Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2022/585 Esas
KARAR NO : 2023/76
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 17/02/2021
KARAR TARİHİ : 10/02/2023
GEREKÇELİ KARAR
YAZIM TARİHİ : 10/02/2023

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili tarafından Mahkememizin … esas sayılı dosyasına sunulan dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin merkezi… olan bir ticari işletme olduğu, 02.02.2021 tarihinde İzmir genelinde aşırı yağış nedeniyle sel felaketi yaşandığı, Müvekkilinin adresinde bulunan işyeri 2 katlı ve bodrumu olan bir bina olup, ticari kayıtlarının bulunduğu arşivi de bodrum katta bulunduğu, meydana gelen bu sel felaketi nedeniyle müvekkilinin bodrum katta bulunan arşivini su basarak zarar gördüğü, iş yerinde bulunan bir kısım ticari belgelerin zayi olduğu, anılı zarara ilişkin olarak İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı İtfaiye Dairesi Başkanlığı tarafından da tespit yapıldığı, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Belgelerin saklanması, saklama süresi” başlıklı 82. Maddesi kapsamında Müvekkil şirketinin, 2018 yılı ve öncesine ait alış faturaları, satış faturaları, pos gün sonları, ödeme ve tahsilat belgeleri, personel özlük evrakları, personel icra evrakları, personel izin evrakları (yıllık izin, ücretsiz izin gibi), personel hastalık izni evrakları, personel avans talebi evrakları, alt bayilik sözleşmelerinin selde kaybolması nedeniyle zayi belgesi verilmesinin talep edildiği görülmüştür.
Mahkememizin … Esas sayılı dosyası üzerinden yapılan yargılama neticesinde … Karar sayılı ilam ile 05/04/2022 tarihli kararı ile davanın kısmen kabulü şeklinde verilen karara karşı yapılan istinaf başvurusu üzerine İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 20. Hukuk Dairesi’nin 16/06/2022 tarihli … Esas ve … Karar sayılı ilamı ile Mahkememizce verilen hüküm kaldırılmakla Mahkememizin 2022/585 esasına kaydedilmiştir.
DELİLLER:
Bozma öncesi dosyaya kazandırılan İzmir Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı, İzmir Ticaret Sicil Müdürlüğü, … Basım ve Yayım, … , … Matabaa ve Font Ofset Matbaa, Muğla Ticaret Sicil İl Müdürlüğü ve Bodrum Vergi Dairesi cevabi yazıları ile davacı vekili tarafından verilen beyan dilekçesi ve bozma sonrası kazandırılan İzmir SGK İl Müdürlüğü’ne, İzmir Gaziemir Vergi Dairesi Müdürlüğü yazı cevapları dosyamız arasında mevcuttur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama sonucunda; tarafların iddia ve savunmaları, deliller ve tüm dosya kapsamına göre;
Uyuşmazlık konusunun 03/02/2021 tarihinde İzmir ilinde meydana geldiği belirtilen aşırı yağış ve bu kapsamdaki sel felaketi nedeniyle davacının … adresine bulunan iş yerinin bodrum katında bulunan arşivinin su basması sebebiyle 2018 yılı ve öncesi ait alış faturaları, satış faturaları, pos gün sonları, ödeme ve tahsilat belgeleri, personel özlük evrakları, personel icra evrakları, personel izin evrakları (yıllık izin, ücretsiz izin gibi), personel hastalık izni evrakları, personel avans talebi evrakları, alt bayilik sözleşmelerinin zayi olup olmadığı, davacının bu talebi bakımından haklı olup olmadığı ve istem konusu edilen zayi nedeniyle iptal talebine yönelik şartların somut olayda gerçekleşip gerçekleşmediği hususlarının incelenmesi ve değerlendirilmesine yönelik açılan zayi nedeniyle iptal davası olduğu anlaşılmıştır.
Mahkememizce … Esas sayılı dosya üzerinden yürütülen tahkikat neticesi 05/04/2022 tarihli ve … Karar sayılı ilam ile davanın kısmen kabulüne karar verildiği, hükmün istinafı üzerine İzmir BAM 20 HD’nin … Esas ve … Karar sayılı ilam ile verilen hükmün kaldırıldığı ve tevdi ile tevzisi üzerine yukarıda belirtilen esasına kaydının yapıldığı anlaşılmıştır.
Talebin değerlendirilmesine geçmeden evvel şu hususun belirtilmesinde fayda vardır; bahse konu istinaf ilamı ve ilamın kesin nitelikte olduğu göz önüne alındığında talep konusu edilen hususların 6102 sayılı TTK’nın 82/5 maddesi uyarınca yasal saklama süresinin 10 yıl olduğu göz önüne alınarak bu doğrultuda değerlendirme yapılmıştır.
