdan rücuen tahsili için icra takibi başlattığı, yapılan itiraz üzerine iş bu dava açılmış,
Davalı zarardan sorumlu olmadığını ve davanın reddini savunmuştur.
Tüm dosya kapsamına ve hükmü esas alınan bilirkişi kök ve ek raporuna göre; dava konusu taşınanın Türkiye (Antalya) – Polonya (Varşova) arasında Uluslararası Kara Yolu ile gerçekleştirildiği bu nedenle CMR Konvansiyonu Hükümlerine tabii olduğu, 6102 Sayılı TTK’nın eşya taşımaya dair 856 vd. Maddeleri Hükmü uyumu olsa da Anlaşma Hükümlerini Genel-Özel olarak öncelikli uygulama alanına sahip olduğu, davaya konu taşımada dava dışı ihbar olunan … Otomotiv San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin sigortalı olduğu ve asıl taşıma işini yüklendiği, davalı … Zirai Ürünler San. Ve Tic. Ltd. Şti’nin ise fiili (alt) taşıyıcı olduğu, davalının fiili taşıyıcı sıfatını cevap dilekçesi ile ikrar ettiği, bu konuda bir uyuşmazlık bulunmadığı anlaşılmıştır.
Uyuşmazlığın taşınan emtiada meydana gelen zararda davalı fiili taşıyıcının sorumlu olup olmadığı noktasındadır.
Taşıma konusu taze domates emtiasının tamamında meydana gelen zararın, eşyanın gönderenine gecikmeli teslim edildiği, gecikmenin meydana gelmesinde davalı taşıyıcı şirketin kusurlu bulunduğu, CMR Konvansiyon Hükümlerine göre: taşıyıcının gecikme nedeniyle ortaya çıkan zarardan sorumlu olduğu, gecikmenin emtiada bozulmaya yol açtığı, uzayan taşıma süresi nedeniyle oluşan zarar arasında illiyet bağı kurulduğu, gecikmeden ötürü emtianın özüne zarar geldiği, tam ziyaa nedeniyle de eşyanın tümünün imha edildiği, emtianın tamamında meydana gelen zarardan dolayı CMR Konvansiyon Hükümleri çerçevesinde davalı şirketin sorumluluktan kurtuluş koşulları bulunmadığı, CMR Konvansiyon Hükümlerine göre taşıyıcı taşıma aracındaki arızaya ya da araçtan kaynaklanan sair hususlara dayanarak sorumluluktan kurtulması mümkün görülmediği, araç konusu yalın bir kusursuz sorumluluk hali olarak düzenlendiği, eşyanın gerekli özenle taşınması durumunda bile ortaya çıkan ayıp ve eksikliğin haliyle gecikmenin engellenebileceği hususu kabul görse bile davalı taşıyıcının sorumluluktan kurtulamayacağı, emtia alıcı firma kontrolünde davalı taşıyıcının aracına yüklendiği ambalajının iyi durumda olduğu konusunda gönderen lehine bir karine oluştuğu kabul edilmiştir.
Gecikmenin neden olduğu sorumluluk hükümlerinin burada uygulama alanı bulmamaktadır. Davalı taşıyıcının sorumluluğu CMR Madde.23/I-IV Hükümlerine tabii olduğu CMR Madde.23/V (Taşıma ücretini aşmayacak miktarda tazminat ödemek) hükmünün uygulama imkanı bulunmamaktadır. Taşınan emtianın alıcısı – gönderileni olan dava dışı şirket tarafından sigorta eksperine ayıp ihbarında bulunduğu, sigorta eksperince eşyanın teslim mahallinde inceleme yapıldığı ve ekspertiz raporu düzenlendiği anlaşılmaktadır.
Poliçe Genel Şartlarının 5.Maddesi ile teminat dışında kalan haller sayılmış ise de, bunun ancak “Mecburi sigortaya karşı zorunlu kanuni hükümlerin olmaması ve başka bir hususun kararlaştırılmamış olması halinde uygulanabileceğinin” düzenlendiği, poliçe özel şartlarında da “teminat dışında kalan haller bakımından özel bir düzenlemeye yer verilmediğinin anlaşıldığından uyuşmazlık konusu hasarın, Sigorta Teminatı Kapsamı içinde bulunduğu,
CMR Konvansiyon Hükümleri’ne göre; SDR Cinsinden ve eşyanın brüt kilogramı üzerinden yapılan bilirkişi tarafından yapılan hesaplamalara göre, davalı şirketin emtianın tamamında meydana gelen zarardan dolayı sınırlı sorumluluğunun 892.457,78-TL (220.725,11-EURO) olarak hesaplandığı, eşyanın gerçek hasarsız değeri, taşınmak üzere teslimden hemen önce satıldığı için satış faturasındaki piyasa değerinin aynı zamanda gerçek zararı oluşturduğu, davacının poliçe nedeniyle yaptığı 19.848,50-EURO ödediği ve takibi miktar üzerinden açtığı bu tutarın davalı şirketin sınırlı sorumluğu olduğu tutarın altında kaldığı, davacının poliçe nedeniyle yaptığı 19.848,50-EURO hasar ödemesinden kaynaklı rücu talebinin, halefiyet kuralları, gerçek zarar ve poliçe özel – genel şartları ile uyumlu bulunduğu kanaatine ulaşılmakta davacının davasının kabulüne, Kemalpaşa İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasında davalının; 19.848,50-EURO asıl alacaktan oluşan borca ilişkin itirazın iptali ile takip talebindeki şartlarla takibin devamına,
Davaya ve icra takibine konu alacağın haksız fiilden kaynaklandığı likit ve hesaplanabilir olmadığından icra inkar tazminatı talebinin reddine karar vermek gerekmiş aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın KABULÜ ile;
1-Kemalpaşa İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasında davalının; 19.848,50-EURO asıl alacaktan oluşan borca ilişkin İTİRAZIN İPTALİ ile Takip talebindeki şartlarla TAKİBİN DEVAMINA,
2-Alacak likit ve hesaplanabilir olmadığından icra inkar tazminatı talebinin Reddine,
3-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 8.352,04-TL harçtan peşin alınan 2.088,02-TL harcın mahsubu ile bakiye 6.264,02‬-TL harcın davalıdan alınarak HAZİNEYE GELİR OLARAK KAYDINA,
4-Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca davacı yararına takdir olunan 19.340,01-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacının yapmış olduğu 44,40-TL dava açma ilk gideri, 2.100,00-TL bilirkişi ücreti, 216,15-TL tebligat ve posta gideri, olmak üzere toplam 2.360,55‬-TL Yargılama giderinin peşin yatırılan 2.088,02-TL harç ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6- Davacı ve davalı yanca yatırılan delil ve gider avansından sarf edilmeyen kısmın karar kesinleştiğinden yatıran tarafa iadesine
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İzmir Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde, istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup, usulen anlatıldı.15/12/2022

Katip
¸e-imzalıdır

Hakim
¸e-imzalıdır