Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İZMİR
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/160 Esas
KARAR NO : 2021/330

DAVA : İtirazın İptali (Taşımadan Kaynaklanan Zarar Nedeniyle)
DAVA TARİHİ : 09/03/2015
KARAR TARİHİ : 06/04/2021

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Taşımadan Kaynaklanan Zarar Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesi ile özetle; Dava dışı ….’ye hizmet veren müvekkili davacı … nin Tire’de 03/02/2011 tarihinde meydana gelen ölümlü ve yaralamalı tren kazasında … şirketinin vefat eden işçisi …’nin mirasçılarına Tire … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … Esas, … Karar sayılı ilamı delaletiyle “İbraname ve Feragatname Protokolü” çerçevesinde 201.168.69-TL ödemiştir. Davacı şirket, kazada hayatını kaybeden … işçisi …’nin eşi ve çocuklarına ödediği tutarın rücu için davalı borçlular aleyhine Torbalı …İcra Müdürlüğü’nde … Esas sayılı icra takibi başlattığını, ancak davalılar takibe itiraz ettiklerinden işbu itirazın iptali davasını açma zorunluluğunun doğduğunu, davacı şirketin, davadışı … şirketinin personel taşıma işlerini sözleşme ile yapmaktayken Tire’ye götürülüp getirilecek … işçilerinin Torbalı’daki fabrikadan Tire’ye taşınması işini de davalı …’ye sözleşme ile yaptırdığını, dolayısıyla davalı …’nin, davacı şirketin … işçileri için Torbalı-İzmir arasında alt taşımacısı olduğunu, ancak …’nin, müvekkiline bilgi vermeden, … işçilerinin Torbalı’daki fabrikadan Tire’ye taşınması işini diğer davalı …’a ve onun aracına devretmiş ise de, mezkur kazanın davalı …’in ilk taşımasını yaptığı gün meydana geldiğini, davacı şirketten söz konusu kazadan bu kaza ile haberdar olduğunu, davalı … yönünden,03/02/2011 tarihinde davalı … adına kayıtlı … plakalı servis aracının önce demiryolunun yanındaki bariyerlere çarptığını, ardından trenle çarpıştığını ve aracın içinde bulunan … işçisi … ve diğer bir kısım işçilerin hayatını kaybettiğini ve bir kısım işçilerin de yaralandığını, söz konusu kazanın, davalı … adına kayıtlı aracın sürücüsünün tam kusuru ile meydana geldiği Ödemiş Ağır Ceza Mahkemesi … E-… K. sayılı kararı ile sabit olup sürücü …’ın tecziyesi hakkındaki kararın kesinleştiğini, kesinleşmiştir, dolayısıyla kazayı yapan … plakalı aracın maliki ve işleteninin davalı … olduğunu araç sürücüsü …’ın da olayın oluşumunda tam kusurlu olduğunu, diğer taraftan kazada hayatını kaybeden … işçisi …’nin geride kalan eşi ve çocuklarının Tire Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açtığı davada Mahkemenin … _ E.-… K.sayılı 8/4/2012 tarihli ilamı ile davayı kabul ettiğini, işbu davanın davalısı …’un tescil maliki olarak 2918 sayılı kanunu 3 .madde gereğince sorumlu olduğuna, diğer davalı …’ye kazayı yapan aracını kiraladığına dair savunmalarına itibar edilmediğini, davalı … yönünden, işbu davanın davalısı …, Tire Asliye Hukuk Mahkemesi’ndeki davada kendisine husumet yöneltilmediğinden taraf olmadığını, ancak kazanın olduğu güne kadar Torbalı-Tire arasındaki personel taşımasının davalı … tarafından yapıldığı sözleşme ve nakliye faturaları ile sabit olup işin …’a devredildiği- kazanın olduğu gün- …’un aracı ile ilk seferine çıktığını, … de … işçilerinin Torbalı-Tire arasında taşınması işini davacı şirketten sözleşme ile aldığı ve sözleşmenin 12.maddesi ile işi devredemeyeceğine dair taahhüdü olduğu halde davacı şirkete haber vermeden işi devrettiği için meydana gelen zarardan ötürü sorumlu olduğunu, kusurlu olduğunu, tüm bu nedenlerle, kazayı yapan … plakalı servis aracının işleteni ve maliki …’un fiili taşımacı sıfatıyla ve … işçilerinin Torbalı-Tire arasında taşınması işini davacıdan sözleşme ile aldığı halde davacıya haber vermeden devretmiş bulunan … 03/02/2011 tarihinde meydana gelen kaza ile ortaya çıkan zarardan ötürü davacıya karşı sorumlu olduklarını, kazanın meydana gelişinde müvekkili davacının kusuru olmadığı halde işbu dava konusu tutarın, kazada hayatını kaybeden …’nin zarara uğrayan yakınlarına ödemek zorunda kaldığını, davacı şirketin, Tire Asliye Hukuk Mahkemesinin … E-… K.sayılı ilamının Tire İcra Müdürlüğü’nde … E.sayıda takibe konulması ile takibe konu edilen tutarı bir protokol ile …’nin geride kalan hak sahiplerine ödediğini, oysa bu tutarın, kazanın meydana gelmesine yol açan davalılar tarafından ödenmesi gerektiğinin açık olduğunu, söz konusu kaza nedeniyle zarara uğrayanların Tire Asliye Hukuk Mahkemesinde açtıkları davanın ilamı, ödeme belgeleri ve Ödemiş Ağır Ceza Mahkemesi’nin ilamı delaletiyle