Her ne kadar talep eden tarafça 2018 yılı ve öncesine dair yukarıda belirtilen belgeler yönünden zayi talep edilmiş ise de az önce bahsedilen 10 yıllık süre göz önüne alındığında 2011 yılı öncesine dair faturalar ve sevk irsaliyeleri ile ödeme ve tahsilat belgeleri ile personel özlük evrakları yönünden yasal saklama süresi dolduğundan davacının bunlardan kaynaklı zayi belgesi verilmesinin talep edilemeyeceği yine her ne kadar talep eden tarafça 2011 yılı fatura ve sevk irsaliyeleri yönünden zayi belgesi talep edilmiş ise de bu yıla ilişkin matbaa bilgisinin bildirilmediği gibi personel icra evrakları yönünden zayi talebinin somutlaştırılamadığından zayi talebinin reddine karar verilmesi gerektiği ve ayrıca alt bayilik sözleşmesi ile post gün sonuna ilişkin talepte bulunulmuş ise de bunların alt bayilerden ve ilgili bankalardan temin edilebilir olduğu ve ayrıca alt bayilik sözleşmesi olarak beyan dilekçesi ile 371 sayfalık alt bayi listesinin sunulduğu, söz konusu listede isimleri geçenlerin bayi olduğuna dair bunun haricinde başka bir belge olmamakla (davacının üst bayisinden alınabilecek kaşeli ve imzalı belge vs) birlikte itfaiye raporunda da söz konusu hususa dair herhangi bir tespit de yapılmadığı göz önüne alındığında bu zayi talebinin de reddi gerektiği kanaatine varılmış istinaf ilamındaki belirtilen 10 yıllık saklama süresi içerisinde davacı asilin yasa gereği tutmakla yükümlü olduğu ve somutlaştırma yükümlülüğünü yerine getirdiği yönündeki talebin incelenerek dosya kapsamında değerlendirme yapılması gerektiği kanaatine varılmıştır.
Uyuşmazlık yönünden zayi nedeniyle iptal talebinin 6102 sayılı TTK’nın 82. Maddesinde aynen “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren on beş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir” şeklinde düzenlendiği görülmüştür.
Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamında birlikte değerlendirildiğinde; talep eden tarafından belirtilen adresin kazandırılan müzekkere cevaplarına göre talep eden şirket adresi olduğu, belirtilen olay tarihinde talep edenin iş yerinde bulunan bodrum katta aşırı yağıştan kaynaklı olarak sel baskını olduğu ve bu sel baskını nedeniyle İzmir Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığınca tutulan 09/02/2021 tarihli tutanak ile adreste bulunan bodrum kattaki talep eden şirketin arşiv depolarında bulunan muhasebe ve insan kaynakları evraklarının ve muhtelif eşyalarının zarar gördüğü yönünde tespit yapıldığı, olay tarihi göz önüne alındığında dahi hak düşürücü süre içine iş bu davanın açıldığı, talep eden yönünden 2011 yılı dahil olmak üzere 2018 yılı da dahil talebe konu edilen ve gerek matbaa gerekse de Bodrum Vergi Dairesi cevabi yazısına göre basılıp talep edene verilen ve aşağıda ayrıntısı belirtilen faturaların, sevk irsaliyelerinin, irsaliyeli faturaların, gider pusulalarının, ödeme belgelerinin, tahsilat belgelerinin belirtilen dönemde davacı nezdinde çalışan işçilerden kaynaklı oluşturulan personel özlük evraklarının zayi nedeniyle iptaline yönelik zayi belgesi verilmesine dair davacının talebinin yerinde olduğu, yasal 10 yıllık saklama süresi göz önüne alındığında 2011 yılı öncesine dair kabul edilenler yönünden saklama süresi dolduğundan zayi belgesi verilmesi yönünde talepte bulunamayacağı, 2011 yılına ilişkin zayi belgesi verilmesi talep edilen fatura ile irsaliyeli faturalar yönünden matbaa bilgisi bildirilmekle birlikte matbaaca verilen cevabi yazıda belirtilen tarihe yönelik basım yapılmadığı, personel icra evrakları yönünden talebin somutlaştırılamadığı ve alt bayilik sözleşmeleri ile post gün sonuna ilişkin talebin temin edilebilir belgeler olması sebebiyle bu taleplerin kabul edilmesinin mümkün olmadığı anlaşılarak açılı davanın aşağıda belirtilen belgeler yönünden kısmen kabulüne ve kabul edilen yönünden belgelerin ve evrakların zayi olduğunun tespitine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;
1- Davanın KISMEN KABULÜ ile; meydana gelen su basması olayından kaynaklı;
A) 2011-2018 (bu tarihler de dahil olmak üzere) tarihleri arası döneme ilişkin;
– 2012 yılına ait … tarafından basılıp davacıya verilen seri … no.lu irsaliyeli faturaların, Seri … no.lu sevk irsaliyelerinin,
– 2013 yılına ait … tarafından basılıp davacıya verilen seri … no.lu irsaliyeli faturaların,
– 2014 yılına ait … tarafından basılıp davacıya verilen seri … no.lu irsaliyeli faturaların, Seri … no.lu irsaliyeli faturaların, … no.lu irsaliyeli faturaların ve … no.lu sevk irsaliyelerinin,
– 2015 yılına ait … .. Ltd. Şti. tarafından basılıp davacıya verilen seri … no.lu irsaliyeli faturaların,
– 2016 yılına ait Tasfiye Halinde .. Ltd Şti. tarafından basılıp davacıya verilen seri … no.lu irsaliyeli faturaların, … no.lu irsaliyeli faturaların, seri … no.lu irsaliyeli faturaların, seri … no.lu irsaliyeli faturaların,
– 2016 yılına ait … … Ltd. Şti. Tarafından basılıp davacıya verilen seri … no.lu faturaların ve … no.lu irsaliyeli faturaların,
– 2017 yılına ait … Matbaacılık … Ltd. Şti. tarafından basılıp davacıya verilen … no.lu irsaliyeli faturaların, seri … no.lu irsaliyeli faturaların, … no.lu irsaliyeli faturaların, … no.lu irsaliyeli faturaların, … no.lu irsaliyeli faturaların, yine aynı yıla ait …. Ltd. Şti. tarafından basılıp davacıya verilen seri … no.lu irsaliyeli faturaların, seri … no.lu irsaliyeli faturaların, seri … no.lu irsaliyeli faturaların, yine aynı yıla ait … … Ltd. Şti. tarafından basılıp davacıya verilen seri … no.lu gider pusulalarının, yine aynı yıla ait ait … … Ltd. Şti. Tarafından basılıp davacıya verilen … seri no.lu izin istek formlarının,
– 2018 yılına ait …. Ltd. Şti. tarafından basılıp davacıya verilen seri … no.lu sevk irsaliyelerinin, … no.lu sevk irsaliyelerinin, … no.lu sevk irsaliyelerinin, … no.lu sevk irsaliyelerinin, yine aynı yıla ait … Ltd. Şti. Tarafından basılıp davacıya verilen … no.lu sevk irsaliyelerinin ZAYİ OLDUĞUNUN TESPİTİNE,
– 2011 yılına ilişkin zayi belgesi verilme talebine yönelik matbaa bilgisi bildirilmekle birlikte yazılan müzekkereye matbaaca belirtilen tarihe ilişkin herhangi bir basım yapılmadığı belirtilmekle birlikte bu yıla yönelik talebin somutlaştırılamaması sebebi ile REDDİNE,
– 2011 yılı öncesine dair talep konusu faturalar ve sevk irsaliyeleri yasal saklama süresi dolduğundan zayi talebinin REDDİNE,
B) 2011-2018 (bu tarihler de dahil olmak üzere) tarihlerine ilişkin ödeme belgelerinin, tahsilat belgelerinin, söz konusu dönemde davacı nezdinde çalışmasından kaynaklı işçiler yönünden oluşturulan personel özlük evraklarının ( personel izin evrakları, hastalık evrakları ve avans talepleri de dahil olmak üzere) ayrı ayrı zayi olduğunun TESPİTİNE,
– 2011 yılı öncesine dair talep konusu ödeme ve tahsilat belgeleri ve personel özlük evrakları yönünden yasal saklama süresi dolduğundan zayi talebinin REDDİNE,
C) Personel icra evrakları yönünden zayi talebinin somutlaştırma yükümlülüğü yerine getirilmemesi sebebi ile REDDİNE,
D) Alt bayilik sözleşmeleri ile post gün sonuna ilişkin istem konusu edilen talebin bahse konu belgelerin ve sözleşmelerin alt bayilerden ve ilgili bankalardan temin edilebilir olduğu kanaati ile bu hususlara yönelik ZAYİ NEDENİ İLE İPTAL TALEPLERİNİN AYRI AYRI REDLERİNE,
2- Kaldırma ilamı yönünden tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla karar tarihi itibariyle alınması gerekli 179,90 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 59,30 TL harcın mahsubu ile hazineye irad kaydına, bakiye 120,60 TL karar ve ilam harcının DAVACIDAN TAHSİLİ HAZİNEYE İRAD KAYDINA, söz konusu tutar ile ilgili 492 sayılı harçlar kanunu 28. Madde uyarınca kararın tebliğinden itibaren 1 ay içerisinde tahsil harç müzekkeresi düzenlenmesine,
3- Davacı tarafından yatırılan harç ve gider avansından kullanılan yargılama giderlerinin davanın mahiyeti gereği DAVACI TARAF ÜZERİNDE BIRAKILMASINA,
4- Kaldırma ilamı yönünden iadesinde tekerrür olmamak kaydıyla davacı tarafından yatırılan gider avansından kullanılmayan 279,10 TL’nin 6100 sayılı HMK’nın Gider Avans Tarifesinin 5. maddesi gereği DAVACIYA İADESİNE
5- Dair davacı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İzmir Bölge Adliye mahkemeleri nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı. 10/02/2023

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır