Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/618
KARAR NO : 2022/63

DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 09/05/2016
KARAR TARİHİ : 25/01/2022

Mahkememizde görülen davanın yapılan açık yargılaması sonucunda;
İDDİA ;
Davacı vekili dava dilekçesi ile özetle; davalının 29/03/2016 tarihli sipariş teklif işinde belirtilen miktar ve cins kablonun bedelinin 22.905,30 USD olduğunu ve mal teslim tarihinin 28/04/2016 olduğunu belirttiğini, müvekkilinin de bu teklifi “22.905,29 USD ödeme karşılığında 30/03/2016 tarihli sipariş emri ile kabul ettiğini” bildirdiğini, sipariş teklifinin kabulü üzerine düzenlenen sipariş emrine ve davalının isteğine uygun olarak müvekkilinin Denizbank …. Merkez Şubesi’ndeki çek hesabından davalı emrine düzenlenen 01/07/2016 tarihli…. numaralı 7.000,00 USD bedelli çek ile 01/07/2016 tarihli…… numaralı 15.905,29-USD bedelli toplam iki adet çekin 04/04/2016 tarihinde davalıya teslim edildiğini, çeklerin keşide yerinin İzmir olduğunu, davalının siparişi verilen ve çekleri teslim edilen malları anlaşma gereği 28/04/2016 tarihinde teslim etmesi gerekirken bugüne kadar teslim etmediğini, davalının fabrikasında üretim faaliyetlerinin durduğunu belirterek, müvekkilinin bu çekler nedeniyle davalıya borçlu olmadığının tespitine, çeklerin iptaline karar verilmesini istemiştir.
CEVAP ;
Davalı vekili cevap dilekçesi ile özetle; müvekkilinin adresinin İstanbul’da olduğunu, HMK’nın 6. maddesi gereğince davaya İstanbul Asliye Ticaret Mahkemeleri’nde bakılması gerektiğini, davacının, vermiş olduğu kambiyo senetleri ile borcunu kayıtsız ve şartsız kabul etmesinden dolayı davanın konusuz kaldığını, aradaki ticari ilişki sonucunda davacının dava konusu çekleri rızaen ve borcu kabul ederek müvekkiline verdiğini, müvekkilinin davacıya karşı ticari ilişkiden doğan yükümlüklerini yerine getirmeye çalıştığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
GEREKÇE ;
Dava; aradaki alım satım ilişkisi nedeniyle düzenlenen çekler sebebiyle borçlu olunmadığının tespiti, çeklerin iptali istemine ilişkindir.
Dava konusu çekler incelendiğinde; davacı tarafından davalı emrine düzenlendikleri, keşide yerlerinin “İzmir” olduğu görülmüştür.
Çeke dayalı bu davada dava tarihi itibariyle başlatılmış bir icra takibi bulunmadığından, takipten önce açılan menfi tespit davalarında yetkili mahkeme genel yetki kurallarına göre belirlenecektir. Dava konusu çeklerde ödeme yeri İzmir olup, İzmir Mahkemeleri de yetkili olduğundan, davalı vekilinin yetki itirazının reddine karar verilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık; “davalıya teslimi yapılan dava konusu 01/07/2016 tarihli …. numaralı 7.000 USD bedelli ve 01/07/2016 tarihli …………. numaralı 15.905,29-USD bedelli iki adet çekin karşılığı malın davalı tarafından davacıya teslim edilip edilmediği, dava konusu çeklerin bedelsiz kalıp kalmadığı” konusundadır.
Davalı vekili ikinci cevap dilekçesi ile; davacı tarafın ticari ilişki sonucunda hizmet ve malları henüz alamadığını ileri sürdüğünü, bu iddiasını ispat etmesi gerektiğini, müvekkilinin davacıya karşı yükümlüklerini yerine getirmekte olduğunu, ancak çeklerin vade tarihi dahi gelmeksizin hiçbir hak kaybı yaşaması söz konusu değilken, davacının yükümlülükten kurtulmak için bu davayı açtığını belirtmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık; “davalıya teslimi yapılan dava konusu 01/07/2016 tarihli ….. numaralı 7.000,00 USD bedelli ve 01/07/2016 tarihli …..numaralı 15.905,29-USD bedelli iki adet çekin karşılığı malın davalı tarafından davacıya teslim edilip edilmediği, dava konusu çeklerin bedelsiz kalıp kalmadığı” konusundadır.
Davalı tarafından düzenlenen sipariş emri incelendiğinde; teslim zamanının 28/04/2016 olarak kararlaştırıldığı, ödeme şeklinin 90 gün vadeli olacağının ve ödemenin çek ile yapılacağının, siparişte ödeme olacağının belirlendiği görülmüştür.
Davacı tarafından düzenlenen 29/03/2016 tarihli sipariş teklif fişi incelendiğinde; toplam tutarın 22.905,30-USD olduğu belirlenmiştir.
Dosyaya sunulan davacıya ait çek giriş belgesi incelendiğinde; çıkış hesap adının davalı şirket olduğu ve davamızın konusu olan iki adet çek bilgilerinin girildiği, tarihinin “04/04/2016” olduğu görülmüştür.
Yargılama sırasında İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin….Esas ve …. Karar sayılı kararı ile 22/11/2016 tarihinde davalı şirketin iflasına karar verilmiştir.
Davalı şirketin iflasına ilişkin işlemler İstanbul 1. İflas Müdürlüğü’nün … sayılı iflas dosyasında yürütülmüştür. Mahkememizce İİK’nın 194. maddesi gereğince davanın 2. alacaklılar toplantısından 10 gün sonrasına kadar durmasına karar verilmiştir. İkinci alacaklılar toplantısı ise 24/12/2019 tarihinde yapılmıştır.
Mahkememizce taraflara ait ticari defterler ile dayanağı belgeler üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Davacı defterlerini inceleyen mali müşavir bilirkişi 20/01/2021 tarihli raporunda özetle; davacı defterlerinin usulüne uygun tutulduğunu, yasal tasdiklerinin bulunduğunu, dava konusu 01/07/2016 tarihli … numaralı 7.000,00 USD bedelli çekin davacı defterlerinde kayıtlı olduğunu, davalı cari hesabında kaydının olmadığını, davacı defterlerinde ve davalıya ait cari hesapta davalı tarafından davacıya mal teslimine ilişkin herhangi bir kaydın bulunmadığını, davaya konu iki adet çekin ödeme kaydının da bulunmadığını bildirmiştir.
Davalı defterlerini inceleyen mali müşavir bilirkişi 11/10/2021 tarihli raporunda özetle; davalı defterlerinin usulüne uygun tutulduğunu, yasal onaylarının yapıldığını, taraflar arasında TTK’nın 89. maddesine dayalı cari hesap sözleşmesinin bulunmadığını, tamamen güvene dayalı cari hesap ilişkisinin 2015 yılında başladığını ve 31/12/2016 tarihine kadar devam ettiğini, davalı tarafından 29/03/2016 tarihli, 1.305.996 numaralı, 11.000 metre kablo bedeli olan 22.905,30 USD tutarlı sipariş teklifinin davacıya gönderildiğini, davacının da bunu 30/03/2016 tarihinde onaylayarak davalıya gönderdiğini, sipariş emrinde 08/04/2016 teslim tarihinden itibaren 90 gün içerisinde çekle ödeme yapılacağının belirtildiğini, davacı tarafından düzenlenen çeklerin davalı tarafından teslim alındığını, davalı tarafından davacıya siparişe konu ürünlerin teslim edilmediğini, buna ilişkin kayda rastlanmadığını, çeklerin tahsil edildiğine ilişkin kayda da rastlanmadığını bildirmiştir.
