Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
54. HUKUK DAİRESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
KARAR KALDIRMA
DOSYA NO: 2023/2719
KARAR NO: 2023/1515
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 17/03/2023
NUMARASI: 2022/504 – 2023/212
DAVANIN KONUSU: İstirdat
İSTİNAF TARİHİ: 29/05/2023
KARAR TARİHİ: 14/09/2023
Dairemizde bulunan istinaf başvurusunun yapılan açık incelemesi sonunda,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ DÜŞÜNÜLDÜ; İstinaf isteminde usul işlemleri tamam olduğundan, ilk derece mahkemesinin dosyasındaki bütün belgeler ve dosya hakkındaki dairemiz üyesince düzenlenen rapor incelendi, istinaf başvuru dilekçesinin ve davanın esası istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılan inceleme sonunda dosyada dairemizce karar verilmesi için eksiklik bulunmadığı anlaşıldı.
İstinaf sebepleri: Davacı vekili süresinde sunduğu istinaf başvuru dilekçesinde; Davalı tarafından müvekkili aleyhine 17.05.2021 ödeme tarihli 10.000-TL bedelli senede istinaden İstanbul …İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, icra takibinin başlatılmasından haberdar olan müvekkilinin icrai işlemlerin devam etmesi dolayısıyla haciz tehdidi altında icra dosya borcunu ödemek zorunda kalması sebebiyle açmış oldukları davada, mahkemece davanın usulden reddine dair verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, tanık deliline dayanmış oldukları halde, mahkemece tanıklarının dinlenilmesi için davetiye gönderilmediği gibi, dinlenilip dinlenilmeyeceğine ilişkin herhangi bir ara karar da kurulmadığını ve yerel mahkemece verilen kararın hukuki dinlenilme hakkının ihlali niteliğinde olduğunu, müvekkilinin … adlı araç kiralama firmasından … plaka sayılı aracı kiraladığını ve 17.05.2021 tarihli araç kiralama sözleşmesinin imzalandığını, müvekkiline teminat adı altında 17.05.2021 ödeme tarihli 10.000-TL bedelli, lehtarı … olan senedin imzalatıldığını, kiralanan aracın teslim günü olan 18.06.2021 tarihine kadar geçen sürede müvekkili tarafından hasarsız şekilde kullanıldığını, müvekkilinin kiralamış olduğu aracın kiralama bedelini ödediğini, aracı hasarsız ve zamanında teslim etmiş olmasına rağmen senedin iade edilmediğini, dosyaya sundukları senet ve araç kiralama sözleşmesi incelendiğinde de senedin araç kiralama sözleşmesine teminat olarak imzalatıldığının açık olduğunu, müvekkili ile davalı arasında araç kiralama sözleşmesi dışında herhangi bir borçlandırıcı iş ve ilişki, ticari iş ve ilişkinin bulunmadığını belirterek, kararın kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Yasal dayanak:Hukuk Muhakemeleri Kanunu;190, 191. maddeleri, Türk Medeni Kanunu 6. maddesi, Türk Borçlar Kanunu 299 vd maddeleri, İcra İflas Kanunu 72. maddesi, Yargılama konusu olayda: Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı tarafından müvekkili aleyhine 17.05.2021 ödeme tarihli 10.000-TL bedelli senede istinaden İstanbul …İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, icra takibinin başlatılmasından haberdar olan müvekkilinin icrai işlemlerin devam etmesi dolayısıyla haciz tehdidi altında icra dosya borcunu ödemek zorunda kaldığını ancak müvekkilinin söz konusu senede istinaden borcunun bulunmadığını, müvekkilinin … adlı araç kiralama firmasından … plaka sayılı aracı kiralamış olup, 17.05.2021 tarihli araç kiralama sözleşmesinin imzalandığını, müvekkiline teminat adı altında 17.05.2021 ödeme tarihli 10.000-TL bedelli lehtarı … olan senedin imzalatıldığını, müvekkilinin kiralamış olduğu aracı hasarsız ve zamanında teslim etmiş olmasına rağmen senedin iade edilmediğini, dosyaya sunulan senet ve araç kiralama sözleşmesi incelendiğinde, senedin araç kiralama sözleşmesine teminat olarak imzalatıldığının açık olduğunu belirterek, İstanbul …İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyasından icra takibine konu edilen 17.05.2021 ödeme tarihli 10.000-TL bedelli senet dolayısıyla müvekkilinin davalıya borçlu olmadığının tespiti ile müvekkilinin cebri icra tehdidi altında ödemek zorunda kaldığı 23.000-TL nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte istirdadına, davalı aleyhine %20 den az olmamak kaydıyla kötüniyet tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili sunmuş olduğu cevap dilekçesinde; 17.05.2021 tarihinde müvekkiline ait … adlı araç kiralama firmasından … plaka sayılı aracın davacı tarafından kiralanmış olup, müvekkili ile davacı arasında araç kiralama sözleşmesi imzalandığını, davacının aracı süresinde teslim etmediğini ve telefonlara da cevap vermediğini, kendisini davacının kızı olarak tanıtan bir kadının araç kiralama firmasını arayarak babasının kalp krizi geçirdiğini bu sebeple aracı bir hafta daha kullanmak istediklerini belirttiğini fakat aracın bir ay sonra iade edildiğini, takibe konu olan senedin aracın teslim edilmediği süreye ilişkin olan kullanım bedeli olduğunu, davacının icra takibi başlatıldıktan sonra ödeme yapmak istediğini ve 9.000,00 TL nakit ödeme yaptığını, kalan bakiye borç için de 5.000,00 TL banka aracılığıyla havale ettiğini, yapılan ödemelere binaen taraflarınca ibraname düzenlendiğini belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece; ”Davacı tarafından aleyhine icra takibi yapılmasının ardından takip dosya borcu için kendisine henüz ödeme emri tebliğ edilmeden toplam 14.000,00 TL’lik ödeme yapıldığı, takibe konu senet hakkında alınmış herhangi bir ihtiyati haciz kararının da bulunmadığı, dolayısı ile icra tehdidi altında yapılan bir ödemenin varlığından söz edilmesinin somut olay bakımından mümkün olmadığı, İİK’nun 72/7. maddesinde belirtilen istirdat davası açma koşullarının oluşmadığı” gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. Dava; araç kira sözleşmesi nedeniyle verilen kambiyo senedinden kaynaklı olarak İİK 72.maddesine dayalı borçlu olunmadığının tespiti ile yapılan ödemenin istirdatı istemine ilişkindir. Görevle ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup, taraflar ileri sürmese dahi yargılamanın her aşamasında re’sen gözetilir. Taraflar da yargılama bitinceye kadar görev itirazında bulunabilirler. Görev itirazı yapılmamış olsa bile re’sen mahkeme, ilk önce görevli olup olmadığını inceleyip karara bağlamalıdır. HMK 4/a maddesinde “kiralanan taşınmazların 09/06/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra İflas Kanununa göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dahil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu olan davalar ile bu davalara karşı açılan davaların” Sulh Hukuk Mahkemesinde görüleceği düzenlenmiştir. Somut uyuşmazlıkta, davaya konu olan kambiyo senedinin araç kiralama sözleşmesi kapsamında düzenlendiği hususunda uyuşmazlık bulunmamakta olup, temel ilişkinin araç kiralama sözleşmesine dayalı olması nedeniyle uyuşmazlığı bu kapsamda çözme görevi HMK nın 4/a maddesi gereğince Sulh Hukuk Mahkemesine ait olduğundan, davanın görevsizlik nedeniyle usulden reddine karar verilmesi gerekirken Asliye Ticaret Mahkemesinin yargılama yaparak davanın esası hakkında karar vermesinin doğru olmadığı, istinaf başvurusunun kamu düzenine ilişkin görev yönünden değişik gerekçe ile yerinde olduğu anlaşılmıştır. Dairemiz ilk derece mahkemesi kararını hem maddi olay, hem de hukuka uygunluk bakımından incelemeye tabi tutarak tespit edilen yargılama hatalarını bizzat düzeltmek amacıyla yapılan inceleme sonunda; duruşma yapılmasına gerek olmadığı, taraflar arasındaki temel ilişkinin araç kiralama sözleşmesine dayalı olması sebebiyle uyuşmazlığın çözümünde görevli mahkemenin Sulh Hukuk Mahkemesi olduğu halde mahkemece görevsizlik kararı verilmesi gerekirken, işin esasına girilerek karar verilmiş olması sebebiyle mahkeme kararının yerinde olmadığı, istinaf sebebi değişik gerekçe ile yerinde olduğundan HMK 353/1-a/3 maddesi gereğince istinaf başvurusunun kabulüne karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan nedenlerle, Davacının istinaf başvurusunun değişik gerekçe ile KABULÜNE, İlk derece mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, Yargılamanın karar gereğince devamı için dosyanın ait olduğu Mahkemeye İADESİNE, Peşin yatırılan istinaf başvuru harcının mahsubuna, Peşin yatırılan istinaf karar harcının talep halinde yatırana iadesine, Gider avansından kalanın talep halinde yatırana iadesine, Dair dosya üzerinden, tarafların ve vekillerinin yokluğunda oy birliği ile KESİN olarak karar verildi, açıkça anlatıldı.14/09/2023