davalıların zararın meydana gelmesinde kusur ve sorumluluğunun bulunduğunun sabit olduğunu, hem bu nedenle hem de davalıların, adlarına kayıtlı mal varlıklarını devretmeleri ve mal kaçırmaları mümkün olduğundan ve davalı …’in kazayı yapan … plakalı aracını devrettiği ve davalıların mal kaçırdıkları hakkında duyumlar aldıklarından bunlara mani olmak için ihtiyati haciz talep ettiklerini, bu nedenlerle davalıların Torbalı … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı icra dosyasına vaki itirazlarının iptaline ve takibin devamına ve % 20’den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine, davalılar hakkında takip dosyasından ihtiyati haciz kararı verilmesine, yargılama masrafları ve vekillik ücretinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA:Davalılara dava dilekçesi usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş, davalılar duruşmalara katılmadıkları gibi herhangi bir cevap da vermediklerinden HMK.nın 128.Maddesi uyarınca davayı inkar ettikleri kabul edilerek yargılamaya devam olunmuştur.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Görevsizlik Kararı: Mahkememizin … Esas … karar sayılı dosyası üzerinden verilen 10/03/2015 tarihli kararı ile görevsizlik kararı verildiği, dosya İzmir … Asliye Hukuk Mahkemesine tevzi edildiği, … Esas sayısını aldığı, İzmir .. Asliye Hukuk Mahkemesince verilen 14/02/2019 tarihli karara göre dosyanın görevsizlikle İzmir Bölge Adliye Mahkemesi … Hukuk Dairesine gönderildiği, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi …. Hukuk Dairesinin …-… Esas Karar sayılı 16/04/2019 tarihli istinaf kararına göre ; taşıma işlerinin TTK nun 850 ve devamı maddelerinde düzenlendiği, taşıma işlerinin ticari işletme faaliyeti olduğu, TTK nun 4.maddesi hükmü gereği uyuşmazlığın Asliye Ticaret Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerektiği gerekçesi ile mahkememizin yargı yeri olarak belirlendiği anlaşılmakla, dosya mahkememize tevzi edilmiştir.
Davacı tanığı … beyanında; dava dışı … şirketinin personel taşıma işlemlerinin davacı şirket tarafından yapıldığını, şirketin Torbalı ‘dan Tire ‘ye taşıma işini ise davalı …’ye yaptırıldığını, kendisinin davacı şirketin bölge sorumlusu olarak çalıştığını, … ‘nin kazanın olduğu gün işi … ‘a devrettiğini, aynı gün kazanın olduğunu, … tarafından işin … ‘a devredilmesi olayından haberlerinin olmadığını, bu devrede muvafakatlerinin de olmadığını, davacı tarafından kazada hayatını kaybeden …’nin yakınlarına zararlarının ödendiğini, ne kadar ödeme yapıldığını bilmediğini beyan etmiştir.
Davacı tanığı … beyanında; kendisinin davacı şirkete operasyon sorumlusu olarak çalıştığını, dava dışı … şirketin personel taşıma işlemlerinin davacı şirket tarafından yapıldığını, bu işin yapılması için davalı … ile anlaştıklarını, davalı … tarafından taşıma işinin daha sonra diğer davalı … ‘a devredildiğini, davacı şirketin bundan bilgisi ve muvafakatinin olmadığını, … tarafından yapılan taşımada kazanın meydana geldiğini, kazada ölenin yakınlarına davacı tarafından 1 trilyonun üzerinde para ödendiğini duyduğunu, tam miktar bilmediğini, bu bedelin davalılar tarafından davacı şirkete geri ödenmediğini, davacı tarafça taşıma işlemleri yaptırılırken taşıyacak şoförün tüm kimlim bilgileri, araç ile ilgili bilgiler, aracın sigortaları, koltuk sigortaları, iş s ağlığı güvenliği sertifikası, belgelerin temin edilerek sözleşme imzalandığını, bu belgeler olmaksızın davacı tarafça taşıma işi yaptırılmadığını beyan etmiştir.
Davacı tanığı … beyanında; kendisinin davalı şirketin müdürü olarak görev yaptığını, dava dışı … şirketin personel taşıma işlemlerinin davacı şirket tarafından karşılandığını, bu iş için piyasadan araç temin ettikleri gibi şirket bünyesinde de taşıma işinin yapıldığını, Torbalı- İzmir arasındaki taşıma işlerinin … ile yapılan sözleşme gereği …’ye yaptırıldığını, sözleşme yapılırken araç bilgileri, aracın ruhsatı, şoför bilgileri, şoförün ehliyet, SRC belgesi, psiko teknik belgesi, araç ile ilgili trafik ve kasko ile koltuk sigortası istediklerini buna göre sözleşme yaptıklarını, bu sözleşmede alt taşıyıcıya devri yönünde herhangi bir yetkinin verilmediğini, bu hususun sözleşmede yazdığını, kendilerinin davalı … tarafından işin diğer davalıya devredildiğini kazadan sonra öğrendiklerini, davacı şirketin buna muvafakatlerinin olmadığını, davacı tarafça kazada ölenin yakınlarına yaklaşık olarak 200-250 bin TL arasında tazminat ödendiğini, bu bedellerin davalılarca iade edilmediğini beyan etmiştir.
