Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/88 Esas
KARAR NO : 2022/901
DAVA : İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 27/01/2022
KARAR TARİHİ : 21/12/2022
KARARIN YAZILMA
TARİHİ : 23/12/2022
Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili, dava dilekçesi ve duruşmalarda özetle; Müvekkili şirket ve distribütörü ile davalılar arasında 01/01/2016 tarihinde açık satış noktası sözleşmesi imzalandığını, iş bu sözleşme kapsamında davalının … Sokak No:… Alsancak Konak İZMİR adresinde işletmekte olduğu iş yerinde, müvekkil şirketin bayi veya distribütör vasıtası ile dağıtımını yaptığı bira ürünlerini tüketici taleplerine uygun düzenli ve süreklilik arz edecek şekilde 125.000 litre miktarındaki ürünü satın almayı ve müşteri talebini karşılayacak şekilde etkin olarak bulundurmayı ve satmayı taahhüt ettiğini ancak davalı tarafın 2017 Mayıs tarihinden itibaren mal alımının olmaması sebebi ile yapılan araştırmada TAPDK belgesinin süre uzatımının yapılmadığı ve geçersiz olduğunun tespit edildiği, davalı işletmecinin bira ticaretini bıraktığı, satın alınması taahhüt edilen miktarın 29.779,88-TL lik kısmının alımının yapıldığını, bu suretle davalının sözleşmeyi ihlal ettiğinin tespiti ile sözleşmenin haklı sebeplerle İzmir 25. Noterliği’nin 30/09/2020 tarih … yevmiye numaralı feshi ihbar ve ihtarnamesi ile müvekkil şirket tarafından feshedildiğini, sözleşmenin 21. maddesinde, davalıların sözleşmenin feshine sebebiyet vermesi halinde, sözleşme gereği aldığı her türlü mali yardım ve katkıyı ve ayrıca verilen yardım ve katkı tutarının toplamı kadar bir tutarda cezai şartı nakden ve defaten ödemeyi kabul ve taahhüt ettiklerini, sözleşmeyi ihlal eden davalılardan 561.680,00-TL cezai şart ve 561.680,00-TL katkı bedelinin tahsili talebi ile İzmir 8. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı takip dosyasında, davalılar hakkında ilamsız icra takibi başlatıldığını, takibe süresinde yapılan haksız itiraza binaen takibin durduğunu beyan ile davalı borçluların takibe itirazlarının iptali ile takibin devamına, %20 den az olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava ettiği görülmüştür.
CEVAP : Davalılar vekili cevap dilekçesi ve duruşmalarda özetle; müvekkil şirkete ait ruhsatın iptalinin söz konusu olmadığını, müvekkil şirkete ait işletmenin hemen karşı çaprazında bulunan “…” isimli işletmede ölümle sonuçlanan bir silahlı çatışma meydana geldiğini, bu olay sebebi ile işletmenin bulunduğu “… ” nın müşteri portföyünün önemli ölçüde azaldığını, birkaç ay içerisinde de tamamen yok olduğunu, müvekkili şirketin de işletmesini kapatmak zorunda kaldığını, taraflar arasındaki sözleşmede 125.000 litre ürünün satışı için herhangi bir süre belirlenmediğini, davacı yana ait ürünün alımının geçici olarak ve mücbir sebep nedeniyle durdurulmuş olmasının haklı fesih nedeni olarak kullanılamayacağını, müvekkili şirketin başka bir işletmede faaliyete başlar başlamaz ürün alımına devam edeceğini, buna rağmen davacı tarafın haksız olarak fahiş miktardaki cezai şart bedeli istemi ile müvekkilleri hakkında icra takibi başlattığını, sözleşmedeki cezai şarta ilişkin hükmün Rekabetin Korunması Hakkındaki Kanuna göre geçersiz olduğunu beyanla davanın reddine karar verilmesini talep ettiği görülmüştür.
DELİLLER :Davacı vekili iddiasını ispata yönelik olarak; İzmir 8.İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası içeriği, 01.01.2016 tanzim tarihli Açık Satış Noktası Sözleşmesi, vergi levhası, işyeri açma ve çalıştırma ruhsatı, vekaletname, ticaret sicil gazetesi, imza sirküleri, TAPDK Belgesi, süre uzatım işleminin yapılmadığına ilişkin TAPDK sorgulama ekranı çıktısı ve gerektiğinde TAPDK kayıtlarının celbi, İzmir 25.Noterliği’nin 30.09.2020 tarihli ve … yevmiye nolu ihtarnamesi ve tebliğ şerhi, yatırımların verildiğine ilişkin faturalar ve cari ekstreler, davalının Mayıs 2017 tarihinden bu yana mal almadığına ve toplam alım miktarına ilişkin ekstre, yatırımların verildiğine ve davalının mal alımlarına ilişkin gerektiğinde müvekkil şirketin ve distribütör … Meş. Gıda ve Turz. Paz. San. Tic. Ltd. Şti’nin defter ve kayıtları ve dosya üzerinde bilirkişi incelemesi, davalının vergi kayıtları, arabuluculuk dosyası ve sair delillere dayandığı görülmüştür.
Celp ve tetkikine karar verilen İzmir 8.İcra Müdürlüğü’nün … Esas (… Yeni Esas) sayılı İcra Takip dosyasında; takip alacaklısı … Pazarlama ve Dağıtım A.Ş vekili tarafından 20.11.2020 tarihinde takip borçlusu … Tur.Gıda İnş.Oto.San.Tic.Ltd.Şti ve … aleyhine 561.680,00 TL yatırım tutarı iadesi ve 561.680,00 TL cezai şart bedeli olmak üzere toplam 1.123.360,00-TL alacağın tahsili amacıyla İlamsız Takipte Ödeme Emri ile takibe başlandığı, takibe dayanak olarak Açık Satış Sözleşmesinin gösterildiği, ödeme emrinin takip borçlularına 04/01/2021 tarihinde tebliğ edildiği, takip borçluları vekilince 04.01.2021 tarihinde takibe ve tüm fer’ilerine itiraz edildiği görülmüştür.
Uyuşmazlığın çözümü özel ve teknik bilgi gerektirdiğinden, dosyanın konusunda uzman SMMM bilirkişisi …’e tevdii edildiği, bilirkişi tarafından dosyaya ibraz edilen 07/09/2022 tarihli raporda özetle; taraflar arasındaki sözleşmenin 01.01.2016 tarihinde yürürlüğe girdiği ve sözleşmenin 12. maddesinde yazan 561.680,00-TL katkı bedeline ilişkin olarak; davalı (İşletici) … Ltd.Şti tarafından dava dışı Bayi … Meş.Gıda Ltd.Şti adına 12.01.2016 tarihli … numaralı işletme katkı payı açıklamalı 476.000,00 TL+85.680,00 TL KDV = 561.680,00 TL tutarlı faturanın düzenlendiği, 02.02.2016 tarihinde davadışı bayi … Ltd.Şti tarafından banka aracılığı ile davalı şirketin banka hesabına (davalı şirketin dava dışı bayiye olan cari hesap borcu düşülerek) 531.487,29-TL gönderildiği, böylelikle sözleşmede belirlenen katkı bedelinin Davadışı bayi aracılığı ile davalı şirkete ödenmiş olduğunun tespit edildiği, davadışı Bayi … Ltd.Şti tarafından da davacı … Pazarlama A.Ş adına 01.02.2016 tarihli … numaralı İşletme Katkı Payınız açıklamalı 476.000,00 TL+85.680,00-TL KDV = 561.680,00 TL tutarlı faturanın düzenlendiği ve faturada davalı şirketin işletme adının “…” olarak yazılmış olduğunun görüldüğü, davalı … Tur.Gıda Ltd.Şti’nin davadışı bayi … Meşrubat Gıda Tur.Paz.San.Tic.Ltd.Şti aracılığı ile satın aldığı bira miktarı 29.779.88 litre olarak belirlendiği ve sözleşmede düzenlenen 125.000 litre ürün alımının sözleşmenin davacı tarafça fesh edildiği 30.09.2020 tarihi itibariyle tamamının gerçekleşmediğinin tespit edildiği, davacı tarafça, davalı … Tur.Gıda Ltd.Şti’nin TAPDK belgesinin süresinin uzatılmadığı beyan edilmiş ise de, dosya kapsamında bu konuda bir belge görülememiş olması nedeniyle tarafınca tespit yapılamadığını, davalı tarafça TAPDK belgesinin süre uzatımının yaptırılmaması sözleşmenin 9-10/c ve 20. Maddelerine aykırılık teşkil etmekte olup, nihai takdirin Sayın Mahkeme’ye ait olduğu, sözleşmenin davacı tarafça haklı fesh edildiği kanaatine varılması durumda davalıya ödenen katkı bedeli 561.680,00 TL”’nin sözleşmenin 21. Maddesine göre davalı taraftan iadesinin istenebileceği, dosya kapsamına eklenen İzmir 1.Ağır Ceza Mahkemesi … E. Sayılı dosyanın gerekçeli kararında görüldüğü üzere Davalı vekilinin cevap dilekçesinde bahsettiği ölümlü vakanın 29.10.2013 tarihinde meydana geldiği, işbu mahkeme huzurunda görülen dosyaya dayanak olan taraflar arasındaki sözleşmenin 01.01.2016 tarihli olduğu, davalı vekilinin mücbir sebep olarak açıkladığı konu yönünden nihai takdirin Sayın Mahkeme’ye ait olduğu, sözleşmede cezai şart miktarı, davalıya yapılan yatırım/katkı toplamı olan 561.680,00 TL kadar belirlenmiş olup, davalı şirketin bilanço verilerine göre sözleşmenin 01.01.2016 tarihinde başladığı dikkate alınarak 31.12.2016 itibariyle Şirketin 1.821.701,09-TL Özvarlık mevcudu bulunduğu, sonraki yıllarda şirketin borçlarındaki artış nedeniyle Özvarlık mevcudunun azaldığının görüldüğü, ceza bedelinin Şirketin 2016 yılındaki kayıtlı değere göre Özvarlık toplamı olan 1.821.701,09 TL’nin %30,83’ü oranında olduğunun hesaplandığı, ceza bedelinin özvarlık ile karşılanabildiği görülmekte ise de şirketin nakit varlıklarını içeren Hazır Değerleri ile ödenebileceği göz önüne alınarak, ceza bedelinin şirketin (Kasa-Banka-Çekler) hazır değerleri ile karşılanıp karşılanamayacağı yönünden inceleme yapıldığı, 2016 yılında mevcut hazır değerler ile ceza bedelinin %10,74’ünün karşılanabildiğinin hesaplandığı, takdir ve değerlendirme Sayın Mahkeme’ye ait olmak üzere yapılan incelemeler sonucunda dosya kapsamında görülen İzmir 8.İcra Müdürlüğü’nün … E. Sayılı İcra Takip dosyasında takip borçlusu … Tur.Gıda İnş.Oto.San.Tic.Ltd.Şti ve … aleyhine 561.680,00 TL yatırım tutarı iadesi ve 561.680,00 TL cezai şart bedeli olmak üzere toplam 1.123.360,00 TL alacağın tahsili talep edilmiş olup; sözleşmenin davacı tarafça haklı fesh edildiği kanaatine varılması durumda davalıya ödenen katkı bedeli 561.680,00 TL’nin sözleşmenin 21. Maddesine göre davalı taraftan iadesinin istenebileceği, sözleşmeye göre cezai şart miktarının davalıya yapılan yatırım/katkı toplamı olan 561.680,00 TL kadar belirlendiği ve ceza bedeli miktarının ödenmesinin 2016 yılında davalı şirketin ekonomik açıdan mahvına sebep olmasa da finansal dengesini bozacağı ve ceza bedelinin ancak borçlanma yolu ile ödenmesinin mümkün olabileceği, nihai takdir ve değerlendirmenin Mahkeme’ye ait olduğunu rapor ve beyan ettiği görülmüştür.
DEĞERLENDİRME :Dava; açık satış noktası sözleşmesinden doğan cezi şart ve katkı payı alacağına dair başlatılan icra takibine yapılan itirazın iptali istemine ilişkin olduğu, yapılan yargılama, toplanan kanıtlar ve tüm dosya kapsamından anlaşılacağı üzere, davacı ile davalı şirket arasında, açık satış noktası sözleşmesi ve bu sözleşme kapsamında, davacı tarafından, davalı şirkete KDV dahil 561.680,00-TL miktarında katkıda bulunduğuna ve davalı şirketin, davacı şirketten, sözleşme kapsamında 125.000-litre miktarında ürün almayı taahhüt ettiği, ancak taahhüt edilen miktarın 29.779,88-litresinin alındığı, bakiye kısmın alınmadığına dair uyuşmazlık bulunmadığı, taraflar arasındaki uyuşmazlığın, davalı şirketin taahhüt ettiği miktarı alamamasında, mücbir sebep olup olmadığı, taahhüt edilen miktarın alınmamış olmasının, sözleşmenin feshini gerektirip gerektirmediği, davacının sözleşmeyi haklı nedenle feshedip etmediği, haklı nedenle sözleşme davacı tarafça feshedilmiş ise, davacının davalı şirkete verdiği katkı payını talep edip edemeyeceği, sözleşmede kararlaştırılan cezai şart miktarının fahiş miktarda olup olmadığı, iş bu cezai şart miktarının davacı şirkete ödenmesi gerekip gerekmediği, bu kapsamda davalıların İzmir 8. İcra Müdürlüğü’nün … Esas (… Yeni Esas) sayılı takip dosyasına yapmış olduğu itirazında haklı olup olmadığı noktasında toplanmıştır.
Her ne kadar davalı taraf, davacı ile olan açık nokta satış sözleşmesi kapsamında, taahhüt edilen miktarın, davalı şirket tarafından işletilen, işletmenin bulunduğu …’nda ölümle sonuçlanan silahlı çatışma olması sebebiyle, işletmenin müşteri potansiyelinin azalması sebebiyle, ürün alımının aksadığı, bu nedenle davacı tarafça sözleşmenin haklı nedenle feshedilmediği iddiasında bulunmuş ise de, davalı tarafın iddia ettiği ölümle sonuçlanan silahlı çatışmanın, taraflar arasında akdedilen sözleşme tarihinden önce gerçekleştiği, iş bu nedenle iddia edilen sebebin, taahhüt edilen miktarın alınmaması ve TAPDK belgesinin süresinin uzatılmaması sebebi olarak ileri sürülemeyeceği, davacı şirketin taraflar arasındaki sözleşmenin 9. ve 10/c maddesine göre, sözleşmeyi haklı nedenle feshettiğinin kabulü gerektiği, davacı şirket ile davalı şirket arasında akdedilen sözleşmenin 12. maddesi uyarınca, davacı tarafça, davalıya verilen 561.680,00-TL katkı payı bedeli ile sözleşmenin 21. maddesi gereği iş bu miktara denk gelen 561.680,00-TL cezai şart alacağının, sözleşmenin feshine sebebiyet veren davalı şirketçe, davacı şirkete ödenmesi gerektiği, davalı şirketin ekonomik büyüklüğüne göre, sözleşme tarihi itibariyle taraflar arasında kararlaştırılan cezai şart miktarının, davalı şirketin ekonomik mahvına sebebiyet verecek miktarda olmadığı, iş bu nedenle davalı şirketin, takibe konu alacaklara yapmış olduğu itirazında haksız olduğu kanaatine varılarak, davacı şirketin, davalı şirket aleyhine açmış olduğu davanın kabulüne karar verilmiştir.
Her ne kadar davacı tarafça davalı … aleyhine itirazın iptali talebinde bulunmuş ise de, davacı ile davalı şirketin tarafı olduğu “Açık Satış Noktası Sözleşmesi” nde, davalı …’nun adı ve imzası bulunmakta ise de, sözleşmenin tarafı olmayan davalı şahsın, iş bu imzasının hangi maksatla atıldığı, sözleşmede anlaşılmadığı gibi, salt imzanın, kefalet tarihi, kefalet limiti ve kefalet türüne ilişkin davalının el yazısı ile yazılmış herhangi bir ibarenin de bulunmamış olması sebebiyle, davacı şirket ile davalı … arasında TBK nun 583. Maddesi uyarınca, şekil şartlarını içerir geçerli bir kefalet ilişkisinin de bulunmadığı, iş bu nedenle takibe konu alacakların, davalı …’ndan talep edilemeyeceği, davalının icra takibine yapmış olduğu itirazında haklı olduğu kanaatine varılmakla, davalı … aleyhine açılan davanın reddi ile aşağıda yazılı hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi HMK 294/4 mad. gereğince bir ay içinde açıklandığı üzere;
1-Davalı … aleyhine açılan davanın REDDİNE,
2-Davalı … Turizm Gıda İnşaat Otomotiv Sanayi Ticaret Limited Şirketi aleyhine açılan davanın KABULÜ ile davalı borçlu şirketin İzmir 8. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı takip dosyasına konu 561.680,00-TL yatırım tutarı alacağı ile 561.680,00-TL cezai şart alacağı dahil olmak üzere toplam 1.123.360,00-TL alacağa ilişkin itirazının iptali ile, asıl alacağa takip tarihinden avans faiz oranı uygulanmak sureti ile takibin devamına,
Kabul edilen 561.680,00-TL yatırım tutarı iadesi alacağının %20 si miktarındaki 112.336,00-TL icra inkar tazminatının davalı … Turizm Gıda İnşaat Otomotiv Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nden alınarak davacıya verilmesine
Hükmolunan cezai şart alacağı likit alacaklardan olmadığından iş bu miktar alacak yönünden icra inkar tazminatına hükmedilmesine yer olmadığına,
Şartları oluşmadığından davalılar yararına kötü niyet tazminatına hükmedilmesine yer olmadığına,
Davacı tarafça peşin yatırılan 13.567,39-TL’nin mahsubu ile 63.169,33-TL karar ve ilam harcının davalı … Turizm Gıda İnşaat Otomotiv Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nden alınarak hazineye gelir kaydına,
Davacı tarafça peşin olarak yatırılan 13.567,39-TL harcın davalı … Turizm Gıda İnşaat Otomotiv Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nden alınarak davacıya verilmesine,
Avukatlık asgari ücret tarifesine göre hesap edilen 137.868,80-TL vekalet ücretinin davalı … Turizm Gıda İnşaat Otomotiv Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nden alınarak davacıya verilmesine,
Avukatlık asgari ücret tarifesine göre hesap edilen 137.868,80-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı …’na verilmesine,
Davacı tarafça davalı … yönünden yapılan yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
Davacı tarafça yapılan 80,70-TL başvuru harcı, 81,50-TL tebligat ve posta gideri, 1.000,00-TL Bilirkişi ücreti dahil olmak üzere toplam 1.162,20-TL yargılama giderinin davalı … Turizm Gıda İnşaat Otomotiv Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nden alınarak davacıya verilmesine,
Davacı tarafça peşin yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı, davalıların yokluğunda kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İstinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı.21/12/2022
Başkan

Üye

Üye

Katip