Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/653 Esas
KARAR NO : 2022/797

DAVA : Menfi Tespit (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 21/09/2021
KARAR TARİHİ : 17/11/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILMA TARİHİ : 19/12/2022

Yukarıda açık kimliği yazılı taraflar arasında mahkememizde görülen davanın yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle;
Müvekkili şirket ile davalı … (… Makine ve Denizcilik Sanayi) arasında 13.07.2021 tarihinde Tekne Döküm Laminasyon Protokolü imzalandığını, söz konusu protokol uyarınca davalı …’in müvekkili şirket tarafından kendisine teslim edilen 10.60×3.40 metre ve 8.45×3.2 metre boyutlarındaki tekne kalıplarını kullanarak protokolde ve ürün fiyat teklifinde belirlenen teknik özelliklere haiz ürünleri teslim etme borcu altına girdiğini, davalı …’in, taraflar arasında kararlaştırılan teslim süre ve şartlarına uymaksızın sadece 10.60×3.40 metre ürünü eksik ve hatalı olarak teslim ettiğini, davalı tarafından müvekkili şirkete teslimat süresine ve ürün yapımına ilişkin şartlara uyulmadığından mülkiyeti müvekkile ait olan 10.60×3.40 metre ve 8.45×3.2 metre boyutlarındaki tekne kalıplarının iadesinin istendiğini, davalı … tarafından sadece 10.60×3.40 metre tekne kalıbı teslim edilmiş olup, 8.45×3.2 metre boyutundaki tekne kalıbının teslim edilmediğini, tekne kalıplarının ısrarlı olarak istenilmesi üzerine son olarak İzmir 22. Noterliği’nin 18.09.2021 tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesi ile müvekkilinin 170.000-TL bakiye borcunun bulunduğu ileri sürülerek 8.45×3.2 metre boyutundaki tekne kalıbı üzerinde TMK 950. madde uyarınca hapis hakkının kullanıldığını belirttiğini, müvekkili şirket tarafından 13.07.2021 tarihli protokole istinaden davalı …’in taraflarına bildirilen banka hesabına 11.08.2021 tarihinde 60.000-TL, 31.08.2021 tarihinde 100.000-TL olmak üzere toplamda 160.000,00-TL avans ödemesi yapıldığını, davalı tarafından teslim edilen teknenin tamiratının taraflarınca yapılmasına yönelik davalı …’in kabulünün varlığı nedeniyle teslim edilen eksik ve hatalı ürünün tamiratı yapıldığını, Söz konusu tamirata ilişkin olarak müvekkili şirketin ön ödeme yaptığı davalı …’den alacağı bulunduğunu, Bu nedenle 8.45×3.2 metre boyutundaki tekne kalıbı üzerinde davalı tarafından hapis hakkının kullanılmasının açıkça hukuka aykırı olduğunu, müvekkili şirketin davalıya ticari borcu bulunmadığı ve tekne kalıpları teslim edilirken istenildiğinde geri iade edileceği ve özenli olarak kullanılacağı yönündeki müvekkilinin talimatlarına aykırı davranıldığını, bu bakımdan TMK 950. Madde uyarınca hapis hakkının hukuka aykırı kullanıldığının görüldüğünü, teknelerin zamanında teslim edilmemesi ve tekne kalıpları üzerinde haksız kullanılan hapis hakkı nedeniyle müvekkili şirketin üçüncü kişilerle yapmış olduğu tekne imalat sözleşmelerinin iptal edildiğini, bu bakımdan müvekkili şirketin 1.000.000-TL’yi aşan ticari zararı olduğunu, müvekkili şirket 8.45×3.2 metre boyutundaki kalıp elinde olmadığından siparişlerini tamamlayamamakta ve bu nedenle müşteri kaybı yaşadığını, ayrıca müşterilerin ön ödemelerini iade aldığından şirketinin yirmiyi aşkın çalışanı ile birlikte iflas etme noktasına geldiğini, söz konusu ticari zararlara ilişkin dava ve talep hakkımızı saklı tutmaktayız. Yukarıda izah edilen nedenlere dayalı olarak 8.45×3.2 metre boyutundaki kalıp ellerinde mevcut olmadığından söz konusu kalıp ile üretilecek teknelerin tesliminin yapılamadığını, bu nedenlerl hukuka aykırı olarak 8.45×3.2 metre boyutlarındaki tekne kalıbı üzerinde kullanılan hapis hakkının kaldırılarak tekne kalıbının müvekkiline teslimine yönelik teminat karşılığı tedbir kararı verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili, cevap dilekçesinde özetle; Davanın haksız olduğunu, dava kapsamında ise tesis edilen tedbir kararına karşı da bir kısım itirazlarının olduğunu, TMK md 950 kapsamında davalı müvekkili yönünden, davacı yana ait 8.45×3.2 metre’lik tekne kalıbı üzerinde hapis hakkının kullanılmasında hukuken herhangi engel bir durumun var olmadığını, çünkü söz konusu kalıbın davacı yanın kendisine ait olup yine kendi rızası dahilinde davalı müvekkiline teslim edildiğini, davacı yanın davalı müvekkiline olan borcunun da muaccel olduğunu ve 8.45×3.2 metre ebatlarındaki tekne kalıbı ile alacak arasındaki bağlantının varlığının da kesin olduğunu, hapis hakkının kullanılmasındaki en önemle neden ise 8.45×3.2 metre ebatlarındaki tekne kalıbının değer olarak davalı müvekkilinin muaccel olan alacağını ziyadesiyle karşılayabilecek nitelik ve değerde olmasından kaynaklandığını, davacı yanın davalı müvekkiline karşı olan 170.000 TL bakiye borcunun varlığını ispatını her türlü şüpheden uzak ve somut bir şekilde gösterir hususlar dahilinde 8.45×3.2 metre ebatındaki tekne kalıbının davalı müvekkiline teslimi ile iadesine ve de TMK md 950 kapsamında hapis hakkının devamına, Mahkememizin aksi kanaatte olması halinde ise davalı müvekkilinin alacaklı olduğu 170.000,00-TL’nin teminat olması amacıyla tedbiren iş bu mahkemeniz dosyasına depo edilmesine, iş bu haksız ve iyi niyetten yoksun davanın reddi ile davacı yanın davalı müvekkiline karşı 170.000,00-TL borçlu olduğunun tespitine karar verilmesin talep etmiştir.
DELİLLER: Ticari defter ve kayıtlar, bilirkişi raporu delil olarak gösterilmiştir.
Bilirkişi heyetinden alınan … tarihli bilirkişi raporunun sonuç kısmına göre; “…
1. Davacı … Yat İşletmeciliği San.Tic.Ltd.Şti.’nin 2021 yılına ait yasal defterlerinin açılış ve kapanış onaylarının yasal süresi içerisinde yaptırılmış olduğu, muhasebe kayıtlarının usulüne uygun tutulduğu, yevmiye defteri kayıtları ile kebir defterinin uyumlu olduğu,
2. Davalı …’in 2021 yılına ait yasal defterlerinin açılış ve kapanış onaylarının yasal süresi içerisinde yaptırılmış olduğu, muhasebe kayıtlarının usulüne uygun tutulduğu, yevmiye defteri kayıtları ile kebir defterinin uyumlu olduğu,
3. Davacı … Yat İşîclmecıhğı San.ve Tic.Ltd.Şti. tarafından 2021 yılında çeşitli tarihlerde banka aracılığı ile 160.000-TL ödeme yapıldığı, işbu ödemelerin davalı yasal defterlerinde kayıt altına alındığı,
4. Tarafların yasal defterlerine göre, davalı …’in 21.09.2021 dava tarihi itibari ile 160.000-TL tutarında borç bakiyesi bulunduğu,
5-25.12.2021 tarihinde davacının işyerinde yapılan keşifte 10,60×3,40 mt. boyutundaki teknenin davacıya eksik-ayıplı olarak teslim edilip edilmediği hususunda; bahse konu tekne satıldığından davacının işyerinde bulunmadığından dolayı ürünün davacıya ayıplı-eksik teslim edildiğine dair değerlendirme yapılamayacağı,
6. Davacının bu işle uğraşan tacir olduğu gözetildiğinde teslim anında iddia edilen ayıbı anlayabileceği,
7. Sözleşmeyi oluşturan ürün imalatlarının 2022 itibari ile 8,45×3,20 mt. için 250.000,00 TL, 10,60×3,40 mt. için 300.000,00 TL takdir edildiği, sözleşme tarihinde davalı tarafından verilen teklif bedellerin piyasa rayiçlerinde olduğu,
8. Hapis hakkına konu 8,45×3,2 mt. tekne kalıplarının ARGE faaliyeti dahil imalat bedellerinin 2022 itibari ile 1.000.000,00 TL takdir edildiği…” şeklinde rapor sunulduğu görülmüştür.
