Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/181 Esas
KARAR NO : 2021/248

DAVA : Banka Teminat Mektubunun İadesi Ve Depo Edilmesi (Tahsil İstemli)
DAVA TARİHİ : 12/02/2018
KARAR TARİHİ : 16/03/2021

Mahkememizde görülmekte olan Banka Teminat Mektubunun İadesi Ve Depo Edilmesi (Tahsil İstemli) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; 22.08.2014 / 22.08.2016 arasındaki ve bitiş tarihinden sonra uzatılan 39 günlük süre sonu olan 30.09.2016 tarihine kadar koruma ve güvenlik hizmeti ve sözleşme gereği davalıya 21.08.2014 tarihli 230.000,00.-TL. lik banka teminat mektubu verdiğini, sözleşmenin 12.3. maddesine göre teminat mektubunun kesin hesabın onay tarihinden itibaren 24 ay içinde iade edilmesinin gerektiğini fakat davalı tarafça çalışanlara ait işçilik haklarının ödenmediği gerekçesi ile teminat mektubunun iade edilmediğini, ihale dönemi boyunca işçilik haklan için 370.000,00.-TL. kesinti yapıldığı gibi, 1. ihale döneminin 155.000,000,-TL. lik teminat mektubunun nakde çevrildiğini, eldeki davaya konu 230.000,00.-TL. lik teminat mektubu ile birlikte toplam teminat tutarının 755.000,00,-tl. olduğunu, işçilik haklan için aleyhlerine açılan dava da olmadığını beyanla, davalı tarafın teminat mektubunun nakde çevrilmesi girişimi dikkate alınarak teminat mektubunun nakde çevrilmesinin önlenmesi konusunda ihtiyati tedbir kararı alınmasına, 21.08.2014 tarihli, 9351-6355 numaralı 230.000,00.-TL. lik …bank’a ait banka teminat mektubunun iadesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkememizce davaya konu teminat mektubunun uyuşmazlık konusu olması nedeniyle % 15 oranında 34.500,00-TL teminat yatırıldığı taktirde söz konusu teminat mektubunun davalı tarafça nakde çevrilmesinin tedbiren durdurulmasına dair karar verilmiş, davacı tarafça mahkememizce verilen ihtiyati tedbir kararına istinaden süresinde teminat yatırıldığı anlaşıldığından davalı vekilinin ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasına ilişkin talebinin reddine dair karar verilmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkil şirketin Teminat İadesi Komisyonunca alınan karar gereği, hizmet alım işlerinin İş Mahkemeleri tarafından devirli iş olarak kabul edilmesi, 4857 sayılı İş Kanunun “İşyerinin veya bir bölümünün devri” başlıklı 6.maddesine göre devreden işverenin devir tarihinden itibaren iki yıl ile sınırlı sorumluluğunun olması ve bu süre içerisinde şirkette çalışmış olan ve başka işverene devredilen işçiler tarafından Şirket aleyhine alacak davaları açılması nedeniyle teminat mektubunun iadesinin yapılmamış olduğunu, çalışanların kıdem tazminatının, işçilik hesaplama modülünde “sözleşme ve genel giderler” adı altında teklif birim fiyatlara dahil edilmekte olduğunu, ihale süresince birim fiyatlar üzerinden aylık olarak hak ediş raporları düzenlenerek, aslında yüklenici firmaya ödemesi gereken kıdem tazminatının da müvekkili şirket tarafından ödenmekte olduğunu, davacının ihale bitimi nedeniyle doğan ve müvekkili şirket tarafından hak edişlere dahil edilerek ödenen personel kıdem tazminatlarını çalışanlara ödemeyerek yükümlülüğünü yerine getirmemiş olduğunu beyanla davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
Taraflar arasında uyuşmazlık bulunan hususların; taraflar arasında yapılan 22/08/2014 tarihli Koruma ve Güvenlik Hizmetleri Alımına ilişkin sözleşme gereği davacının edimlerini yerine getirip getirmediği, sözleşme gereği işçilerin kıdem tazminatını, ihbar tazminatı ve yıllık izin ücreti alacaklarının davacı tarafça ödenip ödenmediği, sözleşme kapsamında davacı tarafça davalıya verilen teminat mektubunun iadesi için işçilik borçlarının davacı tarafça ödenmesi gerekip gerekmediği, teminat mektubunun davacıya iade edilip edilemeyeceği noktalarında toplandığı tespit edilmiştir.
