Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/71
KARAR NO : 2022/663

DAVA : Menfi Tespit (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 03/02/2022
KARAR TARİHİ : 09/09/2022

Davacı tarafından davalı aleyhine açılan Menfi Tespit (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda, tüm dosya incelendi.
İDDİA VE TALEP:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;davacı …’in diğer davacı şirketin sahibi olduğunu, davacı şirketin yurt içi ve yurt dışında geniş bir ticari ağa sahip olduğunu, davacı ile davalı arasında sözlü anlaşma olduğunu bu anlaşmaya göre davalı tarafın davacıya 5 adet ekmek üretim hattı üretip teslim edeceğini, davacının da bu ürünleri … de bulunan müşterisine göndereceğini, gelecek olan para ile davalıya ödemesini gerçekleştireceğini, yurt dışındaki müşterinin 1/4 oranında peşin ödeme yapacağını, geri kalan ödemenin ise ürünlerin ulaşımından sonra yapılacağını, davalı şirketin taahhüt ettiği sürede ürünleri teslim edemediğini, geç teslim yaptığını, söz konusu ürünlerin 2021 yılı Mart ayında İngiltereye ulaştığını ancak ürünlerin müşteri eline ulaştığı sırada paslandığını ve kullanılmaz hale geldiğini, yapılan incelemede bu durumun paketleme sırasında gerekli tedbirlerin alınmamasından kaynaklandığının anlaşıldığı, sigortadan ödeme talep edilmiş ise de ambalajlamada kusur olduğu gerekçesi ile ödeme yapılmadığını, davacı şirketin bu nedenle zor durumda kaldığını, … de bulunan şirketin ayıp ve kusurları kendisinin giderdiğini ve oluşan masrafları davacı şirkete yansıttığını, yaklaşık 40.000 Euro kesinti yapıldığını, ilerleyen süreçte … şirketinin makine ve ürünlerden gerekli verimi alamaması üzerine malları davacı şirkete iade ettiğini, davacı şirket tarafından bu ürünlerin onarılarak başka bir müşteriye satıldığını, söz konusu ürünlerin yeni müşteriye satılmasından sonra elde edilecek gelirle davacı şirkete ödeme yapılacağının bildirildiğini, takibe konu çekin teminat amacıyla davalıya verildiğini, meydana gelen sorunların sebebinin davalı şirket olduğunu, takibe konu edilen senetlerden davacı şirketin yaptığı ödemelerin mahsup edilmediğini, takip tarihine kadar davalıya 230.000,00 TL ödeme yapıldığını, davalının ayıplı ifa sebebiyle davacıdan talepte bulunamayacağını belirterek davacının takip nedeniyle davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP VE SAVUNMA:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle;davacının belirsiz dava açtığı, dava şartı yokluğundan davanın reddi gerektiği, müvekkil şirketin senetlerine mahsus icra takibi yoluyla takip başlattığını miktarın açık ve net şekilde belli olduğunu, müvekkili şirket tarafından davalı … Makina San. Ve Tic Ltd. Şti’ne … satışı yapıltığı ve 20/02/2021 tarihli ihraç kayıtlı … nolu 71.500-USD Amerikan doları bedelli fatura kesildiğini, davacının takibe konu senedin teminat senedi olduğu iddiasının yersiz olduğu, takibe konu 60.000 USD bedelli senedin teminat senedi olmadığını, müvekkili şirketin satışı yapılan mal karşılığı senedi aldığını makine teslimleri yapıldığı halde müvekkili şirkete ödeme yapılmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DAVA:
Dava, eser sözleşmesi kapsamında teminat amacıyla düzenlendiği ve bedelsiz kaldığı iddia olunan bono nedeniyle takip sonrası açılan menfi tespit isteğine ilişkindir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
492 sayılı Harçlar Kanunu hükümlerine göre, yargı işlemlerinden bu kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazalı olanları, yargı harçlarına tâbidir(2. madde). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nev’i ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır(15. madde). Noksan tespit edilen değerler hakkında 30. madde hükmü uygulanır(16/4. madde). Yargı harları (1) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır(21. madde). (1) sayılı tarifede yazılı nispi karar ve ilam harcının 1/4. davanın açılması sırasında peşin olarak alınır(28. madde). Yargılama sırasında tespit olunan değerin dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa yalnız o oturum için yargılamaya devam olunur, takip eden oturuma kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunamaz. HMK’nın 150. maddesinde gösterilen süre içerisinde dosyanın işleme konulması noksan harcın ikmaline bağlıdır(30. madde). Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılamaz(32. madde).
6100 sayılı HMK’nın 120/1. maddesine göre davacı yargı harçlarını, davanın açılması sırasında peşin olarak mahkeme veznesine yatırmakla yükümlüdür. Yargı harçları kamu düzeninden olup taraflarca ileri sürülmese bile re’sen gözetilmek zorundadır.
6100 sayılı HMK’nın 150. Maddesinde; dosyası işlemden kaldırılmış olan davanın işlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak üç ay içinde taraflardan birinin dilekçe ile başvurusu üzerine yenilenebileceği, işlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak üç ay içinde yenilenmeyen davanın, sürenin dolduğu gün itibarıyla açılmamış sayılacağı ve mahkemece kendiliğinden karar verilerek kaydın kapatılacağı ifade edilmiştir.
Yukarıda yapılan açıklamalar ve tüm dosya kapsamı bir arada değerlendirildiğinde; davacının, davalı şirket ile aralarında eser sözleşmesi bulunduğu, davalının bu sözleşme kapsamında 5 adet ekmek üretim hattı üretip teslim edeceği, bu ürünlerin yurt dışına pazarlandığı, ürün bedelinin 1/4’ünün peşin bakiyesinin ise ürünlerin yurt dışına varması halinde davalıya yapılacağının taraflarca kararlaştırıldığı, bu kapsamda davalıya bir kısım ödeme yapıldığı, geç teslimden sonra yurt dışına gönderilen ürünlerin ayıplı olduğunun yurt dışındaki alıcı tarafından tespit edildiği, akabinde ürünlerin geri gönderildiği, ürünlerin davacı şirket tarafından başka bir müşteriye satıldığı, takibe konu edilen senedin teminat senedi olduğu, davalının anlaşmaya aykırı olarak senedi düzenleyip takibe konu ettiği, ayrıca davalıya yapılan ödemelerin senet bedelinden mahsup edilmediği, ürünlerin ayıplı olduğu, taraflar arasında başka bir ticari ilişki bulunmadığı iddiası ile öncelikle davalının ayıplı hizmet nedeniyle eser bedeline hak kazanmadığının tespiti ile teminat senedi olarak verilen senet nedeniyle davalıya borçlu olmadığının tespiti ile takibin iptaline aksi kanaat halinde yapılan ödemelerin mahsup edilerek borç miktarının tespit edilmesine, fazlaya ilişkin kısım yönünden borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ettiği ve dava değerini 10.000,00 TL olarak gösterdiği, mahkememizce, davacının davasını terditli olarak ikame ettiği, terditli davada asli talep üzerinden harcın ikmal edilmesi gerektiği, davacının dava dilekçesinde asli talep olarak açıkça söz konusu senedin teminat senedi olduğu ve ayıplı ifa nedeniyle davalının eser bedeline hak kazanmadığı ve takibin iptali ile davalıya borçlu olmadığının tespitini talep ettiği, bu talebe göre takip çıkışı miktarı olan 54.723,35 USD üzerinden peşin harcın yatırılmasının zorunlu olduğu, davacının davasını kısmi dava olarak 10.000,00 TL olarak açtığı, talebe göre eksik harcın ikmal edilmesi ve bu kapsamda dava tarihi itibariyle davacıdan bakiye 12.417,44 TL peşin harcın alınması gerektiği gerekçesi ile davacı vekiline … tarihli celsede 12.417,44 TL peşin harcı yatırmak üzere 2 haftalık kesin süre verildiği, verilen kesin süre içerisinde ara karar gereğinin yerine getirilmemesi halinde 492 sayılı Harçlar Kanunun 16,30 ve 32 maddeleri uyarınca dosyanın işlemden kaldırılacağının ihtar edildiği, davacı vekilinin kendisine tanınan iki haftalık kesin süre içerisinde ara karar gereğini yerine getirmediği, davacı vekilinin 2 haftalık kesin süreden sonra … tarihli dilekçesi ile ara karardan rücu talebinde bulunduğu, mahkememizce bu talebin … tarihinde reddedildiği ve aynı tarihli celsede 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 30 ve 32. Maddeleri uyarınca dosyanın işlemden kaldırıldığı, üç ay süre ile müracaata bırakıldığı ve araya adli tatilin girmesi nedeniyle yasal üç aylık sürenin sonu olan … tarihine kadar da taraflarca davanın yenilenmediği, eksik harcın ikmal edilmediği, kesin olan sürenin yeterli, emredilen işlerin, gerekli ve yapılabilir nitelik taşıdığı, ayrıca süreye uyulmamasının sonuçlarının açıkca anlatıldığı-ihtar edildiği, kesin süre içerisinde ara karar gereğinin davacı tarafından yerine getirilmemiş olmasının davalı yararına usuli kazanılmış hak doğurduğu, kesin süre içerisinde yerine getirilmeyen bir işlemin bu süre geçtikten sonra yerine getirilmesine yasal olanak bulunmadığı, mahkememizin dava hakkının yasal bir takım şartlara tabi tutulduğu somut uyuşmazlıkta olduğu gibi yasalar tarafından düzenlenen usul kurallarının ortadan kaldırılması sonucunu doğurabilecek kadar aşırı gevşeklikten kaçınması ve yasa doğrultusunda işlem yapması gerektiği anlaşılmakla 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 30 ve 32 ile 6100 Sayılı HMK’nın 150. maddeleri uyarınca davanın açılmamış sayılmasına dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 30 ve 32 ile 6100 sayılı HMK’nın 150. maddeleri uyarınca … günü itibariyle DAVANIN AÇILMAMIŞ SAYILMASINA,
2-Alınması gerekli 80,70 TL karar ve ilam harcının davacı tarafından yatırılan 170,78 TL peşin harçtan mahsubu ile bakiye 90,08 TL’nin kararın kesinleşmesinden sonra talep halinde davacıya İADESİNE,
3-Mahkememizce bu yargılama nedeniyle yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde BIRAKILMASINA,
4-Davalı dava ve duruşmalarda kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan 2022 Yılı AAÜT’nin 13/1-2. maddeleri uyarınca 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ÖDENMESİNE,
5-6100 Sayılı HMK’nın 333. Maddesi uyarınca davacı tarafından yatırılan ve kullanılmayan gider avansının kararın kesinleşmesinden sonra davacıya İADESİNE,
Dair, tarafların yokluğunda 6100 Sayılı HMK’nın 341. vd. maddeleri uyarınca kararın tebliğinden itibaren iki(2) hafta içerisinde mahkememize verilecek ya da bulundukları yer Asliye Ticaret Mahkemesi vasıtasıyla mahkememize gönderilecek bir dilekçe ile İzmir Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yasa yolu açık olmak üzere dosya üzerine yapılan inceleme sonucuna karar verildi.09/09/2022

Katip …
E-İMZA

Hakim …
E-İMZA