Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/629 Esas
KARAR NO : 2022/1226
DAVA : Tazminat (Kooperatif Yönetim Ve Denetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğundan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 30/05/2017
KARAR TARİHİ : 29/12/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 03/01/2023

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Kooperatif Yönetim Ve Denetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğundan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili Mahkememize verdiği 30.05.2017 tarihli dava dilekçesinde; davacının üyesi olduğu davalı kooperatifin 2000 yılında 12 üye ile kurulduğunu, davacının kooperatife yönetim kurulunun 21.07.2013 tarih ve 42 sayılı kararı ile üye olduğunu ve kendisine kooperatif tarafından hazırlanan vaziyet planınca 13 nolu bağımsız bölüme ait ortaklık belgesi verildiğini, davalı kooperatif ile diğer davalılar …, …, … ve … arasında İzmir 14. Noterliğinin 06.07.2000 tarih ve … yevmiye nolu sözleşmesi ile şahıslar adına kayıtlı İzmir İli Güzelbahçe ilçesi Kahramandere mevkii … ve … nolu parsellerde kayıtlı taşınmaz üzerine villa yapımı ve devri konusunda anlaştıklarını, anlaşmaya göre müteahhit kooperatifin şahıslar adına kayıtlı taşınmaz üzerine 52 villa ve 1 hizmet binası inşa edeceğini, bu yapıların 18,5’ini mal sahiplerine, diğer 35,5’inin ise kooperatife kalacağını, kooperatifi … ve …’ın temsil ettiklerini, 13.03.2008 tarihinde ise kooperatif ile … ve vefat eden … mirasçıları … , … ve … arasında 2000 yılında yapılan satış vaadine havi kat karşılığı inşaat sözleşmesinde değişiklik yapılmasına ilişkin bir sözleşme imzalandığını, daha sonra 26.06.2009 tarihinde kooperatifin 2008 yılı olağan genel kurul toplantısı ile vefat eden mal sahibi mirasçıları …, …, …, … ve … ile 2000 yılında yapılan satış vadine havi kat karşılığı inşaat sözleşmesinde değişiklik yapılmasına ilişkin bir sözleşme imzalandığını, kooperatif ve arsa sahiplerinin tamamı ile yapılan ilk sözleşmede müteahhit temsilcisi olarak görünen …’nun 2008 yılında yapılan sözleşmede vefat eden hissedar …’nun mirasçısı sıfatı ile yer aldığını, kooperatifin kuruluş amacı ve ortaklık belgesinden anlaşılacağı üzere her üyeye verilecek bağımsız bölümün farklılık gösterdiğini, kooperatif vaziyet planları ile belirlenen bir kısım villaların süreç içerisinde tamamlanarak üyelere dağıtıldığını, bir kısmının mal sahipleri adına tescil ediğini, davacının davalı kooperatife 2003 yılında üye olduğunu, kendisine vaziyet planları ile … ada 4 parselde bulunan 13 nolu villa, vaziyet planında değişiklik yapıldıktan sonra 17 nolu bölüm üzerinde hak sahipliği verildiğini ve davacının arsa payı bedeli ile diğer ödemeleri yerine getirdiğini, üyeliğinden sonra toplamda 145.000,00 TL civarında ödeme yapmasına rağmen söz konusu villanın tescilinin yapılmadığını, bu süreçte davacıya üyeliği sebebi ile doğmuş veya doğacak bir yükümlülük sebebi ile herhangi bir tebliğ, ihtarname ve bildirim gönderilmediğini, 1163 sy Kooperatifler kanunun 2. Maddesinde “yapı kooperatifleri ile konusu taşınmaz mal temliki dahil bulunan diğer kooperatiflerin ana sözleşmelerinde ortaklara taşınmaz mal temlik edileceği hakkındaki taahhütler başka bir resmi şekil aranmaksızın muteberdir.” düzenlemesinin bulunduğunu, aynı kanunun 4. Maddesinde kooperatif ana sözleşmesinde yer alması gereken hususların sayıldığını, 8. Maddesinde de “kooperatif ortaklığına girmek için gerçek kişilerin medeni hakları kullanma yeterliliğine sahip olmaları gerekir, ortak olmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler kooperatif ana sözleşmesi hükümlerini bütün hak ve ödevleri ile birlikte kabul ettiklerini belirten bir yazı ile kooperatif yönetim kuruluna başvururlar, kooperatif ortaklarına kendi varlığı dışında şahsi bir sorumluluk veya ek ödemeler yüklüyor ise ortak olmak isteği bu yükümlüklerin yazılı olarak kabul edilmesi halinde değer taşır.” düzenlemesinin bulunduğunu, davacının hak ettiği taşınmazın kendisine tescilinin gecikmesi üzerine kooperatif üyesi olan ve aynı zamanda kooperatifin müteahhitlik işlerini yürüten …’e danıştığını, …’ün davacıya senin evi mal sahiplerine vermek zorunda kaldık çünkü kooperatif mal sahiplerine karşı yükümlülüklerini yerine getiremediği şeklinde açıklama yaptığını, davacı yana tescil edilmesi gereken villanın kooperatifçe mal sahiplerine verilmesinden kaynaklı davacının uğradığı zararın tazmini amacı ile davanın açılması zarureti doğduğunu belirtmiş, davacı adına tescili yapılmayan villa ve diğer tüm zararlara karşılık 10.000,00 TL nin yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar … ve … vekili Mahkememize verdiği 19.09.2017 tarihli cevap dilekçesinde; müvekkillerinin davacılara ve davalı kooperatife hiçbir borcunun bulunmadığını, müvekkilleri ile davacı arasında akdi ilişki bulunmadığını, müvekkillerinin davalının muhatabı olmadığını, davacıya karşı olan tüm yükümlülüklerin davalı kooperatife ait olduğunu, bu nedenle davanın öncelikle müvekkilleri yönünden husumet nedeni ile reddine karar verilmesini talep ettiklerini, bunun yanı sıra kooperatifin müvekkillerine karşı olan yükümlülüklerini tam ve eksiksiz olarak yerine getirmediğini, davanın bu yönüyle de reddine karar verilmesini talep ettiklerini belirtmiş, davanın öncelikle husumet yokluğundan aksi halde esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı kooperatif vekili Mahkememize verdiği 02.10.2017 tarihli cevap dilekçesinde; Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 14.12.1992 tarih 1992/5093 Esas 1999/11347 Karar sayılı kararında da belirtildiği gibi “kooperatif ortağı kooperatife yatırmış olduğu aidatları geri isteyemez, ortak ayrılmış veya çıkarılmış ve bu işlemler kesinleşmiş ise aidatlarını yasa ve ana sözleşmede öngörüldüğü üzere geri isteyebilirler.” , davacı tarafın alacakları ile ilgili kooperatiften herhangi bir talepte bulunmadığı gibi kooperatif üyeliğininde devam ettiğini, kooperatif üyeliğinden istifa etmiş veya kooperatif üyeliğinden ihraç edilmiş olmadığını, kooperatif üyesinin kooperatif üyeliği sona ermeden Kooperatifler Kanunu ‘nun 16 ve 17. maddeleri gereğince alacakları ile ilgili herhangi bir talepte bulunma hakkına sahip olmadığını, dava şartı oluşmadığından davanın reddinin geektiğini, davalı kooperatifin 06.07.2000 tarih, 1507 yevmiye sayılı … Kuruluş Genel Kurul tutanağında görüldüğü gibi kurulduğunu, akabinde kooperatif ile arsa sahipleri diğer davalılar arasında İzmir 14. Noterliğinin 06.07.2000 tarih, … yevmiye nolu düzenleme şeklinde kat karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, 13.03.2008 tarihinde de İzmir 14. Noterliğinin 06.07.2000 tarih, … yevmiye nolu sözleşmesinde değişiklik yapılmasına dair davalı kooperatif ile diğer davalılar arasında sözleşme yapıldığını, arsa sahipleri …, …, …, …, 2000 yılında İzmir ili Güzelbahçe ilçesi Kahramandere mevkii …,…,… ve … parselde kayıtlı gayrimenkuller ile ilgili davalı kooperatif ile sözleşme akdettiklerini, 2001 yılında … ile davalı kooperatif arasında İzmir 14. Noterliğinin … yevmiye nolu 25.01.2001 tarihli İzmir ili Güzelbahçe ilçesi Kahramandere mevkii … parsel ile ilgili olarak satış vaadine havi düzenleme şeklinde kat karşılığı inşaat sözleşmesi yapıldığını daha sonra imar kanunun 16. Maddesi gereğince … adaların oluşturulduğunu ve inşaatların bu adalar üzerine yapıldığını, davalı kooperatifin inşaatın yapımı için … İnşaat Turizm Alternatif Ener. Alet. Ve Tek. San. Tic. Ltd. Şti ile İzmir 5. Noterliğinin … yevmiye nolu 24.09.2004 tarihli sözleşmesini imzaladığını, kooperatifin arsa sahiplerine karşı yükümlülüklerini yerine getiremediği için bazı arsa sahiplerinin kooperatif ile yapılan sözleşmeleri fesih ettiklerini, bu fesih karşılığında kooperatifin cezai müeyyide ödeme yükümlülüğünden fesih eden arsa sahiplerine karşı kurtulduğunu, arsa sahiplerinden …, …, … ve …’nun davalı kooperatif yetkilileri ile karşılıklı olarak İzmir 14. Noterliğinin 06.07.2000 tarih, … yevmiye nolu düzenleme şeklinde gayrimenkul satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesini İzmir 3 Noterliğinin … yevmiye nolu 28.12.2012 tarihli fesihnamesi ile …’nin de İzmir 3. Noterliğinin … yevmiye sayılı 19.11.2012 fesihnamesi ile fesih ettiklerini, 06.07.2012 tarihinde yapılan genel kurulun 4. Maddesinde kooperatifin tasfiyeye gitmesine karar verildiğini, davacının kooperatife olan yükümlülüklerini tam olarak yerine getirmediğini, gerekli ödemeyi yapmadığını, yapmış olduğu ödemenin kendisine arsa tahsis edilerek binanın bitirilmesi için yeterli olmadığını, ödemesini yapamadığı için kendisine arsa tahsis yapılamadığını ve binasının bitirilemediğini belirtmiş , davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Diğer davalılar … ve … adına usulüne uygun tebligat yapılmış davalılar cevap dilekçesi sunmadıkları gibi duruşmalara da katılmamışlardır.
Dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmış 22.01.2021 tarihli bilirkişi raporunda; davanın davalı SS. … Konut Yapı Kooperatifinin ortağı olan davacı …’e ödenecek tazminatın hesaplanmasına ilişkin olup öncelikle davalı kooperatife ait defter ve kayıtların ibraz edilmesi, defter ve kayıtların ibraz edilmesi halinde emlak değerleri konusunda uzman bir bilirkişinin de görevlendirilmesinin uygun olacağı, davalı kooperatife ait defter ve kayıtlara ulaşılamadığından bu aşamada bir tazminat hesabı yapılmasının mümkün olmadığı belirtilmiştir.
Bilirkişi ön raporu doğrultusunda davalı kooperatife ait sicil dosyası ve diğer kayıt ve belgeler celb edilerek bilirkişiden ek rapor istenilmiş, alınan 30.11.2021 tarihi bilirkişi ek raporunda ; davanın kooperatif ortağı olmasına rağmen kendisine konut verilmeyen davacı …’in mağduriyetinin tazminat ödenerek giderilmesine ilişkin olup davacıya ödenecek tazminatın hesaplanabilmesi için kooperatif tarafından inşa edilip ortaklara verilen konutların dava tarihindeki rayiç bedelinin belirlenmesine ihtiyaç olduğu, taşınmazın rayiç değerinin belirlenmesi için bir gayrimenkul değerleme uzmanı görevlendirilerek taşınmazın dava tarihindeki rayiç değerinin uygun olacağı belirtilmiştir.
Bilirkişi ek raporu doğrultusunda taşınmazın rayiç değerinin belirlenmesine yönelik olarak inşaat mühendisi bilirkişi vasıtası ile keşif yapılmış , alınan 03/03/2022 tarihli bilirkişi raporunda; dava konusu taşınmazın Kahramandere Mah … sokak No:.. Güzelbahçe/İZMİR adresinde tapuda … ada 3 nolu parsel üzerinde yer alan triplex villa olduğu, İzmir ili Güzelbahçe İlçesi Güzelbahçe Mah. Kahramandere Mah. … ada 3 parsel nolu 999,34 metre kare alanlı arsa nitelikli ana taşınmazda yer alan 1000/3000 arsa paylı zemin+1 katlı A blok 1 bağımsız bölüm nolu dublex konut niteliğindeki taşınmazın 10.07.2008 tarih, … yevmiye no ile … adına kat irtifakı tesis edildiği, 20.01.2012 tarih … yevmiye nolu satış işlemi ile … tarafından … satış yapıldığı, 17.10.2021 tarih … yevmiye nolu satış işlemi ile … tarafından …’ye satış yapıldığının görüldüğü, dava konusu taşınmazın dava tarihi itibari ile değerinin 1.050.000 TL mertebesinde olduğu kanaatine varıldığı belirtilmiştir.
Alınan inşaat mühendisi bilirkişi raporu değerlendirilerek ek rapor düzenlenmesi için dosya kooperatif uzmanı bilirkişiye tevdi edilmiş, alınan 05.05.2022 tarihli 2. Ek bilirkişi raporunda ; dava tarihi itibari ile kendisine konut teslim edilmesi imkansızlaşan davacıya ödenmesi gereken tazminat miktarının 634.448,03 TL olarak hesap edildiği ayrıntılı ve gerekçeli olarak belirtilmiştir.
Davalı ….nun yargılama aşamasında vefat ettiği belirlendiğinden davacı vekiline adı geçenin mirasçılarını gösterir veraset ilamını almak ve mahkemeye sunmak ve adın geçenin mirasçılarını davaya dahil etmek üzere Mahkememizin 11.05.2022 tarihli celsesinde 2 haftalık kesin süre verilmesine, verilen kesin süre içerisinde ara kararı gereğinin yerine getirilmemesi halinde adı geçen yönünden 6100 sy HMK’nun 114 ve 115. md uyarınca davanın usulden reddine karar verileceğinin ihtarına yönelik ara karar oluşturulmuş, ara karar davacı vekiline usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş, davacı vekili verilen kesin süre içerisinde ara karar gereğini yerine getirmemiştir.
Bilirkişi raporunun alınmasından sonra davacı tarafça 02.11.2022 tarihinde ıslah dilekçesi sunulmuş, ıslah dilekçesinde toplamda 634.448,03 TL tazminatın faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmesinin talep edildiği belirlenmiştir.
Toplanan tüm delillerin değerlendirilmesi sonucunda ; davacı tarafça, davalı kooperatif tarafından İzmir İli ,Güzelbahçe ilçesi, Güzelbahçe Mahallesi , Kahramandere mevkiinde kain … ada 4 parselde bulunan … nolu villa, vaziyet planında değişiklik yapıldıktan sonra 17 nolu bölüm üzerinde hak sahipliğinin kendisine verildiği ancak söz konusu taşınmazın başkası adına tapuya tescil edildiğinden bahisle oluşan zararın tazminine yönelik olarak davalı kooperatif ile arsa sahipleri hakkında Mahkememize dava açıldığı, davacının davalı kooperatif ortağı olup davacıya İzmir İli ,Güzelbahçe ilçesi, Güzelbahçe Mahallesi , Kahramandere mevkiinde kain … ada 4 parselde bulunan … nolu villa, vaziyet planında değişiklik yapıldıktan sonra … nolu bağımsız bölümün tahsis edildiği ancak taşınmazın 10.07.2008 tarih, … yevmiye no ile … adına kat irtifakı tesis edildiği, 20.01.2012 tarih … yevmiye nolu satış işlemi ile … tarafından …a satış yapıldığı, 17.10.2021 tarih … yevmiye nolu satış işlemi ile … tarafından …’ye satış yapıldığı, davacı adına tahsisine karar verilen taşınmazın 3 kişi adına tescil edilmesi ve davacıya verilecek eşdeğerde konut bulunmaması sebebiyle davacının tazminat talep edebileceği , talep edilebilecek tazminatın hesaplanma yönteminin Yargıtay ilamları ile formül haline getirildiği söz konusu formül göz önüne alınarak yapılan hesaplamada öncelikle davacıya tahsis edilen bağımsız bölümün dava tarihi itibariyle değerinin belirlenmesi gerektiği bu rakamın 1.050.000,00 TL olduğu , daha sonra normal bir ortağın kooperatife yapması gereken eksiksiz ödemesinin dava tarihindeki güncel değerinin bulunmasının gerektiği bunun da 319.473,62 TL olduğu, ardından bağımsız bölümün rayiç değerinden eksiksiz ödeme yapan ortağın ödemelerinin düşülerek eksiksiz ödeme yapan ortağın yaptığı ödemeleri karşılığında ne miktarda yararlanma sağladığının belirlenmesi gerektiği bu rakamın da 730.526,38 TL tutarında olduğu , buna bağlı olarak davacının yaptığı ödemelerin güncelleştirilmiş değerinin belirlenmesinin ve bunun da normal bir ortağın elde ettiği yararlanma miktarı ile çarpılıp çıkan rakamın normal bir ortağın eksiksiz ödemesinin güncel değerine bölünmesinin gerektiği davacının ödemelerinin güncel tutarının 193.037,53 TL olduğu, davacı tarafça yapılan ödemenin güncel tutarı ile normal ödeme yapan ortağın elde ettiği yararlanma miktarının çarpılıp çıkan sonucun eksiksiz ödemede bulunan ortağın yaptığı ödemeye bölünmesi sonucu ortaya çıkan rakamın da 441.410,50 TL olduğu son olarak bulunan bu rakamın davacının yaptığı ödemenin güncelleştirme tutarına eklenmesinin gerektiği bu eklemenin yapılması sonucu davacının talep edebileceği tazminat miktarının 634.448,03-TL tutarında olduğu ve davacının davalı kooperatiften 634.448,03TL talep edebileceği, davalı kooperatifin bu alacağın 10.000,00-TL’ lik bölümü yönünden dava tarihinden, kalan bölümü yönünden ıslah tarihinden itibaren temerrüde düştüğü
Davanın niteliği göz önüne alındığında davanın yalnızca davalı kooperatife karşı açılması gerektiği, davacı tarafın tapu iptal ve tescil talebi olmadığından arsa sahiplerine husumet yöneltilemeyeceği, davalılardan …’nun yargılama aşamasında 23.12.2021 tarihinde vefat ettiği, davacı vekiline davalının veraset ilamını ibraz ederek mirasçılarını davaya dahil etmek üzere 2 haftalık kesin süre verildiği, davacı tarafça verilen kesin süre içerisinde ara kararın gereğinin yerine getirilmediği incelenen tüm dosya kapsamı ile anlaşılmış, davanın davalılar … , … ve … yönünden pasif husumet ehliyeti yokluğundan reddine, davanın davalı … yönünden dava şartı yokluğu nedeniyle HMK’ nın 114/1-d ve 115/2 maddesi gereğince usulden reddine ve davanın davalı Tasfiye Halinde Sınırlı Sorumlu … Konut Yapı Kooperatifi yönünden kabulüne karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın davalılar … , … ve … yönünden pasif husumet ehliyeti yokluğundan REDDİNE,
2-Davanın davalı … yönünden dava şartı yokluğu nedeniyle HMK’ nın 114/1-d ve 115/2 maddesi gereğince usulden REDDİNE,
3-Davanın davalı Tasfiye Halinde Sınırlı Sorumlu … Konut Yapı Kooperatifi yönünden KABULÜ ile, 634.448,03-TL’ nin 10.000,00 TL lik bölümüne dava tarihi olan 30/05/2017 tarihinden kalan bölümüne ıslah tarihi olan 02/11/2022 tarihinden işletilecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Alınması gerekli 43.339,141-TL harçtan peşin alınan 170,78 TL ile ıslah sırasında alınan 10.800,00 TL harcın mahsubu ile bakiye 32.368,36 TL harcın davalı Tasfiye Halinde Sınırlı Sorumlu … Konut Yapı Kooperatifi tarafından tamamlanmasına ,
5-Davacı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. Hükümlerine göre hesap ve takdir edilen 87.789,00-TL vekalet ücretinin davalı Tasfiye Halinde Sınırlı Sorumlu … Konut Yapı Kooperatifi ‘ nden alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalılar … ve … kendilerini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. hükümlerine göre hesap ve takdir edilen 9.200,00 TL tek vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılar … ve … ‘ na verilmesine,
7-Davacı tarafından davalı kooperatif yönünden yapılan 20 davetiye bedeli 164,00 TL, keşif ve bilirkişi inceleme ücretleri 2.221,90 TL , noter yazı cevabı giderleri 3.255,20 TL olmak üzere toplam 5.641,10 TL yargılama gideri ile davacı tarafça yatırılan 11.006,78-TL harç giderinin davalı Tasfiye Halinde Sınırlı Sorumlu … Konut Yapı Kooperatifi ‘ nden alınarak davacıya verilmesine,
Davacı tarafça davalılar … , …, … ve … yönünden yapılan yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına ,
Dair tebliğden itibaren 2 hafta içinde İstinaf yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar davacı vekili Av …’ın yüzüne karşı diğerlerinin yokluğunda açıkça okunup usulen anlatıldı.29/12/2022

Başkan

Üye

Üye

Katip