Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2023/514 Esas
KARAR NO : 2023/548
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 14/06/2023
KARAR TARİHİ : 16/06/2023
Yukarıda açık kimliği yazılı taraflar arasında mahkememizde görülen davanın yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili, dava dilekçesinde; Müvekkili adına, dava dışı … tarafından keşide edilen … Bankası … ili … Şubesi … seri numaralı 30.06.2023 tarihli 15.000,00 TL bedelli, … Bankası … ili … Şubesi … seri numaralı 31.07.2023 tarihli 15.000,00 TL bedelli, …. Bankası … ili … Şubesi … seri numaralı 31.08.2023 tarihli 15.000,00 TL bedelli, …. Bankası … ili … Şubesi … seri numaralı 30.09.2023 tarihli 20.000,00 TL bedelli ve …. Bankası … ili … Şubesi … seri numaralı 31.10.2023 tarihli 20.000,00 TL bedelli 5 adet çek mevcut olduğunu, ilgili çeklerin, keşideci tarafından kargo yoluyla müvekkili şirkete gönderilirken kaybolduğunu ve bu yolla zayi olduğunu, müvekkili şirketin yetkili hamili bulunduğu çeklerin dava sonuna kadar tahsil edilmemesi ve müvekkili şirketin telafisi mümkün olmayan zararlara maruz kalmaması amacıyla çekler üzerine ödeme yasağı konulmasına ve konuya ilişkin …. Bankası … ili … Şubesine müzekkere yazılmasına, …. Bankası … ili … Şubesi … seri numaralı 30.06.2023 tarihli 15.000,00 TL bedelli, …. Bankası … ili … Şubesi … seri numaralı 31.07.2023 tarihli 15.000,00 TL bedelli, …. Bankası … ili … Şubesi … seri numaralı 31.08.2023 tarihli 15.000,00 TL bedelli, …. Bankası … ili … Şubesi … seri numaralı 30.09.2023 tarihli 20.000,00 TL bedelli ve …. Bankası … ili … Şubesi … seri numaralı 31.10.2023 tarihli 20.000,00 TL bedelli 5 adet çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
1-Çek iptali davası poliçe hakkında düzenlenen hükümlere tabi olup, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 757 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir.
“MADDE 757- (1) İradesi dışında poliçe elinden çıkan k….i, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebilir.
(2) Mahkeme, ödemeyi meneden kararında muhataba, vadenin gelmesi üzerine poliçe bedelini tevdi etmeye izin verir ve tevdi yerini gösterir.”
“MADDE 758- (1) Poliçeyi eline geçiren kişi bilindiği takdirde, mahkeme, dilekçe sahibine iade davası açması için uygun bir süre verir.
(2) Dilekçe sahibi verilen süre içinde davayı açmazsa, mahkeme, muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır.”
“MADDE 759- (1) Poliçeyi eline geçiren kişi bilinmiyorsa, poliçenin iptaline karar verilmesi istenebilir.
(2) İptal isteminde bulunan kişi, poliçe elinde iken zıyaa uğradığını inandırıcı bir şekilde gösteren delilleri mahkemeye sağlamak ve senedin bir suretini ibraz etmek veya senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür.”
“MADDE 760- (1) Mahkeme, dilekçe sahibinin, poliçe elinde iken zıyaa uğradığına dair verdiği açıklamaları inandırıcı bulursa, verilecek ilanla, poliçeyi eline geçireni, poliçeyi belirli bir süre içinde getirmeye davet ve aksi takdirde poliçenin iptaline karar vereceğini ihtar eder.
MADDE 762- (1) Poliçenin getirilmesine ilişkin ilan, 35 inci maddede yazılı gazete ile üç defa yapılır.
(2) Özellik gösteren olaylarda, mahkeme, uygun göreceği daha başka ilan önlemlerine de başvurabilir”
2-Çek iptali davası hasımsız dava niteliğinde olup, 3. kişiler açısından kesin hüküm doğurmadığından, mahkemece iptal kararı verilse dahi yasal çerçevede çeki elinde bulunduran kişi henüz ödeme yapmamış keşideci, lehtar veya kendisinden önceki cirantalara müracaat edebilir. Alınan iptal kararı da meşru hamilin senetten kaynaklanan haklarını sona erdirmez. Senedi kaybeden hamilin mahkemeden alacağı iptal kararı, seneti elinde bulunduran kişi meşru hamil ise sorumluluktan kurtarmaz. Ayrıca iptal kararı verilmemiş olması da, davacının ileride gerçekleşmesi muhtemel haksız takipte menfi tespit davası açmasına engel olmaz. Yasa koyucunun iptal davasına gerek duymasının nedeni; iptal kararı sonrası hakkın hamil tarafından senetsiz tahsilini veya yeni bir senet düzenlenmesini sağlamak (TTK’nun 652)iyi niyetle, iptal kararı getiren hamile ödeme yapan borçluyu, seneti ele geçiren üçüncü kişilere karşı senetten kaynaklanan borç nedeniyle sorumluluktan kurtarmaktır.
3-Yargıtay ….Hukuk Dairesi’nin 06/06/2012 tarih … Esas … Karar sayılı ilamında “Somut olayda, iptali talep edilen ve davacı temsilcisi tarafından arkası kaşelenip imzalanmak suretiyle ciro edilen çekin henüz dava dışı alıcıya teslim edilmeksizin kargoda kaybolduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda, davacı lehdar halen çekin yetkili hamili konumundadır. Teslim söz konusu olmadığından dava dışı alıcının yetkili hamil kabul edilmesi mümkün değildir. Bu itibarla, davacının TTK 669 vd. maddelerinde öngörülen iş bu davayı açmasında yasal bir engel bulunmadığı anlaşılmakla mahkemece yanılgılı değerlendirme ile davanın reddine karar verilmesi doğru olmamış, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.” şeklinde yapılan değerlendirmeye göre çek üzerinde yetkili hamil sıfatını haiz olabilmek için çekin fiilen teslim alınmış olması gerekmektedir.
4-Somut olayda her ne kadar dava konusu çek davacı şirket adına düzenlenmiş ise de çekin keşideci tarafından kargoya teslimi sonrasında henüz davacıya teslim edilmeden önce kaybolduğu ileri sürülmekte olup, davacı şirketin yetkili hamil sıfatını kazanmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda yalnızca hamile tanınmış olan iptal davası açma hakkının davacı yönünden mevcut olmadığı değerlendirildiğinden davanın husumet yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir.
4-Davacı tarafından her ne kadar ihtiyati tedbir talebinde bulunulmuş ise de usulden ret kararı verildiğinden ihtiyati tedbir şartlarının da oluşmadığı gözetilerek tedbir talebinin reddine karar verilmiş, esasa yönelik hükümle birlikte istinaf yoluna başvurulabileceği belirtilmekle yetinilmiştir.
HÜKÜM:
Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle USULDEN REDDİNE,
2-İhtiyati tedbir talebinin reddine,
3-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 179,90-TL harç peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
4-Davacının sarf etmiş olduğu yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
5-Artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve resen davacı tarafa iadesine,
Dair, gerekçeli kararın davacıya tebliğinden itibaren iki haftalık yasal İstinaf süresi içinde İstinaf yolu açık olmak üzere tarafların yokluğunda dosya üzerinden yapılan inceleme sonucu karar verildi.16/06/2023

Katip …
e-imzalı

Hakim …
e-imzalı