Bilirkişi heyetinden alınan ek raporun sonuç kısmına göre; “… Kök raporda dava konusu çerçevesinde tarafların yasal defterleri incelenmiş olup bu defa sunulan yeni bir bilgi ve belgenin mevcut olmaması sebebi ile mali yönden yapılan tespitler açısından kök raporda değişikliği gerektirecek herhangi bir husus olmadığı,
Eksikliklerin davalı yüklenici tarafından teslim edilen teknede mevcut olduğu kabul işlerin 10 takvim gününde bitirebileceği, işçilik-malzeme dahil 5 kat elyaf atılması 50.000,00TL (KDV Hariç) bedel taktir edildiği…” şeklinde rapor sunulduğu görülmüştür.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
1-Dava eser sözleşmesinden kaynaklanan menfi tespit davasıdır.
2-Davacı vekili dava dilekçesinde davacı ile davalı arasında 13/07/2021 tarihli Tekne Döküm Laminasyon Protokolü imzlandığını, davacı tarafından davalıya teslim edilen 10.60×3.40 ve 8.45×3.2 metre boyutlarındaki 2 tekne kalıbı ile protokolde belirtilen fiyatlandırma dahilinde davalının üretim gerçekleştireceği, davalının 1 adet 10.60×3.40 metre tekne ürününü ayıplı olarak teslim edip başkaca ürün teslim etmediğini, süreç içerisinde sözleşme feshedilmesine rağmen davalı tarafın 10.60×3.40 boyutlu kalıbı teslim etmesine rağmen 8.45×3.2 metre boyutlu kalıbı teslim etmeyip 170.000,00-TL bakiye borç bulunduğu iddiası ile hapis hakkı uyguladığını, davacının bu miktarda borcunun bulunmadığını, hapis hakkı şartlarının oluşmadığını ileri sürerek borçlu olunmadığının tespitini talep etmiştir.
3-Davalı taraf cevap dilekçesinde davalı adına hareket eden …’ın 03/10/2021 tarihinde Whatsapp yazışması ile 170.000,00-TL bakiye borcun bulunduğunu kabul ettiğini, davalının yapımı taahhüt edilen tekneleri davacıya teslim ettiğini, yazışmalar ile borcun varlığının sabit olduğunu, fiyat teklifinde yer alan imzanın davalıya ait olmadığını ve sair itirazlarını ileri sürerek davanın reddini talep etmiştir.
4-Taraflar arasındaki uyuşmazlık üretimi kararlaştırılan teknelerin üretim bedeli, davalı tarafça kaç adet tekne üretilerek davacıya teslim edildiği, üretilen teknelerin ayıplı olarak teslim edilip edilmediği noktalarında toplanmaktadır.
5-Kural olarak eser sözleşmesine konu imalatın meydana getirilip iş sahibine teslim edildiğinin ispatı külfeti yüklenici üzerindedir. Eserde ayıp bulunması halinde ayıp ihbarında bulunma ve ayıbın ispatı külfeti ise iş sahibi üzerindedir.
Somut uyuşmazlıkta davalı tarafça 10.60×3.40m boyutunda 1 adet teknenin imal edilerek davacıya teslim edilmiş olduğu her iki tarafın da kabulündedir. Davalı tarafça diğer kalıptan üretilen 8.45×3.2 metre ebatlı tekne imalatı yapılarak davacıya teslim edildiğine dair somut bir delil sunulmadığı görülmüştür. Bu durumda davalı yüklenicinin yalnızca 1 adet 10.60×3.40 metre boyutlu tekne imal ettiği kabul edilerek bu doğrultuda yargılama yürütülmüştür.
6-Taraflar arasında imal edilen teknenin bedeline ilişkin uyuşmazlık söz konusudur. Davalı tarafça fiyat teklif formu üzerinde yer alan imza kabul edilmemiş ise de 09/03/2022 tarihli bilirkişi raporunda 2022 yılı rayiç fiyatlarının 10,60×3,40metre tekne için 300.000,00-TL olduğu, sözleşmede belirtilen miktarın sözleşme yılı rayiçlerinde olduğu yönünde görüş bildirilmiş, davalı vekilinin 21/03/2022 tarihli rapora karşı beyan dilekçesinde bilirkişi raporu ile tespit edilen miktarın benimsendiği anlaşılmakla, imal tarihi itibariyle rayiç değerin fiyat teklif formunda yer alan 150.000,00-TL+KDV tutarında olduğu kabul edilmiştir.
7-Davalı yüklenicinin 150.000,00-TL+KDV olmak üzere toplam 177.000,00-TL tutarlı imalatı gerçekleştirerek davacıya teslim ettiği kabul edilmiş olup, davacı tarafça imalatın ayıplı olarak üretildiği, ayıp ihbarında bulunulduğu, davacı tarafın sözleşme kapsamında kendisinin ayıbı giderdiğini beyan etmiştir.
Dosyaya delil dilekçesi ekinde sunulan davacı şirket tarafından davalı adına düzenlenmiş 05/10/2021 tarihli faturada göve ve güverte tadilatı faturası düzenlendiği, fatura bedelinin KDV dahil 56.345,00-TL olduğu görülmüştür.
Ayıp ihbarı kural olarak tanık dahil her türlü delil ile ispat edilebilmektedir. Mahkememizce dinlenen davacı tanığı Merve Tercan Turfan’ın beyanına göre tekne teslim alındığı an davalının arandığı, teknedeki eksik imalatın belirgin olduğunun beyan edildiği görülmüştür.
Taraflar arasında imzalanan sözleşmede teknelerin kat sayılarına göre davacı iş sahibinin ücrette eksiltme yapılacağı düzenlenmiştir.
Davacı tanıklarının beyanlarında ittifakla teslim edilen 10,60×3,40 metre boyutundaki teknenin güverte ve gövde kısımlarında kat eksikliğinin bulunduğu ve bunların davacı iş sahibinin işçilerince tamamlandığının beyan edildiği, tanıklar …, … ve … tarafından düzenlenen Hasar Tespit Tutanağı başlıklı 31/08/2021 tarihli tutanak ile kat sayısı eksikliklerinin belirlendiğinin ve davalıya bildirildiğinin tutanak altına alındığı görülmüş, davacı tanıklarının ittifakla teknenin eksik katlarının davacı şirket çalışanları tarafından tamamlandığını beyan etmeleri karşısında beyanlar muteber kabul edilerek, bu doğrultuda teknik bilirkişiden alınan ek rapora göre tanık beyanlarına göre eksik katlardaki ayıplı imalatın giderilmesi için KDV hariç 50.000,00-TL bedel ile tamamlanabileceği yönünde görüş bildirildiği görülmüştür.
Davalı tanıklarınca imal edilen teknelerin hatasız olarak imal edildiği beyan edilmiş ise de dinlenen tanıkların muhasebeci ve malzeme alımı işiyle uğraştığı, teknenin yapımında çalışan ustalar olmadığı, teknenin üretimine ilişkin teknik detaylarının bilinmediğinin gözlemlendiği, buna karşın davacı tanıklarının tekne üretiminde çalışan kişiler olduğu, olması gereken kat sayısı ve imal edilen teknedeki kat sayısı ve niteliğine ilişkin görgülerinin dosya kapsamına ve yaptıkları işin niteliğine daha uygun düştüğü dikkate alınarak davacı tanıklarının anlatımlarına itibar edilmiştir.
8-Bu değerlendirmeler doğrultusunda, davacının teslim aldığı 177.000,00-TL davalıya imalat bedeli borçlandığı, davacı tanığı beyanlarına göre teknedeki ayıplı imalatın davacı tarafça tamamlandığı, bilirkişi raporunda ayıpların 50.000,00-TL+KDV ile giderilebileceği yönünde görüş bildirilmiş ise de davacının KDV dahil 56.345,00-TL tutarlı tadilat faturası düzenlediği, sözleşmenin 4.maddesi uyarınca 177.000,00-TL bedelden 56.345,00-TL’lik kısmının mahsubu ile davalı alacağının 120.655,00-TL olacağı, davacı tarafından 160.000,00-TL ödeme yapıldığı sabit olduğundan davacının bakiye borcunun bulunmadığı tespit edilmiştir.
Davalı tarafça davalı şirket adına çalışan …’ın 03/09/2021 tarihli whatsapp görüşmesinde “Onaylıyorum” yazması ile 170.000,00-TL bakiye borç bulunduğunu kabul ettiği savunulmuş ise de, konuşmada açık bir şekilde onaylıyorum yazması halinde yükleme yapılacağının beyan edildiği, taraflar arasında ilk teknenin teslimi sonrası uyuşmazlık oluştuğu ve kalıpların davacı şirkete teslim edilmediği anlaşıldığından teslimin sağlanmasına yönelik onaylıyorum şeklinde yazılmış olmasının değeri bilirkişi raporuna göre 1.000.000,00-TL’nin üzerinde olduğu anlaşılan tekne kalıplarının iadesini sağlama amacıyla gerçekleştirilen beyanın borç ikrarı niteliğinde kabul edilemeyeceği değerlendirilmiştir.
9-Ayrıntılı gerekçeleri yukarıda açıklandığı üzere, davacı ile davalı arasında imzalanan tekne üretim sözleşmesi kapsamında 1 adet 10.60×3.20 metre boyutlu teknenim imal edilerek davacı iş sahibine teslim edildiği, ancak üretimde sözleşme ile belirlenen sayıda kat uygulanmadığının tanık anlatımları ve tutanak ile ispat edildiği, tanıkların teknenin diğer katlarının kendileri tarafından tamamlandığı hususunda açık görgüye dayalı beyanda bulundukları, bu haliyle davacının fatura bedeli miktarınca imalat bedelinden indirim yapma hakkının sözleşmenin 4.maddesi kapsamında bulunduğu ve imalat bedelinin 120.655,00-TL olacağı, davacının dava öncesi gerçekleştirdiği 160.000,00-TL toplam ödeme ile imalat bedelini karşıladığı anlaşıldığından davacının ihtarnameye konu alacak talebi yönünden borçlu bulunmadığının tespitine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜ İLE, davacının “… MAKİNE VE DENİZCİLİK İLE … YAT İŞLETMECİLİĞİ SAN.TİC.LTD.ŞTİ. ARASINDAKİ TEKNE DÖKÜM LAMİNASYON PROTOKOLÜ” başlıklı sözleşme nedeniyle davalıya 170.000,00-TL borçlu olmadığının tespitine,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 11.612,70-TL harçtan peşin olarak alınan 2.903,18-TL harcın mahsubu ile bakiye 8.709,52-TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davacı yararına takdir edilen 26.500,00-TL vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından peşin olarak yatırılan 2.90318-TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafça sarf edilen 59,30-TL başvuru harcı, 279,70-TL posta ve tebligat ücreti, 3.100,00-TL bilirkişi ücreti olarak sarf edilen toplam 3.439‬-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve resen ilgili taraflara iadesine,
Dair, davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı, diğer tarafların yokluğunda gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize bir dilekçe verilmesi veya tutanağa geçirilmek kaydıyla mahkememiz zabıt katibine beyanda bulunmak ve bu beyanın mahkememiz Hakimi tarafından onaylanması sureti ile istinaf kanun yoluna gidilebileceği, yasal süre içinde istinaf kanun yoluna başvurulmadığı takdirde kararımızın kesinleşeceği, yasal sürede istinaf kanun yoluna gidilmesi halinde dosyanın ilgili İzmir Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’ne istinaf konusunda karar verilmek üzere gönderileceği açıklanmak sureti ile açık yargılama sonunda verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 17/11/2022

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır

BU BELGE ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞ OLUP AYRICA ISLAK İMZA UYGULANMAYACAKTIR.
“5070 sayılı yasanın 5. ve 22. maddeleri gereğince elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan ıslak imza ile aynı hukuki sonucu doğurur”