Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İZMİR
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2016/25 Esas
KARAR NO : 2023/451
DAVA : Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 08/01/2016
KARAR TARİHİ : 23/05/2023
BİRLEŞEN İZMİR 3. ATM 2018/166 E – 2018/159 K
DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : 09/02/2018
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan), Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalıların İzsu Genel Müdürlüğü’nde hizmet alımı yolu ile yapılan sayaç okuma işinin ihalesini alan yüklenici firmalar olduğunu, bu firmaların işçisi olarak davacı İdarede çalışan …’ın davacı aleyhine İzmir … İş Mahkemesi’nin … E. sayılı dosyası üzerinden açmış olduğu kıdem tazminatı, fazla çalışma ve yıllık izin ücreti alacağı talepli dava neticesinde 28.05.2014 tarih ve … K. sayılı kararı ile 1.000,00.-TL net kıdem tazminatının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine hükmedildiği, bu kararın Yargıtay tarafından onandığı ve davacı tarafından İzmir … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası ile takibe konulduğunu; davacı İdare tarafından anılı icra 08.08.2014 tarihinde yatırılan 38.269,42.-TL, 10.06.2015 tarihinde 1.936,78.-TL ve ayrıca 06.08.2014 tarihinde buna ilişkin ödenen 235,15.-TL gelir ve damga vergisi ödendiği; ayrıca İzmir … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasına 29.06.2015 tarihinde 2.875,09.-TL ödeme yapıldığını; Mustafa Çolak’a yapılan bu ödemelerin işçiyi çalıştırdıkları dönemler yönünden davalı şirketlerin sorumlu olduklarından bahisle yapılan ödemelerin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ….San.Tic.Ltd.Şti. Ve …. İnşaat Ltd.Şti.’ne usulüne uygun tebliğata rağmen davaya cevap verilmemiştir.
Birleşen dosyada davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalıların, müvekkilinin sayaç okuma işinin ihalesini aldıklarını, davalı şirketler bünyesinde çalışan Mustafa Çolak’ın müvekkili aleyhine kıdem tazminatı ve fazla çalışma ücreti ve yıllık izin ücreti alacağına ilişkin dava açtığını ve müvekkilinin ödemeler yapmak zorunda kaldığını, davalıların 4857 Sayılı İş Kanunu kapsamında doğan alacaklardan sorumlu olduklarını, dava dışı diğer yüklenici şirketler hakkında İzmir … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası ile dava açıklarını ve halen derdest olduğunu belirterek, İdare tarafından yapılan ödemelerin davalılardan tahsilini, HMK 166 gereğince İzmir … Asliye Ticaret Mahkemesi dosyası ile birleştirilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen dosyada davalı … A.Ş. vekilinin cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafın müvekkili şirkete rücu etmesinin hiçbir hukuki dayanağı bulunmadığını, … isimli işçinin müvekkili şirket … AŞ’ye devredilen … AŞ şirketinde 24.07.1993 tarihinde çalışmaya başlamış, şirket devrinden önce, … ve … AŞ arasında akdedilen hizmet protokollerinin sona ermesi nedeniyle 30.04.1996 tarihinde iş akdi feshedilerek çalışmasına son verilmiş olup, … AŞ’de çalışması karşılığı hak etmiş olduğu kıdem tazminatının da kendisine ödendiğini, hukuki dayanağı bulunmayan davanın reddedilmesini talep etmiştir.
Birleşen dosyada davalı … A.Ş. vekilinin cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafın müvekkili şirkete rücu etmesinin hiçbir hukuki dayanağı bulunmadığını, davacı idarenin rücuen tahsil talebinin haksız olduğunu, davacının 02/05/1996 tarihinde müvekkili şirketin işçisi olarak İzsu Genel Müd. İle müvekkili şirket arasında yapılan Sayaç Okuma Hizmetleri protokolü kapsamında çalıştırılmak üzere sayaç okuma işçisi olarak işe alındığını, İdare’nin 06/03/1998 tarih ve … sayılı yazısında belirtildiği üzere, yönetim kurulu kararı uyarınca müvekkil şirketin Yeşilyurt ve Narlıdere bölgelerinde yürütülmekte olan sayaç okuma hizmetlerine son verildiğini, …’ın iş akdinin 02/03/1998 tarihi itibariyle sona erdirildiğini, işçinin bu çalışması karşılığı hak etmiş olduğu kıdem tazminatının da kendisine ödendiğini, dava konusu edilen tutarlardan İzsu Genel Müdürlüğü ile birlikte işçinin son işvereninin sorumlu tutulması gerektiğini, hukuki dayanağı bulunmayan davanın reddedilmesini talep etmiştir.
Bilirkişiden Hesap Bilirkişisi …’den alınan 16/11/2017 tarihli bilirkişi raporunun sonuç kısmına göre; “Yukarıdaki açıklama ve hesaplamalara göre, davacının davalılardan aşağıdaki alacak haklarını talep edebileceği,
İşveren
Hükme esas sorumlutuk tutarları
… Elk.
6.303,99
… İnş.Ltd.
1.712,67
8.016,66
Tespit edilmiş olup, son kararın takdiri için mahkemenize arz olunur.” şeklinde rapor sunulduğu görülmüştür.
Bilirkişiden Hesap Bilirkişisi …’den alınan 19/03/2018 tarihli ek bilirkişi raporunun sonuç kısmına göre;
“*16/11/2017 havale tarihli asıl raporda değiştirilecek husus olmadığı,
*Davacının bahsini ettiği teknik şartname ibraz edilirse, yeniden değerlendirme yapılmasının gerektiği,
Tespit edilmiş olup, son kararın takdiri için mahkemenize arz olunur.”şeklinde rapor sunulduğu görülmüştür.
Bilirkişi Hesap Bilirkişisi …’den alınan 16/01/2019 tarihli 2. ek bilirkişi raporunun sonuç kısmına göre;
“Teknik şartnamede, kıdem tazminatının yüklenici tarafından ödeneceğine ilişkin hüküm bulunmamaktadır.
Bu durumda, 16.11.2017 havale tarihli asıl rapordaki hesaplamalarda değişiklik yoktur.
Asıl dava ile ilgili sonuç;
İşveren
Hükme esas sorumluluk tutarları
… Ltd.
6.303,99
… İnş. Ltd.
1.712,67
8.016,66
Birleşen dosya ile ilgili sonuç;
İşveren
Dava dışı işçinin, … A.Ş. den kıdem tazminatını almadığı kabul edilirse, hükme esas sorumluluk tutarları
Dava dışı işçinin, … A.Ş. den kıdem tazminatını aldığı kabul edilirse, hükme esas sorumluluk tutarları
… A.Ş
7.666,43
… ltd.
5.975,13
5.975,13
13.641,56
5.975,13
Tespit edilmiş olup, son kararın takdiri için mahkemenize arz olunur.” şeklinde rapor sunulduğu görülmüştür.
Bilirkişiden SMM …’tan alınan 13/08/2021 tarihli bilirkişi raporunun sonuç kısmına göre; “Nihai takdir mahkemenize ait olmak üzere yukarıda yapılan değerlendirmeler neticesinde;
– Davaya konu alacaklar yönünden merci tayinine yetkili Yargıtay … Hukuk Dairesinin yukarıda yer verilen içtihatı ile görevli mahkeme olarak Asliye Hukuk Mahkemesini gösterdiği,
-Taraflar arasındaki sözleşmelerde, Sayaç okuma ve açma-kesme sözl. m.6, 12,m.23, hizmet alımları sözleşmesi madde 8. 9 ve 23 Teknik şartname m.4, m.9.3, m. 52.5 maddeleri uyarınca maddeleri uyarınca her işveren işçiyi çalıştırdığı dönemle sınırlı olarak sorumlu olacağı dikkate alınarak hesaplama yapıldığı, Yukarıda yer verilen Yargıtay içtihatları doğrultusunda Sözleşme ibraz edilmeyen dönemler yönünden ise davalının dönemine isabet eden tutarın TBK’nun 167. Maddesi uyarınca yarısı ile sınırlı olarak sorumlu tutulacağı,
ESAS DOSYA YÖNÜNDEN
BİRLEŞEN DOSYA YÖNÜNDEN
Alt İşveren
Rücu Miktarı
Rücu Miktarı
TOPLAM
… A.Ş.
7.666,44
7.666,44
… LTD. ŞTİ.
5.975,12
5.975,12
….LTD.ŞTİ.
12.607,98
12.607,98
… İNŞ. LTD.ŞTİ.
3.425,34
3.425,34
TOPLAM
16.033,32
13.641,56
29.674,88
-İşçi alacaklarına ilişkin dava ile yalnızca … Elek….Ltd.Şti ve … İnş. .Ltd.Şti.’ye ihbar edilmiş olduğundan dolayı bu altişverenler yönünden temerrüt tarihinin ödeme tarihi olduğu, diğer davalılara ihbar edilmediğinden dolayı temerrüt tarihinin dava tarihi olarak kabul edilip edilmeyeceğinin mahkemenin takdirine olduğu,
-İhale sözleşme tarihleri dikkate alındığında (11/09/2014 tarihi öncesine ait olduğundan) uyuşmazlığa 7166 sayılı yasa hükümlerinin uygulanma imkanının bulunmadığı,
Görüş ve kanaatimi içeren raporumu takdirlerinize saygı ile arz ederim.” şeklinde rapor sunulduğu görülmüştür.
Bilirkişi SMM …’tan alınan 21/12/2021 tarihli ek bilirkişi raporunun sonuç kısmına göre; “Nihai takdir mahkemenize ait olmak üzere yukarıda yapılan değerlendirmeler neticesinde;
– Kök raporda herhangi bir değişiklik yapılmadığı,
-Taraflar arasındaki sözleşmelerde, Sayaç okuma ve açma-kesme sözl. m.6, 12,m.23, hizmet alımları sözleşmesi madde 8. 9 ve 23 Teknik şartname m.4, m.9.3, m. 52.5 maddeleri uyarınca maddeleri uyarınca her işveren işçiyi çalıştırdığı dönemle sınırlı olarak sorumlu olacağı dikkate alınarak hesaplama yapıldığı, Yukarıda yer verilen Yargıtay içtihatları doğrultusunda Sözleşme ibraz edilmeyen dönemler yönünden ise davalının dönemine isabet eden tutarın TBK’nun 167. Maddesi uyarınca yarısı ile sınırlı olarak sorumlu tutulacağı,
ESAS DOSYA YÖNÜNDEN
BİRLEŞEN DOSYA YÖNÜNDEN
Alt İşveren
Rücu Miktarı
Rücu Miktarı
TOPLAM
… A.Ş.
7.666,44
7.666,44
… LTD. ŞTİ.
5.975,12
5.975,12
… ELEK.LTD.ŞTİ.
12.607,98
12.607,98
… İNŞ. LTD.ŞTİ.
3.425,34
3.425,34
TOPLAM
16.033,32
13.641,56
29.674,88
-Sayın mahkemeniz tarafından sözleşme ibraz edilmeyen dönem alt işverenleri yönünden döneme isabet eden tutarın tamamının rücu edilebileceği kanaatine varıldığı takdirde;
ESAS DOSYA YÖNÜNDEN
BİRLEŞEN DOSYA YÖNÜNDEN
Alt İşveren
Rücu Miktarı
Rücu Miktarı
TOPLAM
… A.Ş.
15.332,88
15.332,88
… LTD. ŞTİ.
11.157,06
11.157,06
… ELEK.LTD.ŞTİ.
12.607,98
12.607,98
… İNŞ. LTD.ŞTİ.
3.425,34
3.425,34
TOPLAM
16.033,32
26.489,93
45.523,25
Görüş ve kanaatimi içeren raporumu takdirlerinize saygı ile arz ederim.” şeklinde rapor sunulduğu görülmüştür.
Bilirkişi …’dan alınan 21/02/2023 tarihli bilirkişi raporunun sonuç kısmına göre; ” Davaya ilişkin uyuşmazlık, davacı idarenin dava dışı işçinin açmış olduğu dava sonucunda başlatılan icra takibi sonucunda ödemiş olduğu toplam 43.316,44.-TL tutarındaki kıdem tazminatı ve diğer ödemelerden, davalıların sorumlu oldukları dönemlere isabet eden tutarlarının kıdem tazminatının ödendiği tarihten itibaren başlayacak faizi ile birlikte davalı alt işverenlerden rucüan tahsil edilmesi talebinden kaynaklanmaktadır.
Davacı idare ile Davalı alt işverenler arasında imzalanan hizmet alım sözleşmelerinde, kıdem tazminatı ve diğer ödemelerden hangi tarafın ne oranda kusurlu sayılacağına ilişkin kesin bir hüküm bulunmadığı, ancak …. Müh.San.Tic.Ltd.Şti. İle imzalanan ve 10/03/2000-20/02/2002 tarihleri arasını kapsayan sayaç okuma ve açma kapama sözleşmesinin 12 inci maddesinde “Sözleşmenin düzenlenmesi ve uygulanmasından doğan her türlü vergi, resim, harç, noter giderleri, ihale karar pulları, teyid pulları, damga resimleri, işçi ücretleri ve SSK primleri ücretli hafta tailleri ve genel tatilden YÜKLENİCİ’ ye düşen yükümlülük ile hangi sebeple olursa olsun veya ne ad altında bulunursa bulunsun, Devlet, Özel İdare, Belediye veya herhangi bir merci ve makam tarafından tarh, tahakkuk ve tahsil olunursa olunsun mali yükümlülük ve sorumluluk bütün kapsamı ile YÜKLENİCİ’ye aittir.” denildiği görülmüştür.
Bu kapsamda, eldeki davaya konu uyuşmazlıklara ilişkin emsal Yargıtay Kararları da mevcut olup bu kararlardan iki tanesi örnek olması bakımından aşağıda belirtilmiştir.
“Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.”
(Yargıtay 6. Hukuk Dairesi, E.2021/32, K.2021/848, T.13.10.2021) ve (Yargıtay 23. Hukuk Dairesi, E.2019/798, K.2020/1004, T.17.02.2020)
İş bu nedenle yukarıdaki açıklamalar çerçevesince nihai takdir ve değerlendirme Sayın Mahkemeye aittir.
İBRANAMELER YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME
Diğer yandan davalı vekili tarafından dosyaya sunulan ibraname incelendiğinde, dava dışı işçinin 24/07/1993 ile 30/04/1996 Tarihleri arasında … A.Ş.’ye devredilen … A.Ş.’ de çalıştığı sürelere ilişkin tüm haklarını aldığını beyan ederek davalı şirketi ibra ettiği anlaşılmıştır.
Bu kapsamda ibranamenin içerdiği süre kapsamındaki yükümlülüklerin yerine getirildiği kabul edilmelidir.
Dava dışı işçinin, davacı idare aleyhine İzmir … İş Mahkemesine açmış olduğu davada, 24/07/1993 ile 30/04/1996 yılları arasındaki dönem için de kıdem tazminatı hesaplandığı görülmüş, ayrıca mezkur ibranamenin mahkemenin dikkatine sunulmadığı, ayrıca davanın davalı … A.Ş.’ ye ihbar edilmediği görülmüştür.
Mezkur davanın hüküm kısmında, “… Davacının bilirkişi raporunda hesaplanan miktarda alacağı bulunduğu ve bunun ödendiğini ispatla yükümlü olan davalının yasada aranan belgelerle kıdem tazminatının ödediğini delillendiremediğinden…” denilerek kıdem tazminatına hükmetmiştir.
Bu itibarla davalı … A.Ş. yönünden, daha evvel ödemiş olduğu kıdem tazminatından, ihbar edilmediği bir dava kapmasında sorumlu tutulmasının hakkaniyete uygun olmayacağı düşünülmektedir.
Mahkeme dosyasına davalı … A.Ş. Vekili tarafından 20/09/2022 tarihli dilekçe ekinde sunulan ibraname ile, … tarafından, … A.Ş.’ nin ibra edildiği beyan edilmiştir. Söz konusu ibranamenin de, İzmir …. İş Mahkemesinde görülen davaya konu edilmediği, dava kapsamında yapılan hesaplamaların, ibra edilen süreleri içerecek şekilde yapıldığı anlaşılmıştır.
KIDEM TAZMİNATI VE FER’İLERİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME
I.SEÇENEK
Sayın Mahkeme tarafından davalıların kıdem tazminatından dava dışı işçiyi çalıştırdıkları dönemlerle sınırlı olmak üzere sorumlu tutulmalarına karar verilmesi halinde, davacı idare tarafından talep edilen 43.316,44.-TL tutarındaki kıdem tazminatı ve diğer ödemelerin davalılara isabet eden tutarların hesaplanması gerekeceğinden, aşağıdaki hesaplamaların yapılması cihetine gidilmiştir.
Dava dışı işçinin 06/01/1990 ile 19/07/2015 tarihleri arasındaki 5668 gün hizmeti için toplam 10.000,00.-TL KIDEM TAZMİNATININ hesaplandığı görülmüş olup, davalılar yönünden çalıştırdıkları sürelere oranla isabet eden tutarlar aşağıda gösterilmiştir.
ALT-İŞVEREN
ÇALIŞILAN DÖNEM
İSABET EDEN KIDEM TAZMİNATI TUTARI
İzmir Büyükşehir Bel. İzsu Genel Md. İd. Mali İşl. Dairesi
06/01/1990 – 31/12/1991
1.431,40.-TL
…
(Dava Dışı)
03/02/1992 – 31/03/1992
112,69.-TL
… A.Ş.
24/07/1993 – 30/04/1996
1.998,81.-TL
… A.Ş.
02/05/1996 – 01/03/1998
02/03/1998 – 29/02/2000
2.761,96.-TL
…. Müh. San. Tic. Ltd. Şti.
16/05/2000 – 20/02/2002
21/02/2002 – 30/05/2004
20/06/2005 – 19/07/2005
2.971,53.-TL
…. İnşaat Ltd.Şti.
14/06/2004 – 15/06/2005
723,61.-TL
Toplam Tutar
10.000,00.-TL
KIDEM TAZMİNATINA BAĞLI FAİZ İLE YARGILAMA VE İCRA GİDERLERİ
Davacı tarafından icra dosyasına ödenen kıdem tazminatı dışında, kıdem tazminatı faizi ile yargılama, vekalet ve icra masrafları toplamı olan 33.316,44.-TL’ nin davalılar yönünden dava dışı işçiyi çalıştırdıkları sürelere oranla isabet eden tutarlar aşağıda gösterilmiştir.
ALT-İŞVEREN
ÇALIŞILAN DÖNEM
İSABET EDEN KIDEM TAZMİNATI FAİZİ VE YARGILAMA,VEKALET VE İCRA MASRAFLARI
İzmir Büyükşehir Bel. İzsu Genel Md. İd. Mali İşl. Dairesi
06/01/1990 – 31/12/1991
4.768,90.-TL
…
(Dava Dışı)
03/02/1992 – 31/03/1992
375,45.-TL
… A.Ş.
24/07/1993 – 30/04/1996
6.659,34.-TL
… A.Ş.
02/05/1996 – 01/03/1998
02/03/1998 – 29/02/2000
9.201,87.-TL
… Müh.San.Tic.Ltd.Şti.
16/05/2000 – 20/02/2002
21/02/2002 – 30/05/2004
20/06/2005 – 19/07/2005
9.900,08.-TL
… Ltd.Şti.
14/06/2004 – 15/06/2005
2.410,80.-TL
TOPLAM TUTAR
33.316,44.-TL
TOPLAM TUTAR YÖNÜNDEN
Bu kapsamda Davacı İdare tarafından icra dosyasına ödenen 10.000,00.-TL Kıdem tazminatı ve 33.316,44.-TL Yargılama Gideri ve Vekalet ücreti, icra takip masraf ve faizleri olmak üzere toplam 43.316,44.-TL’ nin şirketlere isabet eden nihai tutarları aşağıda şekilde hesaplanmıştır.
ALT – İŞVEREN
İSABET EDEN KIDEM TAZMİNATI TUTARI
İSABET EDEN YARGILAMA GİDERİ, İCRA GİDERİ – VEKALET ÜCRETİ
SORUMLU OLUNAN TOPLAM TUTAR
İzmir Büyükşehir Bel.İzsu
Genel Md. İd. Mali İşl.
1.431,40.-TL
4.768,90.-TL
6.200,30.-TL
…
(Dava Dışı)
112,69.-TL
375,45.-TL
488,14.-TL
… A.Ş.
1.998,81.-TL
6.659,34.-TL
8.658,15.-TL
…. A.Ş.
2.761,96.-TL
9.201,87.-TL
11.963,83-TL
…. Müh.San
Tic.Ltd.Şti.
2.971,53.-TL
9.900,08.-TL
12.871,61.-TL
… Ltd.Şti.
723,61.-TL
2.410,80.-TL
3.134,41.-TL
TOPLAM TUTAR
10.000,00.-TL
33.316,44.-TL
43.316,44.-TL
II.SEÇENEK
Sayın Mahkeme tarafından dava dosyasına sunulan ibranamelerin kabul edilmesi halinde, … A.Ş. ile … A.Ş. yönünden herhangi bir sorumluluğa hükmedilemeyecek olup, adı geçen şirketlere isabet eden tutarlar davacı şirket uhdesinde bırakılacaktır.
Bu kapsamda, davalı şirketler yönünden isabet eden tutarlar aşağıda gösterilmiştir.
ALT – İŞVEREN
İSABET EDEN KIDEM TAZMİNATI TUTARI
İSABET EDEN YARGILAMA GİDERİ, İCRA GİDERİ – VEKALET ÜCRETİ
SORUMLU OLUNAN TOPLAM TUTAR
İzmir Büyükşehir Bel.
İzsu Genel Md. İd. Mali
İşl. Dairesi
1.431,40.-TL
4.768,90.-TL
6.200,30.-TL
…
(Dava Dışı)
112,69.-TL
375,45.-TL
488,14.-TL
… Müh.San
Tic.Ltd.Şti.
2.971,53.-TL
9.900,08.-TL
12.871,61.-TL
… Ltd.Şti.
723,61.-TL
2.410,80.-TL
3.134,41.-TL
Davacı Uhdesinde Bırakılan Tutar
4.760,77.-TL
15.861,21.-TL
20.621,98.-TL
TOPLAM TUTAR
10.000,00.-TL
33.316,44.-TL
43.316,44.-TL
VI.SONUÇ :
Tarafıma tevdi edilen görev kapsamında hesaplamalar yapılarak tablo halinde yukarıda gösterilmiş olup; görüş, tespit ve kanaatimi içeren raporumu, takdiri ve değerlendirmesi Sayın Mahkemenize ait olmak üzere arz ederim.” şeklinde rapor sunulduğu görülmüştür.
Asıl ve birleşen davada uyuşmazlık, taraflar arasındaki hizmet alım sözleşmesine dayalı rücuen tazminat istemine ilişkindir.
Asıl davada davacı HMK’ nın 180. maddesi uyarınca davasını tam ıslah ettiğini belirterek dava dilekçesinde taraf olmayan şirketlerin davalı olarak dava yer almasını talep etmiş, mahkememizce iş bu talep mümkün görülmeyerek reddedilmiş ve davacı dava dışı şirketleri de taraf göstererek İzmir … Asliye Ticaret Mahkemesi’nde dava ikame etmiş açılan dava mahkememiz dosyası ile birleştirilmiştir.
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanununa göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup, bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar (Yargıtay 6. H.D. 2022/198 E., 2023/1154K. ).
Davacı kurum ile davalı arasında yapılan hizmet sözleşmesi ile davalı yüklenici bir işi kendi işçileri ile yapmayı üstlenmiştir. Çalışan işçiler davalı işçileridir. Davacı işverenin iş hukukuna göre işçiye karşı sorumlu olmasına ilişkin hükümlerin taraflar arasındaki sözleşme ilişkisine yansıtılması mümkün değildir. İşçinin davacı işveren ile bir ilişkisi bulunmadığından sözleşmede aksine bir hüküm bulunmaması halinde yüklenici işçinin tüm sosyal ve maddi haklarından sorumludur(Yargıtay 6. H.D. 2021/6426 E., 2023/1085K. ).
Somut olayda, dava dışı işçinin İzsu Genel Müdürlüğü davalı olarak gösterdiği, kıdem tazminatı, fazla çalışma ve yıllık izin alacağının tahsili için İzmir …. İş Mahkemesi’ nin … Esas sayılı dava dosyasında yargılama yapıldığı, mahkemece 10.000,00 TL net kıdem tazminatına hükmedildiği, diğer taleplerin reddedildiği verilen hüküm Yargıtay …. H.D.’ nin 13/04/2015 tarihli onama kararı ile kesinleştiği, işçi tarafından başlatılan takiplere davacı tarafça toplam (dava dilekçesinin ekinde yer alan kurum ödeme emri ve celp edilen takip dosyalarının yazı cevapları sonucu) 43.316,44 TL’ nin ödendiği, İşçinin davacı işveren ile bir ilişkisi bulunmadığından (davacıda çalıştığı dönem dışında) sözleşmede aksine bir hüküm bulunmaması halinde yüklenici işçinin tüm sosyal ve maddi haklarından asıl ve birleşen davada davalılar işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak sorumlu olduklarından, mahkememizce son alınan bilirkişi raporundaki hesaplama, dava dışı işçinin dosya arasında bulunan SGK kaydı ile uyumlu olduğundan ve bu verilere göre işçinin asıl ve birleşen davalılar ile dava dışı 3. Kişide ki çalışma süreleri üzerinden hesaplama yapıldığından mahkememizce hükme esas alınmış, birleşen davada ki davalılar ile işçi arasında ibraname düzenlendiğinden ve ibranamenin tarihi nazara alındığından geçerli olduğu kanaatine varılmakla asıl davanın davanın kısmen kabulüne, birleşen davada davalıların sorumlulukları ödeme sebebiyle kalmadığından birleşen davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:
Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
ASIL DAVA DOSYASI YÖNÜNDEN
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile;
– 12.871,61 TL’ nin davalı …. Müh… LTD. ŞTİ’ den,
– 3.134,41 TL’ nin davalı … İnş. LTD. ŞTİ’ den,
08/08/2014 Tarihinden itibaren işleyecek yasal faiz ile birlikte alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Alınması gereken 1.093,37- TL karar ve ilam harcının yatan 706,67-TL peşin harçtan mahsubu ile eksik kalan 386,70- TL’ nin davalılardan (75,71.-TL’sinin …. İnşaat’tan, 310,99.-TL’sinin … Elektrik’ten alınmak üzere) alınarak Hazine’ ye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan ve mahsup edilen 706,67- TL ve 29,20- TL başvurma harcının davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
4-Yargılama sırasında davacı tarafından yatırılan ve harcanan 450,00- TL posta ve diğer giderler ile 2.500,00 TL bilirkişi masrafı olmak üzere toplam 2.950,00- TL yargılama giderinin kabul red oranı nazara alınarak 1.141,30-TL’sinin davalılardan alınarak(223,45.-TL’sinin …. İnşaat’tan, 917,84.-TL’sinin ….’ten alınmak üzere) davacıya verilmesine, bakiye giderin davalı üzerinde bırakılmasına,
5-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirmiş olduğundan A.A.Ü.T. uyarınca kabul edilen miktar üzerinden hesap ve takdir edilen 9.200,00 TL vekâlet ücretinin ….’ten, 3.134,41 TL vekalet ücretinin davalı …. İnş. LTD. ŞTİ’ den alınarak davacıya ödenmesine,
6-Yargılama sonucunda ve re’sen yapılacak gider olmadığı takdirde, gerekirse re’sen yapılacak gider de mahsup edilmek ve 6100 sayılı HMK’nın 333. maddesi gereğince yatırılan avansın kullanılmayan kısmının yatırana iadesine,
BİRLEŞEN İZMİR 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’ NİN 2018/166 ESAS SAYILI DAVA DOSYASI YÖNÜNDEN
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken karar ve ilam harcının (179,90 TL) başlangıçta yatan peşin harçtan mahsubuna, artan harcın davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yatırılan ve harcanan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4- Davalı … tarafından yatırılan ve harcanan 142,00 TL giderin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
5- Davalı … tarafından yatırılan ve harcanan 150,00 TL giderin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
6-Davalılar kendilerini vekil ile temsil ettirdiğinden yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. uyarınca hesap ve takdir edilen 9.200,00-TL’er vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara ayrı ayrı verilmesine,
7-Yargılama sonucunda ve re’sen yapılacak gider olmadığı takdirde, gerekirse re’sen yapılacak gider de mahsup edilmek ve 6100 sayılı HMK’nın 333. maddesi gereğince yatırılan avansın kullanılmayan kısmının yatırana iadesine,
Dair, bir kısım taraf vekillerinin yüzüne karşı, asıl dava dosyasının davalılarının yokluğunda tebliğden itibaren 2 hafta içerisinde İzmir Bölge Adliye Mahkemesi ilgili hukuk dairesine hitaben mahkememize verilecek istinaf dilekçesi ile istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 23/05/2023
Katip …
e-imzalıdır
Hakim …
e-imzalıdır