Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/478 Esas
KARAR NO : 2023/157

DAVA : Menfi Tespit, İstirdat
DAVA TARİHİ : 17/04/2018
KARAR TARİHİ: 07/03/2023

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit, İstirdat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili sunmuş olduğu dava dilekçesiyle; davalı …nin müvekkili şirket aleyhinde 22.03.2018 keşide tarihli, lehtarının davalı … … Ltd. Şti olduğu 81.000,00 TL bedelli çeki dayanak göstererek icra takibi başlattığı, ödeme emrinde belirtilen borç ve borcun fer’ilerinin İzmir …İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasına cebri icra tehdidi altında müvekkili tarafından ödendiği, müvekkili şirket ile davalı … … Ltd. Şti arasında emtia alım satımı işi yapıldığı, karşılıklı güvene dayalı olarak müvekkili tarafından çek düzenlenip davalıya verildiği, ancak emtia alım satımı yapılmadığından taraflar arasında bir borçlandırıcı işlemin de gerçekleşmediği, müvekkili şirket tarafından davalılardan … Ltd. Şti.’ye verilen bedelsiz kalmış çekin davalılardan …’a, … ise davalı …ye ciro edilerek tahsilinin sağlanmaya çalışıldığından bahisle müvekkili şirketin davalılara borçlu olmadığının tespiti ile icra takip dosyasına yatırılan tutarın müvekkiline iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP : 1-Davalı …vekili sunmuş olduğu cevap dilekçesiyle; müvekkili şirketin altın vb kıymetli madenleri toptan veya perakende alım satım işi uğraştığı, davalılardan …’ın müvekkili şirketten 24 ayar saf altın aldığı ve buna karşılık olarak 2 adet çeki müvekkili şirkete cirolayarak teslim ettiği, aradan süre geçtikten sonra davaya konu edilen 81.000,00 TL bedelli çekin keşide tarihinin geldiği, bu tarihe kadar önceki tarihli çekin bedelinin henüz ödenmediği, müvekkili şirket yetkililerinin bu durumdan rahatsız olduğunu ve sonraki tarihli çek hakkında karşılıksız işlemi yaptırmaya karar verdiklerini, davaya konu çek üzerine İzmir …. ATM’nin … D.İş sayılı dosyasından verilen ödeme yasağı kararı bulunduğu, bu nedenle müvekkili tarafından icra takibi başlatıldığından bahisle davanın esastan reddine, davacının %20’den az olmamak üzere müvekkiline tazminat ödemesine karar verilmesini talep etmiştir.
2-Mahkememizce yapılan yargılama sırasında diğer davalılara usulüne uygun olarak tebligat yapılmış olmasına rağmen esasa cevap süresi içerisinde cevap dilekçesi sunulmamıştır.
DELİLLER:
1-Mahkememizce yapılan yargılama sırasında İzmir ….İcra Dairesi’nin … Esas sayılı dosyası getirtilmiş olup, incelenmesinden davalı …tarafından davacı … Dış Tic. Pazarlama A.Ş, davalı … ve davalı … Tarım Petrol Gıda Ürünleri … Ltd. Şti hakkında 30.03.2018 tarihinde 81.000,00 TL çek bedeli ve 173,10 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 81.173,10 TL üzerinden kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibinin başlatılmış olduğu görülmüştür.
2-Mahkememizce yapılan yargılama sırasında davalı … …. Ltd. Şti.’ye ait ticari defter ve kayıtlar üzerinde talimat ile bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, mali müşavir bilirkişi … tarafından düzenlenen 15.03.2019 tarihli raporda ; Davalının 2018 yılı ticari defterlerinin usulüne uygun olarak tutulduğu, davacıya, davalı şirket tarafından 10.07.2018 tarihinde … seri ve sıra numaralı 54.000,00 TL bedelli, 20.07.2018 tarihinde … seri ve sıra numaralı 44.820,00 TL bedelli fatura düzenlendiği, düzenlenen faturalara istinaden davalı şirketin davacıdan 98.820,00 TL alacaklı olduğunun tespit edildiği, davalı şirket tarafından davacıya düzenlenen 2 adet fatura ve fatura içeriğindeki emtiaların davacıya teslim edildiğine dair belgelerin incelemeye sunulmadığı, davacı tarafından davalıya verilen ve dava konusu 22.03.2018 tarihli 81.000,00 TL bedelli çekin ise davalı şirket kayıtlarında bulunmadığının tespit edildiği, dava tarihinin 07.04.2018 olduğu, buna istinaden davalı şirketin davacıdan dava tarihi itibariyle borç ve alacağının bulunmadığının tespit edildiği bildirilmiştir.
3-Mahkememizce yapılan yargılama sırasında davacı şirkete ait ticari defter ve kayıtlar incelenmek suretiyle taraflar arasındaki ticari ilişkinin davacı şirkete ait defterlere ne şekilde yansıdığı, davaya konu çekin davacı defterlerinde kayıtlı olup olmadığı, kayıtlı ise ne şekilde kayıtlı olduğu, tarafların birbirleri ile olan borç-alacak ilişkisinin dava tarihi itibari ile ne olduğu konusunda bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiş olup, mali müşavir bilirkişi … tarafından düzenlenen 20.05.2019 tarihli raporda; davacı şirketin incelemeye sunduğu 2018 yılı e-defterlerinin açılış ve kapanış onaylarının yasal süresi içinde usulüne uygun olarak yapıldığı, davacı şirketin davalı … …. Ltd. Şti ile arasında ticari ilişki doğuracak herhangi bir mal veya hizmet alım satımının olmadığı, sadece çek ödemesi veya havale kaydı ile davalı ve davacı şirketin karşılıklı ödeme kayıtlarının bulunduğu, davaya konu çekin davalı şirkete verildiği ve davalı şirketin 81.000,00 TL borçlandırıldığı, bu hesap hareketinin 15.01.2018 tarihinde … nolu yevmiye maddesi ile kayıt altına alındığı, davacı ile davalı … …. Ltd. Şti arasında mal veya hizmet teslimi, alım veya satıma konu olacak fatura kaydı olmadığı, sadece her iki şirketin birbirlerine çek ödemesi ve havale kaydı ile ödeme kayıtlarının olduğu, buna göre dava tarihi itibariyle davacı tarafından davalı … … Ltd. Şti.’ye dava konusu çek dahil 919.400,00 TL çek ve havale şeklinde ödeme yapıldığı, davalı şirketin ise davacı şirkete 531.400,00 TL çek ve havale şeklinde ödeme yaptığının tespit edildiği bildirilmiştir.
4-Mahkememizce yapılan yargılama sırasında İzmir. ATM’nin… Esas sayılı dosyası getirtilmiş olup dosyamız arasına delil olarak eklenmiştir.
5-Yine mahkememizce yapılan yargılama sırasında İzmir .. ATM’nin … D.İş sayılı dosyasının aslı getirtilerek dosyamız arasına delil olarak eklenmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ / KABUL :
Dava ; Davaya konu çekin bedelsiz olduğu iddiası ile davacının davalılara karşı borçlu olmadığının tespiti ile icra takip dosyasına ödenen bedelin davalılardan istirdadı istemine ilişkindir.