Kaza tespit tutanağı; 03.02.2011 tarihinde meydana gelen kaza nedeni ile polis memurlarınca tutulan trafik kazası tespit tutanağının incelenmesinde; 03.02.2011 Perşembe günü saat 19:00 sıralarında … DKY Km.29 daki Tire Bekleme mevkiinde bulunan Hemzemin Geçidinde sürücü … sevk ve idaresindeki … plakalı otobüsü ile Torbalı İlçesi istikametinden Tire İlçesi istikametine seyri esnasında tren yolu hemzemin geçidine yaklaştığında tren yolu ikaz levhalarının mevcut olduğu, ışıklı ikaz ışığının kırmızı (DUR) yandığı, tren hemzemin geçit bariyerinin otomatik olduğu ve karayolundan geçen araçlara Kapalı olmasına rağmen, duramayarak bariyere çarparak geçmek istemesi ve bu esnada Çatal istikametinden Tire istikametine seyreden makinist … idaresindeki … sefer sayılı trenin çarpması neticesi ölümlü yaralanmalı ve maddi hasarlı trafik kazası meydana gelmiş olup, … plaka sayılı otobüs sürücüsü … 2918 Sayılı KTK’nın 57/1F hükmü icabı, “aksine bir işaret olmadıkça bütün kavşaklarda araçların ray üzerinde hareket eden ilk geçiş hakkını vermemek kusurunu işlediği ve bu kazada tamamen Kusurlu olduğu” şeklinde değerlendirme yapılmış, tutanak birlikte imza altına alınmıştır.
Personel taşıma sözleşmesi: Davacı … ile dava dışı … – … arasında 31/12/2010 tarihinde ayrı ayrı personel taşıma sözleşmesi imzalandığı, sözleşmenin 01/01/2011 – 31/12/2011 tarihleri arasını kapsadığı, sözleşmede; “Araç sürücüsü, ilgili yasalara uygun en az 5 yıllık ehliyet sahibi, kusurlu trafik kazası kayıtları ol mayan kişilerden seçilecektir. Sürücüler işe başlamadan önce ehliyet fotokopileri ve kullanacakları araç tiplerini belirtir bir yazı ile en az 1 hafta önce işverene bildirecekler ve onaylanması beklenecektir. İşveren gerekli gördüğü zamanlarda sürücü adaylarını mülakata tabi tutmakta serbesttir. 8.Yüklenici ve Taşeron Personelin Özlük hakları; yüklenici doğrudan veya taşeronları vasıtasıyla istihdam ettiği bütün personeline ait Borçlar Kanunu, SSK Kanunu ve Burada sayılanlarla sınırlı olmamak üzere bütün Türkiye Cumhuriyeti Kanun , Tüzük, Yönetmelik ve Tebliğleri ile sair mevzuatla getirilen yükümlülüklere uymak zorundadır. Bu personele ati bütün ücret vesair tüm akdi ve kanuni hak ve alacakları konusunda yüklenici yegane muhatap olup, işveren bu konuda hiçbir şekilde taraf değildir. Kasko Sigorta poliçelerinin kopyaları, Sürücü ve yolcu koltuk sigortaları (ferdi kaza sigortası) poliçelerinin kopyaları. Ferdi kaza sigorta poliçeleri minimum 50,000 YTL / kişi teminatlı, vefat, daimi maluliyet ile bunlara uygun düzeyde hastane masrafları teminatını kapsar şekilde yapılacaktır ” hükümleri yer almaktadır.
Torbalı İlçe Emniyet Müdürlüğü’nden gelen 22/06/2015 tarihli yazı cevabına göre; … plakalı aracın … adına tescilli iken 02/02/2011 tarihinde Torbalı … Noterliğince yapılan satış sözleşmesi ile … ‘a satılarak … plakaya tescilinin yapıldığı, Torbalı … Noterliğinin 20/02/2014 tarihli satış sözleşmesi ile … plakalı aracın … adına satış yapılarak tescil edildiği, Torbalı … Noterliğinin 20/02/2015 tarihli satış sözleşmesi ile … plakalı aracın … adına tescilli olduğu bildirilmiştir.
Tire Vergi Dairesi Müdürlüğünün 04/08/2015 tarihli cevabi yazısına göre; … ‘nin 03/02/2011 tarihi itibariyle kendilerinin mükellefi olmadığı, belirtilen tarihlerde Torbalı Vergi Dairesinin mükellefi olduğu, … plakalı aracın Gaziemir Vergi Dairesi Müdürlüğünün … vergi numaralı mükellefi … ait olduğu bildirilmiştir.
Torbalı Vergi Dairesi Müdürlüğünün 12/08/2015 tarihli cevabi yazısına göre; … ‘un 10/03/2006 tarihinden itibaren … plakalı otobüsle kara yolu ile şehiriçi yolcu taşımacılığı işine başladığı, 26/04/2007 tarihinde … plakalı aracı alarak faaliyetine devam ettiği, … plakalı aracı alarak yine faaliyetine devam ettiği, 30/12/2008 tarihinde … plakalı otobüsü sattığı, 25/10/2010 tarihinde … plakalı otobüsü aldığı, 26/10/2010 tarihinde bu otobüsün plakasını … olarak değiştirdiği ve servis faaliyetinde kullanmaya başladığı, 04/02/2011 tarihinde … plakalı otobüsünü sattığı, 02/02/2011 tarihinde … plakalı otobüsü aldığı bu araca 02/02/2011 tarihinde … servis plakasını tescil ettirdiği, 09/02/2011 tarihinde … plakalı otobüsü sattığı, … plakalı aracının Şubat 2011 tarihinde araç kaza yaptığı ancak üzerinde kayıtlı olduğu söz konusu araç ile ticari faaliyette bulunmadığı, 13/09/2011 tarihinde … plakalı aracı aldığı, 17/10/2011 tarihinde … plakalı aracı sattığı, 19/12/2011 tarihinde … plakalı otobüsü sattığı, 16/12/2011 tarihinde … PLAKalı otobüsü aldığı ve … plaka olarak değiştirdiği, 20/02/2014 tarihinde Torbalı …. Noterliğinin … nolu araç satış sözleşmesi ile … plakalı aracını … ‘e satarak faaliyetine son verdiği … ‘in otobüsü S plakası ile satın aldığı, 11/02/2015 tarihinde … ne sattığı bildirilmiştir.
Torbalı Vergi Dairesinin 10/12/2019 tarihli cevabi yazısına göre; Dairelerinin mükellefi … tarafından, … vergi kimlik numaralı … adına düzenlenen faturaların KDV beyannameleri ve BS formlarında beyan edilip edilmediğinin sorulduğu, 213 Sayılı Vergi Usül Kanununun 396 Sıra No’lu Genel Tebliği uyarınca, bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin belirli bir haddi aşan mal ve hizmet alımlarını “Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Ba)” ile; mal ve hizmet satışlarını ise “Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Bs)” ile bildirme yükümlülüğünün bulunması nedeniyle, işletme esasına göre defter tutan mükellefin BS bildiriminde bulunma zorunluluğu bulunmadığından sistemde herhangi bir BS bildirimine rastlanmadığı bildirilmiş, faturaların düzenlendiği döneme ait KDV beyannamelerinin mahkememize gönderildiği anlaşılmıştır.
Bornova Vergi Dairesinin 28/11/2019 tarihli cevabi yazısına göre; mükellefleri … hakkında sistem kayıtlarından yapılan sorgulamada söz konusu mükellefin Hasan Tahsin Vergi Dairesi Müdürlüğü yetki alanında yer aldığından yazımız ve eklerinin belirtilen vergi dairesine gönderildiği bildirilmiştir.
Hasan Tahsin Vergi Dairesinin 04/12/2019 tarihli cevabi yazısına göre; mükellefleri … hakkında sistem kayıtlarından yapılan sorgulamada ödevlinin 01/03/2018 tarihinde Konak Vergi Dairesi Müdürlüğünden Dairelerine nakil geldiği, bu nedenle söz konusu dönem itibariyle Konak Vergi Dairesi Müdürlüğü’nde naklinin bulunduğu bildirilmiştir.
Konak Vergi Dairesinin 11/12/2019 tarihli cevabi yazısına göre; … ‘nin 01/06/2009 – 01/03/2018 tarihleri arasında Dairelerinde faaliyette bulunduğu bildirilmiş, ödevlinin istenen dönemlere ilişkin BA/BS formlarının mahkememize gönderildiği anlaşılmıştır.
Tire … Asliye Hukuk Mahkemesinin … Esas … Karar sayılı dosyası incelendiğinde; davacı …’nin kendi adına asalaten … ve … adına velayeten davalılar …, Torbalı …, … ve … aleyhine … işçi servisinde yolcu olarak bulunan eşi …’nin gerçekleşen trafik kazasında ölümü nedeniylemanevi tazminat davası açtığı, yapılan yargılama neticesinde … için 50.000,00 TL, davacı … için 50.000,00 TL, davacı … için 50.000,00 TL manevi tazminata hükmedildiği, fazlaya ilişkin isteklerin reddedildiği, mahkemece verilen hükmün Yargıtay … Hukuk Dairesinin … Esas … Karar sayılı 25/05/2017 tarihli ilamı ile onanarak kesinleştiği anlaşılmıştır.
Torbalı … İcra Dairesinin … Esas sayılı dosyası incelendiğinde; alacaklısının …, boçlularının …, … ve … olduğu, alacaklı şirket tarafından borçlular aleyhine toplam 201.168,69 TL alacağın tahsili için ilamsız takip yoluyla takip yapıldığı, ödeme emrinin borçlulara süresi içinde tebliğ edildiği, borçlu … vekili tarafından 26/11/2014 tarihli dilekçe ile borca itiraz edildiği, itiraz nedeniyle borçlu … hakkında takibin durdurulmasına karar verildiği, diğer borçlular yönünden itiraz bulunmadığından dosyanın kesinleştiği, dosyada başkaca bir işlem bulunmadığı anlaşılmıştır.
Ödemiş Ağır Ceza Mahkemesinin …Esas ve Karar sayılı dosyası incelendiğinde; ölenlerin …, …, …, …, …, mağdurunun …, katılanların …, …, … …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, sanığının … olduğu, suçun taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma olduğu, suç tarihinin 03/02/2011 tarihi olduğu, Mahkemece verilen 22/11/2011 tarihli karara göre sanık … ‘ın üzerine atılı bulunan suçtan 14 yıl 2 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verildiği, kararın 07/06/2012 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır.
Bilirkişi raporu: İzmir … Asliye Hukuk Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasında alınan rapora göre; Davacı … ‘nin … ile aralarında yapmış oldukları sözleşme ile personel taşımakta olup, davacının bu işi … ‘ye verdiği, … ‘nin kendisinden habersiz işi … ‘a devrettiği, … adına kayıtlı … plakalı minibüsün … yönetiminde iken kaza yaptığını iddia ettiği, işin … ‘ye verildiği iddia edilmekte ise de belirtilen işin … tarafından yapıldığına ilişkin herhangi bir sözleşme ve belge bulunmadığı, davacı tarafından sunulan sözleşmenin geçmiş tarihlere ait olduğu gibi … ‘nin hangi araçla hangi firma personelini nereden nereye götüreceğine ilişkin herhangi bir belgenin de bulunmadığı, Tire …. Asliye Hukuk Mah kemesinde … Esas … Karar sayılı dosyada da … ‘nin aracını işleten veya araç işleticisi olduğu tespit edilemediği hükmü yer almakta olup, bu nedenlerle …’nin belirtilen olayda tazminat sorumluluğu ile ilgili hesaplama yapmanın mümkün olmadığı, ödenen manevi tazminat tutarlarından sorumlu olacak firmalar ve sorumluluk tutarlarının şu şekilde olduğu; davacı tarafından yapılan ödemenin (manevi tazminat ve ferileri) 201.168,69 TL, dava dışı … nin sorumluluğunun 100.569,35 TL olduğu, … ‘nin sorumluluğunun 50.284,67 TL olduğu, davalı … ‘un sorumluluğunun 50.284,67 TL olduğu, davacının ödediği tutardan davalıların sorumlu tutulup tutulamayacağı, tutulması halinde takibin devamına, asıl alacak ile asıl alacağa uygulanacak işlemiş faiz taktirinin mahkemeye ait olduğu görüşüne varıldığı bildirilmiştir.
Bilirkişi heyet raporu: Mahkememizce alınan bilirkişi heyet raporuna göre; 1.Dava konusunu teşkil eden trafik kazasının meydana gelmesinde davalılardan …’a ait olan … plaka no’lu aracın sürücüsü dava dışı …’ın 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 57-f) ve 84-h) maddeleri hükmüne istinaden trafik kurallarını ihlal ettiği, bu nedenle, ölümlü trafik kazasında dava dışı araç sürücüsünün %100 (Yüzdeyüz) oranında asli ve tam kusurlu olduğu, TCDD ait … Sefer no’lu Tren makinisti …’in kusursuz olduğu, meydana gelen kazada başkaca kişi/kişiler ya da kurumların kusurunun bulunmadığı, taşıma sözleşmeleri taşıma senedi düzenlenmemiş olsa bile, tarafların karşılıklı birbirine uygun iradeleri ile kurulduğu, eşyanın taşıyıcıya teslimi gibi, yolcunun da taşıyıcıya teslimi taşıma sözleşmesinin varlığına karine teşkil ettiği, buna göre, davalılardan …’nin kaza günü (03.02.2011) Torbalı-İzmir arasındaki personel servis işini I.ALT (akdi) taşıyıcı sıfatıyla üstlendiği ve bunu diğer davalı/araç sahibi II.ALT (fiili) taşıyıcı …’a davacıdan yazılı muvafakiyet alınmaksızın devir ettiği ve Davacı … şirketi dava dışı … ve … ile akdettiği personel taşıma sözleşmeleri bakımından da akit/asıl taşıyıcı konumunda olduğu, davanın tarafları arasında aktedilmiş olan Servis Taşıma Sözleşmesi’nin varlığı (yenilendiğine dair yazılı bir bildirim ibraz edilmemiş olsa da fiili durum itibariyle) Sayın Mahkemenizce kabul gördüğü taktirde, Sözleşmenin 7/d. maddesi hükmü icabı davacı/Âkit/Asıl Taşıyıcı şirket, davalılardan I.Alt Taşıyıcı/…’nin verdiği hizmet sırasında oluşan her türlü zarar için I.Alt Taşıyıcı …’ye rücu hakkına haiz olduğunun kabulü gerektiği, ayrıca, davalılardan/ I.Alt Taşıyıcı …, taşıma işini davacının yazılı muvafakiyeti alınmaksızın davalılardan araç maliki II. Alt taşıyıcı …’a devrettiği açık olması nedeniyle de meydana gelen zarardan (mülga BK m.179/TBK m.202.hükmü icabı) davacıya karşı sorumlu tutulması icap ettiği, bahse konu sözleşmede davalılardan/I.Alt Taşıyıcı … hizmet sırasında oluşacak her türlü zararı üstlendiği, davacı/ Âkit (Asıl) Taşıyıcı, taşıma sözleşmesi ile I.Alt Taşıyıcı …’ye devrettiği taşıma hizmeti verilmesi işini ve alt yüklenicisini tüm yönleri ile denetleme yetkisini kullanmadığı, dava konusu bakımından, araç işletenin sorumluluğu kapsamında dava dışı araç sürücüsünün sorumluluğunu kaldıran nedenler bulunmadığı gibi, işleten ve araç işletmecisi teşebbüsün sahibi araç sürücüsünün kusurlarından kendi kusuru gibi sorumlu olduğu, bahse konu sözleşme ile getirilen düzenlemeler gözetilmeksizin salt olayın şartları değerlendirildiğinde, zarar miktarı davacı tarafından yapılan 201.168,69 TL. ödeme üzerinden taraflar arasında müteselsilen pay edilmesi gerektiği, Davacı … 5% ₺10.058,43,Davalı … 10% ₺20.116,87,Davalı … 85% ₺170.993,39, sözleşmenin geçerliliği kabul gördüğü taktirde, kusursuz mesuliyet prensipleri dahilinde gerçek zarar göz önünde bulundurularak sürücüyü istihdam eden araç sahibi (davalı/II.Alt Taşıyıcı …) ile Sözleşmenin tarafı davalılardan I.Alt Taşıyıcı/…’nin sorumlu olacakları miktar ayrı ayrı hesaplanması cihetine gidildiği, davalı … 15%, ₺30.175,3, davalı … 85% ₺170.993,39, olduğu kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Dava; taşıma sözleşmesinden kayanaklanan rücuen alacak için başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali davasıdır.
Dava, 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açılşıtır.
Somut olayda, davacı şirketin, dava dışı …. ile imzalamış olduğu personel taşıma sözleşmesi uyarınca, davalı … adına kayıtlı olan … işçi servisinde yolcu olarak bulunan dava dışı şirketin işçisi …’nin, servis aracının karıştığı trafik kazasında ölümü nedeniyle mirasçıları tarafından, davacı şirket aleyhine açılan Tire … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … Esas ve … Karar sayılı dosyasında, …’nin mirasçıları lehine ayrı ayrı 50.000,00’şer TL manevi tazminata hükmedildiği, davacı şirketin … mirasçıları ile 09.10.2014 tarihli ibraname ve feragatname belgesini imzalayarak, hükmedilen manevi tazminatları, yargılama giderlerini, işlemiş faizleri ve vekalet ücretini …’nin mirasçılarına ödediği, davacının toplam 201.168,69-TL olarak ödediği bu tutarın rücuen tahsili için alt taşıyan olan davalı borçlular aleyhine icra takibi başlattığı, borçlular tarafından takibe itiraz edilmesi üzerine eldeki itirazın iptali davasının açıldığı anlaşılmıştır.
Taraflar arasındaki sözleşmesel ilişkinin değerlendirilmesinde, davacı şirket ile dava dışı … arasında 31.12.2010 tarihli personel taşıma sözleşmesinin imzalandığı, sözleşme hükümlerinin 01.01.2011-31.12.2011 tarihleri arasında geçerli olduğu, iş bu taşıma işi ile ilgili olarak sözleşmenin 8. maddesi uyarınca davacı asıl taşıyıcının doğrudan veya taşeronlar vasıtasıyla istihdam ettiği bütün personeline yönelik mevzuat ile getirilen yükümlülüklere uymak zorunda tutulduğu, asıl taşıyıcı olan davacı şirketin personel taşıma işini davalı … ile imzaladığı “Servis Taşıma Sözleşmesi” ile davalı …’ye devrettiği, sözleşmenin 13. Maddesi uyarınca servis taşıma sözleşmesi 01.01.2010-31.12.2010 tarihleri arasında geçerli ise de aynı madde uyarınca davacı tarafından sözleşmenin yenilendiğinin yazılı olarak bildirilmesi durumunda, ayrıca yazılı bir mutabakata gerek kalmadan otomatik olarak aynı koşullarla uzayacağının kararlaştırıldığı, yine sözleşmenin 7/d. maddesi uyarınca taşıyıcı davalı …’nin, davacının müşterisinin veya personelinin zarara uğraması halinde, davacının söz konusu zararını tazmin hakkı mahfuz kalmak kaydıyla ayrıca, uğranılan zararın fatura üzerindeki değerinin tamamını davacıya cezaî şart olarak ödeyeceğini itirazsız kabul ve taahhüt ettiği, davacının taşıyan davalı …’nin kendisinin veya işçilerinin kusurlarından sorumlu olmayıp, objektif sorumluluk ilkeleri nedeniyle avdet edebilecek herhangi bir sorumluluğu karşısında, davacının, davalı taşıyana rücu hakkına haiz olduğu, sözleşmenin 12. maddesi uyarınca davalı …’nin sözleşme konusu hizmeti davacı şirketin yazılı muvafakati olmadan bir başkasına devretme yetkisinin bulunmadığı, Torbalı Vergi Dairesi Müdürlüğü’nün 11.01.2019 tarihli cevabi yazısından davalı …’nin 14.02.2011 tarihinde servis taşımacılığı ticarî faaliyetini terk ettiği, mükellefiyet kaydının dava konuu kaza tarihinden (03.02.2011) sonra son bulduğu, kaza tarihinden 6 ay öncesine kadar davacı şirket adına taşıma hizmeti nedeniyle fatura tanzim ettiği, dolayısıyla davalı …’nin somut olayda I. Alt taşıyıcı sıfatını haiz olduğu ve davacı asıl taşıyıcının yazılı bir bildirimi olmasa bile fiili durum dikkate alındığında aralarındaki “Servis Taşıma Sözleşmesi”nin aynı koşullarla yenilendiğinin kabul edilmesi gerektiği, buradan hareketle sözleşmenin 7/d. Maddesinin halen geçerli olduğu ve bu maddeye göre göre davacı şirketin, davalılardan I.Alt Taşıyıcı …’nin verdiği hizmet sırasında oluşan her türlü zarar için I.Alt Taşıyıcı …’ye rücu hakkına haiz olduğu, davalılardan …’un ise kaza tarihinden bir gün önce (02.02.2011 tarihinde) dava konusu servis taşıma hizmetinde kullanılan … trafik plakalı otobüsü satın aldığı, bu aracı aynı gün … servis plakası ile kendi adına tescil ettirdiği, 6102 sy.TTK 856. maddesi uyarınca taşıma sözleşmelerinin taşıma senedi düzenlenmemiş olsa bile, tarafların karşılıklı birbirine uygun iradeleri ile kurulacağı, eşyanın taşıyıcıya teslimi gibi, yolcunun da taşıyıcıya tesliminin taşıma sözleşmesinin varlığına karine teşkil ettiği, buna göre, davalılardan …’nin kaza günü (03.02.2011) Torbalı-İzmir arasındaki personel servis işini davalı/araç sahibi II.alt taşıyıcı …’a davacıdan yazılı muvafakat almaksızın devrettiği, diğer taraftan, Tire ….Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … Esas, … karar sayılı dosyasında verilen ve kesinleşen gerekçeli karardaki kabule göre, davalılar arasında adî yazılı şekilde bir sözleşmenin kaza gününden bir gün öncesine ait olduğu, davalı …’nin servis işletmeciliği yaptığı ve kazaya karışan … plaka no’lu aracın önceki maliki olduğu görüldüğünden davalı …’un kiralama savunmasına itibar edilmediği, davalı …’un, … numaralı 02.02.2011-02.02.2012 tarihleri arasında geçerli Zorunlu Malî Sorumluluk Poliçesi‘ne göre de kaza yapan aracın sahibi olduğu, İzmir İli Esnaf ve Sanatkar Sicili Müdürlüğü nezdinde meslek dalına göre servis aracı işletmeciliği esnaf statüsünde sicil kaydı ve 31.08.2010 tarihinden geçerli olmak üzere 5 yıl süre ile sicil tastiknamesi bulunduğu, davalı I. Alt Taşıyıcı …’nin, taşıma işini davacının yazılı muvafakati alınmaksızın araç maliki II.Alt Taşıyıcı …’a devrettiğinin açık olması nedeniyle meydana gelen zarardan (mülga BK m.179/TBK m.202.hükmü icabı) davacıya karşı sorumlu tutulması gerektiği, TBK m.167 (mülga BK m.146) hükümleri uyarınca, borcun mahiyetinden aksi anlaşıldıkça, müteselsil borçlulardan her biri alacaklıya yapılan tediyeden birbirine müsavi birer hisseyi üzerlerine almağa mecbur olduğu, davalı … ile yapılan servis taşıma sözleşmesinde aksinin kararlaştırıldığı açık olup, davalı I.Alt Taşıyıcı … hizmet sırasında oluşan her türlü zararı üstlendiği, davacı tarafından dava dışı … Şirketi işçisi vefat eden … mirasçılarına Tire … Asliye Hukuk Mahkemesi … E ve … K ilamı ile ödenen 201.168,69 TL’nin rucuen davalılardan tazmininin talep edildiği, tazminatın aynı zarardan sorumlu müteselsil borçlular arasında paylaştırılmasında, bütün durum ve koşullar, özellikle onlardan her birine yüklenebilecek kusurun ağırlığı ve yarattıkları tehlikenin yoğunluğunun göz önünde tutulması gerektiği, tazminatın kendi payına düşeninden fazlasını ödeyen kişinin, bu fazla ödemesi için, diğer müteselsil sorumlulara karşı rücu hakkına sahip ve zarar görenin haklarına halef olacağı, mahkememizce alınan bilirkişi raporunda açıklanan gerekçelerle davacının taşıma işini devrettiği davalı I.Alt Taşıyıcı …’ye taşıma hizmeti verilmesi işini ve alt yüklenicisini tüm yönleri ile denetleme yetkisini kullanmadığından %5 oranında, davalılardan …’nin kaza günü Torbalı-İzmir arasındaki personel servis işini I.Alt (akdi) Taşıyıcı sıfatıyla üstlendiği ve bunu diğer davalı/araç sahibi II.Alt (fiili) taşıyıcı …’a davacıdan yazılı muvafakiyet alınmaksızın devir ettiğinden 10% oranında, davalılardan …’a ait olan … plaka no’lu aracın sürücüsü dava dışı …’ın 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 57-f) ve 84-h) maddeleri hükmüne istinaden trafik kurallarını ihlal ettiği, bu nedenle, ölümlü trafik kazasında dava dışı araç sürücüsünün %100 (Yüzdeyüz) oranında asli ve tam kusurlu olduğu, TCDD ait … Sefer no’lu Tren makinisti …’in kusursuz olduğu, meydana gelen kazada başkaca kişi/kişiler ya da kurumların kusurunun bulunmadığı, davalı … araç işletenin sorumluluğu kapsamında dava dışı araç sürücüsünün sorumluluğunu kaldıran nedenler bulunmadığı gibi, işleten ve araç işletmecisi teşebbüsün sahibi araç sürücüsünün kusurlarından kendi kusuru gibi sorumlu olduğundan 85% oranında meydana gelen zarardan sorumlu olduğu, ancak davacı ile davalı I. Alt Taşıyıcı … arasındaki personel taşıma sözleşmesinin 7/d maddesi uyarınca davacının gerçekleşen her türlü zararı davalı …’ye rücu hakkına haiz olduğundan davacının kendi kusur oranına isabet eden kısmı da davalı …’ye rücu edebileceği dikkate alınarak davalıların sorumlu olacakları miktar ayrı ayrı hesaplandığında, davalı …’nin %15 kusur oranına isabet eden 30.175,30 TL’den, davalı …’un %85 kusur oranına isabet eden 170.993,39 TL’den davacıya karşı sorumlu oldukları, davacının belirlenen bu miktarlar üzerinden itirazın iptali talep etmekte haklı