Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/506
KARAR NO : 2022/425

TALEP : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
TALEP TARİHİ : 26/07/2021
KARAR TARİHİ : 11/05/2022

Talep eden tarafından açılan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali) çekişmesiz yargı işinin mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda, tüm dosya incelendi.
İDDİA VE TALEP:
Talep eden vekili talep dilekçesinde özetle; müvekkilinin lehtar ve hamili olduğu 4 adet çekin zayi olduğunu, çeklerin üçüncü şahıslar eline geçmesi halinde tahsil ve talep edenin zarara uğrama ihtimalinin bulunduğunu belirterek zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
TALEP:
Talep, 6102 sayılı TTK’nın 818/1(s). maddesi delaletiyle, aynı Kanunun 757. vd. maddelerine dayalı zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir.
DELİLLER:
-Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nin 09/08/2021, 17/08/2021 ve 25/08/2021 tarihli
ilanlarına ilişkin gazete suretleri.
– … Bankası … … Şubesinin 25/08/2021 tarihli cevabı
yazısı ve eki,
-… Bankası … … Şubesinin 25/08/2021 tarihli cevabı
yazısı ve eki,
– … Bankası … Genel Müdürlüğünün 27/08/2021, 27/01/2022,
09/02/2022, tarihli cevabı yazısı ve eki,
-… Bankası A.Ş Genel Müdürlüğünün 11/09/2021, 18/11/2021, 03/02/2022
tarihli yazısı ve eki,
-… Bankası A.Ş. … şubesinin 09/02/2022 tarihli cevabı yazısı ve eki,
-… Bankası A.Ş Genel Müdürlüğünün 23/02/2022 tarihli yazısı ve eki,
-… Bank A.Ş’nin 02/03/2022 tarihli cevabı yazısı ve eki,
-İstanbul 36 İcra Müdürlüğünün …/… esas sayılı icra dosyası sureti,
-İstanbul 4 ATM’nin …/… esas sayılı dava dosyası sureti,
-İstanbul 30 İcra Müdürlüğünün …/… esas sayılı icra dosyası sureti.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Talep, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkin olup, HMK’nın 382/2(e)-6. hükmü gereğince çekişmesiz yargı işidir.
6102 sayılı TTK’nın 818. maddesi delaleti ile çekler bakımından iptal davaları açısından uygulanması gerekli TTK’nın 757 ve devamı maddelerinde iptal davası açma hakkı lehtar ve hamile tanınmış bir hak olup, TTK’nın 759/2. maddesi uyarınca, iptal isteminde bulunan kişi çek elinde iken zayi olduğuna dair inandırıcı bir şekilde gösteren delilleri mahkemeye sağlamak, senedin bir suretini ibraz etmek yahut da senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür.
TTK’nın 763. maddesinde de “mahkemece dilekçe sahibinin poliçe elindeki ziyaa uğradığına dair verdiği açıklamaları inandırıcı bulduğu taktirde verilecek ilanla poliçeyi eline geçirene belirli bir süre içerisinde poliçeyi getirmeyi davet eder, aksi halde poliçenin iptaline karar verileceğini ihtar eder.” hükmü düzenlenmiştir.
Zayi nedeniyle çek iptali davası açılabilmesi için öncelikle TTK’nın 780 ve 781. maddeleri uyarınca yasal unsurlara haiz bir çekin bulunması esastır. Bu unsurlara haiz olmayan bir belgenin kambiyo senedi vasfı taşımaması nedeniyle TTK hükümleri uyarınca zayi nedeniyle iptali istenilemez.
Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’ne müzekkere yazılarak 6102 Sayılı TTK’nın 760. maddesi uyarınca çek üzerinde hak iddia edenlerin veya bu çeki elinde bulunduranların mahkememize müracaat etmeleri hususununu 3 kez ilan edilmesi istenilmiş, 09/08/2021, 17/08/2021 ve 25/08/2021 tarihlerinde usulüne uygun yapılan gazete ilanlarına rağmen TTK’nın 761. maddesine göre üç aylık yasal süre içerisinde talep konusu çeki elinde bulunduran kişilerin mahkememize iptali istenen çekle ilgili herhangi bir müracaatta bulunmadığı anlaşılmıştır.
Yukarıda yapılan açıklamalar ve dosya kapsamındaki deliller bir arada değerlendirildiğinde; zayi nedeniyle iptal isteminde amaç, keşidecinin mükerrer ödeme yapmasını önlemek ve kaybedilen kambiyo senedi yerine mahkemece verilecek iptal kararını keşideciye/muhataba ibraz etmek olup çek iptali talebi sonucunda verilen karar keşideci borçluya ibraz ile borçludan çek bedelinin tahsili imkanı sağlamaktadır. Zayi nedeniyle çek iptali talebinde bulunma hakkı hamile aittir.
Talep edenin keşidecilerden bizzat aldığı ve lehtar olduğu 4 ayrı çekin zayi olduğundan bahisle iş bu talepte bulunduğu, somut olayda talebe konu çeklerin içeriği hakkında bilgi sunulmasına göre talep edenin hamil olduğu ve iş bu talepte bulunmasında hukuki yararının bulunduğunun kabulü gerektiği, talebe konu çeklere ilişkin olarak mahkememizce yasal ilanların yapıldığı, yasal süresi içerisinde iptali istenen çekler hakkında mahkememize müracaat eden olmadığı, ancak çeklerin ileri tarihli düzenlemiş olması nedeniyle mahkememizce çeklerin yasal ibraz sürelerinin beklenildiği anlaşılmıştır.
Talebe konu … Bankası A.Ş, … şubesine ait, keşidecisi … Tuh. Bey. Eş. Teks. İnş. San. Ve Tic. Ltd Şti, lehtarı …, 31/12/2021 keşide tarihli, keşide yeri …, 10.500,00 TL bedelli, … seri numaralı çeke ilişkin yapılan araştırmada söz konusu çekin 31/12/2021 tarihinde muhatap bankaya takas aracılığı ile ibraz edildiği, mahkememizin ödeme yasağı kararı nedeniyle ilgilisine ödeme yapılmadığı, çeki ibraz edenin … A.Ş olduğu anlaşılmış ve bu kapsamda talepte bulunan vekiline 25/03/2022 tarihli celsede çeki elinde bulunduran … A.Ş ye karşı çek istirdat davası açmak üzere kesin süre verildiği, kesin sürenin sonuçlarının ihtar edildiği, talepte bulunan vekilinin yasal süresi içerisinde bu ara karar gereğini yerine getirmediği, bu çeke ilişkin olarak talebin konusuz kaldığı anlaşılmakla bu çek yönünden esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
Talebe konu … Bankası …, … şubesine ait, keşidecisi …, 30/10/2021 keşide tarihli, 7.800,00 TL bedelli, … seri numaralı hamiline yazılı çek ile … Bankası A.Ş, … şubesine ait, keşidecisi …, 30/12/2021 keşide tarihli, 10.000,00 TL bedelli, … seri numaralı hamiline yazılı çekler yönünden ise söz konusu çeklerin yargılama aşamasında talepte bulunan ile dava dışı keşideci ve cirantalar aleyhinde başlatılan İstanbul 36. İcra Müdürlüğünün …/… esas ve İstanbul 30. İcra Müdürlüğünün …/… esas sayılı icra dosyaları kapsamında takibe konu edildiği, bedellerinin talepte bulunandan tahsil edildiği, talepte bulunan tarafından İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin …/… esas sayılı dosyasında 31/03/2022 tarihinde yapılan ödemenin istirdadına ilişkin dava açıldığı, bu çeklere ilişkin zayi talebinin reddi gerektiği anlaşılmakla aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
Talebe konu … Bankası …, … … şubesine ait, keşidecisi …, lehtar ve hamili …, 30/11/2021 keşide tarihli, 5.500,00 TL bedelli, … seri numaralı çeke ilişkin talep bakımından yapılan değerlendirmede ise somut olayda talebe konu çekin içeriği hakkında bilgi sunulmasına göre talep edenin hamil olduğunun kabulü gerektiği, bu sebeple talepte bulunanın iş bu talepte bulunmasında hukuki yararı bulunduğu, söz konusu çekin zorunlu unsurları taşıdığı, çeki elinde bulunduranların mahkememize müracaat etmeleri hususunda gerekli yasal ilanların usulüne uygun olarak yapıldığı, yasal süresi içerisinde iptali istenen çek hakkında mahkememize müracaat eden olmadığı, çekin talep edenin istemi dışında kaybolduğu-zayi olduğu konusunda kanaat oluştuğu, talep yönünden yasal bir engelin bulunmadığı ve diğer yasal şartların oluştuğu anlaşılmakla talep konusu çekin iptaline karar vermek gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
TALEBİN KISMEN KABULÜ İLE KISMEN REDDİNE
1-Talebe konu … Bankası …, … şubesine ait, keşidecisi …, 30/10/2021 keşide tarihli, 7.800,00 TL bedelli, … seri numaralı hamiline yazılı çek ile,
-… Bankası A.Ş, … şubesine ait, keşidecisi …, 30/12/2021 keşide tarihli, 10.000,00 TL bedelli, … seri numaralı hamiline yazılı çeke ilişkin talebin ayrı ayrı REDDİNE,
2-Talebe konu … Bankası A.Ş, … şubesine ait, keşidecisi … Tuh. Bey. Eş. Teks. İnş. San. Ve Tic. Ltd Şti, lehtarı …, 31/12/2021 keşide tarihli, keşide yeri …, 10.500,00 TL bedelli, … seri numaralı çeke ilişkin talep hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
3-Talebe konu … Bankası …, … … şubesine ait, keşidecisi …, lehtar ve hamili …, 30/11/2021 keşide tarihli, 5.500,00 TL bedelli, … seri numaralı çeke ilişkin talebin KABULÜ ile söz konusu çekin zayi nedeniyle İPTALİNE,
4-Alınması gerekli 80,70 TL karar ve ilam harcından talep eden tarafından peşin yatırılan 59,30 TL harcın mahsubu ile bakiye 21,40 TL harcın talep edenden alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
5-Ödeme yasağının kararın kesinleşmesine kadar devamına, karar kesinleştiğinde … Bankası …, … şubesi, … Bankası A.Ş, … şubesine, … Bankası A.Ş, … şubesine, … Bankası …, … … şubesine ayrı ayrı müzekkere yazılarak talep konusu çekler üzerine konulan ödeme yasağına ilişkin ihtiyati tedbir şerhinin kaldırılmasının İSTENİLMESİNE, ihtiyati tedbir nedeniyle yatırılan teminatın 6100 sayılı HMK’nın 392. maddesi gereğince işlem yapılarak talep edene İADESİNE,
6-Mahkememizce bu yargılama nedeniyle yapılan yargılama giderlerinin talebin mahiyeti gereği talep edenin üzerinde BIRAKILMASINA,
7-6100 Sayılı HMK’nın 333. maddesi uyarınca talep eden tarafından yatırılan ve kullanılmayan gider avansının kararın kesinleşmesinden sonra talep edene İADESİNE,
Dair karar, HMK 341vd maddeleri gereğince tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde Mahkememize veya aynı nitelikteki başka yer Mahkemesine verilecek dilekçe ile İzmir Bölge Adliye Mahkemeleri nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere talepte bulunan vekilinin yüzüne karşı, açıkça okunup usulen anlatıldı.11/05/2022

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır