Emsal Mahkeme Kararı İzmir 3. Asliye Ticaret Mahkemesi 2023/637 E. 2023/550 K. 17.08.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2023/637 Esas
KARAR NO : 2023/550
DAVA : 5362 Sayılı Yasanın 62.Maddesi Kapsamında İtiraz
DAVA TARİHİ : 16/08/2023
KARAR TARİHİ : 17/08/2023
Mahkememizde görülmekte olan Ticari Şirket (Genel Kurul Kararının İptali İstemli) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Tacir ve Sanayiciler Tarafından Üretilen Mal ve Hizmetlerin Azami Fiyat Tarifelerinin Düzenlenmesi Hakkında Yönetmeliğin “Tarife Tespit Esasları” başlıklı 4’üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca 04.01.2012 tarihli ve … sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Ekmek ve Ekmek Çeşitleri Tebliğinin 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde tanımı yapılan normal beyaz ekmeğin fiyatına ilişkin yeni tarifenin belirlenmesi için İzmir Ticaret Odasının çağrısı üzerine 11.07.2023 tarihinde İzmir Ticaret İl Müdürlüğü, Tarım ve Orman İl Müdürlüğü, İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği ile İzmir Ticaret Odası temsilcilerinden teşkil komisyon tarafından bir değerlendirme toplantısı gerçekleştirilmiş olup, söz konusu toplantıda, İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulunun 04.07.2023 tarihli ve 38 sayılı kararı doğrultusunda, 09.Ekmek Unlu Mamuller Grubu Meslek Komitesinin belirlediği 200 gram ağırlığındaki ekmeğin 7,00 TL fiyattan satılması yönündeki talebinin değerlendirildiğini ve söz konusu talep komisyon üyelerinden Ticaret İl Müdürlüğü ile Tarım ve Orman İl Müdürlüğü temsilcilerinin ekmek fiyat tarifesinin aynı fiyat (210 gram 5,00 TL) düzeyinde kalması ve artış yapılmaması yönündeki görüşlerine karşı diğer üyelerin uygun görüş bildirmeleri ile neticelendiğini, İzmir Ticaret Odasının 11.07.2023 tarihli ve … sayılı yazısı ile Ticaret Bakanlığına tarifeye ilişkin görüşü sorulmuş alınan 20.07.2023 tarihli ve … sayılı cevabi yazıda özetle; ekmek fiyat tarifeleri belirlenirken ekmeğin maliyet unsurları ile tüketicinin ihtiyaç ve alım gücü arasında bir dengenin kurulması gerektiği, bu suretle yapılan değerlendirme neticesinde, Odanın çalışma alanında uygulanmak üzere bir kilogram ekmeğin fiyatının 32,50 TL (200 gr 6,50 TL) olacak şekilde yeni tarife belirlenmesinin uygun olduğunun bildirildiğini, İzmir Ticaret Odasının Valiliğimize muhatap 28.07.2023 tarih ve …. sayılı yazılarında, azami ekmek fiyat tarifesi olan 200 gram 7,00 TL’lik tarifenin İzmir Ticaret Odası Meclisinin 26.07.2023 tarih ve 11 sayılı kararı ile yürürlüğe girdiği bildirilmiş ve söz konusu yazı 28.07.2023 tarihinde Valiliğe tebliğ edildiğini, söz konusu ekmek fiyat tarifesi Valilik Makamınca uygun bulunmadığından Tacir ve Sanayiciler Tarafından Üretilen Mal ve Hizmetlerin Azami Fiyat Tarifelerinin Düzenlenmesi Hakkında Yönetmeliğin 6 ve 7 nci maddeleri maddeleri uyarınca tarifeye itiraz edilerek Valilik Makamının onayı ile bir komisyon oluşturulduğunu, oluşturulan itiraz komisyonu, İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği ile İzmir Ticaret Odası temsilcisinin katılımıyla 08.08.2023 tarihinde toplantı gerçekleştirmiş olup, itiraza