Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/331 Esas
KARAR NO : 2022/436

DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 10/05/2021
KARAR TARİHİ : 31/05/2022

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin Cumhuriyet Vergi Dairesi Müdürlüğünün … vergi kimlik numaralı mükellefi olduğunu, şahıs şirketinin bulunduğunu, daha sonra faaliyetini sona erdirip İzmir iline taşındığını, 2016 yılı Haziran ayından itibaren faaliyet sürdürmekte olduğunu, 2020 yılı içinde müvekkile ait defter ve kayıtlarını incelenmesi için Gelir İdaresi Başkanlığına ön görüşme için gidildiğinde eksik belgelerin tamamlanarak ibrazının istendiğini, bunun üzerine müvekkili şirkete ilişkin alınan faturalar, kesilen faturalar, gider makbuzları, işletmenin sevk ve idaresi için gerekli belgeler, kanuni defterler, yevmiye defteri, envanter defteri, defter-i kebir ve diğer tüm evrakların tamamlanarak … Mah. …Sk. No: ….Kat: …….Daire: …. İZMİR adresinde bulunan ofislerine 15.10.2020 tarihinde getirildiğini, İş akış ve program çerçevesinde Cumhuriyet bayramı tatili sonrasında defter ve kayıtları ile belgeleri vergi dairesine götürülmesi konusunda müvekkille görüşme yapıldığını ancak 30 Ekim 2020 tarihinde İzmir ilinde meydana gelen deprem sonucunda ofislerinin bulunduğu binanın ağır hasar alması üzerine söz konusu belgelerin ofislerinde kaldığını, taraflarına bina yıkılmadan önce ofisteki eşyaları alabileceklerinin söylendiğini, ancak yıkım günü izin verilmediğini ve yıkım işleminin 07.05.2021 tarihinde tamamlandığını beyanla müvekkiline ait şirkete ilişkin alınan faturalar, kesilen faturalar, gider makbuzları, işletmenin sevk ve idaresi için gerekli belgeler, kanuni defterler, yevmiye defteri, envanter defteri, defter-i kebir ve diğer tüm belgeler için zayi belgesi verilmesine karar verilmesinini talep ve dava etmiştir.
DELİLLER:
İzmir Ticaret Sicil Müdürlüğüne ve Ankara Ticaret Sicil Müdürlüğüne müzekkere yazılarak; davacının tacir olup olmadığının araştırılarak neticesi ile tacir kaydı var ise işletme adresinin mahkememize bildirilmesinin istenilmiş, gelen yazı cevaplarında davacının tacir kaydına rastlanılmadığının bildirildiği görülmüştür.
İzmir Vergi Dairesine müzekkere yazılarak; davacının hangi usulde defter tutmakla yükümlü olduğu ve yıllık gayri safi gelirinin araştırılarak mahkememize bildirilmesinin istenilmiş, gelen yazı cevabında davacının işletme hesabı esasına göre defter tuttuğu, 01-12/2018 dönemine ait yıllık gayri safi gelirinin 427,12-TL olduğu, ayrıca 09/12/2011-07/03/2016 tarihleri arasında Söke Vergi Dairesinde, 08/03/2016-31/12/2016 tarihleri arasında Cumhuriyet Vergi Dairesinde mükellefiyetlerinin olduğu bildirilmiştir.
İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odasına müzekkere yazılarak davacının esnaf kaydının olup olmadığının mahkememize bildirilmesi istenilmiş, cevabi yazıda 28/02/2018-14/01/2019 tarihleri arasında kaydına rastlanıldığının bildirildiği görülmüştür.