6098 sayılı TBK’nın 207/2 maddesinde; “sözleşme ile aksi kararlaştırılmadıkça veya aksine bir adet bulunmadıkça, satıcı ve alıcı borçlarını aynı anda ifa etmekle yükümlüdürler.” düzenlemesine yer verilmiştir. Bu düzenleme çerçevesinde aslolan peşin satış olup, mal ve bedelin aynı anda verildiğine dair yasal karine söz konusudur. Bu karinenin aksini ispat yükü, ileri süren tarafa aittir.
Somut olayda ise; davalının sipariş emrinde teslim tarihi 28/04/2016 olarak belirlenmiş ve ödemenin 90 gün vadeli ve çek ile yapılacağı kararlaştırılmıştır. Davalı vekilinin “müvekkilinin davacıya karşı ticari ilişkiden doğan yükümlüklerini yerine getirmeye çalıştığını” ileri sürmüş olması karşısında tarafların borçlarını aynı anda yerine getirmedikleri belirlenmiş olduğundan, malı teslim ettiğini ispat yükü davalı tarafa aittir.
Toplanan deliller, aldırılan bilirkişi raporları ile tüm dosya içeriğine göre; taraflar arasında cari hesap şeklinde yürüyen bir ticari ilişkinin bulunduğu, davalı şirketin 29/03/2016 tarihli sipariş teklifi ile bedeli 22.905,30 USD olan kablo satışının ve malın tesliminin 28/04/2016 tarihinde yapılmasını teklif ettiği, davacının da bu teklifi kabul ettiği, davacının davalı adına düzenlediği ………… Ticari Merkez Şubesi’ndeki çek hesabından 01/07/2016 tarihli …. numaralı 7.000,00 USD bedelli ve 01/07/2016 tarihli …. numaralı 15.905,29-USD bedelli toplam iki adet çeki 04/04/2016 tarihinde davalıya teslim ettiği, malların 28/04/2016 tarihinde tesliminin gerçekleştirilmediği, bu hususun davalı vekilinin “müvekkilinin davacıya karşı yükümlüklerini yerine getirmekte olduğu” şeklindeki söyleminden de anlaşılmakta olduğu, teklif formu içeriğine göre çeklerin avans olarak verildiği, teslimi ispat yükünün davalıda olduğu ancak gerek davacının defterlerinde gerekse davalının kendi defterlerinde malların davacıya teslimine ilişkin kayıt olmadığı gibi davalı tarafın dosyaya teslime ilişkin delil ve belge de sunmadığı, dilekçesinde yemin deliline de dayanmadığı, teslim olgusunun davalı tarafça ispat edilemediği, çeklerin bedelsiz kaldığı, davacının davasında haklı olduğu anlaşıldığından, davacının dava konusu çekler nedeniyle davalıya borçlu olmadığının tespitine, çeklerin davalı elinde ya da 3. kişilerin elinde olup olmadığı belirlenemediğinden, iyi niyetli üçüncü kişilerin haklarının korunabilmesi bakımından çeklerin iptali isteğinin reddine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM ; Yukarıda yazılı bulunan gerekçeye göre;
1-Davanın KABULÜNE;
Denizbank Pınarbaşı Ticari Merkez Şubesi’ne ait 01/07/2016 tarihli … numara
lı 7.000,00 USD bedelli çek ve 01/07/2016 tarihli… numaralı 15.905,29-USD bedelli çek nedeniyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine,
İyi niyetli üçüncü kişilerin haklarının korunması bakımından çeklerin iptali isteğinin reddine,
2-Harçlar Kanunu’na göre alınması gereken nispi ilam harcı peşin yatırıldığından ayrıca harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacının yatırmış olduğu 29,20 TL başvurma harcı ve 1.145,38 TL peşin harç toplamı olan ‭1.174,58‬ TL’nin davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
4-Davacının yapmış olduğu 340,50 TL’si tebligat-posta gideri ve 1.200,00 TL’si bilirkişi ücreti gideri olmak üzere toplam 1.540,50 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ye göre takdir ve tayin edilen 9.518,97 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafça yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair; davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı vekilinin yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içerisinde Bölge Adliye Mahkemeleri nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 25/01/2022

Katip …
¸E-imza

Hakim …
¸E-imza