Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/922 Esas
KARAR NO : 2021/592

MAHKEMEMİZİN 2017/922 ESAS SAYILI ASIL DAVA DOSYASINDA

DAVA : Kooperatif Üyeliğinin Tespiti/Alacak
DAVA TARİHİ : 10/08/2017
KARAR TARİHİ : 25/06/2021

BİRLEŞEN İZMİR … ASLİYE TİCARET MAHKEMESİNİN … ESAS SAYILI DAVA DOSYASINDA

DAVA : Kooperatif Üyeliğinin Tespiti
DAVA TARİHİ : 10/04/2018
KARAR TARİHİ : 25/06/2021

Davacı tarafından davalı aleyhine açılan Kooperatif Üyeliğinin Tesbiti davasının mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda, tüm dosya incelendi.

A-)Mahkememizin 2017/922 esas sayılı asıl dava dosyasında;
İDDİA VE TALEP:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;müvekkilinin davalı kooperatife ait … mevkii, … parsel … nolu mesken ve … parsel … nolu meskene bağlı kooperatif hissesi ile boş olan ortaklıktaki hisseyi 80.000 TL bedelle , Bornova … Noterliğinin 11/08/2016 tarih ve … yevmiye nolu Kooperatif Hisse Devir Sözleşmesi ile iktisap ettiğini, sözleşmeyi kooperatif yönetim kuruluna sunduğunu ve yönetim kurulunca 11/08/2016 tarih ve … sayılı kararı ile davacının üç adet arsa üyeliğinin kabul edildiğini ancak yönetim kurulu kararına rağmen davalı kooperatifçe üyelik kaydının gerçekleştirilmediğini, genel kurula davet edilmediğini, üyelik haklarının kullandırılmadığını, müvekkili tarafından iktisap edilen üyeliği ve bu üyeliğe bağlı meskenlerin üçüncü şahıslara devredileceğinin ifade edildiğini, devredilmesi halinde müvekkilinin zarara uğrayacağını beyanla müvekkili tarafından iktisap edilen üç adet arsa -meskene ilişkin kooperatif üyeliği ile bu üyeliklere bağlı … mevkii , … parsel … nolu mesken ve … parsel … nolu mesken vasıflı taşınmazların tapu kaydına üçüncü kişilere devri ve takdiyat işlenmesinin önlenmesi bakımından ihtiyati tedbir konulmasını ile kararın … ile … Tapu Sicil Müdürlüğü’ne bildirilmesine, …ne ait …, … mevkii, … Parsel … nolu mesken, … Parsel … nolu meskene bağlı hisse ile boş olan ortaklıktaki hissenin müvekkil tarafından iktisap edilmesi nedeniyle 11.08.2016 tarihinden itibaren müvekkilinin bu meskenlere bağlı olarak kooperatifin üç adet arsa-mesken üyesi olduğunun tespiti ile üç adet ortaklık üye kaydının tesciline, aksi halde müvekkil tarafından ödenen 80.000TL’nin 11.08.2016 tarihinden itibaren ticari avans faizi ile birlikte davalı kooperatiften tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP VE SAVUNMA:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili davalı kooperatifte yaşanan bir takım idari sorunlar neticesinde, uzun süredir toplanamayan genel kurul, kooperatif denetçisinin yasal yollara başvurması üzerine 12.11.2016 tarihinde toplanabildiğini ve yeni yönetim kurulu seçilebildiklerini, yeni görev alan yönetim kurulunun sözlü ve yazılı taleplerine rağmen kooperatife ait herhangi bir resmi kayıt, belge ve bilgi eski yönetim kurulu üyeleri ve diğer görevliler tarafından teslim edilmediğini, bunun üzerine Karşıyaka … Noterliği’nin 19.12.2016 tarih ve … yev. No.lu ihtarnamesi keşide olunarak, resmi defter ve kayıtların tesliminin istenildiğini, işbu ihtara rağmen de yeni kooperatif temsilcilerine herhangi bir kooperatife ait kaydın teslim edilmemesi üzerine … Cumhuriyet Savcılığı’nın … Soruşturma no.lu dosyası ile suç duyurusunda bulunulduğunu, kooperatifin önceki yöneticilerinin hukuka ve yasaya aykırı davranışları hakkında önceki denetçi … tarafından da İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … soruşturma numaralı dosyası ile şikayetinin bulunulduğunu, davacı tarafın delil olarak sunduğu iki belgede adları ve imzaları bulunan …, …, … isimli kişilere davanın ihbar ihbar edilip, imzaların kendilerine ait olup olmadığı sorulana dek, ihtiyaten mevcut imzaların taraflarınca kabul edilemediğini beyan ettiklerini, davalı kooperatif genel kurulu tarafından kooperatife ait hisselerin devri konusunda alınmış herhangi bir kararın da bulunmadığını, bu neden ile Bornova … Noterliği’ne ait olduğu belirtilen 11.08.2016 tarih ve … yev. No.lu Kooperatif Hisse Devir Sözleşmesinde devir eden kısmında adları yer alan … ile … isimli şahısların kooperatife ait hisseleri devre ilişkin herhangi bir yasal hakları ve yetkileri de bulunmadığını, kooperatife ait banka hesaplarında ve/veya kasada davacı tarafından ödendiği belirtilen 80.000,00 TL. ye dair herhangi bir iz ya da bilgi bulunmadığı gibi, böylesi bir meblağın da bulunmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
B-)Birleşen İzmir … Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dava dosyasında;
İDDİA VE TALEP:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin İzmir … noterliğinin …/11/2017 tarih ve … yevmiye numaralı kooperatif hisse devir sözleşmesi ile kooperatif üyelerinden …’na ait … Parselde 1 adet üyelik hissesini devir aldığını, kooperatife üyelik için sözlü olarak müracaat ettiğini ancak sonuç alınamadığını, 21/02/2018 tarihli ihtarname ile talepte bulunduklarını, davalının ihtarnameye cevap vermediklerini, kooperatif hisse devir sözleşmesi ile tüm üyelik şartları olduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP VE SAVUNMA:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili davalı kooperatifte yaşanan bir takım idari sorunlar neticesinde, uzun süredir toplanamayan genel kurul, kooperatif denetçisinin yasal yollara başvurması üzerine 12.11.2016 tarihinde toplanabildiğini ve yeni yönetim kurulu seçilebildiklerini, yeni görev alan yönetim kurulunun sözlü ve yazılı taleplerine rağmen kooperatife ait herhangi bir resmi kayıt, belge ve bilgi eski yönetim kurulu üyeleri ve diğer görevliler tarafından teslim edilmediğini, bunun üzerine Karşıyaka … Noterliği’nin 19.12.2016 tarih ve … yev. No.lu ihtarnamesi keşide olunarak, resmi defter ve kayıtların tesliminin istenildiğini, işbu ihtara rağmen de yeni kooperatif temsilcilerine herhangi bir kooperatife ait kaydın teslim edilmemesi üzerine … Cumhuriyet Savcılığı’nın … Soruşturma no.lu dosyası ile suç duyurusunda bulunulduğunu, kooperatifin önceki yöneticilerinin hukuka ve yasaya aykırı davranışları hakkında önceki denetçi … tarafından da İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … soruşturma numaralı dosyası ile şikayetinin bulunulduğunu, davacı tarafın delil olarak sunduğu iki belgede adları ve imzaları bulunan …, …, … isimli kişilere davanın ihbar ihbar edilip, imzaların kendilerine ait olup olmadığı sorulana dek, ihtiyaten mevcut imzaların taraflarınca kabul edilemediğini beyan ettiklerini, davalı kooperatif genel kurulu tarafından kooperatife ait hisselerin devri konusunda alınmış herhangi bir kararın da bulunmadığını, bu neden ile Bornova … Noterliği’ne ait olduğu belirtilen 11.08.2016 tarih ve … yev. No.lu Kooperatif Hisse Devir Sözleşmesinde devir eden kısmında adları yer alan … ile … isimli şahısların kooperatife ait hisseleri devre ilişkin herhangi bir yasal hakları ve yetkileri de bulunmadığını, kooperatife ait banka hesaplarında ve/veya kasada davacı tarafından ödendiği belirtilen 80.000,00 TL. ye dair herhangi bir iz ya da bilgi bulunmadığı gibi, böylesi bir meblağın da bulunmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DAVA:
Asıl dava kooperatif üyeliğinin tespiti aksi halde devir bedelinin iadesine isteğine ilişkindir.
Birleşen dava kooperatif üyeliğinin tespiti isteğine ilişkindir.
DELİLLER:
-Genel kurul toplantı ve müzakere defteri,
-… Tapu Müdürlüğünün 25/08/2017 tarihli yazısı ve eki tapu kaydı
-… Belediyesi Mali Hizmetler Müdürlüğünün 29/04/2019 tarihli yazısı,
-İzmir Ticaret Sicil Müdürlüğünün 29/04/2019 tarihli yazısı,
-… CBS nin … sayılı soruşturma dosyası akibeti,
-Bilirkişi …’in 31/12/2019 tarihli kök raporu ile 09/10/2020 tarihli 1. ek raporu ve 05/04/2021 tarihli 2. ek raporu,
-Bornova … Noterliğinin …/07/2020 ve 01/02/2021 tarihli yazıları ve eki,
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 1. maddesinde kooperatifin tanımı yapılmış ve tüzel kişiliği haiz olmak üzere ortaklarının belirli ekonomik menfaatlerini ve özellikle meslek veya geçimlerine ait ihtiyaçlarını işgücü ve parasal katkılarıyla karşılıklı yardım, dayanışma ve kefalet suretiyle sağlayıp korumak amacıyla gerçek kişilerle kamu tüzel kişileri tarafından kurulan değişir ortaklı ve değişir sermayeli ortaklıklar olarak ifade edilmiştir.
Kooperatiflerde ortaklık sıfatının kazanılması beş hâlde söz konusu olabilir. İlk olarak kooperatifin kuruluşunda kurucu ortaklar, kuruluşun gerçekleşmesiyle ortak sıfatını aslen kazanırlar. Daha sonraki evrede ise giriş talebinin kabulü yoluyla veya payın bir başkası tarafından devir alınmasının yönetim kurulu tarafından kabulüyle ortaklık gerçekleşir. Bir diğer ihtimal olarak ortaklığın taşınmaz mülkiyetine veya bir teşebbüsün işletilmesine bağlandığı durumlarda, taşınmazın veya işletmenin devir alınması hâlinde ortaklık sıfatı kazanılır. Son olarak ise ana sözleşmede hüküm bulunması durumunda miras ile kooperatif paydaşlık hakkı kazanılır.
Kooperatifleri tanımlayan 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 1. maddesinde kooperatiflerin “değişir ortaklı ve değişir sermayeli ortaklıklar” olduğu belirtilmiş olmakla Türk hukukunda “açık kapı ilkesi” benimsenmiştir.
Kooperatifler Kanunu’nun ortaklığa girme koşullarını düzenleyen 8. maddesi;
“Kooperatif ortaklığına girmek için gerçek kişilerin medeni hakları kullanma yeterliliğine sahip olmaları gerekir. Ortak olmak isteyen gerçek ve tüzelkişiler, kooperatif anasözleşmesi hükümlerini bütün hak ve ödevleriyle birlikte kabul ettiklerini belirten bir yazı ile kooperatif yönetim kuruluna başvururlar. Kooperatif, ortaklarına kendi varlığı dışında şahsi bir sorumluluk veya ek ödemeler yüklüyor ise ortak olmak isteği, bu yükümlerin yazılı olarak kabul edilmesi halinde değer taşır.
Yönetim Kurulu; ortaklar ile ortak olmak için müracaat edenlerin anasözleşmede gösterilen ortaklık şartlarını taşıyıp taşımadıklarını araştırmak zorundadır.
Yapı kooperatiflerinde konut, işyeri ve ortak sayısı genel kurulca belirlenir. Yönetim Kurulu, genel kurulca kararlaştırılan sayının üzerinde ortak kaydedemez.” hükmünü içermekte olup, anılan düzenleme uyarınca kooperatife üye olunabilmesi objektif koşullara bağlanmıştır.
Görüleceği üzere kooperatiflerde ortaklık (üyelik) sıfatı, ortak olmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerin giriş bildirimi ile yönetim kuruluna başvurmaları ve yönetim kurulunun ortaklığa kabul kararı ile gerçekleşmektedir.
Bu aşamada yönetim kurulu kararı alınmadan eylemli olarak, diğer bir anlatımla zımnen ortaklığa kabul edilmiş sayılma durumunun da açıklanmasında yarar vardır.
İlke olarak kooperatiflere üyelik kaydının, yetkili organlarının bu hususta verecekleri açık bir kararla olması yanında, böyle bir karar olmasa dahi ortak olmak isteyen kişinin ödemelere davet olunması ve düzenli olarak yaptığı ödemelerin kooperatifçe kabul olunması ya da kişinin genel kurul toplantılarına çağrılması gibi kişiyi ortak olarak kabul eden işlemlerin yapılması suretiyle eylemli şekilde ortaklık sıfatının kazanılabileceği de kabul edilmektedir. Yani ortaklığa kabul açıkça olabileceği gibi örtülü olarak da mümkündür.
Yine açık kapı ilkesi gereği ortak sıfatını kazanan herkesin kooperatiften çıkma hakkı (Kooperatifler Kanunu m.10) olduğu gibi, ana sözleşmede açıkça belirtilmiş olan nedenlerle ortağın ihracına karar verilmesi de mümkündür (Kooperatifler Kanunu m.16).
Diğer taraftan, kooperatiflerde ortaklar arasında hak ve borçlar bakımından eşitlik esastır. Nitekim Kooperatifler Kanunu’nun “hak ve vecibelerde eşitlik” başlıklı 23. maddesinde ” Ortaklar bu kanunun kabul ettiği esaslar dahilinde hak ve vecibelerde eşittirler.” şeklinde emredici bir kural öngörülmüştür. Bu kural uyarınca aynı durumda olan ortaklar arasında ayrım yapılamaz.
Yargısal kararlarda eşitlik ilkesi “mutlak” ve “nispi” olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Mutlak eşitlik, ortaklar arasındaki farklılıkları göz önüne almadan ve değerlendirmeden tanınan eşitliktir; ortakların kooperatife katkıları ne olursa olsun, her ortağa genel kurulda bir oy hakkı tanınmasında olduğu gibi. Nispi eşitlikte ise ortakların çeşitli nedenlerden doğan farklı durumları göz önüne alınarak değerlendirme yapılmakta ve sonuçta eşit olacak biçimde bir ölçüt uygulanmaktadır.
Uyuşmazlıkta sağlıklı bir sonuca ulaşılabilmesi için kooperatif organlarından olan “genel kurul” ile “yönetim kurulu” hakkındaki hükümlere de değinmek gerekmektedir.
Kooperatifler Kanunu’nun 42. maddesi uyarınca genel kurul bütün ortakları temsil eden en yetkili organdır. Genel kurul kooperatifin karar organı olup, belirli koşullarda toplanıp kanun ve anasözleşme uyarınca belirli konularda karar alabilen ortaklar topluluğudur. Kooperatifler Kanunu’nun 45. maddesinde genel kurulun toplantı şekli, zamanı, nisabı, ilgili bakanlığa ve mülki idare amirliğine yazılı bildirim zorunluluğu, genel kurulun sevk ve idaresi hususları düzenlenmiştir.
Genel kurul olağan ve gerektiğinde olağanüstü toplanır. Olağan toplantının her hesap devresi sonundan itibaren altı ay içinde ve en az yılda bir defa yapılması zorunludur. Toplantı nisabı anasözleşmede gösterilir. Ancak yapı kooperatiflerinin genel kurul toplantılarında ortakların en az 1/4’ünün şahsen veya temsilen hazır bulunması zorunludur. Toplantı çağrısına ve ilana gündemin yazılması zorunludur. Kooperatifler Kanunu’nun 46. maddesi uyarınca, kural olarak gündemde olmayan hususlar genel kurulda görüşülemez.
Yine Kooperatifler Kanunu’nun 51. maddesinin birinci fıkrasında “Kanun veya anasözleşmede aykırı hüküm bulunmadıkça genel kurul kararlarında ve seçimlerde oyların yarıdan bir fazlasına itibar olunur.” denilerek, ikinci fıkrasındaki kararlar dışında gerekli toplantı yeter sayısı sağlanarak yapılmakta olan bir genel kurulda oyların yarıdan bir fazlası karar yeter sayısı olarak belirlenmiştir.
Genel kurulda usulüne uygun olarak alınan kararlar bütün ortakları bağlayıcı niteliktedir. Kooperatifler Kanunu’nun 53. maddesinin birinci fıkrası hükmü uyarınca, genel kurul kararlarının kanuna, anasözleşmeye ve iyiniyet esaslarına aykırı olduğu iddiası ile iptali istenebilir.
Yönetim kurulu ise, anasözleşme ve kanun hükümleri içinde kooperatif faaliyetlerini yöneten ve onu temsil eden icra (yürütme) organıdır. Yönetim Kurulu en az üç üyeden kurulur. Bunların ve yedeklerinin kooperatif ortağı olmaları şarttır. Kooperatifi resmî dairelerle, mahkemeler ve üçüncü kişilere karşı yönetim kurulu temsil eder.Yönetim kurulu kooperatifi basiretli bir tacir gibi yürütmekle görevlidir.
A-)MAHKEMEMİZİN 2017/922 ESAS SAYILI ASIL DAVA DOSYASI YÖNÜNDEN;
Yukarıda yapılan açıklamalar ve tüm dosya bir arada değerlendirildiğinde; davacının Bornova .. Noterliğinin 11/08/2016 tarih ve … yevmiye nolu hisse devri sözleşmesi ile davalı kooperatiften boş olan 3 adet hisseyi 80.000,00 TL bedelle iktisap ettiği, üyeliğinin yönetim kurulu tarafından kabul edildiği ancak kooperatife üye kaydının yapılmadığı toplantılara çağrılmadığı ve üyelik haklarının kullanıldırılmadığı iddiası ile 3 adet arsa mesken üyeliği olduğunun tespiti ile tesciline aksi halde 80.000,00 TL devir bedelinin 11/08/2016 tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep ettiği, davalının ise hisse devir sözleşmesi ve yönetim kurulu kararının çelişkili olduğu, genel kurul tarafından hisse devri konusunda alınan herhangi bir karar bulunmadığı, yönetim kurulu üyelerinin hisse devir yetkisinin bulunmadığı, ödendiği iddia olunan devir bedelinin defter ve kayıtlarda yer almadığını savunduğu, taraflar arasında davacının kooperatif üyesi olup olmadığı, üyeliğe hak kazanıp kazanmadığı hususlarında ihtilaf bulunduğu, mahkememizce dosyanın kooperatif bilirkişiye tevdi edildiği, bilirkişiden rapor tanzimi talep edildiği, bilirkişinin kök ve ek raporlarına göre 11/08/2016 tarih … yevmiye nolu hisse devir sözleşmesinin dava dışı … ve … tarafından davalı kooperatif yetkilisi olarak imzalandığı, buradan kooperatife ait olan 3 hissenin davacıya devredildiği anlamı çıkmakta ise de bu sözleşmeyi imzalayan … ve …’ün imzalarının bulunduğu 11/08/2016 tarih ve … sayılı yönetim kurulu kararı ile davacının dava dışı …’in yerine ortaklığa kabul edildiğinin açıkça belirtildiği, bu halde davacının kooperatiften değil …’den hisse devri almasının söz konusu olduğu, davalı kooperatif defter ve kayıtlarında söz konusu ortaklık paylarının davacıya ait olduğunu gösteren hiçbir emareye rastlanmadığı, yine davacı tarafından yapıldığı bildirilen ödemenin defterlerde yer almadığı, dava dışı …’ın davalı kooperatifte 3 adet hissesinin bulunduğu, bu hisselerini 11/08/2016 tarihinde Bornova … Noterliğinin … yevmiye nolu kooperatif hisse devir sözleşmesi ile dava dışı …’a devrettiği, adı geçenin sadece bu hisseler bakımından devretme hakkına sahip olduğu, bir kimsenin kooperatiften kaynaklanan ortaklık paylarını devredebilmesi için devir konusu olan paya ve paylara sahip olması gerektiği, aksi takdirde ortaklık devrinden söz edilemeyeceği, bu nedenle davacının davalı kooperatiften hisse devraldığının kabul edilemeyeceği, kooperatif ana sözleşmesinin 46 maddesi uyarınca davacı tarafından yapıldığı iddia olunan ödemeden davalının sorumlu tutulup tutulmayacağı hususunun mahkemenin takdirinde olduğu şeklinde görüş ve kanaat bildirildiği, davacının üyelik iddiasının Bornova … Noterliğinin 11/08/2016 tarih ve … yevmiye nolu kooperatif hisse devri işlemi ile davalı kooperatifin 11/08/2016 tarih ve … yönetim kuruluna dayandığı, bilirkişi tarafından saptandığı üzere davacının davalı kooperatiften hisse aldığı halde yönetim kurulunun üyeliğe kabul kararın …’ den davacıya yapılan hisse devrine ilişkin olduğu, kooperatiflerde ortaklık sıfatının kazanılmasının beş hâlde söz konusu olabildiği, ilk olarak kooperatifin kuruluşunda kurucu ortakların, kuruluşun gerçekleşmesiyle ortak sıfatını aslen kazandığı, daha sonraki evrede ise giriş talebinin kabulü yoluyla veya payın bir başkası tarafından devir alınmasının yönetim kurulu tarafından kabulüyle ortaklığın gerçekleştiği, bir diğer ihtimal olarak da ortaklığın taşınmaz mülkiyetine veya bir teşebbüsün işletilmesine bağlandığı durumlarda, taşınmazın veya işletmenin devir alınması hâlinde ortaklık sıfatı kazanıldığı, son olarak ise ana sözleşmede hüküm bulunması durumunda miras ile kooperatif paydaşlık hakkı kazanılacağı, somut olayda kooperatifin kuruluşundan sonraki evrede bir takım devir işlemleri yapılmış ise de yapılan devir işlemlerinin usulsüz olduğu, yönetim kurulunun davalı kooperatif adına hisse devri yetkisi bulunmadığı gibi bu şekilde yapılan devrin davacıya ortaklık sıfatı kazandırmayacağı, davacının ortaklığa kabulüne ilişkin yönetim kurulu kararı kooperatif ortağı olan …’ den ortaklık payının devralınmasına dayandığı halde adı geçen …’ in anılan tarihte kooperatifte sahip olduğu tüm ortaklık paylarını dava dışı …’ a Bornova … Noterliğinin 11/08/2016 tarih ve … yevmiye nolu kooperatif hisse devir sözleşmesi ile devir ettiği, bu nedenle adı geçen ortağın sahip olmadığı ortaklık payını davacıya devredemeyeceği, davacının anılan işlemlerle kooperatif ortaklığına hak kazanmadığının kabulü gerektiği, ancak davalı kooperatif kayıt ve defterlerinde davacı tarafından devir bedeli olarak ödendiği bildirilen 80.000 TL’ ye ilişkin herhangi bir kayda rastlanmamışsa da kooperatif ana sözleşmesinin 46. Maddesi uyarınca kooperatif adına yapılacak işlemlerde yönetim kurulu üyelerinden ikisinin imzasının bulunmasının yeterli olduğu, Bornova … Noterliğinin 11/08/2016 tarih ve … yevmiye nolu işleminde davalı kooperatifinin yönetim kurulu üyeleri olan … ve …’ ün davacıdan kooperatif adına 80.000 TL devir bedeli aldıklarının noter önündeki resmi yazılı belge niteliğindeki beyanlarıyla sabit olduğundan bu bedelin davalı kooperatif tarafından davacıya iadesi gerektiği, taraflar arasındaki uyuşmazlığın niteliğine göre talep edilebilecek faizin yasal faiz olduğu, mahkememizce alınan bilirkişi kök ve ek raporlarının usul ve yasa ile dosya kapsamına uygun, gerekçeli, denetime ve hükme esas alınmaya elverişli olduğu anlaşılmakla, kooperatif üyeliğinin tespiti şeklindeki asli talebin reddine, terditli feri talep mahiyetindeki devir bedelinin iadesine dair aşağıdaki gibi karar verilmiştir.
B-)BİRLEŞEN İZMİR … ASLİYE TİCARET MAHKEMESİNİN … ESAS SAYILI DAVA DOSYASI YÖNÜNDEN;
Yukarıda yapılan açıklamalar ve tüm dosya bir arada değerlendirildiğinde; davacının İzmir … Noterliğinin …/11/2017 tarih ve … yevmiye nolu kooperatif hisse devri sözleşmesi ile dava dışı …’ dan davalı kooperatifteki … nolu parselde kurası çekilmemiş bir adet üyelik hissesi devir aldığı, başvurusuna rağmen davalı kooperatif tarafından üyelik kaydının yapılmadığı iddiasıyla kooperatif üyesi olduğunun tespitinine karar verilmesini talep ettiği, davalının ise genel kurul tarafından hisse devri konusunda alınan herhangi bir karar bulunmadığı, yönetim kurulu üyelerinin hisse devir yetkisinin bulunmadığı, ödendiği iddia olunan devir bedelinin defter ve kayıtlarda yer almadığını savunduğu, taraflar arasında davacının kooperatif üyesi olup olmadığı, üyeliğe hak kazanıp kazanmadığı hususlarında ihtilaf bulunduğu, mahkememizce dosyanın kooperatif bilirkişiye tevdi edildiği, bilirkişiden rapor tanzimi talep edildiği, bilirkişinin kök ve ek raporlarına göre 11/08/2016 tarih … yevmiye nolu hisse devir sözleşmesinin dava dışı … ve … tarafından davalı kooperatif yetkilisi olarak imzalandığı, buradan kooperatife ait olan 3 hissenin asıl dosya davacısı …’ na devredildiği anlamı çıkmakta ise de bu sözleşmeyi imzalayan … ve …’ün imzalarının bulunduğu 11/08/2016 tarih ve 2016/02 sayılı yönetim kurulu kararı ile asıl dosya davacısı …’ nun dava dışı …’in yerine ortaklığa kabul edildiğinin açıkça belirtildiği, bu halde asıl dosya davacısı …’ nun kooperatiften değil …’den hisse devri almasının söz konusu olduğu, davalı kooperatif defter ve kayıtlarında söz konusu ortaklık paylarının asıl dosya davacısı … ile birleşen dosya davacısı …’ ya ait olduğunu gösteren hiçbir emareye rastlanmadığı, yine asıl dosya davacısı … tarafından yapıldığı bildirilen ödemenin defterlerde yer almadığı, dava dışı …’ın davalı kooperatifte 3 adet hissesinin bulunduğu, bu hisselerini 11/08/2016 tarihinde Bornova … Noterliğinin … yevmiye nolu kooperatif hisse devir sözleşmesi ile dava dışı …’a devrettiği, adı geçenin sadece bu hisseler bakımından devretme hakkına sahip olduğu, bir kimsenin kooperatiften kaynaklanan ortaklık paylarını devredebilmesi için devir konusu olan paya ve paylara sahip olması gerektiği, aksi takdirde ortaklık devrinden söz edilemeyeceği, bu nedenle asıl dosya davacısı … ile birleşen dosya davacısı …’nın davalı kooperatiften hisse devraldığının kabul edilemeyeceği şeklinde görüş ve kanaat bildirildiği, davacının üyelik iddiasının İzmir … Noterliğinin …/11/2017 tarih ve … yevmiye nolu kooperatif hisse devri işlemine dayandığı, bilirkişi tarafından saptandığı üzere asıl dosya davacısı …’ nun davalı kooperatiften hisse aldığı halde yönetim kurulunun üyeliğe kabul kararın …’ den asıl dosya davacısı …’na yapılan hisse devrine ilişkin olduğu, kooperatiflerde ortaklık sıfatının kazanılmasının beş hâlde söz konusu olabildiği, ilk olarak kooperatifin kuruluşunda kurucu ortakların, kuruluşun gerçekleşmesiyle ortak sıfatını aslen kazandığı, daha sonraki evrede ise giriş talebinin kabulü yoluyla veya payın bir başkası tarafından devir alınmasının yönetim kurulu tarafından kabulüyle ortaklığın gerçekleştiği, bir diğer ihtimal olarak da ortaklığın taşınmaz mülkiyetine veya bir teşebbüsün işletilmesine bağlandığı durumlarda, taşınmazın veya işletmenin devir alınması hâlinde ortaklık sıfatı kazanıldığı, son olarak ise ana sözleşmede hüküm bulunması durumunda miras ile kooperatif paydaşlık hakkı kazanılacağı, somut olayda birleşen dosya davacısı İzmir … Noterliğinin …/11/2017 tarih ve … yevmiye nolu kooperatif hisse devri sözleşmesi ile dava dışı …’ dan davalı kooperatifteki … nolu parselde kurası çekilmemiş bir adet üyelik hissesi devir aldığını ve kooperatif üyeliğine hak kazandığını iddia etmekte ise de 11/08/2016 tarih … yevmiye nolu hisse devir sözleşmesinin dava dışı … ve … tarafından davalı kooperatif yetkilisi olarak imzalandığı, kooperatife ait olan 3 hissenin asıl dosya davacısına devredildiği, 11/08/2016 tarih ve … sayılı yönetim kurulu kararı ile asıl dosya davacısının dava dışı …’in yerine ortaklığa kabul edildiğinin açıkça belirtildiği, bu halde asıl dosya davacısının kooperatiften değil …’den hisse devri almasının söz konusu olduğu, dava dışı …’ın davalı kooperatifteki 3 adet hissesini (…, …. ve …’ dan alınan) 11/08/2016 tarihinde Bornova …. Noterliğinin … yevmiye nolu kooperatif hisse devir sözleşmesi ile dava dışı …’a devrettiği, Bornova … Noterliğinin 11/08/2016 tarih ve … yevmiye nolu kooperatif hisse devir sözleşmesi ile davalı kooperatifteki … parsel … ve … nolu mesken ile boş olan ortaklık payını devralan asıl dosya davacısı …’nun bu hisselerini Bornova … Noterliğinin 19/10/2016 tarihli noter işlemi ile dava dışı …’ a devrettiği, dava dışı …’ ın asıl dosya davacısı …’ndan Bornova … Noterliğinin 19/10/2016 tarihli işlemiyle devir aldığı davalı kooperatifteki … parsel … ve … nolu mesken ile boş olan ortaklık payını tekrar Bornova … Noterliğinin 26/10/2016 tarih ve … yevmiye nolu işlemiyle asıl dosya davacısı … ve dava dışı …’ a iade ettiği, asıl dosya davacısı …’ nun da yine Bornova … Noterliğinin 11/08/2016 tarih ve … yevmiye nolu kooperatif hisse devir sözleşmesiyle devraldığı ve dava dışı …’ a devredip iade aldığı davalı kooperatifteki … nolu parselde kurası çekilmemiş bir adet üyelik hissesini birleşen dosya davacısına İzmir … Noterliğinin 20/11/2017 tarih ve … yevmiye nolu işlemiyle devrettiği, asıl dosya davacısının birleşen dosya davacısına devrettiği kooperatif hissesinin dava dışı kooperatif ortağı …’ in dava dışı …’ a Bornova …. Noterliğinin 11/08/2016 tarih ve … yevmiye nolu kooperatif hisse devir sözleşmesiyle devrettiği hisselerden olmadığı, bilirkişi tarafından saptandığı üzere asıl dosya davacısına yapılan ve ondan da birleşen dosya davacısına yapılan hisse devir işlemlerinin usulsüz olduğu, yönetim kurulunun davalı kooperatif adına hisse devri yetkisi bulunmadığı gibi bu şekilde yapılan devrin davacıya ortaklık sıfatı kazandırmayacağı, kooperatifin kuruluşundan sonraki evrede ortaklık sıfatının kazanabilmesi için giriş talebinin kabulü veya payın bir başkası tarafından devir alınmasının yönetim kurulu tarafından kabulü gerektiği, birleşen dosya davacısına yapılan usulüne uygun hisse devri olmadığı gibi yönetim kurulunun birleşen dosya davacısının üyeliğine ilişkin kabul kararı bulunmadığı, ayrıca bilirkişi raporuna göre birleşen dosya davacısının ödemelere davet olunması ve düzenli olarak yaptığı ödemelerin kooperatifçe kabul olunması ya da genel kurul toplantılarına çağrılması gibi kişiyi ortak olarak kabul eden işlemlerin yapılması suretiyle eylemli şekilde ortaklık sıfatını örtülü kazandıran herhangi bir kayda da rastlanmadığı, böylece birleşen dosya davacısının anılan işlemlerle kooperatif ortaklığına hak kazanmadığının kabulü gerektiği, mahkememizce alınan bilirkişi kök ve ek raporlarının usul ve yasa ile dosya kapsamına uygun, gerekçeli, denetime ve hükme esas alınmaya elverişli olduğu anlaşılmakla birleşen davanın reddine dair aşağıdaki gibi karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle:
A-Mahkememizin 2017/922 esas sayılı asıl dava dosyası yönünden;
1-Davanın KABULÜ ile, 80.000,00 TL’nin 11/08/2016 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ÖDENMESİNE, davacının diğer taleplerinin REDDİNE,
2-Alınması gerekli 5.464,80 TL karar ve ilam harcından davacı tarafından yatırılan 31,40 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 5.433,40 TL’nin davalıdan tahsili ile HAZİNEYE İRAD KAYDEDİLMESİNE,
3-Davacı tarafından yatırılan 31,40 TL başvurma harcı, 31,40 TL peşin harç, 400,00 TL bilirkişi ücreti ve 61,00 TL müzekkere-tebligat giderinden oluşan toplam 523,80 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya ÖDENMESİNE,
4-Davacı dava ve duruşmalarda kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan 2021 Yılı AAÜT’nin 13/1. fıkrası uyarınca 11.200,00 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya ÖDENMESİNE,
5-Mahkememizin 11/08/2017 tarihli ara kararı ile İzmir İli … İlçesi … mevkii … parsel … nolu mesken ve … parsel … nolu mesken vasıflı taşınmazların tapu kaydına üçüncü şahıslara devir ve temlikinin önlenmesine yönelik konulan ihtiyati tedbirin kararın kesinleşmesine kadar DEVAMINA, kararın kesinleşmesinden sonra tedbirin KALDIRILMASINA,
6-Kararın kesinleşmesinden sonra 6100 sayılı HMK’nın 392/2. maddesi hükümlerine göre davacı tarafından sunulan teminat mektubunun talebi halinde davacıya İADESİNE,
7-6100 sayılı HMK’nın 333. maddesi uyarınca taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider avansından bakiye miktarın kararın kesinleşmesinden sonra taraflara İADESİNE,
8-Davalı kooperatife ait defter ve kayıtların kararın kesinleşmesinden sonra davalıya İADESİNE,
B-Birleşen İzmir … Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dava dosyası yönünden;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gerekli 59,30 TL karar ve ilam harcından davacı tarafından peşin olarak yatırılan 35,90 TL harcın mahsubu ile bakiye 23,40 TL harcın davacıdan tahsili ile HAZİNEYE İRAD KAYDEDİLMESİNE,
3-Mahkememizce bu yargılama nedeniyle yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde BIRAKILMASINA,
4-Davalı dava ve duruşmalarda kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan 2021 Yılı AAÜT’nin 13/1. maddesi uyarınca 4.080,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ÖDENMESİNE,
5-6100 sayılı HMK’nın 333. maddesi uyarınca taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider avansından bakiye miktarın kararın kesinleşmesinden sonra taraflara İADESİNE,
Dair, karar HMK 341vd maddeleri gereğince tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde Mahkememize veya aynı nitelikteki başka yer Mahkemesine verilecek dilekçe ile İzmir Bölge Adliye Mahkemeleri nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzlerine karşı açıkça okunup usulen anlatıldı.25/06/2021

Katip …
E-İMZA

Hakim …
E-İMZA