Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/796 Esas
KARAR NO : 2023/141

DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 03/11/2021
KARAR TARİHİ : 28/02/2023

Mahkememizde görülmekte olan alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekilinin mahkememize vermiş olduğu dava dilekçesini özetle ; karşı tarafın ortak murisleri …’a ait taşınmazda müvekkili şirketin 2003 yılından bu yana kiracı olduğu, müvekkili şirketin başka bir amaçla …’a Akbank Çamdibi Şubesi’ndeki … nolu hesabındaki … seri nolu 120.000,00 TL bedelli çek düzenleyip verdiği, …’ın bu çeki 04.07.2005 tarihinde bankaya ibraz ettiği ve tahsil ettiği, daha sonra bu çekin veriliş sebebinin ortadan kalktığı, ancak çek bedelinin iade edilmediği, …’ın o tarihlerdeki borca batıklığı sebebiyle iade sağlanamayacağı için 120.000,00 TL bedelin ileriye yönelik kira paralarına sayılması yönünde anlaşma sağlandığı, davalı tarafça sözünde durulmadığı ve … tarafından tahsil edilen çek bedelinin iadesinin …’ın ekonomik durumu ve borca batıklığı sebebiyle sağlanamamsı nedeniyle mahsup edilmesini kararlaştıran aylık kira bedelleri de müvekkilinden takip ve davalarla istendiği, yine mahsup edilmesi kararlaştırılan kiraları kötüniyetle alabilmek için tahliye ve kira bedeli tespitine dair müvekkili aleyhinde davalar açıldığı, İzmir 10.Sulh Hukuk Mahkemesi’nin …. Esas sayılı dava dosyasıyla davalı şirketin taşınmazın iktisap edildiğinden bahisle tahliye davası açıldığı, İzmir 7.Sulh Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dava dosyasıyla davalı şirket tarafından taşınmazın iktisap edildiğinden bahisle kira tespiti davası açıldığı, İzmir 3. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dava dosyasıyla muris … tarafından 01.03.2014-30.06.2015 dönemi için kira parası talebiyle İzmir 25.İcra Müdürlüğü’nün ……. Esas sayılı dosyasıyla takip başlatıldığı ve taraflarınca 120.000,00 TL çek bedelinin kira akdindeki peşin ödeme indirimi de gözetilerek ileriye yönelik kira paralarına mahsubu sebebiyle kira borcunun bulunmadığı ve sair ayrıntılı itirazları nedeniyle durduğu, İzmir 5. Sulh Hukuk Mahkemesi’nni….. Esas sayılı dosyasıyla da davalı şirket tarafından 01.02.2016-01.07.2020 dönemi için kira parası talebiyle İzmir 26.İcra Müdürlüğü’nün… Esas sayılı dosyasıyla takip başlatıldığından bahisle Akbank Çamdibi Şubesi’ne ait …….seri nolu 120.000,00 TL bedelli çekin bankaya ibrazı ile ödenmesinden sonra konusuz kalması nedeniyle ödeme tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte davalılardan istirdadına karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalılar vekili sunmuş olduğu cevap dilekçesiyle; Dava konusu 120.000,00-TL bedelli çekin 04.07.2005 tarihinde tahsil edildiği, buna dair taleplerin zamanaşımına uğradığı, davacı tarafın 2005 tarihinde ödenen bir çek için 16 yıl sonra 2021 yılında dava açtığı, davanın evvelemirde zaman aşımı nedeniyle reddini talep ettiklerini, kaldı ki dava konusu çekle ilgili olarak 06.10.2011 tarihli ibra protokolü mevcut olduğu, davacının taleplerinin haksız ve hukuksuz olduğu, davacının dava konusu çeke ilişkin istirdat talebinde bulunduğu, dava konusu çekin kayıp veya çalıntı olmadığı, ödemenin icra tehdidi altında da yapılmadığı, esasen istirdata konu edilemeyeceği, davacının talebi alacak iddiası ise o da belirtildiği üzere zaman aşımına uğradığı, kaldı ki istirdat davasının da 1 yıllık hak düşürücü süreye tabi olduğu, yine davacı tarafın, 120.000,00-TL bedelli çekle ilgili olarak takas mahsup talebinde bulunduğu, bu taleplerinin yersiz olduğu zira takastan bahsedebilmek için her şeyden önce iki tarafında karşılıklı olarak birbirlerinden alacaklı olmaları gerektiği, takas edilecek alacaklar aynı nitelikte, aynı türden olmasının gerektiği, henüz doğmamış veya takas anında sona ermiş alacakların takas edilemeyeceği, davacının müvekkillerinden hiçbir nam ve ad altında herhangi bir alacağı bulunmadığı, davacının dava konusu çekin kira ödemelerine karşılık verildiğini iddia ettiği, öyleyse kira alacağından doğan her türlü davaya bakmak Sulh Hukuk Mahkemesinin görevli olduğu, bu nedenle dava görevsiz mahkemede ikame edilmiş olup davaya bakmaya görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesi olduğundan bahisle açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

Davanın; davaya konu çekin ödenmesinden sonra konusuz kaldığı iddiası ile ödeme tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte iadesinin gerektiğinin tespiti ve … mirasçıları olan davalılardan istirdadı ve yine dava dilekçesinin konu bölümünün 2 ve 3 nolu fıkralarında belirtildiği üzere kira borçlarından takas-mahsup istemine ilişkindir.
Davacı tarafça dosyaya sunulan tüm dilekçelerin incelenmesi neticesinde davaya konu 120.000,00 TL’lik çekin davacı şirket tarafından davalıların murisi olan …’a düzenlenerek verildiği ve davalıların murisi olan … tarafından 04.07.2005 tarihinde bankaya ibraz edilmesi nedeniyle ödenmesinden sonra iş bu çekin bedelsiz kaldığı ve bu nedenle istirdadının gerektiği, ancak davalıların murisi …’ın o tarihte ödeme güçlüğü içinde bulunması nedeniyle davacı şirket ve … arasında çekin bedelsiz kalmasından sonra yapılan anlaşma gereğince iadesi gereken 120.000,00 TL’lik çek bedelinin taraflar arasındaki kira sözleşmesi gereğince ileriye yönelik kira parasından sayılması yönünde mutabakata varıldığı, ancak iş bu mutabakata rağmen taraflar arasındaki kira sözleşmesi gereği kira bedellerinin davacı şirket hakkında başlatılan icra takipleri ve davalarla ayrıca talep edildiği belirtilerek davaya konu çekten dolayı davacının davalılara borçlu olmadığının tespiti ve iş bu çek bedelinin kira bedellerine mahsup edilmesi yönünde takas-mahsup talebinde bulunulmuştur.
Davalı tarafça dosyaya sunulan tüm dilekçelerin incelenmesi neticesinde, kira alacağından doğan her türlü davalara bakmakla görevli mahkemeler Sulh Hukuk Mahkemeleri olduğundan iş bu davada görevli mahkemelerin Sulh Hukuk Mahkemesi olduğu, ayrıca davacının 01.07.2003 tarihli kira sözleşmesine istinaden o tarihte davalıların murisi olan … adına ait iş yerinde kiracı olarak bulunduğu ve bu yerinde 23.07.2015 tarihinde davalı şirkete devredildiği, içerisinde kiracı olarak bulunduğu taşınmazın icra yoluyla satılacağını duyan davacı şirketin iş bu taşınmazı satın almak istediği, bu nedenle satış şartlarını düzenleyen 30.06.2005 tarihli sözleşmenin imzalandığı, iş bu sözleşmenin 1/a maddesine göre 143.000,00 TL’nin kiracılar tarafından taşınmaz malikine nakden ödeneceğinin kararlaştırıldığı, 2.maddesinde ise kiracıların yani davacının her koşulda ihaleye katılmak zorunda olduğu, katılmaz ise ödenen 143.000,00 TL’nin taşınmaz malikinin geliri olarak kaydedileceği ve sözleşme içeriğinde bu işin karşılığı olarak dava dışı … Demir Ltd. Şti tarafından verilen ve sözleşmenin 4.maddesinde belirtilen ipoteğin karşılıksız kalacağı ve kayıtsız şartsız feshedileceğinin belirtildiği, davacı kiracı tarafından iş bu 143.000,00 TL’nin 23.000,00 TL’sinin elden nakit, 120.000,00 TL’si için ise davalıların murisi …’a dava konusu çekin 30.06.2005 tarihli sözleşmenin hemen akabinde verildiği, daha sonrasında İzmir 1.İcra Dairesi’nin … Esas sayılı icra dosyasının dava dışı … Demir Ltd. Şti.’ye temlik edilmesinden sonra bu kez taraflar arasında 06.10.2011 tarihli protokolün imzalandığı ve iş bu protokol içeriğinde 143.000,00 TL’ye karşılık verilen Foça’daki taşınmaz ipoteğinin en geç 21 gün içinde terkin edileceği, gecikilen her gün için davacının 1.000 TL cezai şart ödeyeceğinin belirtildiği, bu protokolün 2.maddesinde ise 30.06.2005 tarihli sözleşme taraflarının bu sözleşmeden dolayı birbirlerine hiçbir şekilde borç ve alacağı kalmamış olup, bu konuda tarafların birbirini gayri kabili rücu ibra ettiğini belirttikleri, buna göre iş bu protokolün 2.maddesi ile 30.06.2005 tarihli sözleşmeye istinaden davacı tarafın 120.000,00 TL’lik kısmını dava konusu çekle ödediği 143.000,00 TL için ibra sözleşmesi yapılmış olup, davacının istirdat ve takas mahsup taleplerinin de söz konusu ibra nedeniyle esasen hükümsüz kaldığından davanın esastan reddinin gerektiği gibi ayrıca iş bu dava zamanaşımı süresi geçirildikten sonra açılmış olması nedeniyle davanın zamanaşımı nedeniyle reddinin gerektiği belirtilmiştir.
HMK.nun 4.maddesi gereğince kira sözleşmesinden kaynaklanan tüm uyuşmazlıklara bakmakla görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesidir.
Mahkememizce yapılan yargılama, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamı belgelerin birlikte değerlendirilmesi neticesinde, davacı tarafça davaya konu 120.000,00 TL’lik çekin davacı şirket tarafından düzenlenerek davacıların murisine verildiği ve bankaya ibrazla ödendiği, ardından davaya konu çekin bedelsiz kaldığı ve bu nedenle iadesinin gerektiği, bedelsiz kaldığından iadesinin gerektiği taraflarca kabul edilen dava konusu iş bu 120.000,00 TL’lik çek bedelinin taraflar arasındaki kira sözleşmesi nedeniyle davacının ileriye yönelik kira bedellerini sayılması konusunda davacı şirket ve davalıların murisi arasında anlaşma sağlandığı, ancak davalı tarafça bu anlaşmaya aykırı davranıldığı ve 120.000,00 TL’lik çek bedeli kira bedellerine sayılarak mahsup edilmeksizin davacı hakkında icra takibi ve davalar açılarak kira bedellerinin ayrıca tahsil edilmeye çalışıldığı iddiası ile davaya konu çekten dolayı davacının davalılara borçlu olmadığının tespiti ve çek bedelinin istirdadı ve davacı tarafın kira borcuna mahsup edilmesi yönünde takas ve mahsup talebinde bulunulmuştur. Mahkememizce yapılan yargılama sırasında davalı vekili tarafından dosyaya sunulan ve taraf delilileri arasında bulunan İzmir 6. Sulh Hukuk Mahkemesinin ……. Esas sayılı dosyasına davalı durumunda bulunan … İnşaat … Ltd. Şti tarafından sunulan 07.04.2015 tarihli cevap dilekçesinde de iş bu çekin taraflar arasındaki sözlü anlaşma gereğince kira borcuna karşılık olarak verilmiş olduğu belirtilmiş olup, yine dosyaya davacı vekili tarafından sunulan 18.04.2022 tarihli dilekçede de davalıların murisi … ile davacı arasında bedelsiz kaldığından ve iadesi gerektiğinden davaya konu çekin ileriye yönelik kira paralarına sayılması yönünde anlaşma yapıldığı, ancak davalıların murisi …’ın bu anlaşmaya aykırı davrandığı iddia edilmiş olduğundan ; davacı tarafın iş bu davada ileri sürmüş olduğu davacı ve davalıların murisi … arasında dava konusu çekin bedelsiz olup iadesi gerektiğinin ve bu nedenle de davacının ileriye yönelik kira borçlarına sayılması yönünde anlaşma yapılmış olmasına rağmen davalı şahısların murisi …’ın bu anlaşmaya aykırı davrandığı, çek bedelini mahsup etmeksizin kira bedellerini arıca tahsil etmeye çalıştığı yönündeki iddiaları kapsamında davalıların murisi ve davacı şirket arasında dava konusu çekin taraflar arasındaki kira sözleşmesine istinaden davacının ileriye yönelik kira bedellerinine sayılması yönünde bir sözleşme bulunup bulunmadığı, bu kapsamda davaya konu çek bedelinin davalının mevcut ise kira borçlarından takas ve mahsup edilip edilmeyeceği yönündeki kira ilişkisine dayalı davacı iddialarının görevli mahkeme olan Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle mahkememiz iş bu davada görevli değildir. Bu kapsamda HMK 4.maddesi gereğince görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesidir. Ayrıca HMK.nun 114.maddesi gereğince mahkemenin görevli bulunması dava şartı olup, HMK.nun 115.maddesi gereğince de davanın her aşamasında re’sen gözetilebileceğinden iş bu davada mahkememizin görevli olmaması nedeniyle davanın usulden reddine, HMK 20.maddesi gereğince, iş bu karar süresi içinde kanun yoluna başvurulmayarak kesinleşir ise kararın kesinleştiği tarihten; kanun yoluna başvurulur ise bu başvurunun reddi kararının tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde talepte bulunulması halinde dosyanın İzmir Nöbetçi Sulh Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verme gereği doğmuştur.
HÜKÜM/ Yukarıda anlatılan gerekçelerle;
İş bu davada mahkememizin görevli olmaması nedeniyle davanın usulden reddine,
Görevli Mahkemenin Sulh Hukuk Mahkemesi olduğuna,
HMK 20.maddesi gereğince, iş bu karar süresi içinde kanun yoluna başvurulmayarak kesinleşir ise kararın kesinleştiği tarihten; kanun yoluna başvurulur ise bu başvurunun reddi kararının tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde talepte bulunulması halinde dosyanın İzmir Nöbetçi Sulh Hukuk Mahkemesine gönderilmesine,
Harç ve yargılama giderlerinin görevli mahkemece nazara alınmasına,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İzmir Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda karar verildi. 28/02/2023

Katip …
e-imza

Hakim …
e-imza