DELİLLER :
22.08.2014 tarihli Koruma ve Güvenlik Hizmet Alımına ilişkin sözleşme ve ekleri, 07.08.2016 tarihli süre uzatım protokolü, taraflar arasında yapılan yazışmalar, İzmir SGK İl Müdürlüğünden celp edilen … sicil nolu davalı işyerinde çalışan personellerin listesi ve hizmet dökümleri, davalı işyerinde çalışan personellerin 2014-2015-2016 genel ücret bordroları, davacı şirkete ait ticaret sicil kayıtları dosyamız arasındadır.
…bank AŞ’ ye müzekkere yazılarak celp edilen ; 21/08/2014 tarihli … numaralı 230.000,00-TL bedelli teminat mektubunun onaylı bir örneği dosyamız arasına alınmıştır.
Mahkememizce dosya Elektrik Mühendisi bilirkişi … ve hesap bilirkişisi …’e tevdi edilerek, tarafların sözleşme gereği edimlerini yerine getirip getirmedikleri, davacının sözleşme gereği işçilerin işçilik alacaklarının davacı tarafça ödenip ödenmediği, sözleşme kapsamında davacı tarafından davalıya verilen dava konusu teminat mektubunun iadesi için işçilik borçlarının davacı tarafça ödenmesi gerekip gerekmediği, teminat mektubunun iadesi için gerekli şartların oluşup oluşmadığı hususlarında rapor aldırılmış, bilirkişi heyeti tarafından tanzim edilen 05/03/2019 havale tarihli raporda özetle; Taraflar arasındaki sözleşmede “Md.12.3- Kesin teminat mektubu, iş için garanti süresi olarak daha uzun bir süre öngörülmüş ise garanti süresinin sonunda, garanti süresi öngörülmemiş veya daha kısa bir süre öngörülmüş ise kesin hesabın bağlanarak şirketçe onaylandığı tarihten itibaren 24 ay geçtikten sonra sözleşmeye göre iade edilecektir.” hükmünün yer aldığı,
Davalı yanın her ne kadar aleyhlerine açılan iş Mahkemesi’ndeki davalann dosya numarasım bildirmediği gibi, ödediğini belirttiği işçilik haklanna ilişkin makbuzları da ibraz etmemiş ise de, teminat mektubuna ilişkin, sözleşmenin üstteki iade süresine uyulmasının gerektiği, Taraflar arasındaki sözleşme süresi, 30.09.2016 da sona ermiş olduğu,
Bir an için, 30.09.2016 da kesin kabulün yapılmış olduğu kabul edilse dahi (Kesin kabul tutanakları ibraz edilmemiştir), 24 aylık sürenin sonu, 30.09.2018 olduğu, . Eldeki davanın açılma tarihinin 12.02.2018 olduğu, eldeki dava tarihinde, teminat mektubunun iadesi talep zamanı gelmeden davanın açılmış olduğu,
Davalı taraf her ne kadar, davacı talebinin zamanaşımına uğradığını belirtiyor ise de, zamanaşımının, iadesi gereken şeyin iade zamanının geçmesi ile işlemeye başladığı, Sözleşmeye dayalı işlerde zamanaşımı süresinin 10 yıl olduğu, teminat mektubunun süresiz olarak düzenlendiği ve paraya çevrilmemiş olduğu, teminat mektubu paraya çevrilmediğinden zamanaşımı süresi başlamamış olduğu,
Sonuç itibariyle;
Her ne kadar davacı ve davalı kesin hesap tarihini açıklamamışlar ve belgelerini ibraz etmemişler ise de, işin bittiği tarihte kesin hesabın yapıldığı kabul edilmiş olsa dahi, eldeki davanın açılma tarihinde, teminat mektubunun iadesi için kararlaştırılan 24 aylık süre dolmadığından, davacının bu davayı açmak ta henüz hukuki yararının oluşmadığı hususlarının tespit edilmiş olduğu belirtilmiştir.
