Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/513 Esas
KARAR NO : 2022/1145

DAVA : İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 28/06/2022
KARAR TARİHİ : 15/12/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 20/12/2022

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili Mahkememize verdiği 28.06.2022 tarihli dava dilekçesinde ; davalı … ‘ nun, davacı şirketin … numaralı VİOP (Vadeli İşlem Sözleşmeleri ve Opsiyon Sözleşmeleri) hesabı müşterisi olup davacı şirket ile akdedilmiş olan ”Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Çerçeve Sözleşmesi” kapsamında davacı şirket aracılığı ile VİOP işlemleri gerçekleştirdiğini , sözleşmenin, davalı borçlunun davacı aracı kurum aracılığıyla borsada ve/veya borsa dışında gerçekleştireceği Türev Araçların-Vadeli İşlem Sözleşmeleri ve Opsiyon Sözleşmeleri alım satım işlemlerinin yapılması ile teminatların yatırılması, çekilmesi, idaresi ve nemalandırmasını kapsadığını , davalı müşterinin davacı şirket nezdinde bulunan … numaralı VİOP hesabı teminatının 21/12/2021 tarihinde, pozisyonlarına istinaden piyasada oluşan sert fiyat hareketleri sonucunda ekside olduğunun tespit edildiğini , davalı …’nun 21.12.2021 tarihte davacı şirket aracılığıyla işlem gerçekleştirdiği Vadeli Opsiyon Borsası’nda (VİOP) USDTRY bazlı kaldıraçlı işlemlere tabi … – 13.510 ADET – LONG,… – 132 ADET – LONG, … – 1 ADET – LONG ve… – 210 ADET – LONG kontratı bulunduğunu , 21.12.2021 tarihi sabahında bir gün önceden saat 18:00 itibariyle ilgili piyasada Dolar/TL spot kuru 18.08 TL’den işlem görmekteyken aynı günün akşam saatlerinde 20:00’den sonra Dolar/TL kurunda aşağı yönlü sert bir hareket başladığını, 22 Aralık 2021 günü Dolar/TL kurunun 11.12-TL seviyesine kadar düştüğünü , bu gerileme sonucunda %62,60 değer kaybı yaşandığını ayrıca Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) işlem gören USD/TL, EUR/TL, RUB/TL ve CNH/TL döviz vadeli işlem sözleşmeleri ile Gram/TL altın vadeli işlem sözleşmelerinde uygulanan yüzde 10 oranındaki alt fiyat limitinin bir günlük yüzde 80’e çıkarıldığını , Borsa İstanbul AŞ.’nin Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) gün içi fiyat limiti değişikliği duyurusunun, Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda (KAP) 21.12.2021 tarihinde yayımlandığını , döviz kurunda yaşanan belirtilen dalgalanmadan dolayı davalının da 21.12.2021 tarihinde VİOP seans açılışıyla birlikte teminatının tamamını kaybettiğini ve Takasbank’a karşı hesap ekstresinde görünmekte olan eksi bakiyesi kadar borçlandığını , davacı şirketin kurallarına riayetle işlem gerçekleştirmekle mükellef olduğu Takasbank VİOP işleyişi gereği, VİOP hesabında oluşan 5.803.596,89-TL eksi bakiyeyi kurum kaynakları ile 22.12.2021 tarihinde İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. (Takasbank)’a ödeyerek kapattığını ve müşteri cari hesabını borçlandırdığını , davalı müşterinin oluşan eksi bakiyesi için, davacı şirketin iyi niyet ilkeleri çerçevesinde faiz yapılandırmaları ve sair ödeme kolaylıkları sunduğunu ancak davacının tüm çözüm arayışlarına rağmen bu tarihe kadar ödenmekten kaçınıldığını , davalıya karşı konu alacağın tahsili talebi ile öncelikle 22.12.2021 tarihinde İzmir 16. İcra Müdürlüğü’nün … E. dosyasından başlatılan ilamsız icra takibi kapsamında ödeme emri gönderildiğini ve davalı borçlunun temerrüde düşürüldüğünü ancak davalı borçlu tarafından ilgili takibe haksız şekilde itiraz edildiğini ve takibin durdurulduğunu ,davacı tarafından dava şartı teşkil eden arabuluculuk faaliyetlerini yürütüp husumetin çözüme kavuşturulması yolu denenmiş olsa da İzmir Arabuluculuk Bürosu’nun … arabuluculuk numaralı süreci de 13.06.2022 tarihli anlaşmama tutanağı ile sonuçlandığını , davalının yukarıda belirtilen tarihte VİOP hesabı teminatının ekside olduğunun tespiti üzerine teminatını tamamlaması gerekirken bu yükümlülüğünü yerine getirmeyerek konu cari hesap borcuna sebebiyet verdiğini , zira Pay Piyasası Yönergesi’nin 45. Maddesine ve Borsa işlem kuralları gereğince davalı müşterinin kendisine bildirilen sürede ve sözleşmesel yükümlülüklerine aykırı olarak teminatını tamamlamaması nedeniyle söz konusu eksi bakiyenin davacı tarafından tamamlanmasının zorunluluk teşkil ettiğini , davalının sözleşmesel ve mevzuatsal yükümlülüklerine aykırı şekilde davacı şirketi borçlandırıcı işlem altına soktuğunu tüm bunlara rağmen söz konusu borcunu bu tarihe kadar haksız şekilde ödemekten kaçındığını ,davalı müşteri ile akdedilmiş olan Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Çerçeve Sözleşmesi hükümleri kapsamında davalının pozisyonları için gerekli teminatı bu kapsamda piyasada yaşanan hareketleri bizzat takip etmek ve hesabın gerekli teminat seviyesinin altına düşmesini engelleme yükümlülüğü bulunduğunu , ilgili Sözleşme’nin 7.3. Maddesinde ”MÜŞTERİ’nin yukarıda belirlenen yükümlülüklerini yerine getirmemesi (teminat tamamlama yükümlülüğü ve /veya herhangi bir nedenle, herhangi bir anda otomatik pozisyon kapatma seviyesine ulaşılması) durumunda Aracı Kurum, başka bir ihbara veya bildirime gerek olmaksızın Borsa Kurallarına göre pozisyonlarının bir kısmını veya tamamını ters işlem ile tasfiye edebilir. Müşteri, ARACI KURUM tarafından pozisyonunun ters işlem ile kapatılması veya ters işlem yapılamaması neticesinde hesabında oluşan tüm borçları ARACI KURUM’a ödemekle yükümlüdür…. Müşteri de yukarıda belirlenen yükümlülüklerini yerine getirmemesi sonucunda pozisyonların piyasa fiyatı ile kapatılacağı bu nedenle teminatının tamamının sıfırlanabileceği hatta eksiye dönebileceği, bu nedenle Aracı Kurumun herhangi bir sorumluluğunun doğmayacağını kabul, beyan ve taahhüt etmektedir.” hükmünün, 7.3.2. Maddesinin 2. Fıkrasın da “Bununla birlikte Müşteri 7.3.1. Ve/veya 7.3.2. Maddelerinde belirtilen çağrı kendisine iletildikten sonra bekleme süresinde ve/veya herhangi bir durumda ve anda piyasada volatile ve ani fiyat hareketleri oluşması durumunda ayrıca başka bir ihbara gerek kalmaksızın tüm pozisyonların piyasa değerinden, özen borcu çerçevesinden zararına da olsa derhal ve resen kapatılabileceğini, bu işlem/işlemler sonucunda doğabilecek tüm zararlardan kendisinin sorumlu olacağını ve pozisyonlarının kapatılması sonucunda hesabında oluşabilecek eksi bakiyeyi sözleşme hükümlerine uygun şekilde kurum’a derhal, nakden ve def’aten ödeyeceğini kabul ve beyan eder.” hükmü bulunduğunu , davacı şirkete karşı aynı tarihte benzeri sebeple borçlanan farklı bir borçlunun alacağını temin etmek maksadıyla yapılan ihtiyati haciz başvurusunun kabulüne karşı yapılan İstinaf başvurusu neticesinde İstanbul BAM 43. Hukuk Dairesi tarafından tesis edilmiş olan ve delil listemizde ibraz edilmekte olan karar gerekçesinde ,”Taraflar arasındaki ‘Türev Arçaların Alım Satımına Aracılık Çerçeve Sözleşmesi’ ve bankacılık hizmet sözleşmesindeki ‘Sermaye Piyasası Araçları Alım-Satımına’ ilişkin hükümler kapsamında, borçlunun sermaye piyasası işlemleri nedeniyle eksiye düşen hesabında teminat tamamlama yükümlülüğünü yerine getirmemesi nedeniyle alacaklı aracı kurum tarafından bu yükümlülük yerine getirilerek cari hesaba yansıtıldığı, bu haliyle alacağın varlığı ve miktarı konusunda dosya kapsamı itibariyle yaklaşık ispat olgusunun gerçekleştiğinden ilk derece mahkemesinin kararı ve gerekçesinde usul ve yasaya aykırılık görülmemiştir.” şeklinde belirtildiğini , davalının da söz konusu cari hesap borcunu haksız şekilde davacıya ödemekten kaçındığını , davalının bu nedenle eksi tutar kadar davacıya borçlanmış olup, ilgili çerçeve sözleşmenin 7.4. Maddesi uyarınca temerrüde düştüğünü , davalı borçlunun, itirazında haksız olup kötü niyetli olduğunu ,aynı zamanda davaya konu alacak likit nitelikte- gerçek tutarı belli ve sabit veya borçlu tarafından belirlenebilmesi için alacağın tüm unsurlarının bilinmesi ya da bilinebilecek durumda olup, borçlunun İKK 67/2. Maddesi gereğince icra-inkar tazminatı ile de sorumlu tutulması gerektiğini , davada görevli mahkemenin Asliye Ticaret Mahkemeleri olduğunu , davacı ile davalı arasındaki ilişkide davalının yatırımcı sıfatını haiz olduğunu , taraflar arasındaki ilişkinin mutlak ticari dava olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirtmiş , davanın kabulü ile şimdilik, borçlunun İzmir 16. İcra Müdürlüğü’nün … E. Numaralı dosyasına yapmış olduğu İtirazının iptali ile takibin devamına,%20’den az olmamak kaydıyla icra-inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili Mahkememize verdiği 07.09.2022 tarihli cevap dilekçesinde ; davalının davacı şirketin … numaralı VİOP (Vadeli İşlem Sözleşmeleri ve Opsiyon Sözleşmeleri) hesabı müşterisi olup, davacı şirket ile akdedilmiş olan ”Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Çerçeve Sözleşmesi” kapsamında davalı şirket aracılığı ile VİOP işlemleri gerçekleştirdiğini ,VİOP ‘ un, Borsa İstanbul bünyesinde işlem gören vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin alım satımının gerçekleştiği Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nın kısa adı olduğu ,6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 37, 38, 39, 45 ve 128 inci maddelerine dayanılarak çıkarılmış “Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ” ile aracı kurumların yatırım hizmet ve faaliyetlerine ilişkin hususlar düzenlediğini ,kaldıraçlı alım satım işlemlerinde (Foreks) uygulanan azami kaldıraç oranı ile kaldıraçlı alım satım işlemi gerçekleştirmek için yatırılması gereken başlangıç teminat tutarına ilişkin değişikliklerin yer aldığı III-37.1.b sayılı “Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” 10.02.2017 tarih ve 29975 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiğini , yapılan değişiklik ile kaldıraçlı alım satım işlemlerine ilişkin azami kaldıraç oranı 100:1’den 10:1’e düşürüldüğünü ve ayrıca işlemlere başlayabilmek için asgari 50.000,00 TL veya muadili döviz tutarında başlangıç teminatı yatırılması zorunluluğu getirildiğini , bu suretle bireysel yatırımcıların yüksek kaldıraca dayalı risk almalarının ve düşük tutarlı tasarruflar için yüksek kaldıracın yol açacağı muhtemel mağduriyetlerin önlenmesinin hedeflendiğini , 20 Aralık 2021 tarihinde piyasa kapandığında Dolar/TL spot kurunun 18.09 TL olduğunu , davalının hesabının + bakiyede olduğunu , 21 Aralık 2021 günü ise, dünya tarihinde rastlanmamış bir insider trading ile ekonomi bilimi ile bağdaşmayacak şekilde, yasalar, yönetmelikler, Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ hiçe sayılarak, piyasa açıldıktan sonra (yani oyun başladıktan sonra) +-10 olan üst/alt fiyat limitinin, sadece ve sadece o gün için, -%80’e çıkarıldığını , bu durumun, hukuka açıkça aykırı olup, kabul edilebilir ya da savunulabilir bir yanı bulunmadığını , Borsa İstanbul A.Ş. tarafından alt fiyat değişikliğinin KAP’e (Kamuyu Aydınlatma Platformu) saat 09:46:30’da bildirildiği ve yayımlandığını , davacının, dava dilekçesinde bu hususlara nedense değinemediğini , alt fiyat değişikliğinin saat 09:46:30’da yayımlanmasına rağmen, davacı şirketin o kararı dahi beklemeden, davalının onayını-talimatını almadan , saat 09:46:30’dan önce, üst/alt fiyat limiti +-%10 olmasına rağmen, görevini kötüye kullanarak, davalının dövizlerini %80 düşüğüne sattığını , Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) işlem gören tüm türevler yerine; USD/TL, EUR/TL, RUB/TL ve CNH/TL döviz vadeli işlem sözleşmeleri ile Gram/TL altın vadeli işlem sözleşmelerinde uygulanan yüzde 10 oranındaki alt fiyat limitinin bir günlük yüzde 80’e çıkarılmasının , cımbızla 5 adet türevin seçildiğini ve hukuka açıkça aykırı şekilde davalının haklarının ihlal edildiğini ispatlamaya yettiğini , davacı tarafça, teminatın tamamlanması için yasal sürelere de riayet edilmediğini , davanın haksız ve mesnetsiz olup; +-yüzde%10 olan üst/alt fiyat limitine rağmen, saat 09:46:30’dan önce yani KAP duyurusundan önce alt fiyatın davacı tarafça %80 olarak uygulanması suretiyle davalının varlıklarının eritilerek bir de 5.8 milyon borçlu çıkarılmasının, hukuka açıkça aykırı olduğunu belirtmiş , davanın reddine, %20’den az olmamak kaydıyla kötü niyet tazminatının davacıdan alınarak davalıya verilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Her ne kadar davacı tarafça, davalının davacı şirketin … numaralı VİOP (Vadeli İşlem Sözleşmeleri ve Opsiyon Sözleşmeleri) hesabı müşterisi olup davacı şirket ile akdedilmiş olan ”Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Çerçeve Sözleşmesi” kapsamında davacı şirket aracılığı ile VİOP işlemleri gerçekleştirdiği , davalının VİOP hesabında oluşan eksi bakiyenin davacı tarafından kapatıldığı , oluşan eksi bakiyenin tahsilinin gerektiğinden bahisle davalı hakkında İzmir 16. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası ile takip başlatılmış ve davalının itirazı üzerine duran takibin devamına karar verilmesine yönelik olarak davalı hakkında Mahkememize dava açılmış ise de; dava konusu edilen uyuşmazlığın VİOP işleminden ve dolayısıyla da 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunundan kaynaklandığı, Hakimler ve Savcılar Kurulu Başkanlığı’nın 25/11/2021 tarih ve 1232 Karar nolu kararında “06.12.2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ‘ ndan …” kaynaklanan ve asliye ticaret mahkemesinin görev alanına giren ticari davalara ve ticari nitelikteki çekişmesiz yargı kapsamında gelecek işlere altı veya daha fazla asliye ticaret mahkemesi bulunan yerlerde 6 numaralı asliye ticaret mahkemelerinin bakmasına karar verildiği, uyuşmazlığın niteliği gereği davaya bakma görevinin Finans İhtisas Mahkemesine ait olduğu , görev hususunun kamu düzeni ile ilgili dava şartı niteliğinde olup, yargılamanın her safhasında ve resen nazara alınmasının ve 6100 sayılı HMK’nın 114/1-c ve 115/2. maddeleri uyarınca mahkemenin görevine ilişkin dava şartı noksanlığı bulunduğu gerekçesiyle, davanın usulden reddine karar verilmesinin gerektiği incelenen tüm dosya kapsamı ile anlaşılmış Mahkememizin görevsizliğine dosyanın görevli İzmir 6. Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın dava şartı yokluğu nedeni ile usulden REDDİNE,
Mahkememizin GÖREVSİZLİĞİNE,
2-Taraflardan birinin HMK’ nın 20. maddesi uyarınca iki hafta içerisinde başvurarak talepte bulunması halinde dosyanın görevli İzmir 6.Asliye Ticaret Mahkemesi’ne gönderilmesine,
3-Davalı vekilinin ihtiyati hacze itirazının görevli Mahkemece değerlendirilmesine,
4-Harç ve yargılama giderlerinin 6100 Sayılı Kanunun 331. maddesinin 2. fıkrasının 1. cümlesi uyarınca, görevli mahkemece değerlendirilmesine,
5-Taraflardan birinin 2 hafta içerisinde gönderme talebinde bulunmaması halinde Mahkememizce resen davanın açılmamış sayılmasına karar verilerek aynı karar ile harç ve yargılama giderlerinin hüküm altına alınmasına,
Dair tebliğden itibaren 2 haftalık süre içinde İstinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda karar verildi. 15/12/2022

Başkan …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Katip …
e-imzalıdır