Davacı vekili, davacı ile davalılardan … … Ltd. Şti arasındaki alım satıma ilişkin ticari ilişki kapsamında davalı tarafça davacıya teslim edilecek mal bedeli karşılığında davaya konu 22.03.2018 keşide tarihli ve 81.000,00 TL bedelli çekin davalı şirkete teslim edildiği, ancak davalı şirket tarafından iş bu çek karşılığı teslim edilmesi gereken malların davacıya teslim edilmediği gibi çekin de iade edilmediği, aksine davaya konu çekin önce diğer davalı …, ardından da diğer davalı …ye ciro edildiği ve …tarafından İzmir 24.İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasıyla davacı hakkında icra takibi başlatıldığı, çek bedelinin icra tehdidi altında davacı tarafça ödenmek zorunda kalındığından bahisle davaya konu çekten dolayı davacının davalılara borçlu olmadığının tespitine, çek bedelinin ödenmesi halinde davaya istirdat davası olarak devam edilerek icra takip dosyasına yatırılan meblağın davacıya iadesine karar verilmesini talep ettiği görülmüştür.
Mahkememizce yapılan yargılama sırasında davalılardan … ve … Tarım Petrol … Ltd. Şti.’ye usulüne uygun olarak tebligat yapılmış olmasına rağmen her iki davalı tarafından esasa cevap süresi içerisinde davaya karşı cevap dilekçesi sunulmamıştır
Diğer davalı …vekili ise sunmuş olduğu cevap dilekçesiyle, davaya konu çekin ticari ilişki kapsamında diğer davalı …’tan ciro yoluyla teslim alındığı ve davaya konu çekin 29.03.2018 tarihinde bankaya ibraz edildiğinde İzmir …. ATM’nin … D.İş sayılı dosyasındaki ödeme yasağı nedeniyle ödenmediği, bu nedenle davaya konu çekle ilgili olarak İzmir………İcra Dairesi’nin … Esas sayılı dosyasıyla icra takibi başlatıldığı, yasal süresi içerisinde herhangi bir itiraz ileri sürülmediğinden davacı tarafça icra takibinin kesinleştiği ve dosya borcunun da 17.04.2018 tarihinde herhangi bir itirazi kayıt olmaksızın icra veznesine ödendiği ve icra dairesi tarafından da gerekli harçların tahsili sonrasında geriye kalan tutarın davalı tarafa banka kanalıyla ödendiği, dava konusu çekin ciro yoluyla davalıya geçmiş olması nedeniyle davalının iyi niyetli yetkili hamil konumunda bulunduğu gibi dava konusu çekin avans ya da hatır çeki olduğunun davacı tarafça ispatlanmasının gerektiği, çekte bu yönde herhangi bir kaydın bulunmadığından bahisle açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Taraflar arasındaki ihtilafın, davacı tarafça davalılardan … Petrol … Ltd. Şti arasındaki ticari ilişki kapsamında bu davalıya avans çeki olarak verildiği iddia olunan dava konusu çekin bedelsiz kalıp kalmadığı, davacı şirketin davaya konu çekten dolayı davalılara borçlu olmadığına ilişkin menfi tespit ve istirdat isteminin yerinde olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Davaya konu çekin incelenmesinden Anadolubank Karşıyaka Şubesi’ne ait, davacı … Dış Tic. Paz. A.Ş tarafından davalı … … Ltd. Şti lehine keşide edilmiş 22.03.2018 keşide tarihli ve 81.000,00 TL bedelli çek olduğu, iş bu çekin lehtar … Tarım Petrol … Ltd. Şti tarafından sırasıyla diğer davalı …’a ve … tarafından da diğer davalı …ye ciro edildiği ve iş bu çekin 29.03.2018 tarihinde bankaya ibraz edildiği, banka ibraz kaşesinde hesapta çek karşılığının bulunduğu, ancak İzmir …. ATM’nin … D.İş sayılı dosyasından verilen ödemeden men kararına istinaden 81.000,00 TL’lik çekin blokeye alındığı yönünde şerh düşüldüğü ve iş bu çekle ilgili olarak son ciranta olan ve çeki bankaya ibraz eden davalı …tarafından İzmir …..İcra Dairesi’nin … Esas sayılı icra takip dosyasıyla 30.03.2018 tarihinde davacı … Dış Tic. Paz. A.Ş, davalı … Tarım … Ltd. Şti ve davalı … hakkında kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibinin başlatıldığı, davacı … Dış Tic. Paz. A.Ş tarafından takibin kesinleştiği ve davacı vekili tarafından icra takip dosyasına sunulan 17.04.2018 tarihli dilekçeyle icra takip dosyasına konu borcun tamamının ödendiğinden davacı şirket aleyhine konulan banka hacizlerinin kaldırılmasına karar verilmesinin talep edildiği, bu kapsamda icra takip dosyasında 17.04.2018 tarihli reddiyatın düzenlendiği görülmüştür.
Mahkememizce yapılan yargılama sırasında tarafların iddia ve savunmalarının değerlendirilmesi açısından davacı tarafça keşide edilen çekte lehtar konumunda bulunan davalılardan … … Ltd. Şti.’ye ait ticari defter ve kayıtlar üzerinde talimat ile bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, alınan raporda; davalı tarafın incelenen 2018 yılı ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerinin süresinde yapıldığı, bu nedenle 2018 yılı yasal defterlerinin sahibi lehine delil olma özelliğini taşıdığı, ancak kayıtların yasal defterlere yazdırılmadığı, muhasebecinin bilgisayar kayıtlarının incelenmesinden davacının 120.138 nolu hesaptan takip edildiği, takip ve dava tarihinden sonra davalı şirket tarafından davacı adına düzenlenen 10.07.2018 tarih 54.000,00 TL bedelli ve 20.07.2018 tarih 44.820,00 TL bedelli 2 adet faturanın düzenlendiği ve bu faturalara istinaden davalı şirketin davacıdan 98.820,00 TL alacaklı olduğunun tespit edildiği, bu nedenle takip ve dava tarihi itibariyle davalı şirket defterlerine göre davalı şirketin davacıdan borç ve alacağının bulunmadığının tespit edildiği bildirilmiştir.
Yine dava konusu çekin keşide eden davacı şirkete ait ticari defter ve kayıtlar üzerinde bilirkişi incelemesi yapılmış olup, alınan rapora göre; davacı şirketin incelemeye sunduğu 2018 yılı e-defterlerinin açılış ve kapanış onaylarının yasal süresi içinde usulüne uygun olarak yapıldığı, davacı şirketin davalı … …. Ltd. Şti ile arasında ticari ilişki doğuracak herhangi bir mal veya hizmet alım satımının olmadığı, sadece çek ödemesi veya havale kaydı ile davalı ve davacı şirketin karşılıklı ödeme kayıtlarının bulunduğu, davaya konu çekin davalı şirkete verildiği ve davalı şirketin 81.000,00 TL borçlandırıldığı, bu hesap hareketinin 15.01.2018 tarihinde … nolu yevmiye maddesi ile kayıt altına alındığı, davacı ile davalı … …. Ltd. Şti arasında mal veya hizmet teslimi, alım veya satıma konu olacak fatura kaydı olmadığı, sadece her iki şirketin birbirlerine çek ödemesi ve havale kaydı ile ödeme kayıtlarının olduğu, buna göre dava tarihi itibariyle davacı tarafından davalı … … Ltd. Şti.’ye dava konusu çek dahil 919.400,00 TL çek ve havale şeklinde ödeme yapıldığı, davalı şirketin ise davacı şirkete 531.400,00 TL çek ve havale şeklinde ödeme yaptığının tespit edildiği bildirilmiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamı belgelerin birlikte değerlendirilmesi neticesinde her ne kadar davacı tarafça dava konusu çekin davalılardan … … Ltd. Şti.’ye bu şirket ve davacı şirket arasındaki ticari ilişki kapsamındaki mal alım satımı nedeniyle avans çeki olarak verildiği ve buna karşılık davalı tarafça davacıya bu çek karşılığı teslim edilmesi gereken malların teslim edilmediğinden dava konusu çekin bedelsiz kaldığı iddia edilmiş ise de; dava konusu çekin davacı tarafça iddia edildiği şekilde davalı … …. Ltd. Şti tarafından davacıya teslim edilecek mallar karşılığında avans çeki olarak verildiğine dair yazılı bir sözleşmenin dosya kapsamı belgeler arasında yer almadığı gibi davaya konu çek üzerinde de bu yönde bir kaydın bulunmadığı görülmüştür. Ayrıca aralarındaki ticari ilişki iddiası nedeniyle davacı şirket ve davalı … …. Ltd. Şti’ye ait 2018 yılı ticari defter ve kayıtlar incelenmiş olup, davaya konu çekin her iki tarafa ait ticari defterlerde kaydına rastlanmadığı mali müşavir bilirkişiler tarafından bildirilmiştir. Bu kapsamda, sebepten mücerret kıymetli evrak niteliğinde bulunması nedeniyle dava konusu çekin davalı … …. Ltd. Şti tarafından davacıya teslim edilecek mallar karşılığında avans olarak verildiği, buna karşılık davalı … …. Ltd. Şti tarafından malların teslim edilmediği yönündeki davacı iddiasının ispat külfeti kendisinde olan davacı tarafça yazılı delillerle kanıtlanamadığı sonucuna varılmıştır. Davacı delilleri arasında açıkça yemin deliline dayanılmış olması nedeniyle davacı tarafa bu iddiasının ispatı açısından yemin teklif etme hakkı hatırlatılmış ve davacı tarafça sunulan yemin metni doğrultusunda davalılardan … … Ltd. Şti yetkilisi tarafından yemin eda edilmiş olduğundan davacının dava konusu çekin bedelsiz kaldığı yönündeki iddiasını kanıtlayamadığı sonucuna varılmıştır.
Her ne kadar davacı tarafça dava konusu bedelsiz kaldığı iddia olunan çekin davalılardan … …. Ltd. Şti tarafından öncelikli olarak diğer davalı … ve ardından da davalı … …. Ltd. Şti.’ye kötüniyetli olarak ciro edildiği iddia edilmiş ise de, iş bu davada davacının öncelikli olarak dava konusu çekin bedelsiz kaldığını ispatlamasının gerektiği, bedelsiz kaldığının ispatlanmasının ardından davacının kötüniyet iddiasının ayrıca ispatlanmasının gerektiği, ancak davacı tarafça dava konusu çekin bedelsiz kaldığı yönündeki iddianın ispat edilememiş olması karşısında tüm dosya kapsamı belgelere nazaran ispatlanamayan davanın tüm davalılar açısından reddine karar verme gereği doğmuştur.
Her ne kadar davalı …vekilinin tarafından sunulan cevap dilekçesinde davanın reddi halinde davacının %20’den az olmamak üzere tazminata mahkum edilmesini talep etmiş ise de, mahkememizce yapılan yargılama sırasında davacı tarafın talebi üzerine her ne kadar 19.04.2018 tarihinde icra veznesine yatacak paranın dava sonuçlanıncaya kadar teminat karşılığında davalıya ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmiş ise de, iş bu tedbir kararı nedeniyle teminatın yatırılmadığı ve bu nedenle ihtiyati tedbir kararımızın uygulanmadığı görülmekle İİK 72/4.maddesi gereğince koşulları oluşmadığından davalı …vekilinin tazminat isteminin yerinde görülmediğinden reddine karar verme gereği doğmuştur.
HÜKÜM / Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere;
Davanın REDDİNE,
Davalı …vekilinin tazminat isteminin REDDİNE,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince alınması gerekli olan 179,90 TL maktu karar ve ilam harcının başlangıçta ve sonradan tamamlanan 1.683,28 TL peşin harçtan mahsubu ile bakiye 1.503,38 TL nispi karar ve ilam harcının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 15.740,64 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı …ye verilmesine,
Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, davacı vekili ile davalı …vekilinin yüzüne karşı, diğer davalıların yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İzmir Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. 07/03/2023

Katip …
e-imza

Hakim …
e-imza