konu İzmir Ticaret Odası Meclisinin 26.07.2023 tarih ve 11 sayılı kararı ile onaylanarak yürürlüğe giren 200 gram 7,00 TL’lik azami ekmek fiyat tarifesine ilişkin gerçekleştirilen müzakereler sonucu söz konusu tarifenin oyçokluğu ile onaylandığını, kararın 08.08.2023 tarihinde ilgililere tebliğ edildiğini, ekmek maliyetini oluşturan unsurların, şartlara göre değişkenlik gösterse de genel olarak un gideri, genel imalat giderleri işçilik ve yasal yan ödemeler, imalatçı karı, bayi karı, katma değer vergisi gibi kalemlerden oluştuğunu, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Aralık 2022- Haziran 2023 ayları arasındaki Tüketici Fiyat Endeksinde (TÜFE) %21,2, Üretici Fiyat Endeksinde (ÜFE) ise %14,5 oranında artış olduğu, müvekkil kurum tarafından itiraz edilen 17.07.2023 tarihli yeni ekmek tarifesinde ise 210 gramı 5,00 TL olan (kg. fiyatı 23,81) olan ekmeğin %47 oranında bir artış ile 200 gramı 7,00 TL(kg. fiyatı 35,00 TL) olarak belirlendiğini, mevcut haliyle ekmeğin fiyatında objektif girdi maliyet verileri dikkate alınmayarak, resmi enflasyon verileri üstünde artış yapıldığını, mevcut durum göz önünde bulundurulduğunda yapılan fiyatlandırma işleminin hakkaniyetsiz olduğu, her ne kadar yapılacak yargılama hukuk mahkemesinde görülecek olsa da meslek kuruluşlarının kamu kurumu niteliği taşıdıkları, toplumun genelini ilgilendiren kararlarında ölçülülük ilkesini göz ardı etmeden karar vermeleri gerektiği hususları göz önünde bulundurularak söz konusu tarife HMK 389 ve devamı hükümleri gereği tedbiren durdurulması gerektiğini, her ne kadar Tacir ve Sanayiciler Tarafından Üretilen Mal ve Hizmetlerin Azami Fiyat Tarifelerinin Düzenlenmesi Hakkında Yönetmeliğin 7. maddesinde tarifenin reddi halinde ilgili odanın Ticaret Mahkemesine itirazda bulunabileceği ifade edilmiş ise de komisyonun tarifeyi onaylaması yada onaylamaması yönündeki tüm kararlarına karşı ilgililerin adli yargıda itirazda bulunma hakkına sahip olduklarını, nitekim Yargıtay … Hukuk Dairesinin …E ve …K nolu kararının da bu doğrultuda olduğunu, itiraz konusu fiyat tarifesinin iptali ve 200 gr 6,50 TL olarak tebdili için müvekkili kurum adına iş bu itirazın yapılması zorunluluğunun hasıl olduğunu belirterek, öncelikli olarak ilgili tarifenin tedbiren durdurulmasına, kararın açıklamalar doğrultusunda kaldırılması ve tebdiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, 5362 Sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu’nun 62.maddesi gereğince İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği tarafından belirlenen ekmek fiyat tarifesine yapılan itirazın ilgili komisyon tarafından reddi kararının kaldırılmasına yönelik davadır.
Dava Basit Yargılama Usulüne tabidir. 6100 sayılı HMK’nın 320/1.maddesi gereğince Basit Yargılama Usulüne tabi davalarda mahkeme mümkün olan hallerde tarafları duruşmaya davet etmeden dosya üzerinde karar verir.
Davacı tarafça, İzmir Ticaret Odası tarafından verilen ekmek fiyatlarından 200 gramlık ekmeğin 7,00 TL olmasına ilişkin karara karşı yapılan itiraz üzerine ilgili komisyon tarafından verilen itirazın reddi kararına mahkememiz nezdinde itiraz edilerek dava açılmıştır.
