Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/688 ESAS
KARAR NO : 2022/856 KARAR

DAVA : Tazminat (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 11/06/2018
KARAR TARİHİ : 25/10/2022
GEREKÇELİ K.TARİHİ : 09/11/2022
Mahkememizde görülen Tazminat (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı ile davalılar arasında farklı dönemler için hizmet alım sözleşmesi düzenlendiğini, davacıya ait işyerinde davalıların yanında çalışan dava dışı işçi … tarafından İzmir 10. İş Mahkemesinin … E. sayılı dosyası ile açılan davada mahkemece brüt 16.087,92-TL kıdem tazminatının fesih tarihinden itibaren banka mevduat faizi ile asıl işveren …’tan alınarak davacı işçiye verilmesine karar verildiğini, mahkemenin kararının BAM tarafından onanarak kesinleştiğini, bu kararın İzmir 21.İcra Müdürlüğü’nün … sayılı dosyası ile işleme konulduğu, davacının takibe konu borcunu 29.03.2018 tarihinde toplam 26.229,42-TL olarak ödediğini, davacı tarafından ayrıca istinaf aşamasında 1.647,80-TL harç ve 118,65-TL yargılama gideri ödemesi yapıldığını beyan ederek ve fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak 13.000,00-TL’nin 29.03.2018 tarihinden işleyecek faizi ile ve davalının dava dışı işçiyi çalıştırdıkları süre ile sınırlı olarak davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı taraf davaya cevap vermemiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
İzmir 10. İş Mahkemesinin … E. sayılı dosyası ile 26.05.2016 tarihinde açılan davada kıdem tazminatının tahsili talep edilmiş olup; mahkemenin … K. sayılı ve 06.06.2017 tarihli kararı ile ; 16.087,92-TL NET kıdem tazminatının, iş akdin feshi tarihi olan 25.04.2016 tarihinden itibaren mevduata uygulanan en yüksek mevduat faizi ile, 1.980,00-TL avukatlık ücretinin ve 758,69-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verildiği anlaşılmıştır.
İcra Dosyası: Alacaklısı … tarafından borçlusu … Fuarcılık Hiz. Kült. ve Sanat İşl. Tic. A.Ş.hakkında İzmir 21. İcra Müdürlüğünün … sayılı dosyası ile 05.07.2017 tarihinde yapılan icra takibinde davacı tarafından takip dosyasına 29.03.2018 tarihinde 26.229,42-TL. ödeme yapıldığı anlaşılmıştır.
Bilirkişi Raporu : Bilirkişi … tarafından düzenlenen 16/05/2021 tarihli raporda özetle ; Davacısı … tarafından davalısı … Fuarcılık Hiz. Kült. ve Sanat İşl. Tic. A.Ş., … İnsan Kayn. Tem. Bakım ve Org. … Ekspres Tur. İnş. Tem. Güv. Sist. Paz. A.Ş. ve … Tur. Gıda Tem. Hiz. Güv. Sist. Eğt. San. Tic. Ltd. Şti. hakkında İzmir 10. İş Mahkemesinin … E. sayılı dosyasında 06.06.2017 tarihli kararı ile ; 16.087,92-TL NET kıdem tazminatının, iş akdin feshi tarihi olan 25.04.2016 tarihinden itibaren mevduata uygulanan en yüksek mevduat faizi ile, 1.980,00-TL Avukat lık ücretinin ve 758,69-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verildiği, mahkeme kararının … A.Ş. tarafından istinaf edildiği; … A.Ş. tarafından istinaf başvurusu için ve mahkeme karar harcı için yapılan toplam 1.385,72-TL nın 181,35-TL sının … A.Ş. vekiline iade edildiği ve böylelikle bu konuda yapılan ödemeler toplamının 1.204,37-TL olduğu belirlenmiştir.
Alacaklısı … tarafından borçlusu … Fuarcılık Hiz.Kült.ve Sanat İşl.Tic.A.Ş.hakkında İzmir 21. İcra Müdürlüğünün … sayılı dosyası ile 05.07.2017 tarihinde yapılan icra takibinde; davacı tarafından takip dosyasına 29.03.2018 tarihinde 26.229,42.-TL. ödeme yapıldığı,
4- Y.23.H.D.nin 2019/1244 . sayılı ilamındaki;”- İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin;yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine iş-çinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması,işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında; davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerini tamamını talep etme hakkı bu-lunduğunun kabulü gerekir.
– Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir.Bu halde işyeri devir suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akit-leri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
– İşçiye ödenen kıdem tazminatı,iş sözleşmesinin fesih edildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup; bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dö-nemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar.
– Yıllık izinler kullanılmadığı takdirde; iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmekte-dir.Sözleşmeyi fesih edenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerin de bu fesih ile ücrete dönüştüBu verilere göre, davalı altişverenlerin, davacı tarafından dava dışı işçiye yapılan ödemeye istina-den sorumlu oldukları ve dolayısı ile davacıya olan borçlarının; ğü gözönüne alındığında,yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır.
– İhbar tazminatından son işveren sorumludur.
– Bunların dışında hafta tatil ücreti,ücret alacağı,fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminat-lardan işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar.
– İşveren tarafından bu ödemelerin feri mahiyetinde yapılan ödemeler de aynı esasla yüklenş-cden tahsil edilebilecektir.
– Yükleniciler aleyhine açılan rücu davalarında ayrı sözleşmelerle hizmet ifa eden yükleni-ciler mecburi dava arkadaşlığı olmadığı gibi borçtan müteselsilen sorumlu olacaklarına ilişkin kanun hükmü veya sözleşme bulunmamaktadır.Bu nedenle alacak davalarında her da-valı aleyhine ayrı tahsil hükmü kurulmalıdır. Davanın, itirazın iptali şeklinde açılmış olması duru-munda ise takibin hangi davalı açısından ,hangi miktarda devam edeceği ayrı ayrı belirlenmelidir. “Gerekçesi ile mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İzmir 10. İş Mahkemesinin kararından; davacı işçinin 31.01.2003-25.04.2016 tarihleri arasındaki dönemde çalıştığı; davalıların alt işveren oldukları dönemlere göre, Bu verilere göre, davalı altişverenlerin, davacı tarafından dava dışı işçiye yapılan ödemeye istinaden sorumlu oldukları ve dolayısı ile davacıya olan borçlarının; davalı … Ekspresin 6.278,78TL, davalı …nin 284,62 TL, toplam 6.563,40-TL olacağı hesaplanmıştır.
Bilirkişi Ek Raporu : Bilirkişi … tarafından düzenlenen 22/08/2021 tarihli ek raporda özetle ; Tarafımdan tanzim edilen asıl raporda yapılan hesaplamada; davacının , İş Mahke-mesi kararı gereği hakkında yapılan icra takibine istinaden 29.03.2018 tarihinde ödemesi gereken toplam miktarın 26.256,03.-TL. olacağı belirlenmiştir. Davacı tarafından istinaf aşamasında yapılan 2.059,94.-TL. ile birlikte davacı tarafından yapılan ödemeler toplamı 28.315,97.-TL. Olmaktadır. Bu verilere göre, davalı altişverenlerin, davacı tarafından dava dışı işçiye yapılan ödemeye istinaden sorumlu oldukları ve dolayısı ile davacıya olan borçlarının; davalı … Ekspresin 6.474,40TL, davalı …nin 293,49 TL ,toplam 6.767,89 TL olacağı hesaplanmıştır.
Bilirkişi Raporu : Bilirkişi … tarafından düzenlenen 05/04/2022 tarihli raporda özetle ;Alt işverenler … Ekspres’ in | 614.722,86 TL kıdem tazminatı, 8991,53 harç ve masraf, 815.714,39 TL toplam, …’ un, 861.247,70 TL kıdem tazminatı, 684,03 harç masraf,61.331,73 TL toplam olmak üzere toplam kıdem tazminatı 615.970,56 TL, toplam harç masraf 1.075,56 TL ve genel toplam 4617.046,12 TL olarak hesaplanmış,
Kıdem tazminatı için ödeme tarihi olan 29.03.2018 tarihinden işleyecek faizi ile
birlikte davalıların; sorumlu oldukları tutarla sınırlı olarak, harç+masraf için ödeme tarihi bilinmediğinden dava tarihinden itibaren işleyecek faizi ile tahsili görüşü ve kanaati ile raporunu düzenlendiği görülmüştür.
Islah : Davacı vekili 22/06/2022 tarihli dilekçesi ile dava değerini artırmış, buna ilişkin harcı aynı tarihinde yatırmıştır.
Dava; hizmet sözleşmesi kapsamında işveren tarafından ödenen işçilik alacaklarını yükleniciden tahsili için açılan rücuen tahsili davasıdır.
Dava; Hizmet sözleşmesi kapsamında işveren tarafından ödenen kıdem tazminatı ve yargılama masraflarını yüklenicilerden tahsili için açılan rücuen alacak davasıdır.
Yargıtay emsal kararlarında, “Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir.” demektedir.
Sözleşmelerin 23. Maddesinde; “..yüklenicinin sözleşme konusu iş ile ilgili çalıştıracağı personele ilişkin sorumlulukları, ilgili mevzuatın bu konuyu düzenleyen emredici hükümleri ve Genel Şartnamenin – Altıncı Bölümünde – belirlenmiş olup, yüklenici bunları aynen uygulamakla yükümlüdür.” hükmü yer almaktadır.
Dosya kapsamında genel şartname bulunmamakla birlikte, genel olarak ilgili şartname 6.Bölümünde – çalışanların özlük hakları ve konu İile ilgili alt işverenlerin sorumluluğu düzenlenmektedir.
Taraflar arasındaki sözleşme hükümlerine göre karar verilmesi gerekmekte olup, davalıların sözleşme ile sorumluluğu üzerine almış olması nedeni ile, işçiler hakkındaki işe alınma ve çıkarılma-idare konusundaki kararları üst işveren verse dahi, alt işverenin işçilik haklarından sorumlu olacağı, üst işverenin işçilik haklarından sorumlu olmadığı, Sözleşmede işçilik haklarının alt işveren tarafından ödeneceği yönünde hüküm olması halinde, davacı tarafından ödenen tüm işçilik haklarının ve masrafların tamamından, işçiyi çalıştıran işverenlerin çalıştırdıkları süre ile sınırlı fakat son işveren ihbar tazminatı ve yıllık izin ücretinin tamamından, ihbar tazminatı ve yıllık izin ücreti dışında kalan alacak haklarından ise, son işveren de dahil olmak üzere her işveren işçinin kendi yanında çalıştığı süre ile sınırlı olarak sorumlu olduğu içtihat edilmektedir.
“İşveren tarafından bu ödemelerin feri mahiyetinde yapılan ödemeler de ayrı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir. Bu durumda mahkemece yukarıda belirlenen ilkeler çerçevesinde, kıdem tazminatı, UBGT, fazla mesai alacakları yönünden davalı yüklenicinin işçileri çalıştırdığı dönemle sınırlı sorumlu olduğu, yıllık izin ve ihbar tazminatından son işverenin sorumlu olduğu gözetilerek hüküm kurulması gerekirken yazılı gerekçe ile ödenen bedelin tamamından davalı yüklenicinin sorumlu tutulması doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.”
YARGITAY 15. Hukuk Dairesi Esas No: 2021/611 Karar No: 2021/537 Karar Tarihi:
01.03.2021 “İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi
çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir. Bu durumda mahkemece yukarıda belirlenen ilkeler çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı gerekçe ile, sözleşmede hüküm bulunmadığı gerekçesiyle, hesaplanan
tutarlardan işçiyi çalıştırmış olan davalılar… şirketleri iş ortaklığının davacı ile yarı yarıya sorumlu olduğundan bahisle kurulan hüküm hatalı görülmüş, bozmayı gerektirmiştir.” YARGITAY 23. Hukuk
resi Esas No: 2017/1404 Karar No: 2020/2931 Karar Tarihi: 12.10.2020
Dava dışı işçi tarafından davacı kurum aleyhine İzmir 10. İş Mahkemesi’nin … E.Sayılı dosyasından işçilik alacaklarının tahsili hususunda dava ikame edilmiş olduğu ve yerel mahkeme kararlarında 30.01.2003-25.04.2016 dönem aralığı için, kıdem tazminatı yönünden, yargılama gideri ve vekalet ücreti ile birlikte hüküm kurulduğu görülmüştür.
Söz konusu ilam İzmir 21. İcra Müdürlüğü’nün … E. Sayılı dosyasından takibe konu edilmiş ve davacı kurum tarafından takip dosyasına 29.03.2018 tarihinde 26.229,42 -TLödeme yapıldığı görülmüştür, Aynı zamanda İzmir 10. İş Mahkemesi dosyası, davacı aleyhine sonuçlanması nedeniyle, 823,58-TL ve 824,22-TL olmak üzere toplam 1.647,80 TL harç ödemesi olduğu, 412,14 TL istinaf masrafı yapıldığı görülmüştür. Davalı masraf olarak 118,65 TL yargılama gideri talep edildiğinden, taleple bağlı kalınarak hesaplama yapıldığı, Dava konusu edilen dava dışı işçinin alacakları içerisinde, kıdem tazminatı alacağı bulunmakla olup; kıdem tazminatı yönünden davalı yüklenicinin işçileri çalıştırdığı
dönemle sınırlı sorumlu olduğu gözetilerek hesaplama yapıldığı anlaşılmıştır.
Yukurıda belirlenen ilkeler gözetilerek somut olay değerlendirildiğinde; Davacı iş sahibi ile davalı yüklenicilerin oluşturduğu iş ortaklığı arasında güvenlik hizmet alım sözleşmeleri akdedildiği, dava dışı işçi dışı işçi …’ ın hizmet alım sözleşmeleri kapsamında, davalı şirketlerde güvenlik işçisi olarak çalıştığı, dava dışı işçinin eldeki davanın taraflarına karşı kıdem tazminatı alacağına ilişkin İş Mahkemesinde açtığı dava neticesinde aldığı ilama dayanarak yaptığı icra takibi sonrasında, davacı işverence kıdem tazminatı ve yargılama giderleri ile icra takip masraflarının ödendiği, davacı işveren tarafından ödenen kıdem tazminatından, davalı yüklenicilerin dava dışı işçileri kendi yanlarında çalıştırdıkları süre ile orantılı olarak, sorumlu oldukları, ödenen kıdem tazminatları tutarlarının davalı yüklenicilerin, ilgili işçileri kendi yanlarında çalıştırdıkları süre gözetilerek sorumlu oldukları miktarların tespitine ilişkin 04.10.2022 tarihli bilirkişi raporunun hüküm kurmaya elverişli ve yeterli olduğu, İzmir 10.İş mahkemesi tarafından kıdem tazminatı hesabı yapılırken 37.878,68-TL kıdem ödemesinin mahsup edildiği davacı tarafça bu ödemenin
… tarafından kabul edilmiş bu nedenle yapılan ödemenin … dönemine isabet eden kıdem tazminatı miktarına eşit olup olmadığına bakmak için net kıdem tazminatına ödenen kısım ilave edilerek dönem sorumluluğu hesaplanmış, total kıdem üzerinden yapılan hesaplamada … dönemine isabet eden tutar ödenen kıdem tazminatından az olduğundan …nin kıdem tazminatı sorumluluğunda hesaplamaya dahil edilmediği anlaşılmakla, davacı vekilinin 22.06.2022 tarihli ıslah dilekçesiyle … Ekspres A.Ş. Yönünden 15714,39-TL … yönünden 1.331,73-TL olarak davasını ıslah ettiğinden davacının davasının kabulüne, davalı şirketlerin dava dışı işçiler tarafından açılan iş davalarında taraf olmaları karşısında dava konusu alacaktan haberdar olduklarından hükmedilen tutarlara ödeme tarihinden itibaren talep gibi reeskont faizi işletilmesine, fazlaya ilişkin isteğin reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davacının davasının KABULÜNE
1-15.970,56-TL kıdem tazminat alacağının 29.03.2018 tarihinde itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte (davalı … Ekspress Tur. İnş. A.Ş.’ nin 14.722,86-TL’ sinden, Davalı … Tur. Gıda Ltd. Şti’ nin 1.247,70 TL’ sinden sorumlu olarak) davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
2-1.075,56-TL harç ve masraf bedelinin dava tarihinde itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte (davalı … Ekspress Tur. İnş. A.Ş.’ nin 991,53-TL’sinden, Davalı … Tur. Gıda Ltd. Şti’ nin 84,03-TL’sinden sorumlu olarak) davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
3-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 1.164,42-TL harçtan peşin alınan ve ıslahla tamamlanan 302,71-TL harcın mahsubu ile bakiye 861,71‬-TL harcın davalılardan (davalı … Ekspress Tur. İnş. A.Ş.’ nin 794,39-TL’ sinden, Davalı … Tur. Gıda Ltd. Şti’ nin 67,32-TL’ sinden sorumlu olarak) alınarak HAZİNEYE GELİR OLARAK KAYDINA,
4-Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca davacı yararına takdir olunan 9.200,00-TL vekalet ücretinin davalılardan (davalı … Ekspress Tur. İnş. A.Ş.’ nin 8.481,25-TL’sinden, Davalı … Tur. Gıda Ltd. Şti’nin 718,75-TL’sinden sorumlu olarak) alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacının yapmış olduğu 35,90-TL dava açma ilk gideri, 1.300,00-TL bilirkişi ücreti, 612,00-TL tebligat ve posta gideri, olmak üzere toplam 1.947,9‬0-TL Yargılama giderinin peşin yatırılan ve ıslahla tamamlanan 302,71-TL harç ile birlikte toplam 2.250,61‬-TL nin davalılardan (davalı … Ekspress Tur. İnş. A.Ş.’ nin 2.074,78‬-TL’ sinden, Davalı … Tur. Gıda Ltd. Şti’ nin 175,83-TL’ sinden sorumlu olarak) alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı ve davalı yanca yatırılan delil ve gider avansından sarf edilmeyen kısmın karar kesinleştiğinden yatıran tarafa iadesine
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İzmir Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde, istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup, usulen anlatıldı.25/10/2022

Katip …
E-İmzalıdır

Hakim …
E-İmzalıdır