Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2015/750
KARAR NO : 2021/425

DAVA : Hizmet Sözleşmesi Nedeniyle Verilen Banka Teminat Mektubunun İadesi
DAVA TARİHİ : 22/06/2015
KARAR TARİHİ : 21/05/2021

Mahkememizde görülen davanın yapılan açık yargılaması sonucunda;
İDDİA ;
Davacı vekili dava dilekçesi ile özetle; davalı kurumun … İl Müdürlüğü tarafından 19/07/2010 tarihinde 4 grup halinde ihale edilen (… Hizmet Alım İşi) ihalesini müvekkilinin kazandığını ve davalı ile hizmet alım sözleşmelerini imzaladığını, bu iş nedeniyle müvekkilinin … ve … sayılı kanunlar ile ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerini yerine getirmek üzere teminat mektuplarını davalıya verdiğini, … ve … grup işin 31/12/2012 tarihine, 2. grup işin 09/02/2013 tarihine ve 3. grup işin 31/01/2013 tarihine kadar uzatıldığını, 02/02/2013 tarihinde ise işin ihaleyi yeni alan firmaya devredildiğini, müvekkilinin tüm işleri sözleşme ve eklerine uygun olarak davalıya teslim ettiğini, davalının buna rağmen kesin kabulü yapmadığını ve müvekkiline gönderdiği tarihsiz yazıda “devam eden işçi alacakları davaları için icra müdürlüklerine yatırılması gereken nakit teminat miktarı olan 378.495,91 TL’nin ödenmemesi halinde bu mektupları nakde çevireceğini” bildirdiğini, Kamu İhale Kurulu’nun …. tarihli kararında vurgulandığını, davalının asıl işveren olduğu iş yerinde müvekkili aleyhine kesinleşmiş hiç bir yargı kararının bulunmadığını, müvekkilinin davalıya kendi istediği Kasım 2015 tarihine kadar uzatılmış yeni teminat mektuplarını teslim ettiğini belirterek, teminat mektuplarının müvekkiline iadesine karar verilmesini istemiştir.
CEVAP ;
Davalı vekili cevap dilekçesi ile özetle; davacının dava konusu işlerden 1.grup için 128.364,00 TL, 2.grup için 102.000,00 + 47.710,00 TL, 3.grup için 100.000,00 + 75.259,00 TL ve 4.grup için 191.322,00 TL tutarında teminat mektubu verdiğini, kabul işleri için kabul komisyonunun oluşturulduğunu ancak iş sözleşmelerinin feshinden kaynaklanan işçi alacaklarının ödenmemesi nedeniyle kesin kabulün yapılamadığını, davacının bugüne kadar personel maaşları hariç yapılan ödemelere ilişkin hiçbir belge sunmadığını, davacının yüklendiği işle ilgili olarak işçilerin açtıkları davaların tamamına yakınının işçi alacakları ile ilgili olduğunu, davacı işçileri tarafından alacaklarının ödenmesi için müvekkiline yapılan başvuruların müvekkili tarafından davacıya iletildiğini, ihale süresince birim fiyatlar üzerinden aylık olarak hak ediş raporları düzenlenerek yüklenicinin ödemesi gereken kıdem tazminatlarının müvekkili tarafından ödenmekte olduğunu, ancak davacının, müvekkili tarafından hak edişlere dahil edilerek ödenen personel kıdem tazminatlarını çalışanlara ödemediğini, böylece müvekkiline borçlu kaldığını, sözleşmenin 12.4. maddesine göre davacı alacağının olmadığını, bugüne kadar müvekkiline ilişiksiz belgesinin sunulmadığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
GEREKÇE ;
Dava; hizmet sözleşmesi nedeniyle verilen teminat mektuplarının iadesi istemine ilişkindir.
Yapılan ön inceleme duruşmasında taraflar arasındaki uyuşmazlığın; “davaya konu teminat mektuplarının iadesi koşullarının, davacı alacağının bulunup bulunmadığı” konusunda olduğu belirlenmiştir.
Yargılama sırasında davacı şirketin TTK’nın geçici 7.maddesi gereğince sicildeki kaydının silindiği ileri sürülmüştür.
… Ticaret Sicil Müdürlüğü’nün 31/05/2016 tarihli yazısında; davacı şirketin 09/10/2015 tarihinde TTK’nın geçici 7. maddesine göre münfesih olarak terkin olduğu bildirilmiş, davacı tarafça … Asliye Ticaret Mahkemesi’nde davacı şirketin ihyası istemiyle … Esas sayılı dava açılmış, mahkememizce bu davanın sonucu beklenmiştir.
… Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas ve … Karar sayılı kararı ile birlikte davamızın davacısı olan … Enerji San. ve Tic. A.Ş.’nin “Ödemiş … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … ve … İzmir … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyaları yönünden yeniden ihyasına” ilişkin 14/07/2017 tarihli karar verilmiş ancak bu kararla birlikte ihyası sağlanan şirkete tasfiye memuru atanmadığı görülmüştür. Mahkemenin bu kararı 02/08/2017 tarihinde kesinleşmiştir.
Davacı vekili tarihsiz dilekçesi ile; müvekkili şirketin yeniden tesciline karar verildiğini, şirket müdürü olarak …’ın atandığını, sicil gazetesinin 29/09/2017 tarihli … numaralı nüshasının … sayfasında ilan edildiğini bildirmiştir.
Davacı şirkete müdür olarak …’ın atanmış olması ve bu atamanın tescil edilerek sicil gazetesinde yayımlanmış olması, davacı vekilinin de … tarafından şirket adına verilmiş vekaletnamesinin bulunması karşısında davacı şirketin temsil sorununun ortadan kalktığı kabul edilmiştir.
Taraflar arasında 22/11/2010 tarihinde … ihale kayıt numaralı ve … ihale kayıt numaralı … Hizmet Alımı Sözleşmeleri imzalanmıştır. Bu sözleşmeler ile davacı yüklenici “İzmir ilindeki alçak gerilimden beslenen müşterilere ait … sayaçlarının; endeks tespiti, tespit edilen endekslerin el bilgisayarına kaydedilmesi, fatura/fatura bildirimi düzenlenmesi ve müşteriye bırakılması, tespit edilmiş bilgilerin davalı İdarenin bilgisayarlarına aktarılması, müşteri sayaçlarının ve mühürlerinin kontrol edilmesi, kaçak ve usulsüz … kullananların tespit edilmesi” işini yüklenmiştir. Sözleşmenin 9. maddesinde sözleşmenin ekleri sayılmış ve “ihale dokümanının bu sözleşmenin eki ve ayrılmaz parçası olduğu, sözleşme ile ihale dokümanları arasında çelişki olması halinde ihale dokümanında yer alan hükümlerin esas alınacağı” kararlaştırılmıştır.
22/11/2010 tarihli … ihale kayıt numaralı sözleşmenin “Teminata İlişkin Hükümler” başlıklı 12. maddesinin 12.1 numaralı “Kesin Teminat” başlıklı alt maddesinde; “Bu işin kesin teminat miktarı; 128.363,56 TL’dir. Yüklenici bu işe ilişkin olarak 128.364,00 TL kesin teminat vermiştir.” düzenlemesine; 22/11/2010 tarihli … ihale kayıt numaralı sözleşmenin “Teminata İlişkin Hükümler” başlıklı 12. maddesinin … numaralı “Kesin Teminat” başlıklı alt maddesinde; “Bu işin kesin teminat miktarı; 149.707,71 TL’dir. Yüklenici bu işe ilişkin olarak 149.707,71 TL kesin teminat vermiştir.” düzenlemesine; her iki sözleşmenin “Kesin Teminat ve Ek Kesin Teminatın Geri Verilmesi” başlıklı 12.4 maddesinin 12.4.1. numaralı alt maddesinde de; “Taahhüdün, sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği, yüklenicinin bu işten dolayı İdareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten ve Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan ilişiksizlik belgesinin getirildiği saptandıktan sonra; alınmış olan kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların, alınan mal veya yapılan iş için bir garanti süresi öngörülmemesi halinde yarısı, garanti süresi dolduktan sonra kalanı, garanti süresi öngörülmeyen hallerde ise tamamı yükleniciye iade edilir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Dava konusu teminat mektup örnekleri incelendiğinde; … A.Ş. … Şubesi’nin 12/11/2010 tarihli … referanslı 128.364,00 TL tutarlı teminat mektubu olduğu, süresinin 22/11/2015 tarihine kadar uzatıldığı; b-… Bankası … Şubesi’nin 05/10/2012 tarihli …. numaralı 191.322,00 TL tutarlı teminat mektubu olduğu, süresinin 22/11/2015 tarihine kadar uzatıldığı; c-… Şubesi’nin 05/10/2012 tarihli … numaralı 100.000,00 TL tutarlı teminat mektubu olduğu, süresinin 22/11/2015 tarihine kadar uzatıldığı; d-… … Şubesi’nin 26/04/2013 tarihli … numaralı 102.000,00 TL tutarlı teminat mektubu olduğu, süresinin 22/11/2015 tarihine kadar uzatıldığı; e-…. Şubesi’nin 30/10/2013 tarihli … numaralı 75.259,00 TL tutarlı teminat mektubu olduğu, süresinin 22/11/2015 tarihine kadar uzatıldığı; f-…. Şubesi’nin 07/09/2012 tarihli …. numaralı 47.710,00 TL tutarlı teminat mektubu olduğu, süresinin 22/11/2015 tarihine kadar uzatıldığı görülmüştür.
Davalı vekili; davacının ödenmeyen işçi borçlarının bulunduğunu, bu borcun teminat miktarının çok üzerinde olduğunu ileri sürmüş; davacı vekili de; teminat mektubunun işin yapılmasının teminatı olduğunu, işçi alacaklarının teminatı olmadığını savunmuştur.
Davacı vekili iddiasının dayanağı olarak İhale Kurulu Kararlarını ileri sürmüştür.
Davalı vekili cevap dilekçesi ekinde işçilerin açtıkları davaların listesini sunmuştur. Listedeki dava dosya sayısının fazla olması nedeniyle bunlardan bir kaç tanesine değinilmiştir.
İzmir … İş Mahkemesi’nin … Esas ve … Karar sayılı karar incelendiğinde; davacısının …, davalısının …. … Dağıtım A.Ş. olduğu, dava tarihinin 02/08/2013 olduğu, davanın işçi alacağı davası olduğu, mahkemece yapılan yargılama sonucunda “davanın kısmen kabulüne, davacı yararına kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin ücret alacağının tahsiline” ilişkin 15/10/2014 tarihli kararın verildiği, bu kararın Yargıtay … Hukuk Dairesi’nin 10/02/2016 tarihli … Esas … Karar sayılı kararı ile “…feshe bağlı hakların talep koşulları gerçekleşeceğinden feshin niteliğine göre hak kazanma durumunun değerlendirilmesi gerektiği, 3 günlük aranın feshi gösterdiği kabul edilerek alacak istekleri kabul edilmiş ise de davacının dava tarihi itibariyle davalı asıl işverenin işyerinde çalışmaya devam ettiği, taraflar arasında iş sözleşmesinin feshedilmesine dair iradelerin birleşmediği, alt işverenler arasında iş yeri devrini zedeleyecek derecede uzun bir aranın bulunmadığı, kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin alacağı isteğinin reddine karar verilmesi gerektiği” gerekçesiyle bozulduğu görülmüştür.
Karşıyaka … İş Mahkemesi’nin … Esas ve … Karar sayılı kararı incelendiğinde; davacısının …, davalısının … … Dağıtım A.Ş olduğu, dava tarihinin 08/01/2015 olduğu, işçi alacağı davası olduğu, mahkemece “davanın kısmen kabulüne” ilişkin 23/05/2016 tarihli kararın verildiği, kararın 16/01/2017 tarihinde kesinleştiği görülmüştür.
Ödemiş … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … Esas ve … Karar sayılı kararı incelendiğinde; davacısının …, davalısının … Dağıtım A.Ş olduğu, dava tarihinin 04/03/2013 olduğu, işçi alacağı davası olduğu, mahkemece “davanın kısmen kabulüne” ilişkin 10/06/2016 tarihli kararın verildiği görülmüştür.
Ödemiş … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … Esas ve … Karar sayılı kararı incelendiğinde; davacısının …, davalısının … … Dağıtım A.Ş olduğu, dava tarihinin 28/02/2013 olduğu, işçi alacağı davası olduğu, mahkemece “davanın kısmen kabulüne” ilişkin 29/06/2016 tarihli kararın verildiği görülmüştür.
Teminat mektubunun iade edilebilme koşulları taraflar arasında düzenlenen 22/11/2010 tarihli sözleşmelerin “Kesin Teminat ve Ek Kesin Teminatın Geri Verilmesi” başlıklı 12.4 maddesinin 12.4.1. numaralı alt maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddede; “Taahhüdün, sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği, yüklenicinin bu işten dolayı İdareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten ve Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan ilişiksizlik belgesinin getirildiği saptandıktan sonra; alınmış olan kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların, alınan mal veya yapılan iş için bir garanti süresi öngörülmemesi halinde yarısı, garanti süresi dolduktan sonra kalanı, garanti süresi öngörülmeyen hallerde ise tamamı yükleniciye iade edilir.” denmiştir. Madde metninde kesin teminat mektubunun iadesi için tamamının sağlanması zorunlu kılınan koşullar sayılmıştır. Bu koşullar; “a-Taahhüdün, sözleşme ve ihale dokumanı hükümlerine uygun olarak yerine getirilmiş olması, b-Yüklenicinin bu işten dolayı …’ye herhangi bir borcunun olmaması, c-Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan ilişiksizlik belgesinin getirilmesi”dir.
Bu sözleşmeler, tarafların özgür iradeleri ile sözleşme serbestisi içerisinde düzenlenmiş ve davacı tarafça imzası inkâr edilmeyen sözleşmelerdir. Sözleşmede verilmesi kararlaştırılan dava konusu hizmetin tanımı yapılmış, ödeme koşulları belirlenmiş ve yüklenici davacı tarafça verilen teminatlar ile iade koşulları açık bir şekilde düzenlenmiştir. Nitekim; davacı yüklenici tarafından dava konusu hizmetin verildiği, dava konusu teminat mektuplarının işin teminatı olarak davalıya verildiği hususu da uyuşmazlık konusu değildir. Sözleşmelerin 12.4. maddesinde kesin teminatın iade koşulları kararlaştırılmış olmakla birlikte 23. maddelerinde “yüklenicinin sözleşme konusu iş ile ilgili çalıştıracağı personele ilişkin sorumluluklarının, ilgili mevzuatın konuyu düzenleyen emredici hükümleri ve genel şartnamenin 6. bölümünde belirlendiği” ifade edilmiştir. 9.2. Maddelerinde de ihale dokümanını oluşturan belgeler ve aralarındaki öncelik sırası sayılmıştır. Bunlardan birisi de Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’dir. Sözleşmenin eki ve tamamlayıcısı olan Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 6. bölümünde “Yüklenicinin Çalıştırdığı Personel, Çalışanların Hakları ve Çalışma Şartları” ana başlıklı “Çalışanların Özlük Hakları” alt başlıklı 38. maddesinin 1. fıkrasında; “Yüklenici çalıştırdığı işçilerin, işin yapılmakta olduğu bir iş kolu veya meslekte aynı tipteki bu iş için mevzuatla kabul edilenlerden daha az elverişli olmayan şartlarda çalışmalarını ve ücret almalarını sağlayacaktır. Ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarının toplu sözleşme veya mevzuatla tespit edilmemiş olması halinde yüklenici, en yakın ve uygun bir bölgedeki işkolu veya meslekteki aynı tip bir iş için mevzuatla tespit edilenlerden daha az elverişli olmayan ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarını sağlayacaktır. Yüklenici, varsa alt yüklenicilerinin bu çalışma şartlarına uymalarını sağlamak için gerekli tedbirleri alacaktır.”; 6.fıkrasında; “Yüklenicinin iş verdiği alt yüklenicilerin gündelikçi, haftalıkçı veya aylıkçı olarak işyerinde çalıştırdığı işçi, personel ve teknik elemanların tamamı da yüklenicinin elemanları hükmünde olup, bunların ücretlerinin ödenmesinden de doğrudan doğruya yüklenici sorumludur. Yüklenici, bunların ücretleri hakkında da aynen kendi elemanları gibi ve yukarıda belirtildiği şekilde işlem yapmak zorundadır.” düzenlemesine yer verilmiştir. Bu düzenlemelerde açıkça belirtildiği şekilde yüklenicinin iş verdiği alt yüklenicilerin gündelikçi, haftalıkçı veya aylıkçı olarak çalıştırdığı işçi, personel ve teknik elemanların tamamı yüklenicinin elemanları hükmünde olup, gerek bu işçilerin gerekse kendi çalıştırdığı işçilerin ücretlerinin ödenmesinden yüklenici sorumludur. Nitekim; ödenmemiş ücret, izin ve fazla mesai ücretlerinin, ihbar ve kıdem tazminatlarının tahsili istemiyle üst işveren olan davalı … … Dağıtım A.Ş. aleyhine İzmir 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11. İş Mahkemeleri’nde, Ödemiş ve Tire … Asliye Hukuk Mahkemeler’nde (İş Mahkemesi sıfatıyla), Karşıyaka İş Mahkemeleri’nde davalar açılmıştır.
Taraflar arasında imzalanan sözleşmeler, eki şartname ve diğer belgeler ile açılan davalar ve dava dosyası birlikte değerlendirildiğinde; taraflar arasında imzalanan 22/11/2010 tarihli sözleşmelerin teminatın iade edilebilme koşullarını düzenleyen 12.4. maddesi gereğince hizmetin sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildikten, davacı yüklenicinin davalıya herhangi bir borcunun olmadığı belirlendikten ve Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan ilişiksizlik belgesi getirildikten sonra teminatın iade edilmesi gerekli olup, davalı aleyhinde davacı yükleniciye bağlı olarak çalışan işçilerin açtıkları alacak davalarının bulunması, davacının personel alacaklarını ödeme yükümlülüğünü tam olarak yerine getirdiğinden söz edilemeyecek bulunması ve SGK’dan ilişiksizlik belgesinin sunulmamış olması karşısında, dava konusu teminatların iade edilebilme koşullarının bulunmadığı kanaatine ulaşılmış ve davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM ; Yukarıda yazılı bulunan gerekçeye göre;
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 59,30 TL harcın peşin olarak alınan 11.009,10 TL harçtan düşülmesi ile kalan ‭10.949,8‬0 TL harcın karar kesinleştiğinde isteği halinde davacı tarafa iadesine,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendisi üzerine bırakılmasına,
4-Davalının yapmış olduğu posta ve fotokopi masrafı olan 92,63 TL’lik yargılama giderinin davacıdan alınarak, davalıya verilmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ye göre takdir ve tayin edilen 49.282,75 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak, davalıya verilmesine,
6-Taraflarca yatırılan gider avansından kullanılmayarak artan kısmın karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair; davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı tarafın yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içerisinde Bölge Adliye Mahkemeleri nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 21/05/2021

Başkan …
E-imza

Üye …
E-imza

Üye …
E-imza

Katip …
E-imza