Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
7. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2021/1674
KARAR NO: 2021/1605
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 08/01/2021
NUMARASI: 2020/785 Esas – 2021/11 Karar
DAVANIN KONUSU: İpotek (İpoteğin Kaldırılması (Fekki))
KARAR TARİHİ: 10/06/2021
K A R A R
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile dava dışı … şirketi arasında dava dışı şirket tarafından 2 ayrı sözleşme akdedildiğini, müvekkilinin sözleşme kapsamında belirtilen görevlerini eksiksiz yerine getirdiğini, müvekkilinin söz konusu konutları derhal teslim etmeleri ve konutların tapularını da bir an önce vermeleri aksi taktirde yasal yollara başvurulacağını ihtaren bildirdiğini, dava dışı yüklenici şirketin haksız ve kötü niyetli davranış ve tutumu olduğunu, bunun üzerine Büyükçekmece 3.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2016/31 D.İŞ sayılı dosyası ile delil tespiti talebinde bulunulduğunu, delil tespiti dosyasına sunulan bilirkişi raporunda ”takip konusu taşınmazın bu şekilde teslim edilmesi halinde 1 aylık sürede ince işlerinin yapılabileceği, ancak iskan edilemeyeceği, binadaki sonlama ve eksik işlerin, çevre, peyzaj, havuz ve sosyal tesislerin tamamlanması için normal şartlarda yaklaşık 6-7 aylık bir süreye ihtiyaç olacağı tespit edilmiştir” şeklinde görüş bildirildiğini, davalıların kötü niyetli olmaları nedeniyle ipoteklere ilişkin tescil yolsuz olduğu gibi müvekkile ait bağımsız bölümler üzerinde ayni hak kazanmalarının mümkün olmadığını, davalıların banka/finans kurumu olmaları dolayısıyla ağırlaştırılmış özen yükümlülüğünün bulunduğunu, ipotek tescili müvekkil açısında yolsuz olduğunu, davalıların TMK’nun 1023.madesinin korunmasından istifade edemeyeceklerinin kesin olduğunu, bu sebeplerle davanın kabulüne, dava konusu İstanbul İli Esenyurt İlçesi … Köyünde kain … no’lu ada üzerinde yapılan … konutlarından 92-91 m2 miktarlı, … Blok, …Kat, … no’lu ve yine … Blok …Kat … No’lu bağımsız bölümler üzerindeki davalılar lehine olan ipoteklerin fekkine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı … Vekili cevap dilekçesinde özetle; öncelikle davanın görev ve yetki itirazları kapsamında İstanbul (Çağlayan) Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine, müvekkili yönünden husumet nedeniyle reddine, taşınmaz üzerindeki diğer takyidat lehdarlarına husumetin yaygınlaştırılmasına, adi yazılı sözleşmeden doğan şahsı hak mutlak nitelikteki ayni hak sahibi üçüncü kişilere karşı ileri sürülemeyeceğinden ve esasa ilişkin diğer itirazları kapsamında haksız ve hukuki mesnetten yoksun davanın esastan reddine, yargılama gideri ile avukatlık ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Mahkemece “…Dava konusu taşınmazlar konut niteliğindedir ve iki adet alınmakla davacısının tüketici olduğu, ipotek fekki talep edenin tüketici sıfatının bulunduğu, davalılar arasındaki ilişkinin ticari olmasının tek başına dava konusu talebe ticari nitelik kazandıramayacağı, davacıdan bağımsız olarak dava konusu talebin düşünülmesinin mümkün olmadığı, dava konusu olayda 6502 sayılı yasa düzenlemeleri uygulanamaz ise, davacı tüketici yönünden yetki, harç ve arabuluculuk gibi tüketici lehine düzenleme sağlayan hükümlerin de uygulama alanı bulmayacağı, asıl talep sahibinin tüketici olduğu dikkate alındığında ve temeldeki ilişki dikkate alındığında taraflar arasındaki uyuşmazlık tüketici işlemi olup bu davalara bakma görevi Tüketici Mahkemeleri’ne ait olmaktadır. HMK’nın 1, 114/1-c, 115/1-2 maddeleri uyarınca mahkeme görevsiz olduğu durumlarda görevsizlik kararı vermesi gerektiği, görev kamu düzenine ilişkin olup taraflar ileri sürmese bile mahkemece kendiliğinden gözönünde bulundurulması gerektiğinden resen görevsizlik kararı vermek gerekmiştir. Dosyanın karar kesinleştiğinde ve talep halinde görevli Bakırköy Tüketici Mahkemesine gönderilmesine…” karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; müvekkilinin üzerlerindeki ipoteklerin fekki talep olunan İstanbul ili Esenyurt ilçesi … köyünde kâin … nolu ada üzerinde yapılan … Konutlarından 92,91 m2 miktarlı … blok … kat … nolu ve yine … blok … kat … nolu bağımsız bölümleri dava dışı … İnşaat San. ve Tic. A.Ş.’den yatırım amaçlı olarak satın aldığını, huzurdaki davada fekki talep olunan ipoteğin banka olan ve banka olarak kabul edilen davalılar tarafından dava dışı şirkete kullandırılan ticari kredinin teminatı olarak tahsis edilen ipotek olduğunu, bu itibarla dava konusu edilen iş ve işlem de tüketici işlemi olmadığı gibi müvekkili ile davalılar arasında satıcı-sağlayıcı ile tüketici ilişkisi de bulunmadığını belirterek istinaf kanun yoluna başvuru taleplerinin kabulü ile İDM’nin görevsizlik kararının kaldırılıp mahkemenin görevli olduğuna karar verilerek davanın esasının incelenmesine geçilmesi için dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı … vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; davacının dava konusu taşınmazlara ilişkin olarak Büyükçekmece 5. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde 2019/461 esas sayısı ile tapu iptal ve tescile ilişkin dosyasının derdest durumda olduğunu, dava dosyasında davacının aktif husumet ehliyeti bulunmadığından davanın reddine karar verilmesi gerekirken görevsizlik kararı verildiğini, huzurdaki davanın usul ve yasaya aykırı olarak ikame edildiğini, iş bu nedenlerle yapılan yargılama neticesinde, müvekkili banka yönünden davanın husumet yokluğundan reddine karar verilmesi gerektiğini, ayrıca davacı, satın alma işlemlerinin özel ihtiyaçlar için nihai tüketim gayesi ile yapıldığına dair herhangi bir delil de dosyaya sunmadığı gibi davacının istinafa başvuru dilekçesinde kendisinin de ikrar ettiği gibi “tüketici” olmadığının sabit olduğunu, davanın İstanbul Asliye Ticaret Mahkemelerince görülmesi gerektiğini belirterek istinaf taleplerinin kabulü ile İDM’nin görevsiz ve yetkisiz Bakırköy Tüketici Mahkemesine gönderilmesi kısmı ile ilgili usul ve yasaya aykırı kararının istinaf incelemesi neticesinde kaldırılmasını, yeniden hüküm tesis edilerek dava dosyasının yetkili ve görevli İstanbul Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: Tüm dosya kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, konut satım sözleşmesinden kaynaklanan ipoteklerin kaldırılması istemine ilişkindir. Dava Asliye Ticaret Mahkemesine açılmış mahkemece tüketici mahkemelerinin görevli bulunduğuna ilişkin hüküm kurulmuştur. Davacı vekili istinaf dilekçesinde taşınmazın yatırım amaçlı alındığını ileri sürmüştür. Dairemiz önüne gelen uyuşmazlık itibari ile dayanak ilişki ve görevlere ilişkin yasal düzenlemelerin incelenmesi gerekmektedir. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 3.maddesine göre tüketici; ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi, tüketici işlemi;mal veya hizmet piyasalarında kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla hareket eden veya onun adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiler ile tüketiciler arasında kurulan, eser, taşıma, simsarlık, sigorta, vekâlet, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de dâhil olmak üzere her türlü sözleşme ve hukuki işlemi ifade eder. 6502 sayılı yasanın 73. maddesi bu kanunun uygulanması ile ilgili her türlü ihtilafa tüketici mahkemelerinde bakılacağını öngörmüştür. Bir hukuki işlemin sadece 6502 Sayılı yasada düzenlenmiş olması tek başına o işlemden kaynaklanan uyuşmazlığı tüketici mahkemesinde görülmesini gerektirmez. Birden çok kanunda ve farklı şekillerde düzenlenmiş bir hukuki meseleye dayalı uyuşmazlıklarda çözüme ulaşılabilmesi için işin niteliği ve o işe uygulanacak hükümlerin seçimi önem arz etmektedir; zira bu seçime bağlı olarak birbirinden farklı sonuçlar elde edilebilecektir. Yukarıda yasal mevzuat içinde açıklanan tanım gereği tüketici sıfatının kazanılabilmesi ticari ve mesleki olmayan amaçlarla hareket edilmesine bağlıdır ve bu tanımdan kanun koyucunun tüketici hukukunun uygulama alanının belirlenmesinde temel olarak “amaç” esaslı işlevsellik ölçütünü kullandığı sonucuna varılmaktadır. Nitekim hukuki işlemin karşı tarafı olan satıcı ve sağlayıcılara ilişkin tanımlarda da (TKHK., m. 3/f-g) “ticari ve mesleki amaçlarla hareket eden” denilmek suretiyle aynı ölçüte vurgu yapılmıştır. Bu temel ölçüt dikkate alındığında; tüketici işleminden söz edebilmek için hukuki işleme konu olan mal veya hizmetin, tüketici olan alıcının uhdesinde kalması, malın ticari hayata geri dönmemesi, ödenen maliyetin geri kazanılmaması, başka bir malın ham maddesi veya yarı mamul maddesi olarak kullanılmaması gerekir. (Aslan, İ.Y.; Tüketici Hukuk Dersleri, Bursa 2015, s.5, 32; atıf yapan; Bahtiyar, M./Biçer, L.; Adi İş- Ticari İş- Tüketici İşlemi Ayrımı ve Bu Ayrımın Önemi, Cevdet Yavuz’a Armağan, s.401, s. 412, http://dergipark.gov.tr/download/article-file/333513, erişim 26.11.2018 böyle olunca, bir malı olduğu gibi ya da işleyerek bir başkasına satmak veya çıkar karşılığı devretmek üzere satın alan, yani kendisi de satıcı konumuna girecek olan kişiler tüketici sayılmazlar (Zevkliler, A./ Aydoğdu, M.; Tüketicinin Korunması Hukuku, Ankara 2004, s. 83). Başka bir anlatımla tüketici işlemi yönünden belirleyici olan, satın alınan mal veya hizmetin sayısı veya bedeli değil, tüketicinin, mal veya hizmeti satın alırken ticari veya mesleki amaç ile hareket etmemesi ve yine, kendi ihtiyacı için kullanması ya da tüketmesidir. Bu durum, hukuki işlemin yapılmasında gözetilen amaç olup, bu çerçevede kanun uygulayıcısı, önüne gelen uyuşmazlık yönünden alıcının tüketici sıfatını taşıyıp taşımadığını değerlendirmek ve kamu düzenine ilişkin görevle ilgili normları uygulamak zorundadır. Nitekim aynı ilkeler Hukuk Genel Kurulunun 30.06.2010 tarihli, 2010/14-358 E., 2010/353 K. sayılı kararında da vurgulanmıştır. Öte yandan ;6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 4. maddesinin birinci fıkrası, “(1) Her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işleri île tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın; a)Bu Kanunda, b)Türk Medenî Kanununun, rehin karşılığında ödünç verme işi ile uğraşanlar hakkındaki 962 ilâ 969 uncu maddelerinde, c)11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun malvarlığının veya işletmenin devralınması ile işletmelerin birleşmesi ve şekil değiştirmesi hakkındaki 202 ve 203, rekabet yasağına ilişkin 444 ve 447, yayın sözleşmesine dair 487 ilâ 501, kredi mektubu ve kredi emrini düzenleyen 515 ilâ 519, komisyon sözleşmesine ilişkin 532 ilâ 545, ticari temsilciler, ticari vekiller ve diğer tacir yardımcıları için öngörülmüş bulunan 547 ilâ 554, havale hakkındaki 555 ilâ 560, saklama sözleşmelerini düzenleyen 561 ilâ 580 inci maddelerinde, d)Fikrî mülkiyet hukukuna dair mevzuatta, e)Borsa, sergi, panayır ve pazarlar ile antrepo ve ticarete özgü diğer yerlere ilişkin özel hükümlerde j)Bankalara, diğer kredi kuruluşlarına, finansal kurumlara ve ödünç para verme işlerine ilişkin düzenlemelerde, öngörülen hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işleri ticari dava ve ticari nitelikte çekişmesiz yargı işi sayılır. Ancak, herhangi bir ticari işletmeyi ilgilendirmeyen havale, vedia ve fikir ve sanat eserlerine ilişkin haklardan doğan davalar bundan istisnadır” düzenlemesini, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 1. maddesi, “(1) Bu Kanunun amacı/ kamu yararına uygun olarak tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, zararlarım tazmin edici, çevresel tehlikelerden korunmasını sağlayıcı, tüketiciyi aydınlatıcı ve bilinçlendirdi önlemleri almak tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmek ve bu konulardaki politikaların oluşturulmasında gönüllü örgütlenmeleri teşvik etmeye ilişkin hususları düzenlemektir” düzenlemesini, 3, maddesinin birinci fıkrasının (1) bendi, “Tüketici işlemi: Mal veya hizmet piyasalarında kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla hareket eden veya onun adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiler ile tüketiciler arasında kurulan; eser, taşıma, simsarlık; sigorta, vekâlet, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de dâhil olmak üzere her türlü sözleşme ve hukuki işlemi” düzenlemesini, 73. maddesinin birinci fıkrası, “(1) Tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıklara ilişkin davalarda tüketici mahkemeleri görevlidir ‘ düzenlemesini, 83. maddesinin ikinci fıkrası, “(2) Taraflardan birini tüketicinin oluşturduğu işlemler ile ilgili diğer kanunlarda düzenleme olması, bu işlemin tüketici işlemi sayılmasını ve bu Kanunun görev ve yetkiye ilişkin hükümlerinin uygulanmasını engellemez” düzenlemesini içermektedir. Hülasa; bu tür davalarda alıcının nîhai amacı görevli mahkemenin belirlenmesinde önem arz etmekte olup davacının taşınmazı satın alma amacı irdelenmelidir. Davacı vekili dava dilekçesinde müvekkilinin dava konusu taşınmazı yatırım amacı ile satın aldığını açıkça beyan ve kabul etmektedir. Bu açıklamalar ve dosya kapsamı ile davacının tacir olmadığı, dava konusu taşınmazları yatırım amacı ile satın aldığı, taşınmazların konut niteliğinde olduğu, taraflar arasındaki uyuşmazlığın davacı-alıcı ile dava dışı-satıcı yüklenici şirket … A.Ş. arasında imzalanan konut satım sözleşmelerine istinaden dava konusu taşınmazların tapu kaydındaki ipotekler nedeniyle hukuki ayıplı ifa iddiasına dayalı diğer davalılar lehine taşınmazların tapu kaydındaki ipoteklerin fekki istemine ilişkin olduğu, bu nedenle taraflar arasındaki uyuşmazlığın mutlak veya nispî nitelikte ticari uyuşmazlık olmadığı, davalı bankanın belirttiği şekilde davalılar arasındaki kredi sözleşmesinin ticari nitelikte olmasının davacının konumu ve istemin niteliğine göre görev hususunun belirlenmesine esas alınamayacağı, davacı vekilince davacının dava konusu bağımsız bölümleri yatırım amacıyla satın aldığını bildirdiğinden davanın Tüketici Kanunu kapsamında görülmesinin de mümkün olmadığı gibi Asliye Ticaret Mahkemesinin görev alanına da girmediği uyuşmazlığın çözümünde genel mahkemelerin görevli olduğu anlaşılmakla görevin kamu düzenine ilişkin olarak resen dairemizce belirlenmesi gerektiği kanısına varılmıştır. Ayrıca davalı vekili dava konusu taşınmazlarla ilgili Büyükçekmece 5. Asliye Hukuk Mahkemesinde 2019/461 Esas sayılı dosyasıyla davacı tarafından tapu iptali ve tescil davası açıldığını ve dosyanın derdest olduğunu beyan etmiştir. Bu durumda aynı satış sözleşmesine dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil davası ile bu taşınmazlar üzerindeki ipoteğin fekkine ilişkin davanın birlikte görülüp görülmeyeceği hususunun da mahkemece değerlendirilmesi gerekmektedir. Davalı … vekilinin istinaf itirazlarının görev ile birlikte yetki hususunun da değerlendirilmesi ve yetkisizlik kararı verilmesine ilişkin bulunduğu anlaşılmıştır. 6100 sayılı HMK’nın “Dava şartları” başlıklı 114/1. maddesi, “Dava şartları şunlardır: a) Türk mahkemelerinin yargı hakkının bulunması. b) Yargı yolunun caiz olması. c) Mahkemenin görevli olması. ç) Yetkinin kesin olduğu hâllerde, mahkemenin yetkili bulunması. d) Tarafların, taraf ve dava ehliyetine sahip olmaları; kanuni temsilin söz konusu olduğu hâllerde, temsilcinin gerekli niteliğe sahip bulunması. e) Dava takip yetkisine sahip olunması. f) Vekil aracılığıyla takip edilen davalarda, vekilin davaya vekâlet ehliyetine sahip olması ve usulüne uygun düzenlenmiş bir vekâletnamesinin bulunması. g) Davacının yatırması gereken gider avansının yatırılmış olması. ğ) Teminat gösterilmesine ilişkin kararın gereğinin yerine getirilmesi. h) Davacının, dava açmakta hukuki yararının bulunması. ı) Aynı davanın, daha önceden açılmış ve hâlen görülmekte olmaması. i) Aynı davanın, daha önceden kesin hükme bağlanmamış olması” şeklindedir. Mahkemenin, davanın esası hakkında yargılama yapabilmesi (davayı esastan inceleyebilmesi) için varlığı veya yokluğu gerekli olan hâllere dava şartları denir. Dava şartlarının amacı, bir davanın esası hakkında incelemeye geçilebilmesi için gerekli bütün şartları ve bunların incelenmesi usulünü tespit etmek, böylece davaların daha çabuk, basit ve ekonomik bir şekilde sonuçlanmasına yardımcı olmaktır (Kuru B.: İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medeni Usul Hukuku, İstanbul 2016, s 190). Dava şartlarının neler olduğu 6100 sayılı HMK’nın 114. maddesinde belirtilmiş olup, anılan düzenlemenin 1. bendinin (c) alt bendinde mahkemenin görevli olması dava şartı olarak düzenlenmiştir. Görev kuralları kamu düzenine ilişkin olup, bir dava ancak görevli mahkemece incelenebilir. Mahkeme her şeyden önce görevli olmalıdır. Madde dava şartlarını sıra ile vermiş olmakla görevsiz mahkemece bu husus atlanarak kendisinden sonra gelen diğer dava şartlarının incelenmesi yasaya aykırı olacaktır. Bu durumda kesin yetkiye ilişkin dava şartı varsa bunu inceleme ve değerlendirme yetkisi görevli mahkemeye ait olacağından İDM tarafından görevsizlik kararı verilirken aynı anda yetkisizlik kararı verilmesi hususundaki itirazı yerinde değildir. Açıklanan nedenlerle taraf vekillerinin istinaf başvurusunun yukarıda açıklanan yasal düzenleme kapsamında davaya bakmakta görevli mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu anlaşılmakla kamu düzenine aykırılık yönünden re’sen gözetilen sebeplerle kabulüne, kamu düzeninden olan görev kurallarına aykırılık yönünden resen İDM kararının kaldırılmasına, dairemiz kararı gereğince karar verilmek üzere dosyanın kararı veren mahkemeye gönderilmesine ilişkin kesin olarak karar verilmesi gerektiği kanısına varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; 1-Taraf vekillerinin sair istinaf itirazları incelenmeksizin kamu düzeni yönünden istinaf başvurusunun 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-a-3. maddesi gereğince KABULÜNE, 2-Bakırköy 1.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 08/01/2021 tarihli 2020/785 Esas 2021/11 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA, 3-Dosyanın dairemiz kararına uygun şekilde işlem yapılmak ve yeniden karar verilmek üzere mahalli mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, 4-Taraflarca yatırılan istinaf karar harçlarının istem halinde taraflara iadesine, 5-Taraflarca yapılan istinaf masraflarının ilk derece mahkemesi tarafından verilecek kararda değerlendirilmesine ve hükme bağlanmasına, 6-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından kendilerini vekille temsil ettiren taraflar yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun 353/1 bendi gereğince kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.10/06/2021