Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/430 Esas
KARAR NO : 2022/841

DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 12/11/2020
KARAR TARİHİ : 06/12/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILMA TARİHİ : 19/12/2022
Yukarıda açık kimliği yazılı taraflar arasında mahkememizde görülen davanın yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili, dava dilekçesinde; Müvekkili şirkete ait ticari defter ve kayıtların tutulduğu … Mah. … Sokak No:… D:… Bayraklı İzmir adresindeki SMMM … isimli … vergi kimlik numaralu muhasebe ofisinin 30.10.2020 tarihinde İzmir’de yaşanan deprem felaketi nedeniyle ağır hasar gördüğünü ofisin bulunduğu binanın ivedi yıkılacak yapılar kapsamına alındığını, eşyalı yıkım kararı alındığını, bu nedenle bina sakinlerinin içeri girişine izin verilmediğini, herhangi bir belgeye erişim sağlanamadığını, binanın 10.11.2020 tarihinde yıkıldığını, deprem ve yıkım nedeniyle müvekkili şirkete ait 2015-2016-2017-2018 yıllarına ilişkin tüm alım satım faturaları ve gider belgeleri ile bu yıllara ilişkin tüm ticari defterlerin (yevmiye, kebir ve envanter defterleri) zayi olduğunu, Türk Ticaret Kanunu m. 82/7 uyarınca “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir.” bu nedenlerle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, müvekkili şirkete ait 2015-2016-2017-2018 yıllarına ilişkin tüm alım satım faturaları ve gider belgeleri ile bu yıllara ilişkin tüm ticari defterlere (yevmiye, kebir ve envanter defterleri) ilişkin zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Dava, zayi belge verilmesi davası olup, Mahkememizin 16/09/2021 tarih ve … Esas … sayılı kararı davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olup, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 20. Hukuk Dairesinin 20/04/2022 tarih ve … Esas … Karar sayılı ilamı ile; “…Dava; 6102 sayılı TTK’ nın 82/7 maddesi uyarınca zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece; davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olup, hüküm davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir.
İstinaf incelemesi HMK.nun 355. maddesi uyarınca istinaf sebepleri ile sınırlı olarak ve kamu düzeni yönünden yapılmıştır.
Mahkemece, … Matbaa’ya …-… Ticaret adına fatura basımına ilişkin bilgi ve belgelerin bir suretinin gönderilmesi istenilmiş, … Matbaa tarafından 10.03.2021 tarihli verilen cevapta … firmasına üretilen faturalara ait Gelir İdaresi Başkanlığına yapılan bildirimde A192001-197000 seri ve sıra no ile 5000 adet fatura basıldığı belirtilmesine rağmen aynı yazı ekinde söz konusu faturalara ait gönderilen örnek faturanın ise A 197007 seri ve sıra nolu olduğu anlaşılmıştır. Yani söz konusu örnek fatura sıra nosu olan 197007, basılan son fatura sıra nosu olan 197000’den fazla olduğundan bu durumda basılmış olan başkaca faturalar olduğu ihtimalinin bulunduğu anlaşılmakla, mahkemece bu husustaki belirsizlik giderilmeden yazılı şekilde eksik inceleme ile karar verilmesi doğru olmamıştır.
Açıklanan tüm bu gerekçelerle; davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan kabulüne; kararın açıklanan gerekçeler doğrultusunda kaldırılmasına, davanın yeniden görülmesi için 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353-(1)-a)-6) maddesi gereğince; dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir
…” gerekçesi ile kaldırılmıştır.
Mahkememizin 2022/430 Esas sayılı dosyasına kaydı yapılan dosyanın yapılan yargılaması sonunda;
1-Mahkememizce istinaf bozma ilamı doğrultusunda yapılan inceleme ve değerlendirmede, her ne kadar dosya arasında bulunan A-197.007 Seri ve sıra numaralı irsaliye örneğinin üzerinde “Örnektir” şeklinde ibare bulunduğu ve … Matbaacılık Ambalaj Kağ.ve Kırt.San.ve Tic.Ltd.Şti.’nin 10/03/2021 tarihli müzekkere cevabının 5 nolu ekinde “… firmasına ürettiğimiz irsaliyeli faturalara ait arşivimizde bulunan kullanıma kapalı bir örnek” olarak gösterildiği şekliyle faturanın davacı adına üretilmiş fatura serisinin bir parçası değil, üretilen faturaların şekline ilişkin bir örnek olarak düzenlendiği, gerçekte bu seri ve sıra noyu içeren ayrı bir fatura basımı gerçekleştirilmediği anlaşılmıştır. Nitekim davacı vekilinin 28/11/2022 tarihli beyan dilekçesi ile “197.000” seri numarasından sonra davacının basılmış faturasının bulunmadığı yönünde yazılı beyanda bulunulduğu görülmüştür.
2-Tüm dosya kapsamından; davacı TTK’nun 82. maddesi gereğince ticari defter ve belgelerini zayi olduğu gerekçesi ile zayi belgesi verilmesini talep etmiştir. TTK’nun 82/7. maddesi gereğince, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içerisinde ziyaa uğrarsa tacir ziyaı öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içerisinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Madde içeriğinden de anlaşıldığı üzere zayi belgesi isteyebilmek için ticari detfer ve belgelerin bir afet neticesinde ziyaa uğraması veya hırsızlıkla zayi olması gerekmektedir. Yine ziyaa uğradığı tarihten itibaren 15 gün içerisinde talebin mahkemeye ulaştırılması gerekmektedir.
3-Somut olayda davacı 30/10/2020 günü İzmir ilinde meydana gelen deprem sonrası ticari defter ve diğer sair belgelerinin bulunduğu muhasebecisine ait işyerinin acil yıkım kararı ile yıkıldığını, defterlerin ve diğer belgelerin alınmasının mümkün olmadığını, ticari defter ve kayıtların binanın yıkılmasıyla zayi olduğunu ileri sürerek ticari defter ve kayıtlarının, faturaların, gider belgelerinin zayi olduğuna dair zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
4-Dosya kapsamının incelenmesinden davacıya ait 2015-2016-2017 ve 2018 yılları aralığında kullanılan ticari defterlerin İzmir 35.Noterliği’nde açılış ve kapanış onaylarının yaptırıldığı, seri ve sıra noları gösterilen fatura ve sevk irsaliyelerinin … Matbaa Tarafından basıldığına dair kayıtların sunulduğu, dosyaya getirtilen bilgi ve belgelerinden faaliyet gösterdiği binanın deprem nedeniyle yıkıldığı anlaşılan muhasebeci … davacının muhasebe işlemlerini gerçekleştirdiğinin anlaşıldığı görülmüştür.
5-6102 sayılı TTK’nın 64. maddesinde, her tacirin ticari defterleri tutmakla yükümlü olduğu, 82/1 maddesinde, Ticari defterlerini, envanterleri, açılış bilançolarını, ara bilançolarını, finansal tablolarını, yıllık faaliyet raporlarını, topluluk finansal tablolarını ve yıllık faaliyet raporlarını ve bu belgelerin anlaşılabilirliğini kolaylaştıracak çalışma talimatları ile diğer organizasyon belgelerini, Alınan ticari mektupları, Gönderilen ticari mektupların suretlerini, 64 üncü maddenin birinci fıkrasına göre yapılan kayıtların dayandığı belgeleri, sınıflandırılmış bir şekilde saklamakla yükümlü olduğu düzenlenmiştir.
6-Dosya kapsamında davacının ticari defterlerinin açılış ve kapanış onaylarının yapılmasına dair kayıtların getirtildiği, yine fatura ve sevk irsaliyelerinin basımına ilişkin kayıtların da getirtildiği, diğer defter ve belgelerin kanunen tutulması zorunlu defter ve kayıtlardan olduğu, ayrıca yine bu defter ve kayıtların düzenli olarak tutulmasını sağlayacak fatura ve sevk irsaliyesi gibi belgeler hakkında da zayi belgesi verilebileceği değerlendirildiğinden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
7-Mahkememizce davacı vekiline, zayi belgesi verilmesini talep ettiği tüm belge ve kayıtları somutlaştırması hususunda süre verilmiş, davacı vekilinin 27/09/2022 tarihli dilekçesinde tüm alım-satım faturalarının, gider belgelerinin ve ticari defterlerin zayi olduğunu, bunlarla ilgili zayi belgesi verilmesini talep ettiği bildirdiği görülmüştür.
8-Zayi belgesi ancak kanunen tutulması zorunlu defter ve belgeler hakkında verilebilmektedir. Davacı vekili tarafından ticari defter ve kayıtların yanında alış ve satış faturaları ve sair belgeler hakkında zayi belgesi verilmesi talep edilmiş ise de bunların nitelikleri itibariyle yalnızca davacının düzenlediği satış faturaları yönünden belirlenebilir oldukları, davacının alış faturaları ve giderleri yönünden faturaların seri numarası ve benzeri ayırt edici özelliklerinin belirli olmadığı, bu haliyle soyut bir ifade ile “satış faturaları” veya “gider belgeleri” gibi genel nitelikli kapsayıcı şekilde zayi belgesi verilemeyeceği değerlendirildiğinden ticari defterler ve satış faturaları dışında kalan belgeler yönünden davanın kısmen reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KISMEN KABUL KISMEN REDDİ İLE ;
-Davacının 2015-2016-2017-2018 yıllarına ait Yevmiye Defteri, Defteri Kebir ve Envanter Defterlerinin;
-Davacının seri ve sıra noları A-192001-197000 başlangıç ve bitiş noları dahil bu aralıkta yer alan tüm irsaliyeli faturalarının,
30/10/2020 tarihinde İzmir ilinde meydana gelen deprem dolayısıyla ağır hasar gören binanın kontrollü olarak yıkılması sırasında enkaz altında kalarak zayi olduğunun tespitine,
-Diğer belgeler yönünden taleplerin reddine,
2- Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 80,70-TL harçtan peşin olarak alınan 54,90-TL harcın mahsubu ile bakiye 25,80-TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Davacının sarf ettiği yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-Artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve resen davacı tarafa iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı, diğer tarafların yokluğunda gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize bir dilekçe verilmesi veya tutanağa geçirilmek kaydıyla mahkememiz zabıt katibine beyanda bulunmak ve bu beyanın mahkememiz Hakimi tarafından onaylanması sureti ile istinaf kanun yoluna gidilebileceği, yasal süre içinde istinaf kanun yoluna başvurulmadığı taktirde kararımızın kesinleşeceği, yasal sürede istinaf kanun yoluna gidilmesi halinde dosyanın ilgili İzmir Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’ne istinaf konusunda karar verilmek üzere gönderileceği açıklanmak sureti ile açık yargılama sonunda verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.
06/12/2022

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır

BU BELGE ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞ OLUP AYRICA ISLAK İMZA UYGULANMAYACAKTIR.
“5070 sayılı yasanın 5. ve 22. maddeleri gereğince elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan ıslak imza ile aynı hukuki sonucu doğurur”