Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/1015 Esas
KARAR NO : 2022/872
DAVA : İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 28/12/2021
KARAR TARİHİ : 13/12/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILMA TARİHİ : 09/01/2023
Yukarıda açık kimliği yazılı taraflar arasında mahkememizde görülen davanın yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili, dava dilekçesinde; müvekkili şirketin uzun yıllardır sigorta aracılık hizmetleri konusunda ticari faaliyetlerini yürütmekte olup halihazırda da bir çok sigorta şirketinin acenteliğini yaptığını, müvekkili şirketin, davalı ile 22/04/2020 tarihli … ihale kayıt numaralı Menkul-Gayrimenkul ve Motorlu Taşıtların 2020 Yılı İçin Sigortalanmasının Hizmet Alımına Ait Sözleşme kapsamında belirtilen işleri üstlendiğini, sözleşme kapsamında müvekkili üzerine düşen yükümlülüğü yerine getirdiğini ve 09/06/2021 tarihinde davalı Hizmet İşleri Kabul Tutanağı ile yapılan işlerin sözleşme ve eklerine uygun olduğu ve kabule engel olabilecek eksik, kusur ve arızaların olmadığını tespit ettiğini, sözleşme bedeli 19.999.605,00-TL olup müvekkilinin 13.048.240,40-TL bedelli iş yaptığını, bu yaptığı sigorta aracılık işinden 179.085,06-TL poliçe iptal olması sebebiyle neticede 12.869.155,34-TL iş yaptığını, ödemelerini davalıdan aldığını, ancak sözleşme bedeli ile müvekkilinin yapmış olduğu işin bedeline bakıldığında anlaşılacağı üzere iş eksilişi söz konusu olduğunu, 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 24. Maddesinde “Sözleşme bedelinin %80’inden daha düşük bedelle tamamlanacağı anlaşılan işlerde, yüklenici işi bitirmek zorundadır. Bu durumda yükleniciye, yapmış olduğu gerçek giderleri ve yüklenici kârına karşılık olarak, sözleşme bedelinin % 80’i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı işin tutarı arasındaki bedel farkının % 5’i geçici kabul tarihindeki fiyatlar üzerinden ödenir.” iligli kanun maddesi ve sözleşme maddesi birbirlerine uyumlu olup bu maddenin uygulanmasındaki amaç, yüklenicinin yapmış olduğu gider ve kar beklentisini telafi ettiğini, yukarıda da belirtildiği üzere müvekkili 12.869.155,34-TL’nin bedelli işi yaptığını, sözleşme bedelinin %80’i 15.869.155,34-TL’ olduğunu, dolayısıyla müvekkilinin, sözleşme bedelinin %80’inden daha düşük bedelle işi tamamladığını, ilgili madde uyarınca sözleşme ile yapılan işin sözleşme bedelinin %80’i ile farkının %5’i olan 156.526,43-TL’nin tazminat olarak müvekkiline ödenmesi gerektiğini, müvekkili, Bornova Altıncı Noterliği 08/09/2021 tarihli … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile eksik bedelin müvekkiline ödenmesini ihtar ettiğini, davalının İzmir 27. İcra Müdürlüğü … E. Sayılı dosyasına yapılan itirazın iptaline ve avans faiziyle birlikte hesaplanacak miktar üzerinden takibin devamına, davalı aleyhine borcun tamamı üzerinden %20’den az olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili, cevap dilekçesinde; davacı tarafından sözleşmeye konu tüm işlerin bitirilmiş olup, idaremizce sözleşmede belirlenen iş miktarlarının tamamı için hakedişler düzenlenerek ödemelerin tamamının davacıya yapıldığını, ESHOT Genel Müdürlüğünün, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ve 5393 sayılı Belediye Kanunu gereğince İzmir Büyükşehir Belediyesine bağlı, katma bütçeli bir kamu Kurumu olup, 5393 sayılı Belediye Kanunu ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu uyarınca İzmir Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde lastik tekerlekli toplu ulaşım hizmetini yürüttüğünü, söz konusu toplu ulaşım hizmetinin sunulması kapsamında 2918 sayılı Kanuman 91. maddesi uyarınca idarelerine ait bulunan motorlu araçlara “Karayolları Motorlu Araçlar Mali Sorumluluk Sigortası” yaptırıldığını, müvekkili idare tarafından 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu Kapsamında … IKN’lu “Menkul Gayrimenkul ve Motorlu Taşularm 2020 Yılı Için Sigortalanması Hizmet Alim ihalesine çıkılmış olup, idare ile davacı … Sigorta Aracılık Hizmetleri Limited Şirketi arasında 22/04/2020 tarihinde sözleşme imzalandığını, Menkul Gayrimenkul ve Motorlu Taşıtların 2020 Yılı için sigortalanması Hizmet Alımına Ait Sözleşmenin işin Tanımı başlıklı 5. maddesinde; İdarelerine ait menkul, gayrimenkul ve motorlu araçların sigortalanması işi olmak üzere bir bütün olarak tanımlanmış ve her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemi için davacının teklif ettiği birim fiyatların çarpımı sonucunda sözleşme toplam 19.999.605,00-TL bedel üzerinden akdedildiğini, söz konusu sözleşmeye konu 15 adet iş kaleminin tamamı davacı sigorta şirketi tarafından tamamlanmış ve davacının iddia ettiği şekilde idarelerince herhangi bir iş eksilişi yapılmadığını, iş eksilişi yapılabilmesinin koşulları, idarenin ihtiyacının azalması, sözleşme bedelinin 1680’inden daha düşük bedelle tamamlanacağının anlaşılması veya idarenin ödeneğinin sınırlı olması gibi nedenler olması gerektiğini, idare tarafından iş eksilişine gidilmesini gerektirecek herhangi bir koşul gerçekleşmediğini, işin tamamının davacı sigorta şirketi tarafından yapıldığını, bu sebeple Kamu İhale Kanunu’nun 24. maddesine istinaden davacı tarafından talepte bulunulması hukuka aykırı olup, sebepsiz zenginleşme amacına yönelik olduğunu, idare tarafından bir iş eksilişi yapılmış olsaydı bu durum davacı sigorta şirketine bildirilir ve gerekli belgeler de idare kayıtlarında mevcut olacağını, ancak; idare tarafından dava konusu olaya ilişkin herhangi bir iş eksilişi yapılmadığından iş eksilişine ilişkin idarelerinin kayıtlarında herhangi bilgi, belge ve ilgili evrak bulunmamakla birlikte davacı tarafın da iş eksilişi olduğunu kanıtlar nitelikte bir delil sunamadığını, söz konusu sözleşmede belirtilen iş miktarlarının tamamı için hesaplanan miktarların, idareleri tarafından hak edişleri düzenlenerek davacı sigorta şirketine ödemesi yapıldığını, kaldı ki ; dava konusu ihale sözleşmesine ilişkin ödemelerin de ne şekilde yapılacağının bilgisi ihale öncesinde yüklenici davacı sigorta şirketi tarafından bilindiğini, ödemelere ilişkin tüm belgeler dilekçemiz ekinde Sayın Mahkemenize sunulmaktadır. Davacının herhangi bir tazminat alacağı olmadığından ve gerekli tüm ödemelerin Idaremizin tarafından davacıya yapılmış olduğundan davacının Idaremiz aleyhine açmış olduğu Izmir 27. Icra Müdürlüğünün … E. Sayılı icra takibine tarafımızca yapılan itiraz haklı ve yerinde olduğunu, davacı sigorta şirketi sözleşme hükümlerini ve ederek haksız kazanç elde etmek mevzuatı göz ardı ederek haksız kazanç elde etmek istediğini, idarenin tarafı olduğu sözleşmelerde; ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması, kaynakların verimli kullanımının sağlanması ve hesap verme sorumluluğu hususlarını gözetmekle yükümlü olduğunu, Kamu İhale Kanunu’na tabi ihalelerin amacı, mal veya hizmet alımı veya yapım işleriyle ilgili olarak kamunun ihtiyaçlarını karşılamaktır. Kamu yararının gerçekleşebilmesi, söz konusu ihtiyaçların uygun şartlarla ve gereken zamanda karşılanmasına bağlıdır. Bu anlamda Idaremiz mevzuata uygun şekilde ihale yapmak ve sözleşmeleri yürütmekle yükümlü olduğunu, avans faizi işlenebilmesi için borçlunun tacir olması ve borcu da ticari işletme ile ilgili olması gerektiğini, dava konusu borcu kabul ettikleri anlamı taşımamakla birlikte ; davalu/borçlu konumunda yer alan İdarelerinin bir ticari işletme sıfatı ve tacir sıfatı taşımamakta olup Izmir Büyükşehir Belediyesine bağlı bir kamu kurumu olduğunu, bu sebeple, davacının avans faizi talebinde bulunmasının hukuka aykırı olduğunu, bu nedenlerle idarelerinin davacı sigorta şirketine herhangi bir borcunun bulunmadığını, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: İzmir 27. İcra Müdürlüğü … E. Sayılı dosyası ihale kayıt numaralı Menkul-Gayrimenkul ve Motorlu Taşıtların 2020 Yılı İçin Sigortalanması Hizmet Alımına Ait Sözleşme, 09/06/2021 tarihli Hizmet İşleri Kabul Tutanağı, ihtarname delil olarak değerlendirilmiştir.
Bilirkişi heyetinden alınan raporun sonuç kısmına göre; “…Dosyaya ibraz edilen havale dekontlarına göre davalının, davacıya yaptığı ödeme 8.633.352,03 TL’dir. Davacı ise kendisine 12.869.155,34 TL ödeme yapıldığını bildirmektedir. Davacı tarafından ödemeyle ilgili olarak eksik belge gönderildiği anlaşılmaktadır.
Davacı, yapılan işin 13.048.240,40 TL olduğunu, iptal edilen 179.085,06 TL tutarındaki poliçenin iptalinden sonra 12.869.155,34 TL ödeme yapıldığını belirtmiştir. İş eksilişini ek sözleşme ile birlikte 20.000.005,00 TL olan sözleşme bedeli üzerinden değil, bunun yüzde %80’ni olan 15.999.684,00 TL ile fiilen aldığı 12.869.155,34 TL arasındaki 3.130.528,66 TL’nin %5’i olarak talep etmektedir.
Poliçe düzenlendikten sonra düzeltme yapmak mümkün değildir. Çok sayıdaki araç ve taşınmazların bitecek olan önceki poliçelerinin süresi bir yıl için de muhtelif tarihlerde sona ermektedir. Sürenin uzun, araçların vasıf, yolcu adeti, körüklü körüksüz ve yaşlarının farklı olması nedeniyle belli bir poliçe bedeli belirlemek mümkün olmadığından, Teknik Şartnameye ve Sözleşmeye konulan hükümlere tevfikan, ödemelerin sözleşme fiyatlarına göre değil, TRAMER veri tabanı esas alınarak yapılacağı kabul edilmiştir.
4734 S. Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu kapsamında yapılan ihale sözleşmesinin 12.1.Maddesinin 3.fıkrasında: “Fiyat farkı verilmeyeceğinden, TRAMER veri tabanında teknik olarak düzeltilmesi mümkün olmayan poliçe tutarları ihalede belirtilen birim fiyatın altında olursa, ödemeye poliçe üzerinde yazılı tutar esas alınacak, sigorta poliçe tutarı, ihalede teklif edilen birim fiyatın üzerinde olması durumunda ise ödemede ihalede teklif edilen birim fiyat tutarı esas alınacaktır.” Aynı hüküm, Teknik şartnamenin Teknik şartnamenin 2.3.Maddesindede mevcuttur.
Örnek olarak ihale dosyasındaki 2020 yılı temmuz ayında poliçelerinin yenilenmesi gereken araç listesini incelediğimizde: Sözleşme tutarı 463.230,00 TL’dir. TRAMER veri tabanına göre belirlenmiş ve hakedişe girmiş poliçe ödeme tutarı ise, 311.740,47 TL’dir. 12 adet hakediş yapılmıştır.
Davacı, ihaleye girmeden önce, ihale dökümanı satın alarak ya da EKAP üzerinden ihale dökümanını indirmek suretiyle ihale şartlarını okuyup kabul ederek sözleşme imzalamıştır. O nedenle, sözleşmede yazılı olan miktarın ödenmeyeceğini bilmektedir. Ödemenin TRAMER veri tabanına göre ödeme yapılacağından; talebini, ihale tutarı ile kendisine ödenen miktar üzerinden yapmamıştır.
İş artışı ve iş eksilişi 4735 S.Yasanın 24. Maddesinde düzenlenmiş olup; “(Değişik madde ve başlığı: 4964 – 30.7.2003 / m.46) Mal ve hizmet alımlarıyla yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan iş;
a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması,
b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması, Şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin %10’una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen mal ve hizmet alımlarıyla yapım işleri sözleşmelerinde ise %20’sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir.
Birim fiyat sözleşme ile yürütülen yapım işlerinde, Cumhurbaşkanı bu oranı sözleşme bazında %40’a kadar artırmaya yetkilidir.
İşin bu şartlar dahilinde tamamlanamayacağının anlaşılması durumunda ise artış yapılmaksızın hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir. Ancak bu durumda, işin tamamının ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesi zorunludur.
Sözleşme bedelinin %80’inden daha düşük bedelle tamamlanacağı anlaşılan işlerde, yüklenici işi bitirmek zorundadır. Bu durumda yükleniciye, yapmış olduğu gerçek giderleri ve yüklenici karına karşılık olarak, sözleşme bedelinin %80’i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı işin tutarı arasındaki bedel farkının %5’i geçici kabul tarihindeki fiyatlar üzerinden ödenir. ” şeklindeki madde aynen rapora ilsak edilmiştir.
24.Madde, sözleşmenin 29. Maddesine aynen yazılmıştır. Bu madde, genellikle yanlış algılanıp yorumlanmaktadır. İş eksiltmesi iki türlü olur. Yeterli ödeneğin olmadığı anlaşıldığında, ihale yetkilisinin onayıyla, bazı iş kalemleri çıkarılarak iş eksilişine gidilir. Somut olayda böyle bir durum yoktur.
Ya da işin sözleşme bedelinin %80’inden daha düşük bedelle tamamlanacağının anlaşılması halinde iş eksilişine gidilir. Bu durumdaki iş eksilişine gidilemesi için önce işin sözleşme bedelinin %80’nin den daha düşük bedelle bitirilebileceğinin anlaşılması ve yüklenici tarafından işin bitirilmesi gerekir. İş eksilmesine gidilebilmesi için Yüklenici işi bitirmek zorundadır.
Genelikle birim fiyat yapım işlerinde, idarenin yanlış yaklaşık maliyet belirleyerek, %80’den daha düşük bedelle bitirilebilecek bir işi yüksek bedelle ihale etmesi; ya da ekonomik değişiklikler nedeniyle ihale bedelinin %80’inden daha az bir bedelle tamamlanabileceğinin anlaşılması halinde yapılan iş ile sözleşme bedelinin %80’i arasındaki farkın sözleşme fiyatlarıyla %5’i yüklenici kârı olarak ödemek suretiyle, işi yükleniciye tamamlatıp, işsahibi idarenin gerçek maliyetin dışında fazla ödemede bulunmasını önlemeye matuftur. İş eksilişi genellikle yapım işlerinde uygulanır. Hizmet alımlarında, işin özelliği icabı çok istisnadır.
Birim Fiyat Hizmet Alım Sözleşmesinden neş’et eden somut olayda iş eksilişine gidilmemiştir. Sözleşmenin 12.1.maddesinin 3.fıkrası ve teknik şartnamenin 2.3.maddesi gereği ödeme yapılmıştır. İş sayısı, araç ve taşınmaz sayısı, davalı tarafından yapılan poliçe adedi aynıdır. Bunlarda bir eksilme olmamıştır. Bunların bedeli de davacı tarafından ödenmiştir. İşte bir eksilme olmamıştır. Eksilme, ödenen bedeldedir. Bedeldeki eksilme de, Sözleşmenin 12.1.maddesinin 3.fıkrası ve teknik şartnamenin 2.3.maddesinden mütehaddistir.
Sözleşmenin 8.maddesinde; ihale dökümanı yazılmış, yazılış sırasına göre rüçhaniyet durumları ile dökümanın sözleşmeye karşı rüçhanlı olduğu belirtilmiştir. 4735 S.Yasanın 4. Maddesinde sözleşmenin ihale dökümanına aykırı olamayacağı belirtilmiştir. Yani sözleşme ile döküman arasında mübayenet olduğunda, dökümana itibar edilir. Sözleşmede Hizmet İşleri Genel Şartnamesi birinci sırada ihale dökümanı olarak gösterilmiştir.
Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 41.a.1.sondan ikinci fıkrasına göre: “Yüklenicinin geçici hakedişleri, itirazı olduğu takdirde, karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerçekleri, idareye vereceği ve bir örneğini de Hakediş Raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklaması ve hakediş raporunun “İdareye verilen ……tarihli dilekçemde yazılı ihtirazı kayıtla” cümlesini yazarak ya da bu anlama gelecek bir itiraz şerhi ile imzalaması gereklidir. Eğer yüklenicinin, hakediş raporunun imzalanmasından sonra tahakkuk işlemi yapılıncaya kadar, yetkililer tarafından hakediş raporunda yapılabilecek düzeltmelere bir itirazı olursa hakedişin kendisine ödendiği tarihten başlamak üzere en çok on gün içinde bu itirazını dilekçe ile idareye bildirmek zorundadır. Yüklenici itirazlarını bu şekilde bildirmediği takdirde hakedişi olduğu gibi kabul etmiş sayılır.”
Kabul tutanağı 09/06/2021 tarihinde düzenlenmiş ve onaylanmıştır. Dosyada 12 adet geçici hak ediş düzenlenmiştir. Son geçici hakediş, aynı zamanda kesin hakediştir. Davacı geçici ya da kesin hakedişe karşı itiraz ettiğine, yukarıya ilsak edilen maddedeki şekilde geçici hakedişlere, itirazı olduğu takdirde, karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerçekleri, idareye vereceği ve bir örneğini de Hakediş Raporuna ekleyeceği ihtirazî kayıt ve şartı havi dilekçesine (kesin hakediş için de aynıdır) dosyada rastlanmamıştır. Davacının keşide ettiği ihtarname ise, 06/09/2021 tarihini taşımaktadır.
Ödemeler yapıldıktan sonra, eksik hakediş ödemeleri için on gün içinde son ödemenin yapıldığı 30/04/2021 tarihinden itibaren on gün içinde ihtirazî kayıt ve şartı havi gerekçeli, dilekçesini verdiğine dair bir belgeye de dosyada rastlanmamıştır.
İptal edilen 179.085,06 TL tutarındaki poliçenin ne olduğu, neden iptal edildiği dava dilekçesinde bildirilmemiştir. Poliçesi (iş) yapılmadığından, verilmeyen bir hizmetin bedeli olmaz. Zaten davacı tarafından da bu durum dava konusu edilmemiştir.
SONUÇ: Sözleşmede yazılı işlerde (iptal edilen hariç) bir iş eksilmesi olduğu kanaatine ulaşılmamıştır. Paradaki eksilme, TRAMER veri tabanı esas alınarak ödeme yapılacağını şart kılan sözleşmenin 12.1.maddesinin 3.fıkrası ve teknik şartnamenin 2.3.maddesinden tahaddüs etmektedir. Takdiri Sayın Hâkime ait olmak üzere raporumuzu sunarız…” şeklinde rapor sunulduğu görülmüştür.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
1-Dava İİK 67.maddesi uyarınca açılmış itirazın iptali davasıdır.
2-Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının yüklenicisi olduğu davalı idare ile akdedilen 22/04/2020 tarihli davalı idareye “Menkul-Gayrimenkul ve Motorlu Taşıtların 2020 Yılı İçin Sigortalanması Hizmeti Alımına Ait Sözleşme” nedeniyle davacı aleyhinde sözleşmede iş eksilmesi yapılıp yapılmadığı, iş eksilmesi mevcut ise anılan sözleşmenin 29.maddesi uyarınca davacıya ilave ödeme yapılmasının gerekip gerekmediği noktalarında toplanmaktadır.
3-Mahkememizce teknik yönden inceleme ve değerlendirme yapılması için dosya kamu ihaleleri konusunda uzman bilirkişi ve sigortacılık konusunda uzman bilirkişiden oluşan heyetten rapor alınmış, bilirkişi raporunun hesaplama bölümüne ilişkin değerlendirmeler dikkate alınmakla birlikte sözleşme içeriğinin ve ihale mevzuatının yorumlanması hukuki nitelikte olduğundan bilirkişi raporunun değerlendirmeye ilişkin bölümleri dikkate alınmamıştır.
4-Dosyaya sunulan sözleşme, ihale kayıtları, sözleşmenin ifasına ilişkin geçici ve kesin nitelikte kabul tutanakları ve diğer sair belgelerin incelenmesinde davacı ile davalı arasında akdedilen 22/04/2020 tarihli sözleşmede 15 kalem taşınır, taşınmaz ve aracın toplam KDV Hariç 19.999.605,00-TL bedel ile sigortalanacağının, sigorta bedelinin sözleşmenin 5.maddesinde gösterilen iş kalemleri ile davacı tarafça teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu belirlendiği, sözleşmenin 6.Maddesinin 2.cümlesinde “Yapılan İşlerin bedellerinin ödenmesinde, birim fiyat teklif cetvelinde Yüklenicinin teklif ettiği ve sözleşme bedelinin tespitinde kullanılan birim fiyatlar ile varsa, sonradan Genel Şartnamenin 37 nci maddesine göre tespit edilen yeni birim fiyatlar esas alınır” hükmünün bulunduğu,
“Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12. Maddesinde “Fiyat farkı verilmeyeceğinden, TRAMER veri tabanında teknik olarak düzeltilmesi mümkün olmayan sigorta poliçe tutarı, ihalede teklif edilen birim fiyatın altında olursa, ödemede poliçe üzerindeki tutar esas alınacak, sigorta poliçe tutarı ihalede teklif edilen birim fiyatın üzerinde olması durumunda ise ödemede ihalede teklif edilen birim fiyat tutarı esas alınacaktır.”,
29.maddesinde “Bu ihalede 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunun 24 üncü Maddesi çerçevesinde iş eksilişi yapılabilir. İhale konusu sözleşme bedelinin %80’inden daha düşük bedelle tamamlanacağının anlaşılması halinde ise, yükleniciye, yapmış olduğu gerçek giderler ve yüklenici karına karşılık olarak, sözleşme bedelinin %80’i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı işin tutarı arasındaki bedel farkının %5’i ödenir.”, hükümlerinin yer aldığı,
4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 24.maddesinde sözleşmeyle uyumlu şekilde “Sözleşme bedelinin % 80’inden daha düşük bedelle tamamlanacağı anlaşılan işlerde, yüklenici işi bitirmek zorundadır. Bu durumda yükleniciye, yapmış olduğu gerçek giderleri ve yüklenici kârına karşılık olarak, sözleşme bedelinin % 80’i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı işin tutarı arasındaki bedel farkının % 5’i geçici kabul tarihindeki fiyatlar üzerinden ödenir.” hükmünün yer aldığı görülmüştür.
Taraflar arasında akdedilen sözleşme kapsamında sözleşmeye konu sigorta poliçelerinin toplam 13.048.240,40-TL tutarında prim ile düzenlendiği, 179.085,06-TL tutarlı poliçenin düzenlenmesinden sonra iptal edildiği, bu tutarın düşülmesi sonrasında toplam 12.869.155,34-TL tutarında prim ödemesinin davacıya yapıldığı, davacının sözleşmenin akdedildiği 19.999.605,00-TL bedel ile düzenlenen poliçe karşılığı tahakkuk ettirilen toplam prim bedeli olan 12.869.155,34-TL arasındaki fark olarak hesapladığı 3.130.528,60-TL’nin %5’i olan tutarı iş eksilmesi tazminatı olarak ödenmesini talep etmiştir.
Sözleşme metni, Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ve Hizmet İşleri Genel Şartnamesi birlikte değerlendirildiğinde uyuşmazlık konusunun çözümünde “iş eksilmesi” kavramının irdelenmesi gerekmektedir. İş eksilmesi kavramı özellikle tanımlanmamış ise de Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 24.maddesinde göre ihale sözleşmesinde belirlenen bedelden daha düşük bir bedel ile işin sonuçlanması olarak tariflendiği görülmektedir.
Somut olayda davacı tarafça sözleşme bedelinin altında bir bedel ile işin neticelendirildiği ileri sürülmekte, davalı taraf ise işin tamamının davacı tarafça yerine getirildiğini, iş eksilişi yapılmadığını, ödenen prim bedellerinin teknik şartnamenin 2.1.3. Maddesi uyarınca tespit edildiğini savunmuştur.
5-Mahkememizce tüm delillerin, taraf iddia ve savunmalarının birlikte değerlendirilmesinde, her ne kadar davacı tarafça sözleşme ile kararlaştırılan bedelin daha altında bir miktarda işin sonuçlandırıldığı ileri sürülerek iş eksilmesi nedeniyle sözleşmenin 29.maddesi kapsamında ödeme talebinde bulunulmuş ise de, sözleşme kapsamında ihaleye konu edilen iş kalemlerinde bir eksilmeye gidilmeksizin her biri için poliçe düzenlendiği, bu yönüyle davalı idarenin yapılacak işin miktarına yönelik bir eksilme gerçekleştirmediği, sözleşme bedeli 19.999.605,00-TL olarak gösterilmiş ise de bunun tek başına taraflar açısından bağlayıcı olmadığı, zira yine sözleşmenin 12/son fıkrasında TRAMER kayıtlarına göre düzenlenecek poliçelerde daha düşük bir bedel ortaya çıkması halinde bu bedelin dikkate alınarak idarece ödeme yapılacağının, poliçe tanzim anında daha yüksek bir bedel ortaya çıkmış ise sözleşmede kararlaştırılan bedel üzerinden ödeme yapılacağının düzenlendiği, bu haliyle 19.999.605,00-TL’nin idare açısından ödenebilecek en yüksek bedel olduğu ancak bu miktarın altında bir ödeme yapılabileceğinin sözleşmenin 12.maddesi ile taraflarca kararlaştırılmış olduğu, davalı idare tarafından sigortalanacak taşınır, taşınmaz ve araç sayısında bir azaltma bulunmadığı dikkate alındığında sözleşmenin ifası sonrasında ortaya çıkan 12.869.155,34-TL tutarlı bedelin yine sözleşmenin 12.maddesinin son fıkrasında belirtilen hükme göre sözleşmenin ifa edilmesi ile elde edildiği, bu haliyle sözleşmede gösterilen bedel ile sonuç bedel arasındaki farkın işin eksilmesinden değil sözleşme şartlarına göre yapılan ifanın olağan bir sonucu olarak gerçekleştiği değerlendirildiğinden iş eksilişine ilişkin şartların gerçekleşmediği kabul edilerek davanın reddine karar verilmiştir.
Davalı tarafça kötü niyet tazminatı talep edilmiş ise de gerek takibin kötü niyetli olarak başlatıldığına ilişkin bir ispat vasıtası ileri sürülmemiş olması gerekse uyuşmazlığın hukuki ihtilaf içermesi dikkate alınarak kötü niyet tazminatına hükmedilmemiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Davalının kötü niyetli takip başlattığı ispat edilemediğinden kötü niyet tazminatı talebinin reddine,
3-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 80,70-TL harçtan peşin olarak alınan 1.901,73-TL harcın mahsubu ile fazla yatırılan 1.821,03‬-TL’nin karar kesinleştiğinde ve istek halinde davacıya iadesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulanan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davalı yararına takdir edilen 24.619,03-TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından sarf edilen yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
6-Artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve resen ilgili taraflara iadesine,
7-Dava şartı arabuluculuk kapsamında hazine tarafından karşılandığı anlaşılan 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin davacıdan tahsil edilerek hazineye gelir kaydına, bu hususta harç tahsil müzekkeresi yazılmasına,
Dair, davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı, diğer tarafların yokluğunda gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize bir dilekçe verilmesi veya tutanağa geçirilmek kaydıyla mahkememiz zabıt katibine beyanda bulunmak ve bu beyanın mahkememiz Hakimi tarafından onaylanması sureti ile istinaf kanun yoluna gidilebileceği, yasal süre içinde istinaf kanun yoluna başvurulmadığı takdirde kararımızın kesinleşeceği, yasal sürede istinaf kanun yoluna gidilmesi halinde dosyanın ilgili İzmir Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’ne istinaf konusunda karar verilmek üzere gönderileceği açıklanmak sureti ile açık yargılama sonunda verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 13/12/2022

Katip
e-imzalıdır

Hakim
e-imzalıdır

BU BELGE ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞ OLUP AYRICA ISLAK İMZA UYGULANMAYACAKTIR.
“5070 sayılı yasanın 5. ve 22. maddeleri gereğince elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan ıslak imza ile aynı hukuki sonucu doğurur”