Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/480 Esas
KARAR NO : 2021/1002

DAVA : Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 14/09/2017
KARAR TARİHİ : 21/12/2021

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili tarafından İzmir … Asliye Hukuk Mahkemesine sunduğu dava 14/09/2017 tarihli dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketçe üretilen yemin sanayi ürünü olarak tanımlanması gerektiği kuşku götürmezken davalı … tarafından … kotasyonuna tabi tarım ürünlerinin ticareti ile iştigal etmesi nedeniyle, satışlarının düzenli olarak tescil edilmesi tescil dışı kalmış satışların tescil işlemlerinin en kısa sürede tamamlanması gerektiği müvekkil şirkete öncelikle Şifahi olarak bildirildiğini, bu talebin yerinde olmadığını, … tescilinin tarım ürünleri hakkında hüküm ifade ettiği,sanayi ürününün tescile tabi olmaması gereği yönündeki müvekkil Şirketin yinelenen şifahi itirazları davalı …ca hiç dikkate alınmadığı ve akabinde davalı Kurumun …/2016 tarih ve … sayılı toplantısında müvekkil şirketin defterlerinin incelenmesi için yasal işlemlerin başlatılmasına karar verildiği, bu karar doğrultusunda İzmir … Asliye Ticaret mahkemesinin … E D.İş Sayılı dosyasıyla aldığı yetki üzerine davalı şirket’in görevlendirdiği bilirkişi tarafından müvekkil Şirketin ticari defter ve kayıtları üzerinde …/2014-…/2016 tarihleri arasındaki tescile konu alım-satım miktarlarının tespitine yönelik bir inceleme yapıldığı ,bu inceleme sonucunda; … Yönetim Kurulunun …/2017 tarih ve … sayılı toplantısında alınan karar gereğince tescil dışı olduğu belirtilen 62.940,47 TL tutarındaki muamelenin derhal tescil ettirilmesi ve bu tescil ücretine 31.470.24 TL tutarındaki geç tescil ücretinin de ilavesi suretiyle, toplam 94.410.71 TL tutarındaki ücretin 7 gün içinde ödenmesi gereği ….2017 tarihli yazıyla müvekkil Şirkete bildirildiği, davalı yanca gönderilen bu yazı ve içeriğinde mevcut talebin müvekkil şirketçe üretilen ürünün sanayi ürünü olduğu ve bu nedenle de konuyu düzenleyen tüm mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesi gereği karşısında yerinde ve uygun olmadığı, davalı … tarafından müvekkili defter ve kayıtları üzerinde yapılan inceleme ile tespit edilen tescil ücreti ise yemlerin toplam maliyet giderlerine kar ilavesi suretiyle ortaya çıkan satış fiyatları üzerinden belirlendiği, ticaret …larının kotasyon listesine dahil olan ürünlerden hangilerinin alım-satımında gelir vergisi tevkifatı yapılması gerektiğini açıklayan ve ….1995 tarih ve … no’lu resmi gazetede yayımlanan … Seri no’lu gelir vergisi genel tebliği’nin ekinde yer alan listede 5590 sayılı Kanuna göre kurulmuş olan ticaret …larına tescil ettirilmesi zorunlu olan (… kotasyon listesine dahil) ürünler açıkça ve tek tek sayıldığı, bu ürünlerin tamamının tarım ürünü olduğu ve anılan listede hayvan yeminin yer almadığı, hayvan yemi adlı sınai ürün Bölgede …sı dışındaki hiçbir …nın, hatta ülke genelinde İzmir ve Ege Bölgesinden çok daha fazla miktarlarda yem üreten İllerin/Bölgelerin …larına ait kotasyon listesinde yer almadığı, davalı kurumca talep edilen tescil ücretinin ödenmesine ilişkin bildirimin yapıldığı …/2017 tarihli yazının incelenmesiyle; tespitin büyük baş hayvan yemi olarak genel bir ifadeyle yer aldığı ve ürün bazında bir belirlemenin yapılmadığı ve tespitin fatura bazında ve toplam fatura tutarı dikkate alınarak yapılması nedeniyle, miktar sınırlaması itibariyle tek tek tescili gerekmeyen ürünlerin de tescile tabi ürün olarak değerlendirildiğini, kabul anlamına gelmemek üzere bu nedenle de tespitin asla gerçeği yansıtmadığını ayrıca tespitin tarafsız bir bilirkişi eliyle değil davalı kurumun görevlendirdiği bilirkişi tarafından yapılmış olması da keza işlemin kurum menfaati gözetilerek ve taraflı bir biçimde sonuçlandırılmaya çalışıldığını ve bu tespit işleminin mutlak surette denetlenmesi gereğini belirterek davalı Kurum tarafından tahakkuk ettirilen, 62.940,47 TL tutarındaki tescil ücreti ile 31.470,24 -TL. tutarındaki para cezası toplamı olan 94.410.71 borçlu bulunmadığının tespitine, dava konusu miktarın davalı yanca icra takibine konulmasını önlemek amacıyla ÎÎK 72/2. Maddesi doğrultusunda açılacak icra takibinin durdurulmasına dair ihtiyati tedbir kararı verilmesine, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davalı yana yükletilmesine karar verilmesini talep etmiş oldukları görülmüştür.
Davalı vekili tarafından İzmir … Asliye Hukuk Mahkemesine sunduğu …/2017 tarihli cevap dilekçesinde özetle; Öncelikle söz konusu davanın Asliye Ticaret Mahkemesinde açılması gerektiğini, bu nedenle görev yönünden itiraz ettiklerini, 5174 sayılı Odalar ve Borsalar Birliği Kanunu’nun 45. Maddesinde hangi malların …da alım satımının zorunlu olduğunu ve bunların ve en az miktarlarının … meclisinin teklifi ve Odalar ve Borsalar Birliğinin uygun görüşü üzerine bakanlıkça belirleneceği, ayrıca Bakanlığın bu konudaki kararlarının da …lar tarafında yerinde ilan edileceği, …nın meclisinin teklifinin birliğin uygun görüşü ve Bakanlığın ….2010 tarih ve … sayılı onayı ile hayvan yemleri kotasyona dahil edildiğini, bu karar ….2010 tarihinde Yeniasır gazetesinin 8.sayfasında ilan edildiğini, alım satımların …na 15.05.2014 günü mesai bitimine kadar tescil ettirmesinin zorunlu olduğunu, aksi takdirde mahkeme kararı ile son iki yıla ilişkin tüm evrak defterlerin incelenmesi için izin ve yetki istenebileceği, davacı tarafın, alım satımlarını tescil ettirmediğini, İzmir … Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. D.İş … K sayılı dosyasıyla …2014 tarihinden talep tarihine 26.12.2016 kadar defterlerin incelenmesi yetkisi alındığı ve bu kararın kesinleştiği, karar doğrultusunda davacı tarafın defterlerinin incelendiği ve yasalar gereği tescil yaptırması gereken ancak tescil yaptırmadığı kalemler tespit edilerek; 5174 sayılı yasanın 46 maddesinin 2 fıkrası ve Tescil Yönetmeliğinin 11 ve 15 maddesi gereği işlem yapılmasına karar verildiği, Müvekkilinin … Yönetim Kurulu ….2017 tarihli … nolu toplantıda 8 nolu karan gereği, davacının tescilini yaptırmadığı alım satımlardan dolayı ödemesi gereken 62.940,47 -TL tescil ücreti, yönetmeliğin 11 maddesinin 3. fıkrası gereği de tescil ücretinin %50 fazlası olan 31.470,24-T1 olmak üzere toplam 94.410,71-TL 7 gün içerisinde ödenmesine, süresi içerisinde ödenmemesi halende 6183 sayılı yasa gereği gecikme faiziyle birlikte yasal yollardan tahsili konusunda karar alındığı ve bu kararın da tebliğ edildiğini belirterek davacı tarafın tüm iddia ve taleplerinin haksız, dayanaksız yasalara ve yönetmeliklere aykırı olduğundan davanın reddine, yargılama giderleriyle avukatlık ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ettikleri görülmüştür.
İzmir … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … Esas, … Karar sayılı …/2018 tarihli görevsizlik kararı üzerine mahkememizin yukarıda belirtilen esas sırasına taraflar arası uyuşmazlık konusu dosyanın kaydı yapılmakla taraf teşkilinin sağlandığı anlaşılmış ve usulüne uygun tahkikat aşamasına geçilmiştir.
DELİLLER:
İzmir … İcra Dairesinin … Esas sayılı dosyası, İzmir … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … D. İş sayılı dosyası, İzmir İflas Müdürlüğü’nün … İflas sayılı dosyası, davacı kayıtlarının incelendiği …/2021 havale tarihli rapor dosya arasındadır.
Mahkememizce taraf teşkilinin sağlanmasından sonra davacı kayıtlarının tetkiki yönünde verilen 19/01/2021 tarihli duruşmadaki ara karar gereği dosyanın bilirkişi heyetine tevdisi ile davacı kayıtları üzerinde inceleme ve değerlendirme yapılmakla davacının davalıya borçlu olup olmadığının tespitine esas hazırlanacak raporun dosyaya sunulmasına karar verilmiş olup SMMM Bilirkişi …, Ziraat Mühendisi … ve nitelikli hesaplama uzmanı bilirkişi …’dan oluşan heyet tarafından hazırlanan 26/04/2021 tarihli raporun dosyaya sunulduğu taraflara usulüne uygun olarak tebliğ edildiği, davacı vekili tarafından rapora beyanda bulunulduğu, davalı tarafça beyan yada itirazda bulunulmadığı görülmüştür. Adı geçen raporun incelenmesinde; İzmir … ATM’nin … D.iş sayılı dosyası üzerinden 22/10/2014-26/12/2016 tarihlerini kapsar biçimde 2014,2015,2016 yılı ticari defter ve kayıtları incelenerek müşterilere kesmiş olduğu yem faturaları esas alınarak 18/08/2017 tarihinde davalı tarafından alım satım beyannamesi hazırlanarak davacı adına resen tescil işlemi yapıldığı davacı kayıtlarının incelenmesinde davacının 2014,2015 defterlerinin açılış onaylarını yaptırmasına rağmen kapanış onaylarının yaptırılmadığı buradan hareketle 2014,2015 ve 2016 tarihlerine yönelik yasal defterlerin davacı lehine delil teşkil edemeyecek vaziyette olduğu, davacının İzmir … ATM’nin … D. İş sayılı dosyasına konu edildiği üzere 22/10/2014-26/12/2016 tarihlerini kapsar biçimde müşterilerine kesilmiş olduğu satış faturaları esas alınarak … kotasyonuna dahil maddeler arasında yer alan satışlarında tescile tabi miktarların altında kalan tutarlar dikkate alınmayarak tescile tabi miktarların üzerinde olan miktarların tutarı esas alınmak kaydıyla 62.940,47 TL tutarındaki … tescil ücreti ve 31.470,24 TL tutarındaki geç tescil ücreti toplamı olan 94.410,71 TL tutarın talep edildiği ancak davalı tarafından davacıya resen düzenlenen … tescil ücretinin hangi faturalara istinaden düzenlenmiş olduğuna dair bilgi ve belgenin olmadığı, davacı tarafça bunlara yönelik ayrıntılı listenin sunulmamış olması nedeni ile davacının davalıdan talep edebileceği herhangi bir bedelin tespit edilemediği hususunda kanaate varıldığı görülmüştür.
Yukarıdaki bilirkişi kanaati doğrultusunda dosya kapsamı yapılan incelemede davacı tarafa 22/02/2014-26/12/2016 tarihleri arası tüm kayıt ve faturaların ve ayrıca 2014-2016 tarihlerine ilişkin tüm ticari defter ve kayıtların sunulmasına yönelik ihtaratlı ve kesin sürenin verilmesine rağmen bu hususun davacı tarafça yerine getirilemediği görülmüştür.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama sonucunda; tarafların iddia ve savunmaları, deliller ve tüm dosya kapsamına göre;
Taraflar arası uyuşmazlık konusu hususun; davalının tescile tabi tutarak tescil ücreti tahakkuk ettirdiği davacının, ticari faaliyetine konu ürünlerin tescile tabi olup olmadığı, tescil ücreti tahakkukunun ve geç tescil ücreti tahakkukunun yerinde olup olmadığı hususlarına yönelik açılan borçlu olup olmadığını tespitine yönelik menfi tespit davası olduğu anlaşılmıştır.
Mahkememizce tahkikatın devamı sırasında davacı şirketin iflasına karar verildiğinin anlaşılması neticesinde davanın İİK 194. Maddesi gereği 2. alacaklılar kurulu toplantısı yapılmasından 10 gün sonraya kadar durması yönünde karar verildiği, davacı şirketin iflasının … İflas sayılı dosyası üzerinden takip edildiğinin anlaşıldığı, adı geçen Müdürlük dosyası üzerinden verilen 07/09/2020 tarihli müzekkere cevabı ile 2. alacaklılar kurulu toplantısının yapıldığı, iflas idaresi üyelerinin belirlendiği görülmekle taraf teşkilinin sağlandığı ve iflas idaresi vekili tarafından usulüne uygun vekaletnamenin dosyaya sunulduğu anlaşılmıştır.
Her ne kadar davacı tarafça sunulu rapora itirazlarda bulunulmuş ve ancak davalı tarafça itiraz edilmemiş ise de raporun Mahkememizce az yukarıda belirtildiği üzere davacı yandan defter ve kayıtların ve 22/02/2014-26/12/2016 tarihleri arası döneme yönelik tüm kayıtların ve faturaların Mahkememize ibrazına yönelik verilen kesin süre ve ihtaratı içerir davetiye gereğinin yerine getirilmediği hususu ile birlikte değerlendirildiğinde yeterli ve teknik incelemeyi içerdiği ve varılan kanaatin benimsendiği anlaşılmakla raporun hükme elverişli olduğuna kanaat edinilmiştir.
Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde; her ne kadar davacı tarafça yukarıda belirtilen gerekçeler ile davalı aleyhine iş bu dava açılmış ise de Mahkememiz davalısının …/2016 tarih, … nolu toplantısında alınan 14 nolu – karar gereği İzmir … ATM’nin … D.İş esas ve … Karar sayılı dosyası üzerinden 22/10/2014- 26/12/2016 tarihleri arası defterlerin incelenmesine yönelik yetki alındığı ve bu kapsamda davacı kayıtlarının tetkiki neticesinde davalı yönetim kurulunun …/2017 tarihli, … nolu toplantısında alınan 8 nolu ara karar gereği davacının bakanlıkça alınan ve odalar ve borsalar tarafından ilan edilen ve bu kapsamda bakanlığın …/2010 tarih ve … onayı ile hayvan yemlerinin kotasyona dahil edildiği hususunun ülke çapında yayınlanan gazetede ilan edildiğinden bu belirtilen ürünlere yönelik davalı yana tescil ettirilmek zorunda olduğunun davacı tarafça bilindiği, az yukarıda belirtilen tarihler arasında defterlerin incelenmesinde ise davacının tescili gerekmesine rağmen tescilini yaptırmadığı alım satımlardan dolayı aleyhine 62.940,47 TL tescil ücreti ile 31.470,24 TL geç tescil ücreti olmak üzere toplam 94.410,71 TL’nin 7 gün içerisinde ödenmesi yönünde 6183 sayılı yasa gereği karar alınmakla davacı yana bildirildiği bu anlamda gerek kararın alınmasında gerekse karar gereği toplam kesilen ücret konusunda davalının 5174 sayılı yasa kapsamındaki değerlendirme ve tespitlerin yerinde olduğunun anlaşıldığı, davacı tarafça söz konusu tescil ücreti ile geç tescil ücretinin borçlu olunmadığına yönelik iddiası göz önüne alındığında davalı tarafça üzerinde işlem yapıldığı belirlenen alım satıma konu ürünlerin tescile tabi olmadığının ispatlanmasının gerektiği, bu kapsamda davacı tarafça tescile tabi olmamasına rağmen davalı tarafça tescile tabi gerekçesi ile işlem yapılıp az yukarıda belirtilen 94.410,71 TL’lik tescil ücreti ile geç tescil ücretine konu ürünlere yönelik değerlendirmelerin yerinde olmamasına yönelik durumun ticari defter ve kayıtları ile ispatlanamadığı gibi bu değerledirmenin yerinde olmadığına yönelik davacı tarafça başkaca bir surette de ispat külfetinin yerine getirilemediği, söz konusu durumdaki ispat külfetinin tamamının davacı tarafa ait olacağı kanaatine varıldığı hususları bir bütün olarak değerlendirildiğinde mahkememiz davalısı tarafından davacı aleyhine yapılan iş ve işlemlerin ve netice de tahsiline karar verilen toplam 94.410,71 TL’lik tescil ücreti ile geç tescil ücretinin tesisine yönelik kararın yerinde olduğu kanaatine varıldığı bu kanaatin aksinin ispatının davacı tarafta olmasına rağmen ispat külfetinin yerine getirilemediği anlaşılarak açılı davanın ispatlanamama nedeni ile reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;
1- Davanın REDDİNE,
2- Karar tarihi itibariyle alınması gerekli 80,70 TL karar ve ilam harcının evvelce alınan 1.612,30 TL peşin harçtan mahsubu ile hazineye irad kaydına, fazladan alınan 1.531,60 TL harcın talep halinde ve kararın kesinleşmesinden sonra DAVACIYA İADESİNE,
3- Davacı tarafından yatırılan başvuru harcı, mahsubuna karar verilen peşin harç ile gider avansından kullanılan kısmın DAVACI ÜZERİNDE BIRAKILMASINA, gider avansından arta kalan tutarın 6100 sayılı HMK’nın gider avans tarifesinin 5. maddesi gereğince DAVACIYA İADESİNE,
4- Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihindeki A.A.Ü.T. gereğince hesaplanan 12.919,01 TL nispi vekalet ücretinin DAVACIDAN ALINARAK DAVALIYA VERİLMESİNE,
5- İzmir … ATM’nin … D. İş sayılı dosya aslının kararın kesinleşmesinden sonra adı geçen Mahkemeye İADESİNE,
6- Dair taraf vekillerinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İzmir Bölge Adliye mahkemeleri nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı.21/12/2021

Katip …
¸

Hakim …
¸