Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/589 Esas
KARAR NO : 2021/252

DAVA : Menfi Tespit
DAVA TARİHİ : 03/05/2016
KARAR TARİHİ : 04/03/2021

Mahkememizde görülmekte olan menfi tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili sunmuş olduğu dava dilekçesiyle; Davalı bankanın müvekkili hakkında İzmir …. İcra Müdürlüğü’nün …. Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlattığı, müvekkili adına davalı bankaca ödenmiş çek sorumluluk bedelinin bulunmadığı, kaldı ki 5941 Sayılı Yasa’nın 6273 Sayılı Yasa ile eklenen 2.maddesinin 9.fıkrası gereğince 5 yıl geçmiş olduğundan davalı bankanın çek sorumluluğuna ilişkin sorumluluğunun sona erdiği, davalı bankanın çekin baskı tarihinden itibaren 5 yıl boyunca çek sorumluluğu ile bağlı olduğu bahse konu 5 yılın geçmiş olması nedeniyle bankanın böyle bir sorumluluğunun kalmadığından bahisle davacının davalı bankaya borçlu olmadığının tespitiyle takibin iptaline, haksız takip nedeniyle alacağın %20’sinden aşağı olmamak üzere davalının tazminata mahkum edilmesine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili sunmuş olduğu cevap dilekçesiyle; Taraflar arasında imzalanan çek taahhütnamesiyle davacının kullandığı ve Çek Kanunu gereğince banka kaynağından ödenmiş olan 7 adet çek yaprak bedelinden ve iade edilmeyen 18 adet çek yaprağı sorumluluğundan kaynaklı olarak icra takibinin başlatıldığı ve icra takibinin kesinleştiği, davacı tarafça toplamda icra takip dosyasına 5.250,00 TL ödeme yapıldığı, davacı tarafın iddiasının aksine halen davacıda olup iade edilmeyen 11 adet çek yaprağından dolayı banka alacağının bulunduğu, 5941 Sayılı Yasa gereği davacının kullandığı çeklerde zamanaşımının mevcut olmadığının açık olduğundan bahisle açılan davanın reddine karar verilmesi talep edilmiştir.
DELİLLER:
1-Davaya konu İzmir … İcra Müdürlüğü’nün …. Esas sayılı dosyası getirtilmiş olup, dosyanın incelenmesinden davalı banka tarafından davacı hakkında 28.01.2014 tarihinde banka kaynağından ödenmiş olan 7 adet çek yaprak bedelinden kaynaklanan 3.050,00 TL asıl alacak, 1.159,06 TL işlemiş faiz, 57,95 TL BSMV olmak üzere toplam 4.267,01 TL nakit alacak ve Çek Kanunu gereğince iade edilmeyen 18 adet çek yaprağı sorumluluğundan kaynaklanan 9.580,00 TL’nin nakden depo edilmesi amacıyla bu tutar gayri nakit alacak üzerinden ilamsız icra takibinin başlatıldığı görülmüştür.
2-Mahkememizce yapılan yargılama sırasında tarafların iddia ve savunmalarının değerlendirilmesi açısından ilgili banka kayıtları getirtilerek rapor alınmış olup, bilirkişi Av. …. tarafından düzenlenen 27.03.2017 tarihli rapor ve 17.07.2017 tarihli ek rapor dosyaya eklenmiştir.
3-Yine mahkememizce yapılan yargılama sırasında bankacı bilirkişi ….’dan rapor alınmış olup, bankacı bilirkişi tarafından düzenlenen 13.11.2017 tarihli rapor dosyaya eklenmiştir.
4-Yine mahkememizce yapılan yargılama sırasında bankacı bilirkişi …’den alınan 09.03.2018 tarihli kök rapor, 19.07.2018 tarihli ek rapor ve 08.11.2020 tarihli 2.ek rapor dosyaya eklenmiştir.
5-Mahkememizce yapılan yargılama sırasında davacı bankaya dava konusu çeklerle ilgili olarak yazılan yazıya verilen 16.07.2020 tarihli cevabi yazı dosyaya delil olarak eklenmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ / KABUL :
Dava; davalı banka tarafından davacı hakkında İzmir … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı icra takip dosyasıyla nakit ve gayrinakit alacak yönünden başlatılan icra takibinden dolayı davacının davalı bankaya borçlu olmadığının tespiti istemine yönelik menfi tespit davasıdır.
Mahkememizce yapılan yargılama sırasında dava dilekçesinde sadece icra takip dosyasına konu nakit alacak üzerinden harç yatırılmış olması nedeniyle davacı vekiline bu hususu açıklamak üzere süre verilmiş olup, davacı vekili tarafından sunulan 24.10.2018 tarihli dilekçede icra takip dosyasına konu 9.580,00 TL’lik gayrinakit alacağa ilişkin eksik maktu harçta tamamlanarak dosyaya eklenmiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama sırasında tüm dosya kapsamı belgeler ve taraf dilekçeleri ile alınan bilirkişi raporu kapsamında davaya konu İzmir … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı icra takip dosyasına davacı tarafça 27.02.2014 tarihinde 2.000,00 TL, 31.03.2014 tarihinde 1.750,00 TL, 30.04.2014 tarihinde 1.500,00 TL olmak üzere toplamda 5.250,00 TL ödeme yapılmış olduğu dosya kapsamı belgelerle sabittir.
Taraflara arasındaki ihtilaf, yine taraflar arasında imzalanan sözleşme ve yasal mevzuat kapsamında icra takibine konu edilen nakit ve gayrinakit alacaktan dolayı davacının davalıya iş bu davanın bir menfi tespit davası olması nedeniyle dava tarihi itibariyle borçlu olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Mahkememizce yapılan yargılama sırasında tarafların iddia ve savunmalarının değerlendirilmesi açısından bankacı bilirkişiden rapor alınmış olup, hükme esas alınan bankacı bilirkişi …. tarafından düzenlenen kök ve ek raporların birlikte değerlendirilmesi neticesinde davalı banka … Şubesi ile davacı arasında Bankacılık Hizmetleri Sözleşmesi akdedilerek … nolu hesabın açıldığı ve 23.05.2008 tarihinde akdedilen Çek Taahhütnamesi gereğince davacıya çek karnelerinin verildiği, bu kapsamda …-… çek karnesi üzerinden 10 yaprak çekin 10.03.2009 tarihinde, ….-…çek karnesi üzerinden 25 adet çek yaprağının 03.07.2009 tarihinde, ….-…. çek karnesi üzerinden 10 adet çek yaprağının 18.05.2009 tarihinde ve …- … çek karnesi üzerinden 10 adet çek yaprağının 21.10.2009 tarihinde davalıya teslim edildiği, bu kapsamda 5941 Sayılı Çek Yasası’nın yürürlük tarihinin 20.12.2009 tarihi olması nedeniyle davaya konu çeklerin tamamının 3167 Sayılı Yasanın yürürlükte olduğu tarihte basıldığı ve davalı banka tarafından davacıya teslim edildiğinin görüldüğü, bu nedenle davaya konu çeklerle ilgili olarak 3167 Sayılı Yasa hükümlerinin uygulanmasının gerektiği sonuç ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Mahkememizce hükme esas alınan bilirkişi kök ve ek raporlarında sonuç olarak yine 3167 Sayılı Yasa’nın 6.maddesinin son fıkrasında “takas odası aracılığıyla ibraz edilen çekler için 10.maddede belirtilen sorumluluk miktarı dahil kısmi ödeme yapılamaz.” hükmünün bulunduğu, davalı bankaya ait kayıtların incelenmesi neticesinde toplam 17 adet çekten 7 adet çekin karşılıksız çıkması nedeniyle davalı banka tarafından sorumluluk tutarlarının ödendiği, bu kapsamda takibe konu nakit alacağa ilişkin … nolu çek için 110,00 TL, … nolu çek için 500,00 TL, …. nolu çek için 500,00 TL, … nolu çek için 500,00 TL, …. nolu çek için 470,00 TL, …. nolu çek için 500,00 TL, … nolu çek için 470,00 TL olmak üzere davalı banka tarafından toplamda 3.050,00 TL ödeme yapılmış olduğu ve davalı banka tarafından davacıya gönderilen 23.12.2009 tarihli ihtarnamenin davacıya 02.10.2010 tarihinde tebliğ edildiği, davacıya ihtarla verilen 10 günlük süre dikkate alındığında davacının 13.10.2010 tarihinde temerrüte düştüğü, taraflar arasında akdedilen Çek Taahhütnamesinin 2.maddesi kapsamında temerrüt faiz oranının yıllık %48 olarak belirlenmesine rağmen davalı bankanın %28,08 faiz oranı üzerinden talepte bulunmuş olması nedeniyle davalı bankanın bu talebi ile bağlı kalınarak temerrüt tarihi olan 13.10.2010 tarihinden takip tarihine kadar %28,08 faiz oranı üzerinden yapılan hesaplama neticesinde çek bedelleri davalı banka tarafından ödenen çeklerle ilgili olarak nakit alacak yönünden davalı bankanın davacıdan 3.050,00 TL asıl alacak, 2.962,87 TL işlemiş faiz, 148,14 TL %5 Gider vergisi olmak üzere toplam 6.161,01 TL alacaklı bulunduğunun tespit edildiği, ancak davalı bankanın takip talepnamesindeki işlemiş faize ilişkin talebi ile bağlı kalınmak suretiyle sonuç olarak nakit alacak yönünden davalı bankanın davacıdan takip tarihi itibariyle 3.050,00 TL asıl alacak, 1.159,06 TL işlemiş faiz, 57,95 TL %5 gider vergisi olmak üzere toplam 4.267,01 TL alacaklı olduğu, bu tutara icra takibinden sonra 27.02.2014 tarihinde yapılan 2.000,00 TL, 31.03.2014 tarihinde yapılan 1.750,00 TL ve 30.04.2014 tarihinde yapılan 1.500,00 TL olmak üzere toplam 5.250,00 TL’lik ödemeler TBK 100.maddesi gereğince öncelikle faiz ve fer’ilerden düşülmek suretiyle en son ödemenin yapıldığı 30.04.2014 tarihi itibariyle davacı tarafça fazladan 833,23 TL ödeme yapılmış olduğu, bu kapsamda dava tarihi itibariyle de nakit alacak yönünden davacının 833,23 TL’lik fazladan ödemesinin bulunduğunun tespit edildiği, ayrıca icra müdürlüğü tarafından 23.10.2019 tarihi itibariyle yapılan kapak hesabında ise icra takip dosyasında 512,04 TL avukatlık ücreti, 25,20 TL başvurma harcı, 32,40 TL masraf olmak üzere toplam 569,64 TL masraf bulunduğunun tespit edildiği, bu durumda davacı tarafça nakit alacak yönünden fazladan yatırıldığı anlaşılan 833,23 TL’den icra takip masrafı olan 569,64 TL mahsup edildiğinde (833,23 TL – 569,64 TL=) 263,59 TL davacı tarafça yatırılan fazladan tutar bulunduğu anlaşılmakla, nakit alacak yönünden takipten sonra ve davadan önce davacı tarafça icra takip dosyasına yapılan ödemeler nedeniyle davacının davalıya herhangi bir borcunun kalmadığı görülmekle davaya konu İzmir … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasında takip talepnamesine konu nakit alacak yönünden davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verme gereği doğmuştur.
Gayrinakit alacak yönünden ise yine bankacı bilirkişi …. tarafından düzenlenen ve hükme esas alınan bilirkişi kök ve ek raporlarının birlikte değerlendirilmesi neticesinde davalı bankanın dosyaya sunduğu çek dökümlerinin incelenmesinden takibe konu gayrinakit alacağa ilişkin çeklerden …, …, …. ve …. nolu 4 adet çekin boş kullanılmamış ve bankaya iade edilmemiş çek olduğu, iş bu çeklerin 3167 Sayılı Yasa kapsamında çıkarılan çeklerden olduğu, 6273 Sayılı Kanun ile 5941 Sayılı Kanuna eklenen Geçici 3. Maddenin 4 nolu bendinde “Bankaların müşterilerine verdikleri eski çek defterleriyle ilgili olarak muhatap bankanın 3.maddenin 3.fıkrasına göre ödemekle yükümlü olduğu tutara ilişkin sorumluluğu 30.06.2018 tarihinde sona erer.” şeklindeki düzenlemenin bulunduğu, bu kapsamda davacının davalı bankaya iade etmediği 4 adet çek yaprağından dolayı davalı bankanın ödemekle yükümlü olduğu yükümlülük tutarı yönünden sorumluluğunun 30.08.2018 tarihine kadar devam ettiği, 03.05.2016 dava tarihi itibariyle 3167 Sayılı Yasa kapsamında çeklerle ilgili olarak 25.01.2016-1 Sayılı Tebliğ gereğince her çek yaprakları için 740,00 TL’den (740,00 TL x 4=) 2.960,00 TL bankanın depo riskinin bulunduğu bilirkişi tarafından hesaplanmış ise de mahkememizce yapılan yargılama sırasında 6273 Sayılı Kanun ile 5941 Sayılı Yasa’ya eklenen Geçici 3.Madde’nin 4.nolu fıkrasında belirtilen 30.06.2018 tarihi dolmuş olduğundan bu çekler yönünden konusu kalmayan dava nedeniyle davanın esası hakkında bir karar verilmesine yer olmadığına karar verme gereği doğmuştur. Davalı bankanın depo talebine konu 2.960,00 TL’lik 4 adet çekle ilgili olarak dava açıldıktan sonra dava konusuz kalmış olduğundan davalı tarafın takip ve dava tarihi itibariyle esasında bu tutar kadar depo talebinde haklı olduğu görülmekle, bu tutar esas alınarak davalı yararına yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmiştir.
Yine hükme esas alınan bilirkişi kök ve ek raporunun birlikte değerlendirilmesi neticesinde davalı bankanın gayrinakit alacağa konu etmiş olduğu ve davacıya ait dosyaya sunulan çek kayıt dökümünün incelenmesinden …-….-….-…-… ve …. nolu çeklerin ise takastan karşılıksız işleminin gördüğü, iş bu çeklerin 3167 Sayılı Yasa zamanında basılan çeklerden olduğu, 3167 Sayılı Yasa’nın 6.maddesinin son fıkrasında ise “Takas odası aracılığıyla ibraz edilen çekler için 10.maddede belirtilen sorumluluk miktarı dahil kısmi ödeme yapılmaz.” hükmü gereğince davalı bankanın bu çekler yönünden ilgili yasa maddesi kapsamında talepte bulunamayacağı düşünülmekle, bu çeklere ilişkin takipteki gayrinakit alacağa ilişkin depo talebinin yerinde olmadığı düşünülmekle, hükme esas alınan bilirkişi kök ve ek raporunun birlikte değerlendirilmesi neticesinde konusu kalmayan dava nedeniyle davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilen 4 adet çek dışında kalan diğer çeklerle ilgili olarak davacı bankanın takip talepnamesindeki talebinin yerinde olmadığı düşünülmekle bu çeklere ilişkin gayrinakit alacağa yönelik olarak davaya konu İzmir … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı icra takibinden dolayı davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verme gereği doğmuştur.
Yukarıda anlatılan tüm nedenlerden dolayı; nakit alacak yönünden davanın kabulüyle; davaya konu İzmir … İcra Müdürlüğü’nün …. Esas sayılı icra takip dosyasına konu nakit alacaktan dolayı dava tarihi itibariyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine, gayrinakit alacak yönünden ; a)Davaya konu İzmir … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı icra takip dosyasına konu gayri nakit alacağa ilişkin …, …, … ve … nolu çekler yönünden konusu kalmayan dava nedeniyle davanın esası hakkında bir karar verilmesine yer olmadığına, b)Davaya konu İzmir … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı icra takip dosyasına konu gayri nakit alacağa ilişkin takibe konu diğer çekler nedeniyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine, koşulları oluşmadığından taraf vekillerinin tazminat istemlerinin de yerinde görülmediğinden reddine karar verme gereği doğmuştur.
HÜKÜM/ Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Nakit alacak yönünden davanın KABULÜYLE; davaya konu İzmir …. İcra Müdürlüğü’nün…. Esas sayılı icra takip dosyasına konu nakit alacaktan dolayı dava tarihi itibariyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine,
2-Gayrinakit alacak yönünden ;
a)Davaya konu İzmir … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı icra takip dosyasına konu gayri nakit alacağa ilişkin …, …., … ve … nolu çekler yönünden depo talebi nedeniyle konusu kalmayan dava nedeniyle davanın esası hakkında bir karar verilmesine yer olmadığına,
b)Davaya konu İzmir … İcra Müdürlüğü’nün…. Esas sayılı icra takip dosyasına konu gayri nakit alacağa ilişkin takibe konu diğer çeklere ilişkin depo talebi nedeniyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine,
Taraf vekillerinin tazminat istemlerinin de yerinde görülmediğinden reddine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince nakit alacak üzerinden hesaplanan 291,47 TL nispi karar ve ilam harcı ile gayri nakit alacak üzerinden hesaplanan 59,30 TL maktu karar ve ilam harcının toplamı olan 350,77 başlangıçta yatırılan toplam 108,77 TL harcın mahsubu ile bakiye 242,00 TL nispi karar ve ilam harcının davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
Davacı tarafça yatırılan ve davacıdan tahsil edilen 142,27 TL harç ile, tebligat ve posta gideri toplam 179,50 TL, toplam bilirkişi ücreti 1.340,00 TL olmak üzere toplam 1.519,50 TL yargılama giderin davanın kabul edilen kısmına tekabül eden 1.185,21 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 4.080,00 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Gayrinakit alacak yönünden davadan sonra konusuz kaldığına karar verilen kısımla ilgili olarak davalı taraf dava tarihi itibariyle haklı bulunduğundan, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin 13/2.maddesi gereğince hesaplanan 2.960,00 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan bulunması halinde karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İzmir Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. 04/03/2021

Katip …
e -imza

Hakim …
e -imza