5362 Sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu’nun 62.maddesinde ” Bu Kanuna tabi esnaf ve sanatkârlarca üretilen mal ve hizmetlerin fiyat tarifeleri, bağlı bulundukları odalarca hazırlanır ve odanın mensubu olduğu birlik yönetim kurulu tarafından fiyat tarifesinin sunulmasından sonra otuz gün içinde onaylanır veya reddedilir. Onaylanan fiyat tarifesi belediye, mülki amirlik ve ilgili odaya yedi gün içerisinde bildirilir ve bu andan itibaren yürürlüğe girer. Fiyat tarifeleri, uygulanacak azami hadleri gösterir.
Belediyeler veya o yerin en büyük mülki amiri tespit edilen bu tarifeleri uygun bulmadıkları takdirde esnaf teşekkülü ile anlaşmaya varamazlarsa onbeş gün içinde o yerin mülki amirinin ya da görevlendireceği yardımcısının başkanlığında, ticaret ve sanayi veya ticaret odasından bir temsilci ile esnaf ve sanatkârlar odaları birliği temsilcisinden teşekkül edecek bir komisyonda görüşülüp karar verilmesini isteyebilirler.
Komisyon kararları salt çoğunlukla alınır. Komisyon, tarifeleri uygun bulmadığı takdirde tarife yürürlükten kalkar.
Komisyon kararına karşı, ilgililer yazılı bildirim tarihinden itibaren on gün içinde ticari davaları görmeye yetkili mahkeme nezdinde itirazda bulunabilirler. Bu mahkemenin kararı kesindir. ” hükmü yer almaktadır.
Tacir ve Sanayiciler Tarafından Üretilen Mal Ve Hizmetlerin Azami Fiyat Tarifelerinin Düzenlenmesi Hakkındaki Yönetmeliğin 4 ve 5.maddesi gereğince, Odalar üyelerin talebi üzerine veya doğrudan, tarifesi yapılacak mal ve hizmetler için varsa bir önceki dönemde tespit edilmiş olan tarifedeki hadler üzerinden, gerekli maliyet hesaplarını yaparak yeni döneme ait tarifeleri hazırlar. Yönetim Kurulu, odaya yapılan başvuruları bir ay içerisinde sonuçlandırarak meclisin onayına sunar. Meclisce onaylanan tarifeler aynı gün içinde yürürlüğe girer.
6100 Sayılı HMK’nun 27.maddesi gereğince davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler. Bu hak yargılama ile ilgili olarak bilgi sahibi olunmasını, açıklama ve ispat hakkını içerir.
Somut olayda davacı tarafça ekmek fiyatlarının belirlenmesine yönelik İzmir Ticaret Odası Meclis kararı ile Ağustos 2023 ayı itibari ile yürürlüğe giren ekmek fiyatlarının azami fiyat tarifesinin 200 gram 7,00 TL olarak belirlenmesine ilişkin karara yapılan itirazın ilgili komisyon nezdinde verilen red kararının kaldırılması istemi ile dava açıldığı, davanın hasımsız olarak açıldığı, kaldırılması istenilen kararı veren ilgili mercinin lehine veya aleyhine mahkememizce verilecek kararın sonuç doğuracağı, bu nedenle 6100 Sayılı HMK’nın 27.maddesinde yer alan hukuki dinlenilme hakkı da gözetilerek, kaldırılması istenilen kararı veren organın bağlı bulunduğu İzmir Ticaret Odası’nın hasım gösterilerek dava açılması gerektiği, davanın davalı kurum hasım gösterilmeden hasımsız olarak açılamayacağından davanın husumet yokluğundan reddi gerektiği kanaatine varılmış ve davanın husumet yokluğundan reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın husumet yokluğundan REDDİNE,
2-Davacı İzmir Valiliği harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı tarafından yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair, davacı vekilinin yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içerisinde İzmir ilgili Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi.17.08.2023
Katip …
e-imzalıdır.
Hakim …
e-imzalıdır.