Taraf vekillerinin rapora itirazlarını karşılar şekilde daha önce rapor düzenleyen bilirkişi heyetinden ek rapor aldırılmış, bilirkişi heyeti tarafından tanzim edilen 25/09/2019 havale tarihli ek raporda özetle; Davalı yanın 30 adet işçiye ait dava dosya numarasıyla, bir kısım icra dosya numaralarını bildirmiş olduğu, teminat mektubunun, işçi alacaklarının ödenmemiş olması nedeni ile iade edilmediğinin beyan edildiği, davacıdan , işçi alacaklan için toplam 755 000,00.-TL. davacı parası ve teminat mektubunun tutulduğunun beyan edildiği,
Eldeki davanın konusunun ise, 21.08.2014 tarihli, … numaralı 230.000,00.-TL. lik …bank’a ait banka teminat mektubunun iadesi olduğu,
Davalı yanın, 03.09.2019 havale tarihli dilekçesi ekinde bildirdiği mahkeme dosyalarına ait varsa karar örnekleri (Karar örneği yoksa mahkeme dosya suretleri) ve mahkeme kararlarının infaz edildiği icra dosyalanna ait takip örnekleri ve icra dosyalarına yapılan ödemelere ilişkin ödeme belgelerini ibraz ettiği takdirde, davacı ve davalı itirazlarının değerlendirilebileceği belirtilmiştir.
Mahkememizce İzmir … İcra Dairesinin … E. ve … E.sayılı takip dosyaları, İzmir … İcra Dairesinin … E.sayılı takip dosyası, İzmir … İcra Dairesinin … E ve … E.sayılı takip dosyaları, İzmir … İş Mahkemesin … E.sayılı dosyası, İzmir … İş Mahkemesinin … E.sayılı dosyası, İzmir … İcra Dairesinin … E.sayılı ve … E. Sayılı takip dosyaları, İzmir … İcra Dairesinin … E. Sayılı takip dosyası celp edilerek dosyamız arasına alınmış, ilgili Mahkeme ve İcra Dairelerinden gelen dosyalar ile birlikte tüm dosya bilirkişi heyetine yeniden tevdii edilerek, taraf vekillerinin itirazlarını da karşılar şekilde ek rapor aldırılmış, bilirkişi heyeti tarafından tanzim edilen 11/08/2020 havale tarihli ek raporda özetle; Davacı tarafça dava dilekçesinde, 21.08.2014 tarihli 230.000,00.-TL. lik / ihale dönemi boyunca işçilik hakları için 370.000,00.-TL. kesinti yapıldığı, 1. ihale döneminin 155.000,000.-TL. lik teminat mektubunun nakde çevrildiği toplam teminat tutarının 755.000,00.-TL. olduğunu, 21.08.2014 tarihli, … numaralı 230.000,00.-TL. lik …bank’a ait banka teminat mektubunun iadesini talep ettiği, davalı tarafça işçilere toplam 478.749,69.-tl. Ödendiği, *Dosya arasında 155.000,00.-TL. lik teminat mektubu nakde çevrildi ise, davalının bu parayı hangi alacaklara mahsup ettiğine ilişkin bilgi ve belge olmadığı, dosya arasında davacının hak edişlerinden 370.000,00.-TL. kesildi ise, davalının bu parayı hangi alacaklara mahsup ettiğine ilişkin bilgi ve belge olmadığı,
Bu nedenle değişik alternatiflere göre hesaplama yapılması gerektiği,
1-Davalının, 155.000,00.-TL. lik teminat mektubunu paraya çevirip, yatırdığı ve davalının bu parayı alacaklarına mahsup ettiği, 230.000,00-TL lik teminat mektubunun iade edilmediği düşünülerek yapılan hesaplama sonucunda; 230.000,00-TL teminat mektubunun fazlalık olduğu,
2-Davalının sadece, 155.000,00-TL lik teminat mektubunu paraya çevirip, davacıdan 370.000,00.-TL. kesinti yapmadığı ve davalının 155.000,00.-TL. parayı alacaklarına mahsup ettiği, 230.000,00-TL lik teminat mektubunun iade edilmediği düşünülerek yapılan hesaplama sonucunda; 230.000,00-TL lik teminat mektubunun fazlalık olmadığı,
3-Davalının, 155.000,00-TL lik teminat mektubunu paraya çevirmediği, davacıdan 370.000,00.-TL. Kesinti yapılmadığı, 230.000,00.-TL lik teminat mektubunun iade edilmediği düşünülerek yapılan hesaplama sonucunda; 230.000,00-TL lik teminat mektubunun fazlalık olmadığı belirtilmiştir.
Mahkememizce dosyanın daha önce rapor düzenleyen bilirkişiler ile SMMM bilirkişisi … a tevdii edilerek SMMM bilirkişisine davalı defterleri üzerinde yerinde inceleme yetkisi de verilmek suretiyle, davalı defterlerinin incelenerek, taraflar arasındaki alacak- borç durumu, 155.000,00-TL lik teminat mektubunun davalı tarafça nakte çevrilip çevrilmediği, bu hususta davalı defterlerinde bir kayıt olup olmadığı, işçilik hakları için davacının 370.000,00-TL hakedişinden kesinti yapılıp yapılmadığı, bu hususta defterlerde bir kayıt olup olmadığı hususlarında ortak rapor tanzimi istenilmiş, bilirkişi heyeti tarafından tanzim edilen 08/01/2021 havale tarihli raporda özetle; Davacı şirket tarafından taraflar arasında yapılan sözleşmeye istinaden ihale dönemi boyunca 4.192.510,40 TL tutarında fatura düzenlediği, iki yıllık sözleşme bedelinin 3.829.690,00 TL olduğu, buna göre;
KDV Hariç Tutarın KDV (%18) 3.829,690,00-TL (sözleşme bedeli), KDV (%18) 689.344,20-TL, Tevkif Edilecek KDV’ nin (8/10) 551.475,36-TL, Tevkifat (KDV) Dahil Tutarın 4.519.034,20-TL, Tevkifat Hariç Tutarın 3.967.558,84 TL olduğu,
21/08/2014 tarihli 230.000,00 TL banka teminat mektubunun kayıt altına alındığı,
İhale dönemi boyunca işçilik hakları için 324.161,26 TL kesinti yapıldığı, ihale başlama tarihinden dava tarihine kadar işçilik hakları içim 593.337,70 TL kesinti yapıldığı,
155.000,00-TL tutarlı teminat mektubunun davalı şirket ticari defterlerinde nakde çevrildiği ve 29/12/2017 tarihinde … yevmiye no ile kayıt altına alındığı,
a-Davalı ticari defterlerinde kayıt altına alınan fatura, yapılan ödeme ve kesintiler dikkate alınarak; davalı şirket tarafından 2015 ve 2016 yılında gönderilen havale ve avans ödemesi açıklaması ile yapılan ödemeler toplamının 3.469.408,14 TL olduğu, ihale döneminden gelen bakiye 166.346,34 TL mahsup edildikten sonra kalan ödeme tutarının 3.303.061,80 TL olduğu, davalı tarafından bu miktarın da ödendiği, sonuç olarak davacının kalan alacağının 162.515,45 TL olduğu, yani 230.000,00-TL teminat mektubunun fazlalık olduğu,
b-Davalı tarafın işçilere ödenen toplam tutarın kök rapor ve diğer ek raporlarda 478.749,69 TL olduğunun tespit edildiği buna göre; 230.000,00 TL tutarlı alınan teminat mektubunun fazlalık olduğu belirtilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama sonunda iddia, savunma, deliller tüm dosya kapsamına göre;
Dava; banka teminat mektubunun iadesi talebine ilişkindir.
Davacı şirket ve davalı arasında 22.08.2014 tarihli Koruma ve Güvenlik Hizmet Alımına ilişkin sözleşmesi ve 07.08.2016 tarihinde süre uzatım protokolü imzalanmış olduğu, sözleşme gereği davacı tarafça davalıya 21.08.2014 tarihli 230.000,00.-TL. Bedelli …bank A.Ş.’ ne ait banka teminat mektubu verildiği, sözleşmede “Md.12.3- Kesin teminat mektubu, iş için garanti süresi olarak daha uzun bir süre öngörülmüş ise garanti süresinin sonunda, garanti süresi öngörülmemiş veya daha kısa bir süre öngörülmüş ise kesin hesabın bağlanarak şirketçe onaylandığı tarihten itibaren 24 ay geçtikten sonra sözleşmeye göre iade edilecektir.” hükmünün yer aldığı, davalı tarafça çalışanlara ait işçilik haklarının ödenmediği gerekçesi ile teminat mektubunun davacıya iade edilmemesi neticesinde davacı tarafça mahkememizde dava konusu teminat mektubunun iadesi talepli iş bu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Mahkememizce tarafların sözleşme gereği edimlerini yerine getirip getirmedikleri, davacının sözleşme gereği işçilerin işçilik alacaklarının davacı tarafça ödenip ödenmediği, sözleşme kapsamında davacı tarafından davalıya verilen dava konusu teminat mektubunun iadesi için işçilik borçlarının davacı tarafça ödenmesi gerekip gerekmediği, teminat mektubunun iadesi için gerekli şartların oluşup oluşmadığı hususlarında Elektrik Mühendisi bilirkişi … ve hesap bilirkişisi …’ den 05/03/2019 tarihli ve 25/09/2019, 25/12/2019 ve 11/08/2020 havale tarihli rapor ve ek raporlar aldırılmış, yine bilirkişi heyetine SMMM bilirkişi …’ ın dahil edilerek davalı defterleri incelenmek suretiyle, taraflar arasındaki alacak-borç durumu, 155.000,00-TL lik teminat mektubunun davalı tarafça nakte çevrilip çevrilmediği, bu hususta davalı defterlerinde bir kayıt olup olmadığı, işçilik hakları için davacının 370.000,00-TL hakedişinden kesinti yapılıp yapılmadığı, bu hususta defterlerde bir kayıt olup olmadığı hususlarında bilirkişi heyetinden 08/01/2021 havale tarihli rapor aldırılmıştır.
