Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/92 Esas
KARAR NO : 2021/1048

DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 08/02/2021
KARAR TARİHİ : 25/11/2021

Davacı vekili tarafından Mahkememizde açılan Zayi Çek iptali davasının mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili, dava dilekçesinde; Müvekkilinin ticari defterleri ve belgelerinin Serbest Muhasebeci Mali Müşavir … tarafından tutulmakta olup; müvekkiline ait, 01.01.2015 ve 30.10.2020 dönemine ilişkin tüm defter ve mal alış belgeler ile SGK işyeri dosyaları, kayıt işlemleri ile bazı yasal işlemlerin yerine getirilmesi amacıyla yukarıda adı geçen mali müşavire tevdi edilmiş olup söz konusu belgelerin Mali Müşavirin ofisinde saklandığını, Mali Müşaviri …’un “… Mah … Sok, No:… Blok Kat … D:… Bayraklı/ İZMİR” adresinde bulunan muhasebe bürosunun, 30 Ekim 2020 tarihinde gerçekleşen 6.6 şiddetindeki İzmir depreminde ağır hasar aldığını, sonraki dönemlerde yıkım ekipleri tarafından binadan herhangi bir eşya alınmasına izin verilmeksizin binanın yıkımının gerçekleştirildiğini, müvekkili … ve Ticaret Anonim Şirketi’ne ait 2015-2016-2017-2018-2019-2020 yılları için tutulan yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri, yönetim kurulu karar defteri, genel kurul karar ve müzakere defteri, SGK Dosyaları (Bildirimler, Bordrolar Dahil), alış-satış belgeleri (Faturalar, İrsaliyeli Faturalar, Gider Pusulası, Müstahsil Makbuzu, Sevk İrsaliyesi, Taşıma İrsaliyesi), tahsilat ve tediye belgeleri, resmi kurumlardan gelen yazılar ve bunlara ilişkin müvekkil şirketin cevabi yazıların zayi olduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
1-Tüm dosya kapsamından; davacı TTK’nun 82. maddesi gereğince ticari defter ve belgelerini zayi olduğu gerekçesi ile zayi belgesi verilmesini talep etmiştir. TTK’nun 82/7. maddesi gereğince, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içerisinde ziyaa uğrarsa tacir ziyaı öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içerisinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Madde içeriğinden de anlaşıldığı üzere zayi belgesi isteyebilmek için ticari detfer ve belgelerin bir afet neticesinde ziyaa uğraması veya hırsızlıkla zayi olması gerekmektedir. Yine ziyaa uğradığı tarihten itibaren 15 gün içerisinde talebin mahkemeye ulaştırılması gerekmektedir.
2-Somut olayda davacı 30/10/2020 günü İzmir ilinde meydana gelen deprem sonrası ticari defter ve diğer sair belgelerinin bulunduğu muhasebecisine ait işyerinin acil yıkım kararı ile yıkıldığını, defterlerin ve diğer belgelerin alınmasının mümkün olmadığını, ticari defter ve kayıtların binanın yıkılmasıyla zayi olduğunu ileri sürerek ticari defter ve kayıtlarının, faturaların, gider belgelerinin zayi olduğuna dair zayi belgesi verilmesini talep etmiştir. Dava dilekçesi ekinde davacının muhasebeciliğini … adlı serbest muhasebeci mali müşavirin yürüttüğüne dair kayıt örneği sunulmuştur. Mahkememizce yapılan araştırma sonucu dosyaya giren Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün 26.03.2021 tarihli cevabi yazı ekinde yer alan bilgilerden anılan SMMM …’a ait işyerinin bulunduğu binanın deprem sonrasında kontrollü olarak yıkıldığı tespit edilmiştir.
3-Mahkememizce davacı hakkında yürütülen bir vergi incelemesi bulunup bulunmadığı hususunda araştırma yapılmış gelen müzekkere cevaplarına göre davacının vergi incelemesi altında olmadığı anlaşılmıştır.
Dosya kapsamının incelenmesinden davacıya ait 2015 yılına ait ticari defterlerin İzmir …Noterliği’nce, 2016-2020 yılları aralığında kullanılan ticari defterlerin İzmir …Noterliği’nde açılış ve kapanış onaylarının yaptırıldığı, seri ve sıra noları gösterilen fatura ve sevk irsaliyelerinin basım bilgilerinin Kemeraltı Vergi Dairesi Müdürlüğü’nün 15.09.2021 tarihli cevabi yazısı ekinde gösterildiği görülmüştür.
4-6102 sayılı TTK’nın 64. maddesinde, her tacirin ticari defterleri tutmakla yükümlü olduğu, 82/1 maddesinde, Ticari defterlerini, envanterleri, açılış bilançolarını, ara bilançolarını, finansal tablolarını, yıllık faaliyet raporlarını, topluluk finansal tablolarını ve yıllık faaliyet raporlarını ve bu belgelerin anlaşılabilirliğini kolaylaştıracak çalışma talimatları ile diğer organizasyon belgelerini, Alınan ticari mektupları, Gönderilen ticari mektupların suretlerini, 64 üncü maddenin birinci fıkrasına göre yapılan kayıtların dayandığı belgeleri, sınıflandırılmış bir şekilde saklamakla yükümlü olduğu düzenlenmiştir.
5-Dosya kapsamında davacının ticari defterlerinin açılış ve kapanış onaylarının yapılmasına dair kayıtların getirtildiği, yine fatura ve sevk irsaliyelerinin basımına ilişkin kayıtların da getirtildiği, diğer defter ve belgelerin kanunen tutulması zorunlu defter ve kayıtlardan olduğu, ayrıca yine bu defter ve kayıtların düzenli olarak tutulmasını sağlayacak fatura ve sevk irsaliyesi gibi belgeler hakkında da zayi belgesi verilebileceği, davacı tarafça niteliği seri-sıra noları somutlaştırılan faturalar yönünden zayi belgesi verilebileceği değerlendirildiğinden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
6-Zayi belgesi ancak kanunen tutulması zorunlu defter ve belgeler hakkında verilebilmektedir. Davacı vekili tarafından ticari defter ve kayıtların yanında sair belgeler hakkında zayi belgesi verilmesi talep edilmiş ise de bunların nitelikleri itibariyle belirlenebilir olmadıkları, zayi belgesi verilecek belgenin seri ve sıra no gibi hususlarının ayırt edici olarak belirli olması gerektiği, reddine karar verilen belgeler yönünden belgelerin yeterince somutlaştırılamadığı, Ba-Bs formlarında yalnızca faturanın tarafı ve miktarının belirli olduğu, talep konusu faturaların zayi belgesi verilecek ölçüde somutlaştırılamadığı anlaşıldığından kabul dışında kalan sair belgeler yönünden davanın kısmen reddine karar verilmiştir.(Benzer yönde içtihat için bkz: Yargıtay 11.HD. 2011/8653 Esas 2012/8520 Karar sayılı ilamı)
7-Davacı vekilince SGK’ya verilen dönemlik bordro ve formlar hakkında da zayi belgesi verilmesi talep edilmiş ise de Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre resmi kayıtlara giren belgelerin ilgili kurumdan her zaman istenebileceği gözetilerek bu kısım yönünden de davanın reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KISMEN KABUL KISMEN REDDİ İLE ; davacı şirkete ait,
2015-2016-2017-2018-2019-2020 yıllarına ait Yevmiye Defteri, Defter-i Kebir, Envanter Defterlerinin ve yönetim kurulu karar defterlerinin,
-2015 yılı Genel kurul toplantı ve müzakere defterinin,
-Davacının seri ve sıra noları …başlangıç ve bitiş noları dahil bu aralıkta yer alan tüm faturalarının,
30/10/2020 tarihinde İzmir ilinde meydana gelen deprem dolayısıyla ağır hasar gören binanın kontrollü olarak yıkılması sırasında enkaz altında kalarak zayi olduğunun tespitine,
-Diğer belgeler yönünden taleplerin reddine,
2-Harç peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacı tarafından sarf edilen yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Fazla yatırılan gider avansının karar kesinleştiğinde ve resen davacıya iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı, diğer tarafların yokluğunda gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize bir dilekçe verilmesi veya tutanağa geçirilmek kaydıyla mahkememiz zabıt katibine beyanda bulunmak ve bu beyanın mahkememiz Hakimi tarafından onaylanması sureti ile istinaf kanun yoluna gidilebileceği, yasal süre içinde istinaf kanun yoluna başvurulmadığı taktirde kararımızın kesinleşeceği, yasal sürede istinaf kanun yoluna gidilmesi halinde dosyanın ilgili İzmir Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’ne istinaf konusunda karar verilmek üzere gönderileceği açıklanmak sureti ile açık yargılama sonunda verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 25/11/2021

Katip …
e-imza
¸

Hakim …
e-imza
¸