Emsal Mahkeme Kararı İzmir 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/673 E. 2022/1111 K. 08.12.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/673 Esas
KARAR NO : 2022/1111
DAVA : Adi Ortaklıkta Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı Verilmesi
DAVA TARİHİ : 05/09/2022
KARAR TARİHİ : 08/12/2022
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 30.12.2022

Mahkememizde görülmekte olan Adi Ortaklıkta Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA :Davacı vekili sunmuş olduğu dava dilekçesiyle ; Müvekkili ile davalı arasında Bornova 3. Noterliğinin … Yevmiye Numaralı İş Ortaklığı Sözleşmesi ile Sağlık Bakanlığı Bakan Yardımcılıkları tarafından ihaleye çıkarılan İzmir İl Sağlık Müdürlüğüne Bağlı Tesislere 27 aylık 6 kısım kit karşılığı cihaz alımı işi için adi ortaklık kurulduğunu, sözleşmeye göre pilot ortak durumunda olan davalının iş ortaklığının idaresi ve temsilini üstlendiğini, sözleşmenin 7. maddesi uyarınca “İş ortaklığının faaliyetleri neticesinde elde edilebilecek safi kar tüm masraflar düşüldükten sonra kalan miktar olup, … Kimya … A.Ş %5 olacak şekilde paylaşılacaktır.” şeklinde belirtildiğini, adi ortaklık konusu iş ile ilgili, kar zarar, alacak-borç vb. anlamda hiçbir şekilde davalı … Kimya tarafından müvekkiline bilgi verilmediğini, müvekkilinin adi ortaklık konusu işe ilişkin bilgi belge talebinde bulunduğunu, Ankara 2. Noterliğinin 27.09.2021 tarih ve … Yevmiye Numaralı İhtarnamesinin davalıya tebliğ edilmesine rağmen müvekkili şirket ile hiçbir bilgi paylaşılmadığını, adi ortaklığı temsile yetkili pilot ortağın müvekkilinin denetleme yetkisini kullanmasını engellemeye hakkının bulunmadığını, …vs beyanla, adi ortaklığa ait defter, belge ve kayıtların dava sonuna kadar tedbiren muhafaza altına alınmasına, neticeten davanın kabulü ile müvekkiline TBK’nun 631. maddesi uyarınca denetim yetkisi kapsamında bilgi alma, örnek alma ve özet çıkarma yetkisi verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili sunmuş olduğu cevap dilekçesiyle; Davacı tarafça adi ortaklık konusu işle ilgili bilgi ve belge talep edildiği Ankara 2. Noterliğinin 27/09/2021 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesine cevap verilmediği iddiasının doğru olmadığını, zira söz konusu ihtarnamenin müvekkili şirket tarafından 02/10/2021 tarihinde tebellüğ edildiğini ve mekzur ihtarnameye Bornova 3. Noterliğinin 01/10/2021 tarihli ve … yevmiye numaralı ihtarnamesiyle cevap verildiğini, müvekkili şirket tarafından cevaben yazılan bu ihtarnamenin davacı şirketin UETS hesabına aynı gün teslim edildiğini ve 06/10/2021 tarihinde de davacı şirkete tebliğ edildiğini, müvekkili şirket tarafından gönderilen Bornova 3. Noterliğinin 01/10/2021 tarihli ve … yevmiye numaralı ihtarnamesine, iş ortaklığına ilişkin 30/09/2021 tarihli mizan ve bilançonun da eklendiğini, iş ortaklığının kurulduğu tarihten 30/09/2021 tarihine kadar zarar ettiği tutarların ayrı ayrı bildirildiğini, 30/09/2021 tarihli mizan ve bilançoya ek olarak iş ortaklığının zararına esas teşkil eden tüm defter ve belgelerin, şirketin merkez adresinde incelenebileceği hususunun da bildirildiğini, iş ortaklığına ilişkin 30/09/2021 tarihli mizan ve bilançonun cevap dilekçesi ekinde ibraz edildiğini, iş ortaklığına ilişkin 30/09/2021 tarihli mizan ve bilançodan da anlaşılacağı üzere iş ortaklığının zarar ettiğini, davacı tarafça ileri sürülen iş ortaklığı konusu iş ile ilgili kar-zarar, alacak-borç anlamında müvekkili şirket tarafından hiçbir şekilde davacı şirkete bilgi verilmediği iddiasının yanlış olduğunu, müvekkili şirket tarafından, iş ortaklığına ilişkin olarak davacı şirkete her zaman bilgi verildiğini, ortaklığın kar/zarar durumu hakkında paylaşımda bulunulduğunu, müvekkili şirket tarafından davacı şirkete, iş ortaklığının kurulduğu tarihten bugüne kadar yıllık ve dönemlik olarak iş ortaklığının gelir tablosu, mizanı ve bilançosunun e-posta yoluyla gönderildiğini, bu e-posta iletilerinin incelenmesi ile müvekkil şirket tarafından iş ortaklığına ilişkin 2017, 2018, 2019, 2020 yıllarına ait mizan ve gelir tabloların gönderildiğinin anlaşılacağını, davacının iş ortaklığına ilişkin işbu davayı açmakta hukuki yararı bulunmadığını, 6100 sayılı Kanun’un 114. maddesine göre “Davacının, dava açmakta hukuki yararının bulunması.” dava şartlarından olduğunu, davada görevli Mahkemenin Asliye Ticaret Mahkemeleri olduğunu, …vs beyanla, davacının dava açmakta hukuki yararı bulunmadığından ve mahkeme görevli olmadığından davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine, mahkeme aksi kanaatte ise davanın esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davanın ilk açıldığı yer olan İzmir 1. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından yapılan yargılama sonunda … Esas, … Karar sayılı karar ile hukuki yarar yokluğundan dolayı HMK 114/1-h ve 115/2.maddeleri uyarınca davanın usulden reddine karar verildiği görülmüştür.
İş bu kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine İzmir BAM 20. Hukuk Dairesi’nin … Esas, … Karar sayılı kararı ile iş bu davada görevli mahkemenin Asliye Ticaret Mahkemesi olduğundan bahisle İzmir 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin kararının kaldırılmasına karar verildiği ve bu karar üzerine dosyanın mahkememize intikal etmesi üzerine mahkememiz esasına kaydı yapılarak yargılamaya devam olunduğu görülmüştür.
Davanın, TBK 631.maddesi kapsamında adi ortaklığa ait ticari defter ve kayıtlar üzerinde davacıya inceleme yetkisi verilmesi istemine ilişkin olduğu görülmüştür.
Davacı vekili, taraflar arasında kurulan adi ortaklık sözleşmesi gereğince ortaklığın idaresi ve temsil yetkisinin pilot ortak olan davalı şirkete verildiği, davacı tarafça ihtarname ile talep edilmesine rağmen davalı pilot ortak tarafından adi ortaklığın işleri ile ilgili olarak davacı ortağa bilgi verilmediği iddiasıyla TBK 631.maddesi gereğince davacıya denetim yetkisi kapsamında adi ortaklığa ait ticari defter ve kayıtlar üzerinde bilgi alma, örnek alma ve özet çıkarma yetkisi verilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde, davacı iddialarının yerinde olmadığı, zira davacı tarafça adi ortaklığın konusu işlerle ilgili olarak bilgi ve belge talep edilen Ankara 2.Noterliği’nin 27.09.2021 tarihli ihtarnamesine karşı Bornova 3.Noterliği’nin 01.10.2021 tarihli ihtarnamesiyle cevap verildiği, iş bu ihtarnamenin davacı şirketin UETS hesabına 06.10.2021 tarihinde tebliğ edildiği, davalı tarafça gönderilen ihtarname ekinde iş ortaklığına ilişkin 30.09.2021 tarihli nizam ve bilançonunda eklendiği, iş ortaklığının kurulduğu tarihten 30.09.2021 tarihine kadar zarar ettiği tutarların ayrı ayrı bildirildiği ve 30.09.2021 tarihli nizam ve bilançoya ek olarak iş ortaklığının zararına esas teşkil eden tüm ticari defter ve belgelerin şirketin merkez adresinde incelenebileceği hususunun davacı tarafa bildirildiğinden bahisle açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Taraflar arasındaki ihtilaf, taraflar arasında düzenlenen adi ortaklık sözleşmesi gereğince davacı tarafça iddia edildiği şekilde davalı pilot ortak tarafından davacıya adi ortaklığa ilişkin ticari defter ve kayıtların incelenmesine izin verilip verilmediği, davacı ortağın bilgi alma hakkının engellenip engellenmediği, bu kapsamda TBK 631.maddesi gereğince davacı isteminin yerinde olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
TBK’nın “Ortaklık işlerini inceleme” başlıklı 631.maddesine göre “Yönetim yetkisi olmasa bile, her ortağın, ortaklığın işleyişi hakkında bilgi alma, defter ve kayıtlarını inceleme, bunlardan örnek alma ve mali durumu hakkında özet çıkarma hakkı vardır. Aksine sözleşmeler kesin olarak hükümsüzdür.” şeklinde yasal düzenleme mevcuttur.
HMK 114. maddesinde dava şartları tek tek sayılmış olup, 114/h.maddesine göre “Davacının, dava açmakta hukuki yararının bulunması” dava şartları arasında sayılmıştır.
HMK 115/2.maddesinde ise “Mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir. Ancak, dava şartı noksanlığının giderilmesi mümkün ise bunun tamamlanması için kesin süre verir. Bu süre içinde dava şartı noksanlığı giderilmemişse davayı dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddeder.” şeklinde yasal düzenleme mevcuttur.
Dosyanın incelenmesinden davacı tarafça davalıya keşide edilen Ankara 2.Noterliği’nin 27.09.2021 tarihli ihtarnamesiyle davaya konu adi ortaklık sözleşmesi kapsamında gerçekleştirilen tüm masraflara ilişkin belge ve bilgilerin iş bu ihtarnamenin tebliğinden itibaren 5 gün içerisinde davacı şirketin ihtarnamede belirtilen mail adresine veya posta yoluyla gönderilmesinin istendiği, iş bu ihtarnameye davalı tarafça davacıya keşide edilen Bornova 3.Noterliği’nin 01.10.2021 tarihli ihtarnamesiyle cevap verildiği ve ihtarnamenin davacı şirketin UETS adresine 06.10.2021 tarihinde tebliğ edildiği, ihtarname içeriği incelendiğinde adi ortaklığın zarar ettiğinin belirtildiği ve ihtarname ekinde gönderilen 30.09.2021 tarihli mizan ve bilançoya ek olarak iş ortaklığının zararına esas teşkil eden tüm ticari defter ve kayıtların şirket merkezi olan “… Mahallesi … Sokak No:… Bornova/İZMİR adresinde incelenebileceğinin” bildirildiği ve ihtarname ekinde ortaklığa ilişkin ayrıntılı bilançolarında davacı tarafa gönderildiği görülmüştür. Bu şekilde yönetici ortak durumunda bulunan davalı şirketin cevabi ihtarname ile adi ortaklık hakkında davacı şirkete bilgi verdiği ve ortaklığa ilişkin ticari defter ve kayıtların şirket merkezinde davacı tarafça incelenebileceğinin bildirilmiş olması karşısında davacı tarafça şirket merkezinde adi ortaklığa ilişkin ticari defter ve kayıtları inceleyerek edinmek istediği bilgilere bu şekilde ulaşma imkanı bulunmasına rağmen iş bu davayı açmasında hukuki yarar bulunmadığı gibi dosya kapsamı belgeler arasında davacı tarafça ortaklığa ilişkin ticari defter ve kayıtların incelenmesinin davalı tarafça engellendiğine dair bir delilinde bulunmadığı görülmekle HMK 114/1-h ve HMK 115/2.maddeleri gereğince hukuki yarar yokluğundan davanın usulden reddine karar verme gereği doğmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçelere göre:
HMK 114/1-h ve HMK 115/2.maddeleri gereğince hukuki yarar yokluğundan davanın usulden REDDİNE,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince alınması gerekli olan 80,70 TL maktu karar ve ilam harcından başlangıçta mahkememize yatırılan 59,30 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 21,40 TL harcın davacıdan tahsiliyle hazineye irat kaydına,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsiliyle davalıya verilmesine,
Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İzmir Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. 08/12/2022

Katip

Hakim