Mahkememizce aldırılan 08/01/2021 havale tarihli bilirkişi heyeti ek raporunun denetime elverişli ve açık olması nedeniyle mahkememizce itibar edilmiştir.
Taraflar arasında imzalanan 22/08/2014 tarihli Koruma ve Güvenlik Alımına İlişkin Sözleşmeye istinaden davacı tarafça davalıya 21/08/2014 tarihli 230.000 TL bedelli süresiz teminat mektubu verildiği ve teminat mektubunun halen davalıda olduğu tarafların kabulündedir.
Sözleşmenin 12.3 maddesinde; teminat mektubunun iadesi için ; taahhüdün sözleşme ve ihale dökümanı hükümlerine göre yerine getirildiği, yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı, SGK dan ilişiksiz belgesinin getirildiği, yüklenici çalışanlarının ücret, kıdem tazminatı, fazla çalışma ücreti, vardiya ücreti primler, yemek ücreti, yol ücreti gibi
tüm hakların ödendiğine dair dekontlar ve ibranamelerin getirilmesi, varsa teminat üzerindeki hacizlerin kaldırılması koşullarının tamamının sağlanması gerekmektedir.
Davalı taraf teminat mektubunun iade edilmeme sebebi olarak işçilik alacaklarının ödenmemesi ve şirketleri aleyhine işçiler tarafından alacak davaları açılmış olması gösterilmiştir.
Mahkememizce davacı tarafça yapılan tüm ödemeler ve daha önce davacı tarafça verilen teminat mektuplarının davalı tarafça nakde çevrilip davacı hesabından mahsup edilip edilmediği, davalının ileri sürdüğü davaların ve icra dosyalarının akıbeti ve dosyalar kapsamında ödeme yapılıp yapılmadığı hususunda davalı defterleri üzerinde ve davalının dosyaya bildirdiği tüm mahkeme dosyaları ve icra dosyaları üzerinde bilirkişiler marifetiyle mahkememizce yaptırılan inceleme sonucunda; ihale başlama tarihinden dava tarihine kadar davacı tarafça işçilik hakları için ödenen toplam tutarın 593.337,70 TL olduğu, davacı tarafça daha önceden verilen 155.000 TL bedelli teminat mektubunun davalı tarafça nakde çevrildiği, davacı tarafça düzenlenen fatura toplamının 4.192.510,40 TL olduğu, davalı tarafça dava tarihine kadar 3.303.061,80 TL fatura ödemesi yaptığı, davacı tarafça yapılan 6.780,87 TL harç ödemesi ve 281.814,58 TL KDV tevkifat kesintisi de düşüldükten sonra davacı alacağının 162.515,45 TL olduğu, dolayısıyla dava konusu 230.000 TL lik teminat mektubunun davacı tarafça iadesinin talep edilebileceği vicdani kanaatine varılmakla davanın kabulü yönünde aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1)DAVANIN KABULÜ İLE;
Davacı tarafça davalıya verilen …bank A.Ş’den alınan 21/08/2014 tarih … numaralı 230.000-TL bedelli teminat mektubunun davalı tarafça davacıya iadesine,
2)Karar tarihi itibariyle alınması gereken 15.711,30-TL harçtan peşin alınan 3.927,83-TL harcın mahsubu ile bakiye eksik kalan 11.783,47-TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
3)Peşin ve başvuru harcı için yapılan 3.963,73-TL ile davacı tarafından dosyada yapılan 2.262,20-TL yargılama gideri olmak üzere toplam 6.225,93-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4)Davacı kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihindeki AAÜT gereğince hesaplanan 24.550,00-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5)Kararın kesinleşmesi halinde, ayrıca karar yazmaya gerek görülmeden kalan gider avansının derhal taraflara iadesine,
Dair; davacı şirket yetkilisinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde mahkememize yahut başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamını ödemek suretiyle İzmir Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 16/03/2021

Katip …
e -imzalıdır

Hakim …
e -imzalıdır