Mahkememizce Ankara Cumhuriyet Vergi Dairesine müzekkere yazılarak; davacının hangi usulde defter tutmakla yükümlü olduğu ve yıllık gayri safi gelirinin, kapatmış olduğu bir işletme var ise buna ilişkin kapatma bilgileri ve teslim ettiği defter ve belgelerin mahkememize bildirilmesi istenilmiş, gelen yazı cevabında; mükellefin Söke Vergi Dairesi Müdürlüğünden 07/03/2016 tarihinde nakil halinde geldiği ve basit usulde mükellefiyet kaydı yapıldığı, yine 07/03/2016 tarihinde diğer terk işlemi yapılarak 08/03/2016 tarihinde gerçek usulde mükellefiyet kaydı açıldığı, söz konusu mükellefiyet kaydının 31/12/2016 tarihinde terk işlemi yapılmak suretiyle kapatıldığı, ayrıca 26/02/2018 – 31/03/2018 tarihleri arasında da Karşıyaka Vergi Dairesi Müdürlüğü’nün mükellefi olduğunun anlaşıldığı, ödevlinin dairelerinde mükellefiyetinin bulunduğu dönemde bilanço usulüne göre defter tuttuğu ve 2016 takvim yılında net satışlarının 488.820,03-TL olduğu, yazımız tarihi itibariyle ödevli tarafından daireye ibraz edilmiş herhangi bir basımı veya iptal edilen belge bilgisinin bulunmadığının bildirildiği görülmüştür.
Mahkememizce Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne müzekkere yazılarak; … Mah. …Sok. No…… K:….. D:……İZMİR adresinde deprem nedeniyle yıkım olup olmadığı, olmuş ise yıkıma ilişkin belgelerin bir örneğininin mahkememize gönderilmesi istenilmiş, gelen yazı cevabında İzmir İli, Bayraklı İlçesi, … Mahallesi, …Sokak, No:…. adresinde ve tapunun 52 ada 402 parselinde bulunan bina APEK3 askı kodu ile “ağır hasarlı” olarak tespit edildiği, Ağır hasarlı binaların yıkım işlemleri için liste halinde İzmir Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı’na (YİKOB) gönderildiği, ancak binalarını kendileri tarafından yıkmak isteyenler dilekçe ile müracaat etmeleri halinde yıkım işleminin ilgili Belediyesinden Yıkım Ruhsatı alarak hak sahipleri tarafından yapılmakta olduğunun bildirildiği görülmüştür.
Mahkememizce 30/09/2021 tarihli duruşmada, davacı vekiline; hangi yıllara ait defterlerin ve faturaların zayi olduğunu bildirmek üzere sonraki celseye kadar kesin süre verilmiş, verilen kesin süre içerisinde davacı vekilince beyanda bulunulmadığı anlaşılmıştır.
Mahkememiz 02/12/2021 tarihli celsesinde davacı vekili; “biz hangi defterlerin zayi olduğunu bilemiyoruz. Müvekkilim Ankara Cumhuriyet Vergi Dairesine bir kısım defterler ve faturalar teslim etmiştir. Teslim edilmeyen defterlerin ve faturaların zayi olduğunun tespitini istiyoruz” beyanında bulunmuştur.
Davacı vekili beyanı sonrası Mahkememizce Cumhuriyet Vergi Dairesine yeniden müzekkere yazılarak; davacı tarafından Dairelerine teslim edilen defterlerin neler olduğu, hangi yıllara ait olduğu ve faturalara ilişkin belgelerin neler olduğu, hangi noterde defterlerin açılış kapanış tasdikinin yapılmış olduğu hususlarında mahkememize bilgi verilmesi istenilmiş, gelen yazı cevabı sonrası Ankara 1.Noterliğine müzekkere yazılarak; davacıya ait 2011 yılı işletme defteri, 2012-2013-2014-2015-2016 yıllarına ait defteri kebir, yevmiye defteri, envanter defterinin açılış ve kapanış tasdiklerinin yapılıp yapılmadığı, yapılmış ise buna ilişkin belgelerin mahkememize gönderilmesi istenilmiş, gelen yazı cevabında defterlerin tasdikinin yapılmadığından bahisle cevap verildiği görülmüştür.
Mahkememizce Karşıyaka 5. Noterliğine müzekkere yazılarak; davacıya ait 2011 yılı işletme defteri, 2012-2013-2014-2015-2016 yıllarına ait defteri kebir, yevmiye defteri, envanter defterinin açılış ve kapanış tasdiklerinin yapılıp yapılmadığı, yapılmış ise buna ilişkin belgelerin mahkememize gönderilmesi istenilmiş, yazılan müzekkereye işlem tarihleri ve yevmiye numaraları bildirildiğinde bilgi verileceğine dair cevap verildiği görülmüştür.
Mahkememiz 31/05/2022 tarihli celsesinde davacı vekili; Karşıyaka 5.Noterliğinin istediği işlem tarihleri ve yevmiye numaralarını tespit edemediklerini, gerekirse Mali Müşaviri ve ofislerinde bulunan stajer avukatı tanık olarak dinletmek istediklerini beyan etmiş, Mahkememizce davacı vekilinin tanık dinletme talebinin tanık dinletmek istediği hususların yazılı delille ispatı gerektiğinden reddine dair karar verilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama sonucunda; tarafların iddia ve savunmaları, deliller ve tüm dosya kapsamına göre;
Dava, zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
Davacı vekili, davacının şahıs şirketine ait 2011 yılı işletme defteri ve 2012, 2013, 2014, 2015, 2016 yılına ait kanuni defterleri olan Defteri kebir, Yevmiye defteri, Envanter defteri ile bir kısmı yazılmış ve bir kısmı boş olan faturaların depremde zayi olması nedeniyle zayi belgesi verilmesini mahkememizden talep etmiştir.
TTK 82/7. maddesinde “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir.” şeklinde düzenleme bulunduğu, davacının yasal 15 günlük süre içerisinde davayı açtığı anlaşılmıştır.
Davacının iddiasına göre davaya konu 2011 yılı işletme defteri ve 2012, 2013, 2014, 2015, 2016 yılına ait kanuni defterleri olan Defteri kebir, Yevmiye defteri, Envanter defteri ile bir kısmı yazılmış ve bir kısmı boş olan faturaların 30/10/2020 tarihinde meydana gelen İzmir depreminde ağır hasar gören … Mah. …Sok. No:4 K:4 D:16 Bayraklı/İZMİR adresindeki ofis içerisinde kaldığı, her ne kadar 07/05/2021 tarihinde gerçekleşen bina yıkım işlemi sonrası zayi oldukları belirtilmiş ise de ; davacı tarafça zayi talep edilen defterler ve belgelerin Noterlikçe açılış ve kapanış tasdiklerinin yapılıp yapılmadığına ilişkin işlem tarihleri ve yevmiye numaralarının Mahkememize bildirilmediği, dolayısıyla zayi talep edilen defterler ve belgelerin Noterlikçe açılış ve kapanış tasdiklerinin usulüne uygun yapılıp yapılmadığının tespit edilemediği, faturaların basıldığı matbaaların davacı tarafça mahkememize bildirilmediği, ayrıca davacının 2011,2012,2012,2014,2015 tarihlerinde tacir olmadığı, dolayısıyla bu dönemlere ait zayi talebinde bulunamayacağı, bu hususta hukuki yararının olmadığı, sadece 08/03/2016-31/12/2016 tarihleri arasında Cumhuriyet Vergi Dairesi mükellefi olduğu dönemde tacir olduğu, 2016 yılına ait ticari defter ve faturaların mevcut olup olmadığının davacı tarafça somut delillerle ispatlanamadığı kanaatine varılmakla davanın reddi yönünde aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-DAVANIN REDDİNE,
2-Karar tarihi itibariyle alınması gereken 80,70-TL harçtan başlangıçta alınan 59,30-TL peşin harcın mahsubu ile bakiye eksik kalan 21,40-TL harcın davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
3-Yapılan harç ve masrafların davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Kararın kesinleşmesi halinde, ayrıca karar yazmaya gerek görülmeden kalan gider avansının davacıya iadesine,
Dair; davacı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde mahkememize yahut başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamını ödemek suretiyle İzmir Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.31/05/2022

Katip …
e-imza
¸

Hakim …
e-imza
¸