Emsal Mahkeme Kararı İzmir 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2016/452 E. 2021/1199 K. 22.12.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/452 Esas
KARAR NO : 2021/1199 Karar

DAVA : Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 07/04/2016
KARAR TARİHİ : 22/12/2021

Davacı tarafından davalı aleyhine açılan Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda, tüm dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;
Davacı şirket ve davalı … A.Ş. arasında tanzim ve imza olunan 01.05.2012 başlangıç tarihli sözleşme gereğince davalı, “… Mah…. Cad…. İş Merkezi No: … Kat:… …/İSTANBUL” adresindeki “…” isimli sözleşme konusu işletmede yalnızca davacı şirketin pazarladığı sözleşme konusu ürünleri (…,…,vs) satmayı vc bulundurmayı, diğer rakip ürünleri (…,vs) satın almamayı, bulundurmamayı, tanıtımını üstlenmemeyi, işletmeyi açık tutarak bizzat çalıştırmayı,kapatmamayı, devretmemeyi,işbu sözleşme hükümlerinden herhangi birisine aykırı hareket ettiği takdirde davacı şirketten almış olduğu 35.000,00 TL katkı bedelini iade ile birlikte 35.000 USD cezai şartı davacı şirkete nükten ve defaten ödemeyi kabul ve taahhüt ettiğini,
Davacı şirket sözleşmeden doğan yükümlülüklerini eksiksiz ifa ettiği halde, davalının işletmede davacı şirketin pazarladığı biraların dışında diğer rakip ürünleri (…,vs.) sattığı, bulundurduğu, tanıtımını üstlendiği reklam niteliği taşıyan malzemelerini bulundurduğu, bu ve diğer sebeplerle sözleşmeyi ihlai ettiği İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin … Dİ. sayılı dosyası ve bilirkişi incelemesi ile tespit olunduğunu beyan ederek davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar davaya cevap dilekçesi sunmamıştır.
DELİLLER VE GEREKÇE :
Dava hizmet sözleşmesinden kaynaklanan alacak davasıdır.
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir …’in 04.12.2017 Tarihli Bilirkişi Raporunda;Dava dosyası ve dava dışı şirket …. A.Ş.’nin defter ve belgelerinin TTK Madde-83 hükmüne binaen tetkik edildiği, dava dışı tarafa ait yasal defterlerin, HMK 222/2 hükmü uyarınca, sahibi lehine delil vasfında olabileceği, dava dışı şirket, israflar ile ilişkili işlemleri, yasal defterlerine doğru ve TTK Madde-65-88 hükümlerine uygun şekilde kayıt ettiği, Dava tarafları ile dava dışı şirket arasında düzenlenen faturalar ve yapılan ödemelerin incelenmesi neticesinde; davacı tarafından davalı şirkete, 01.05.2012 tarihli Satın Alma Sözleşmesine istinaden, 35.000,00 TL bedel tutarında katkıda bulunulduğu, temerrüt faizine ilişkin Kanun hükümlerine istinaden 07.04.2016 – 04.12.2017 tarihleri arasında (606) gün Yıllık % 10,50 oranında hesaplanan reeskont avans faiz tutarının 6.186,25 TL olabileceği, ayrıca yine davacı tarafın talep ettiği 35.000,00 USD cezai şartın dava tarihinden itibaren tahakkuk edecek en yüksek döviz mevduat faizi ile birlikte 07,04.2016 04.12.2017 tarihleri arasında (606) gün Yıllık % 7 oranında hesaplanan faiz tutarının 4.067,67 USD olduğu tespit edilmiştir.
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir …’in 29.11.2018 Tarihli Raporunda;Davacı yasal defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerinin yasal süresinde yaptırıldığı, defler kayıtlarının genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine ve ilgili mevzuata uygun olduğu, taraflar arasında imzalanmış 01.05.2012 tarihli Satın Alma Sözleşmesinin, Davacı (…) … A.Ş ile …’un dağıtıcılık görevi verdiği …A.Ş (Dağıtıcı) ile Davalı … A.Ş (Yeniden Satıcı) arasında akdedildiği, sözleşme hükümlerine göre; Davalı … A.Ş’nin Davacı …’un pazarladığı … ürünlerini (14.maddede belirlenen ürünlerin) Dağıtıcı olarak tayin edilmiş davadışı dağıtıcı ….A.Ş’den satın alacağının hükme bağlandığı ve … ürünlerinin alış verişinin dava dışı Dağıtıcı ile davalı arasında olduğu, bu nedenle davacı …Ş ile davalı arasında bu ürünlerin alış verişine ait bir cari hesap ilişkisi olmadığı, Dağıtıcı (davadışı) ….A.Ş’den ile Davacı arasındaki cari hesap hareketleri incelenmiş olup, davalıdan alınmış senet kaydı araştırılmış ancak herhangi bir senet kaydına rastlanmadığı, sözleşmenin 12. Maddesine göre Davacının talebi olan 35.000,00 ABD Dolan tutan karşılığı Türk Lirası cezai şarta ilişkin olarak, İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi … D.İş dosyası ile 09.03.2016 tarihinde bilirkişi incelemesi yapıldığı ve raporda; işletmede yapılan incelemede soğutucu dolaba 3 adet … ve 13 adet … Kutu Bira ile farklı markalara ait şerbetlere rastlandığı yetkiliden alman bilgiye göre 2012 yılında imzalanan sözleşmeden sonra aylık 34-49 fiça bira ve yan ürünlerin satıldığı, ancak gezi parkı olaylarından sonra işlerin çok düşmesi nedeniyle az gelen talep üzerine ürünlerin bayiden değil büfe-bakkaldan alındığı bilgisi görüldüğü, sözleşmenin 15. Maddesine göre; Sözleşmenin 01.05.2012 tarihinden itibaren 01.05.2014 tarihine kadar 2 yıl süre ile geçerli olduğu, bu süre zarfında 14.madde de belirtilen asgari taahhüt edilen ürün alımlarının gerçekleşmemesi halinde, taahhüt edilen alım gerçekleşinceye kadar sözleşmenin devam edeceği, bu halde dahi sözleşme süresi 5 yılı geçemeyeceği anlaşılmakta olup, İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi … D.İş dosyasında 09.03.2016 tarihinde tespit yapıldığı ve tespit tarihinin sözleşmenin başlangıcından itibaren 5 yıl içinde yapılmış olduğu, 2 yıl süre ile imzalanan sözleşmenin kendiliğinden 5 yıl süreye uzadığı kanaatine varılması durumunda sözleşmenin geçerli olduğu süre işletmede … dışında farklı ürün bulunduğu tespiti doğrultusunda sözleşme koşullarının ihlal edilmiş olduğu sonucuna varılması ile takdir ve değerlendirme Sayın Mahkeme’ye ait olmak üzere sözleşmenin ihlal edilmiş olduğa yönünde kanaate varılması durumunda Davalı … A.Ş’nin aldığı nakit iskonto bedeli 35.000,00 TL kadar davacıya borçlu olduğu sonucuna varıldığı tespit edilmiştir.
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir …’in 14.10.2019 Tarihli Ek Raporunda;Davacının bayisi Davadışı … A.Ş tarafından Davalı …Ş.’ne ait … tabela isimli işyerine 02.06.2012 ile 29.05.2015 tarihleri arasında toplam 6.609 litre (1 hektolitremi00 litre) ürün satıldığı tespit edildiği, bu durumda davacı ile davalı arasında düzenlenen 01.05.2012 tarihli sözleşmenin 14. maddesinde belirlenen asgari alım miktarı 50.000 litre fıçı ve sise bira ürün alımının gerçekleştirilmediği, davalı tarafından alınan ürünlerin asgari alım miktarının altında kaldığı, sözleşmenin fesh edilip edilmediği konusunda dosva kapsamında varılan incelemede Davalıya gönderilen herhangi bir ihtarname görülmediği, yapılan incelemeler ile taraflar arasındaki sözleşmenin 1.-14. -15. maddelerine aykırılık oluştuğu tespit edildiği, davalı … A.Ş’nin aldığı nakit iskonto bedeli 35.000,00 TL kadar Davacıya borçlu olduğu sonuca varılması mümkün olduğu tespit edilmiştir.
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir …’in 03.05.2021 Tarihli Bilirkişi Raporunda; Davalılardan … A.Ş’nin Özvarlık mevcudu ve faaliyeti olmadığı tespit edilerek herhangi bir ödeme kabiliyeti bulunmadığı sonucuna varıldığı, davalılardan …’ın Takbis Sorgusunda görülen bilgilerde; Bursa … … Mahallesi … Mevkiinde … Parselde kaim … (ölçü birimi belirtilmemiştir) ölçüde tarla niteliğinde taşınmazın … adına kayıtlı olduğu ve SSK emeklisi olduğu tespit edildği, davalı … adına kayıtlı taşınmazın rayiç değeri tespit edilememiş olup sözleşmede bahsi geçen ceza bedelini karşılayıp karşılamayacağı ve Davalı …’ın ekonomik yönden mahvına neden olup olmayacağı yönünden değerlendirme yapılamadığı tespit edilmiştir.
Tüm dosya kapsamı incelendiğinde; taraflar arasında davalının davacının ürünlerini satması ve muadili olan başka markalara ait ürünleri satmaması, belli bir satış miktarının tutturulması, alım miktarının taahhüt edilen miktara ulaşması konusunda sözleşmenin en çok 5 yıl süre ile geçerli olabileceğine dair taraflar arasında ticari sözleşme ilişkisinin bulunduğu, sözleşmede yer alan maddi koşulların gerçekleşmesi hususu ve miktarının belirlenmesi amacıyla bilirkişi raporu alındığı, dosyadaki bilirkişi raporları ve tespit dosyasına göre davalı tarafın muadil markalı ürünleri de satmak suretiyle sözleşmeye aykırı hareket ettiği, ayrıca sözleşmede taahhüt edilen satış rakamlarının davalı tarafça tutturulamadığı, bu hususun tespit dosyası ve bilirkişi raporları ile sabit olduğu, bu haliyle davacı tarafın sözleşmede kararlaştırılan iskonto bedeli ve cezai şarta hak kazandığı, ancak döviz piyasalarında yaşanan aşırı, öngörülemez ve ani dalgalanmalar neticesinde sözleşmede belirlenen cezai şartın davalı tarafça ödenmesinin davalının maddi açıdan zor durumda kalmasına sebep olacağı ve aşırı olduğuna kanaat getirilerek ilgili cezai koşulda indirim yapılmak suretiyle davanın kısmen kabulüne dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle:
1-Davanın KISMEN KABULÜ İLE;
2-35.000 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
3-20.000 USD (Amerikan Doları)’nın fiili ödeme tarihindeki TCMB kuru üzerinden davalılardan alınarak davacıya VERİLMESİNE, hükmedilen bu cezai şarta dava tarihinden döviz mevduat faizi uygulanmasına,
4-Alınması gerekli toplam 6.294,28 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 2.305,47 TL nin mahsubu ile 3.988,82 TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
5-Davacı tarafından yatırılan 2.334,67 TL toplam harç, 1.050,00 TL bilirkişi rapor ücreti, 762,30 TL müzekkere-tebligat giderinden oluşan toplam 4.146,97 TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ÖDENMESİNE,
6-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettiğinden karar tarihi itibariyle yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi madde 13/2 ye göre 12.703,59 TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiliyle davacıya VERİLMESİNE,
7-6100 sayılı HMK’nın 333. maddesi uyarınca taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider avansından bakiye miktarın kararın kesinleşmesinden sonra taraflara İADESİNE,
Dair gerekçeli kararın tebliğinden itibaren istinaf yargı yolu açık olmak üzere iki haftalık kesin süre içerisinde verilen karar davalı tarafın yokluğunda davacı vekilinin yüzüne karşı açıkça okunup usulen anlatıldı.22/12/2021

Katip …
E-İmzalıdır

Hakim …
E-İmzalıdır