olduğu anlaşılmakla davacının davasının kısmen kabulüne, davalı … yönünden takibin 170.993,39 TL üzerinden, davalı … Yönünden takibin 30.175,30 TL üzerinden devamına, takip tarihinden itibaren asıl alacağa yasal faiz işletilmesine, fazlaya ilişkin isteğin reddine, davacı tarafından karşılanan tazminat ve yargılama giderlerinden davalıların sorumlu olduğu tutar, yargılama aşamasındaki kusur incelemesi sonucu belirlenmekle, bu kapsamda rücu alacağının icra takip ve dava tarihi itibarıyla varlığı ve tutarının belli ve sabit, dolayısıyla, likit nitelikte olduğu söylenemeyeceğinden, icra inkar tazminatına ilişkin isteğin reddine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davalı … hakkındaki itirazın iptali davasının KISMEN KABULÜNE,
Davalı …’un, Torbalı … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasına vaki itirazının kısmen iptali ile 170.993,39 TL asıl alacağın takip tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı …’dan alınarak davacıya verilmesi için takibin devamına,
Alacak likit olmadığından ve yargılamayı gerektirdiğinden icra inkar tazminatı isteğinin yasal koşulları oluşmadığından reddine,
Fazlaya ilişkin talebin REDDİNE,
Kabul edilen miktar üzerinden hesaplanmış olan 11.680,56 TL nispi harca, peşin alınan 2.065,21 TL harcın mahsubu ile bakiye 9.615,35 TL karar ve ilam harcının davalı …’dan taraftan alınarak HAZİNE’ YE GELİR KAYDINA.
Dava kısmen kabul edildiğinden davacı tarafın yaptığı 0,60 TL dosya gideri, 4,10 TL vekalet suret harcı, 835,40 TL davetiye ve posta gideri, 1.595,50 TL bilirkişi ücreti, 27,70 TL başvurma harcı, 2.429,66 TL peşin harç olmak üzere 4.892,96 TL yargılama giderinden davanın kabul oranı nazara alınarak 4.159,02 TL yargılama giderinin davalı …’dan alınarak davacı tarafa verilmesine.
Dava kısmen kabul edildiğinden kabul edilen miktar üzerinden hüküm tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Kanunu ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre takdir ve hesaplanmış olan; 20.194,37 TL vekalet ücretinin davalı …’dan alınarak davacı tarafa verilmesine.
2-Davacının davalı … hakkındaki itirazın iptali davasının KISMEN KABULÜNE,
Davalı …’nin, Torbalı … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasına vaki itirazının kısmen iptali ile 30.175,30 TL asıl alacağın takip tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı …’den alınarak davacıya verilmesi için takibin devamına,
Alacak likit olmadığından ve yargılamayı gerektirdiğinden icra inkar tazminatı isteğinin yasal koşulları oluşmadığından reddine,
Fazlaya ilişkin talebin REDDİNE,
Kabul edilen miktar üzerinden hesaplanmış olan 2.061,27 TL nispi harca, peşin alınan 364,45 TL harcın mahsubu ile bakiye 1.696,82 TL karar ve ilam harcının davalı …’den taraftan alınarak HAZİNE’ YE GELİR KAYDINA.
Dava kısmen kabul edildiğinden davacı tarafın yaptığı 0,60 TL dosya gideri, 4,10 TL vekalet suret harcı, 835,40 TL davetiye ve posta gideri, 1.595,50 TL bilirkişi ücreti, 27,70 TL başvurma harcı, 2.429,66 TL peşin harç olmak üzere 4.892,96 TL yargılama giderinden davanın kabul oranı nazara alınarak 733,94 TL yargılama giderinin davalı …’den alınarak davacı tarafa verilmesine.
Dava kısmen kabul edildiğinden kabul edilen miktar üzerinden hüküm tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Kanunu ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre takdir ve hesaplanmış olan; 4.526,29 TL vekalet ücretinin davalı …’den alınarak davacı tarafa verilmesine.
3-HMK.nun 333.maddesi uyarınca davacı tarafından yatırılan gider avansının sarf edilmeyen kısmının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine
İlişkin, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı asillerin yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde, mahkememize veya bulunduğu yerde varsa Asliye Ticaret Mahkemesi’ne, yoksa Asliye Hukuk Mahkemesine verilecek istinaf dilekçesi ile, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde, istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup, usulen anlatıldı. 06/04/2021

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır