Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/892 Esas
KARAR NO : 2022/780

DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 24/11/2021
KARAR TARİHİ : 10/11/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı şirket ile aynı sektörde faaliyet gösterdiğini, davalı tarafın üretici ve tedarikçi konumunda olduğunu, tarafların tiner ve boya kimyasalları temin ve tedariki konusunda sözlü olarak anlaşma sağladığını, ayni ve nakdi olarak 150.000,00-TL ödeme yapıldığını, ayrıca bu ödemelere ek olarak Şekerbank Ayrancılar Şubesi … numaralı 30.11.2021 keşide tarihli 25.000,00-TL bedelli çek ile yine Şekerbank Ayrancılar Şubesi … numaralı 31.12.2021 keşide tarihli 25.000,00-TL bedelli çek olmak üzere toplam 50.000,00-TL bedelli çek teslim edildiğini, davalı şirkete yapılan ödemelere ve teslim edilen çeklere rağmen müvekkiline ürün teslimi yapılmadığını, müvekkil davalıdan tedarik edeceği ürünlere dair aldığı siparişleri teslim edemediğini zarara uğradığını, bu sebeple davalı şirkete İzmir 14. Noterliğinin 12.10.2021 tarih ve… yevmiye numaralı ihtarnamesinin gönderildiğini, ihtarname metninde 7 gün içerisinde yapılan ödemelere karşı gelen ürünlerin müvekkiline teslimini talep ettiğini, ihtarnamenin tebliğ edilmesine rağmen davalı tarafça cevap verilmediği gibi, dava tarihine kadar herhangi bir ürün teslimi yapılmadığını, taraflar arasındaki anlaşmaya aykırı olarak yapılan ödemelere karşılık gelen ürünleri teslim etmeyen davalının anlaşmaya aykırı hareket ettiğini, teslim edilmeyen ürünler sebebiyle müvekkil tarafından davalı şirket adına keşide edilen Şekerbank Ayrancılar Şubesi … numaralı 30.11.2021 keşide tarihli 25.000,00-TL bedelli çek ile yine Şekerbank Ayrancılar Şubesi … numaralı 31.12.2021 keşide tarihli 25.000,00-TL bedelli çekin bedelsiz kaldığını, müvekkilinin davalı tarafa teslim edilmeyen ürünler sebebiyle herhangi bir borcu bulunmadığını, bu konuda herhangi bir fatura, irsaliye de bulunmadığından müvekkilin öncelikle davalı şirkete karşı bu çeklerden kaynaklı bir borcunun bulunmadığının tespitini talep ettiklerini, müvekkilinin ve davalı şirkete ait ticari defter ve kayıtlar üzerinde yapılacak inceleme ile bu durumun aşikar olacağını, müvekkiline ürün teslim edilmeyip ayrıca bu çeklerin bankaya ibraz edilerek tahsil edilmesinin davalı tarafın sebepsiz zenginleşmesine sebep olacağı gibi, müvekkilin de telafisi imkansız zararlara uğramasına sebep olacağını, bu sebeplerle öncelikle müvekkil tarafından ürün alma karşılığı davalı şirket adına keşide edilen Şekerbank Ayrancılar Şubesi … numaralı 30.11.2021 keşide tarihli 25.000,00-TL bedelli çek ile yine Şekerbank Ayrancılar Şubesi … numaralı 31.12.2021 keşide tarihli 25.000,00-TL bedelli çekler hakkında ihtiyati tedbir kararı verilerek ödeme yasağı ve açılacak icra takibinin durdurulmasına karar verilmesini, davanın kabulü ile müvekkilinin davalıya Şekerbank Ayrancılar Şubesi … numaralı 30.11.2021 keşide tarihli 25.000,00-TL bedelli çek ile yine Şekerbank Ayrancılar Şubesi … numaralı 31.12.2021 keşide tarihli 25.000,00-TL bedelli çekler sebebiyle borçlu olmadığının tespiti ile davalının haksız ve kötüniyetli olduğundan alacağın %20’sinden aşağı olmamak kaydı ile kötüniyet tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalıya tebligat yapılmış fakat davalı davaya cevap vermemiştir.
Dava; İİK’nın 72.maddesi gereği, mal bedeli olarak verilen çeklerin avans olarak verildiği mal teslimi gerçekleşmediği için bedelsiz olan çeklerden ötürü borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Davacı dava konusu ettiği çeklerde keşideci konumunda olup, davalı çeklerin lehtarıdır. Çeklerin ibraz edilip edilmediğinin araştırılması için yazılan müzekkerelere verilen cevabi yazılarda çeklerin ibraz edildiği bedellerin tahsil edildiği görüldüğünden davaya istirdat davası olarak devam edilmiştir.
Davacı, kambiyo senedinden dolayı borçlu olmadığının tespitini istediğine göre, konunun hem kambiyo hem de ispat hukuku açısından ele alınıp, değerlendirilmesi gerekir.
6100 sayılı HMK’nun 201.maddesi uyarınca senede karşı ileri sürülen her türlü iddianın senetle ispatı gerekmektedir. Somut olayda davacı, çekin avans olarak verildiği ve bedelsizliğini iddia ettiğine göre ispat külfeti davacı da olup bu yöndeki iddialarını yazılı delille kanıtlamak zorundadır.
Kambiyo senetlerinde mücerretlik(soyutluk) ilkesi geçerli olup, bu ilke bütün mücerret alacaklarda olduğu gibi asıl bir borç ilişkisinin illi bir ilişkinin varlığını bertaraf eden nitelikte değildir. Diğer yandan kambiyo senetlerinden kaynaklanan alacakların mücerretliği bunların asıl borç ilişkisinden tamamen ve her yönden kopmuş olduğu şeklinde anlaşılmamalıdır (Prof. Dr. Fırat Öztan Kıymetli Evrak Hukuku 2.Baskı Sayfa 376-377).
Nitekim mücerretlik ilkesi senedin el değiştirmesi tedavülü halinde söz konusu olacaktır. Senedi elinde bulunduran ve bu senede dayanarak talepte bulunan hamil aynı zamanda kambiyo senedinin doğumuna neden olan alt ilişkinin tarafı ise bu alt ilişkiden doğan defiler ona karşı ileri sürülebilir (Mahmut Coşkun Kıymetli Evrak Hukuku 3.Baskı Sayfa 69). Ancak bulunun içinde davacının alt ilişkiyi yazılı deliller ile kanıtlaması gerekecektir.
Davacı ticari defterlere delil olarak dayandığından tarafların ticari defterlerinde yapılan inceleme sonucu Bilirkişiden alınan 03/06/2022 tarihli raporunun sonuç kısmına göre; “Çek kural olarak bir ödeme aracı olup, avans olarak verildiğinin ve karşısında mal alınmadığının iddia eden tarafça usulüne uygun olarak ispatı gerekmektedir. Buna göre dava tarihi itibariyle dava konusu çekler tarafların ticari defterlerinde yer almayıp, tarafların ticari defterlerinde birbiri kayıtlı değildir. Tarafların ticari defterlerinde aralarında bir ticari ilişki mal alış verişi, cari hesap gözükmemektedir. Tarafların usulüne uygun E- ticari defterleri bu bakımlardan uyuşmakta olup, buna karşın davacının dava konusu çekleri dava tarihinden sonra kendi defterlerine kaydetmiş olduğu anlaşılmaktadır. Buna göre çeklerin dava tarihi itibariyle ticari defterlere kaydedilmemiş olması ve taraf ticari defterlerinin aralarında ticari ilişki göstermemesi karşısında, davacının dava konusu çeklerin avans olarak verildiğine dair bir belge ve kayıt sunmuş gözükmediği, bu halde çeklerin avans olarak verilip, karşısında mal almadığının davacı tarafça ispat edilip edilmediğinin Yüce Mahkemenin taktirinde bulunduğu görülmektedir.” şeklinde rapor sunulduğu görülmüştür.
Tüm bu nedenler ile; davacı tarafın keşideci, davalının lehtar olduğu kambiyo senetlerinden olan çeklerin mal karşılığı avans olarak verildiği iddiasının yazılı delil ile ispat edilmesi gerektiği, tarafların incelenen ticari defterlerine göre, çeklerin davalı defterinde yer almadığı, davacının ise dava tarihinden sonra çekleri ticari defterlerine kaydettiği, bu hali ile davacının çekleri avans olarak davalıya mal karşılığı keşide ettiğini kesin deliller ile ispat edemediği yeni çeklerin düzenlenme amacının/alt ilişkinin ispatı için yazılı delilin dosyaya sunulmadığı bu hali ile iddia ispat edilemediğinden davanın reddine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken karar ve ilam harcının (80,70 TL) başlangıçta yatan peşin harçtan mahsubuna, artan harcın davacılara iadesine,
3-Davacı tarafından yatırılan ve harcanan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirmiş olduğundan AAÜT uyarınca hesap ve takdir edilen 9.200,00TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Yargılama sonucunda ve re’sen yapılacak gider olmadığı takdirde, gerekirse re’sen yapılacak gider de mahsup edilmek ve 6100 sayılı HMK’nın 333. maddesi gereğince yatırılan avansın kullanılmayan kısmının yatırana iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı davalının yokluğunda tebliğden itibaren 2 hafta içerisinde İzmir Bölge Adliye Mahkemesi ilgili hukuk dairesine hitaben mahkememize verilecek istinaf dilekçesi ile istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.10/11/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır