Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi 2023/639 E. 2023/454 K. 02.03.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
7. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2023/639
KARAR NO: 2023/454
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR TARİHİ: 23/11/2022
NUMARASI: 2022/744 Esas -2022/1149 Karar
DAVANIN KONUSU: İpotek (İpoteğin Kaldırılması (Fekki))
KARAR TARİHİ: 02/03/2023
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili … adına kayıtlı, İstanbul ili, Silivri İlçesi, … Mah, … mevkinde bulunan … Ada … Nolu parsel üzerinde, davalı şirketin önceki unvanı … A.Ş, ve bundan önceki unvanı olan … A.Ş. lehine, 22.06.1999 Tarih, 75.000 TL, 14.07.1999 Tarih, 130.000 TL ve 28.11.2000 Tarih,165.000 TL olmak üzere toplamda 370.000,00 TL 3 farklı tarihte ipotek tesis edildiğini, taraflar arasındaki ticari ilişkinin sona ermesine rağmen davalı şirket tarafından bu güne kadar tapudaki ipoteklerin kaldırılmadığını, Bakırköy … Noterliğinin 24.12.2020 tarihli, … yevmiye nolu ihtarnamesi ile davalı şirkete ipoteklerin kaldırılması ihtar edildiği, ihtarnameye cevap verilmediği gibi tapuda herhangi bir işlem de yapılmadığı, davalı şirketin iş bu ipoteklere ve dayanakları olan ticari ilişkilere dair herhangi bir alacağı da bulunmadığı, ipoteklerin kaldırılması için iş bu davayı açtıklarını, adı geçen taşınmaz üzerinde davalı lehine olan ipoteklerin terkinine, temerrüt tarihinden itibaren ticari faize hükmedilmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine, karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin … A.Ş. tüm Türkiye genelinde … markası adı altında akdedilen bayilik sözleşmeleri ile akaryakıt, LPG ve madeni yağ ürünlerinin bayiler ve satış noktaları vasıtasıyla bu ürünlerin toptan ve perakende olarak satış ve pazarlanması işi ile iştigal ettiğini, 14.07.1999 Tarih ve … Yev. numaralı ikinci dereceden 130.000,00-TL bedelli ipotek açısından; dava dışı … A.Ş. ’nin her türlü hukuki ve ticari ilişkilerden dolayı doğmuş ve doğacak borçlarının teminatı olmak üzere tesis edildiğini, müvekkili şirket ve dava dışı … A.Ş. arasında 03.05.1996 ve Temmuz 1999 tarihli bayilik sözleşmeleri mevcut olduğunu, müvekkili şirket ile dava dışı … A.Ş. arasında imzalanan bayilik sözleşmeleri gereğince ipotek terkini talep edilen “ İstanbul ili, Silivri ilçesi, … Mah. … mevkiinde bulunan … Ada, … nolu parselde kayıtlı gayrimenkul” üzerinde tesis edilen 14.07.1999 tarih ve … yev. Numaralı ikinci dereceden 130.000,00-TL bedelli ipotekin, dava dışı … A.Ş.’nin müvekkili şirkete, her türlü hukuki ve ticari ilişkilerden dolayı doğmuş ve doğacak borçlarının teminatı olmak üzere tesis edildiğini, gayrimenkulün her ne sebeple olursa olsun müvekkili şirket ile aralarındaki her türlü hukuki ve ticari ilişkilerden dolayı doğmuş ve doğacak borcunun teminatını teşkil etmek üzere 2. derecede, akdi faizle ipotek tesis edilmek suretiyle rehnedildiğini, müvekkili şirket ile davacı arasında derdest olan dava sebebiyle İstanbul 12. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2014/600 Esas Sayılı dosyasının bekletici mesele yapılması gerektiğini, Davacının ipotek terkin talebine yönelik olarak davasının haksız ve hukuki mesnetten yoksun olduğundan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN ARA KARARININ ÖZETİ: Yerel mahkemece 23/11/2022 tarihli karar ile “…1- Göreve ilişkin dava şartı yokluğu nedeniyle, HMK’nın 114/1-c ve 115/2. maddeleri gereğince DAVANIN USULDEN REDDİNE, uyuşmazlığın çözümünde Silivri 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin görevli olduğuna, 2- 6100 Sayılı HMK’nın 20. maddesi gereğince taraflardan birinin görevsizlik kararı süresi içinde kanun yoluna başvurulmayarak kesinleşmiş ise kararın kesinleştiği tarihten, kanun yoluna başvurulmuşsa bu başvurunun reddi kararının tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize başvurarak dava dosyasının görevli mahkemeye gönderilmesini talep etmeleri gerektiğinin, aksi taktirde mahkememizce davanın açılmamış sayılmasına karar verileceğinin İHTARINA, 3- HMK’nın 20. maddesi uyarınca kararın kesinleşmesini müteakip yasal iki haftalık sürede talepte bulunulduğunda dosyanın görevli Silivri 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’ne tevzi edilmek üzere Silivri Adliyesi Hukuk Mahkemeleri Tevzi Müdürlüğü’ne GÖNDERİLMESİNE” şeklinde karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Davacı tarafından müvekkil şirket aleyhine ikame edilen yukarıda esas numarası anılı davaya bakmakla görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemesi olduğunu, Yargıtay ipoteğin kaldırılması davasında görevli mahkemenin borç ilişkisini doğuran sözleşmenin niteliğine göre belirlenmesi gerektiğini kabul ettiğini, 14.07.1999 tarih ve … yev. numaralı ikinci dereceden 130.000,00-TL bedelli ipotek açısından; anılı ipotek dava dışı … Otomotiv A.Ş. (… Paz. Ve Tur. Ltd. Şti)’nin her türlü hukuki ve ticari ilişkilerden dolayı doğmuş ve doğacak borçlarının teminatı olmak üzere tesis edildiğini, Müvekkili Şirket ve dava dışı … Otomotiv A.Ş. arasında 03.05.1996 ve Temmuz 1999 (bila gün) tarihli bayilik sözleşmeleri mevcut olduğunu, müvekkili şirket ile dava dışı … Otomotiv A.Ş. arasında imzalanan bayilik sözleşmeleri gereğince ipotek terkini talep edilen “ İstanbul ili, Silivri ilçesi, … Mah. … mevkiinde bulunan … Ada, … nolu parselde kayıtlı gayrimenkul” üzerinde tesis edilen 14.07.1999 tarih ve … yev. Numaralı ikinci dereceden 130.000,00-TL bedelli ipotek, dava dışı … Otomotiv A.Ş.’nin müvekkili şirkete, her türlü hukuki ve ticari ilişkilerden dolayı doğmuş ve doğacak borçlarının teminatı olmak üzere tesis edildiğini, … Otomotiv A.Ş.’nin her ne sebeple olursa olsun müvekkil şirket ile aralarındaki her türlü hukuki ve ticari ilişkilerden dolayı doğmuş ve doğacak borcunun teminatını teşkil etmek üzere 2. derecede, akdi faizle ipotek tesis edilmek suretiyle rehnedildiğini, 22.06.1999 tarih ve … yevmiye numaralı birinci dereceden 5.000,00-TL bedelli ipotek açısından: Anılı ipotek, dava dışı “… Tic. Ve Turz. Ltd.Şti.” nin Müvekkil şirkete borçlarının teminatı olarak verilmiştir. … Tic. Ve Turz. Ltd.Şti. unvan değişikliğine giderek ünvanını “… Tic. Ve Tur. Ltd.Şti.” olarak değiştirdiğini, 28.11.2000 tarih ve … yevmiye numaralı üçüncü dereceden 165.000,00-TL bedelli ipotek açısından: Anılı ipotek, dava dışı “… Tic. Ve Tur. Ltd.Şti.” nin Müvekkil şirkete borçlarının teminatı olarak verildiğini, ( B ) ve ( C ) başlıkları altında bahsedilen ipotekler “… Tic. Ve Tur. Ltd.Şti.”nin her türlü hukuki ve ticari ilişkilerden dolayı doğmuş ve doğacak borçlarının teminatı olmak üzere tesis edildiğini, dava konusu ipoteklerin teminatını teşkil ettiği borçlar, müvekkil şirket ve borçlu şirketler arasındaki ticari sözleşmeler ve ticari ilişkilerden kaynaklı olduğunu, fazlaya ilişkin dava ve talep hakları saklı kalmak kaydı ile; istinaf başvurusunun kabulü ile, Bakırköy 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2022/744 Esas 2022/1149 Karar sayılı görevsizlik kararının kaldırılarak dosyanın yargılama yapılmak üzere Yerel Mahkemeye iadesine, yargılama giderleri ve ücreti vekâletin davacıya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: Tüm dosya kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, dava ipoteğin fekki istemine ilişkindir. Bilindiği üzere, 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (TTK) 6335 sayılı Kanun ile değişik 4. maddesinde ticari davalar tanımlanmıştır. Buna göre, her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ile maddenin devamı fıkralarında belirtilen davalar ticari dava olarak nitelendirilmiştir. Yine aynı Kanunu’un 5/3. maddesinde “Asliye ticaret mahkemesi ile asliye hukuk mahkemesi ve diğer hukuk mahkemeleri arasındaki ilişki görev ilişkisi olup, bu durumda göreve ilişkin usul hükümleri uygulanır” hükmüne yer verilmiştir. Anılan yasal düzenlemeler karşısında, Asliye Ticaret Mahkemelerinin özel mahkeme niteliğinde bulunduğu, bu niteliği gereği görev alanının 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre belirleneceği ve genel mahkemeler ile arasındaki ilişkinin önceki kanunun aksine görev ilişkisi olduğu açıktır. Asliye Ticaret Mahkemelerinin çekişmeli yargıdaki görev alanının TTK’nda ve diğer özel kanunlarda ticari dava olduğu belirtilen davalarla sınırlı olduğu kuşkusuzdur.Öte yandan, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 6335 sayılı Kanun ile değişik 4. maddesinde ticari davaların; mutlak ticari davalar ve nispi ticari davalar olarak iki gruba ayrıldığı anlaşılmaktadır. Mutlak ticari davalar, tarafların sıfatına veya bir ticari işletme ile ilgili olup olmamasına bakılmaksızın kanun gereği ticari sayılan davalar olup TTK’nun 4/1. maddesinin b, c, d, e, f fıkralarında ve özel kanunlarda düzenlenmiştir. Nispi ticari davalar ise, tarafların tacir sıfatına haiz olduğu ve her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili uyuşmazlıklardan doğan davalardır. Bir başka ifade ile, bu davalar ya bir ticari işletmeyi ilgilendirmeli ya da iki taraf için de ticari sayılan hususlardan doğmaları halinde ticari dava olarak nitelendirilebilirler. Gerek mutlak ve gerekse nispi ticari davaların Asliye Ticaret Mahkemelerinde görüleceği açıktır. Mahkemelerin görevleri kanunla düzenlenir ve kamu düzenine ilişkindir. Görev bir dava şartı olduğundan yargılamanın her aşamasında mahkemece re’sen gözetilmesi gerekir. İpoteğin fekki talebi aslında bir olumsuz tespit davası olduğundan genel mahkemeler görevlidir. Olumsuz tespit davalarında borçlu-davacının borçlu olmadığını iddia ettiği alacağın niteliğine göre asliye hukuk, ticaret, tüketici ya da iş mahkemeleri görevlidir. Görevli mahkemeleri tespitte ipoteğin hukuki sebebini oluşturan alacak ilişkisine bakmak gerekir. Alacak ilişkisi ticari ise ticaret mahkemeleri davaya bakmakta görevlidir. Dava konusu ipoteklerin bulunduğu taşınmaza ait tapu kaydının dosyaya celp edildiği, istanbul ili, Silivri ilçesi, … Mah. … mevkii … ada … nolu parselin davacı … adına tam mülkiyet ile kayıtlı olduğu, davalı şirket lehine 3 adet ipoteğin tesis edildiği anlaşılmıştır. Yukarıda değinilen hususlar çerçevesinde somut olaya bakıldığında; davacı …’ın tacir olmadığı, her ne kadar … Aş nin yönetim kurulu üyesi ise de şahsi gayrimenkulü üzerine dava dışı şirketin borcu için davalı şirket lehine üç farklı tarihte ipotek tesis ettiği, borcun ödendiğinden bahisle bu ipoteklerin fekkini talep ettiği anlaşılmış olup, Taraflar arasında TTK hükümlerinin veya özel kanun hükümlerinin uygulanmasını gerektirir ticari bir uyuşmazlıktan söz edilemeyeceği, uyuşmazlığın çözümünün genel mahkemelerin görev kapsamında kaldığı sonucuna ulaşılmaktadır. Davaya bakmakta görevli mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu anlaşılmakla İDM’nin görevsizlik kararının usul ve yasaya uygun olduğu kanaatine varılmıştır. Açıklanan nedenlerle davalı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b/1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmesi gerektiği kanısına varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere; 1-Bakırköy 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 23/11/2022 Tarih ve 2022/744 Esas -2022/1149 Karar sayılı usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından davalı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b/1. maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,2-Harçlar tarifesi gereğince alınması gereken 179,90 TL istinaf maktu ret karar ve ilam harcı peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,3-Davalı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,4-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından kendisini vekille temsil ettiren davacı yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,Dair dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK 362/1.f maddesi uyarınca kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.02/03/2023