Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
45. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2023/1756
KARAR NO: 2023/1422
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: TEKİRDAĞ ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2022/853
ARA KARAR TARİHİ: 14/07/2023
DAVA: Konkordato (Adi Konkordatodan Kaynaklanan (İİK 285 İla 308/h))
BİRLEŞEN DAVA DOSYASINDA
2022/860 ESAS 2022/1441 KARAR SAYILI DAVA DOSYASI:
DAVA: Konkordato (Adi Konkordatodan Kaynaklanan (İİK 285 İla 308/h))
KARAR TARİHİ: 11/10/2023
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353. maddesi uyarınca dosya incelendi,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA Davacılar vekili 10/04/2023 havale tarihli dilekçesinde; mahkemece verilen 06.01.2023 tarihli ara kararda; davacı şirketin … bank nezdindeki hesabına tahsildeki çeklerden dolayı gelen paraların takas ve mahsup işlemi yapılmamasına şeklinde hüküm tesis edildiğini, bu sebeple muhatap banka tarafından söz konusu ara kararın çeklere ilişkin olduğu ve ihracat tahsil vesaiki müşteri talimatlarına ilişkin olmadığı ileri sürülerek davacıların hesabına gelen/gelecek paralar üzerinde takas – mahsup işlemi uygulanmak istendiğini, davacı şirket hesabına gelen paralar üzerinde konkordato komiser denetiminin sağlanabilmesi, imtiyazlı bir alacak teşkil etmeyen … bank T.A.Ş. tarafından yapılan işlemin alacaklılar arasında eşitlik ilkesine aykırılık sonucu doğurmaması ve davacı şirket konkordato projesinin zarar görmemesi adına davacı şirketin … bank T.A.Ş. nezdinde bulunan banka hesabına ihracat tahsil vesaiki müşteri talimatlarından dolayı ve her ne suretle olursa olsun geçici mühlet tarihi olan 28.10.2022 tarihinden sonra gelen paralar üzerinde kesinti yapılmamasına, kesinti yapılmış ise iadesine, söz konusu bedellerin konkordato komiser heyeti denetiminde davacı şirket tarafından kullanımına sunulmasına ve davacı şirkete ait …Bankası Trakya Ticari Şubesi nezdindeki TR… Türk Lirası hesabına aktarılmasına ilişkin ara karar verilmesini talep etmiştir. Alacaklı … bank T.A.Ş vekili tarafından dosyaya sunulan 03/07/2023 havale tarihli beyan dilekçesinde; … Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ile banka arasında imzalanan genel kredi sözleşmeleri uyarınca kullandırılan kredinin teminatı olarak; borçlu … Üretim Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından kesilen 24.12.2021 tarihli fatura 61.482,73-USD vesaik bedeli 16.09.2022 tarihinde ihracat vesaiki temliknamesi ile borçlu …Üretim Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından kesilen 02.06.2022 fatura, 05.09.2022 vade tarihli 92.347,25 USD vesaik bedeli 13.06.2022 tarihinde ihracat vesaiki temliknamesi ile, borçlu … Üretim Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından kesilen 24.12.2021 fatura tarihli 152.819,74 USD vesaik bedeli 05.09.2022 tarihinde ihracat vesaiki temliknamesi ile alacaklı banka tarafından devir ve temlik alındığını, … bank T.A.Ş. ile borçlu şirket … Şirketi arasında imzalanan kredi sözleşmeleri uyarınca kullandırılan kredinin teminatı olarak 13.06.2022 ve 16.09.2022 tarihlerinde imzalanan ihracat vesaiki temliknamelerinin ve bu temliknamelerin konusunu oluşturan 02.06.2022 fatura tarihli ve 24.12.2021 fatura, 05.09.2022 vade tarihli ihracat vesaiki alacaklarının … Şirketinin konkordatoya başvurarak geçici mühlet kararı aldığı 28.10.2022 tarihinden önceki bir tarihte yapılmış olması ve alacağın da bu tarihten önce doğmuş olması sebebiyle yapılan temliknameler halen geçerliliğini koruduğunu ve huzurdaki konkordato davası süreci dışında kaldığını, dolayısı ile bankaya bu temliknamelerden dolayı gelecek vesaik bedelleri borçlu … Şirketinin kredi borcuna mahsup edileceğini, aynı şekilde; borçlu … Şirketi tarafından kesilen 24.12.2021 fatura tarihli 152.819,74 USD vesaik bedeli; 05.09.2022 tarihinde ihracat vesaiki temliknamesi ile alacaklı banka tarafından devir ve temlik alındığını ve bu tutar firmanın konkordatoya başvurduğu 28.10.2022 tarihinden sonra tahsil edildiğini, bu ihracat vesaiki de … Şirketinin konkordatoya başvurarak geçici mühlet kararı aldığı 28.10.2022 tarihinden önceki bir tarihte yapılmış olması ve alacağın da bu tarihten önce doğmuş olması sebebiyle işbu tahsilatın borçlu şirketin kredi borcuna mahsup edildiğini, sonuç olarak; bankanın ihracat vesaiki temliknamelerinden kaynaklanan alacağının firmanın geçici mühlet kararı aldığı 28.10.2022 tarihinden önceki bir tarihte yapılmış olması ve alacağın da bu tarihten önce doğmuş olması sebebiyle konkordato projesine dahil olmadan talep edebilir olduğu hususu ile beyan ve talepleri dikkate alınarak karar verilmesini talep etmiştir.Konkordato komiser heyeti tarafından dosyaya sunulan 06/07/2023 tarihli görüş raporunda, konkordato talep eden borçlu …Üretim Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından kesilen 24.12.2021 fatura tarihli 152.819,74 USD vesaik bedeli; 05.09.2022 tarihinde ihracat vesaiki ve 24.12.2021 tarihli fatura 61.482,73 USD vesaik bedeli 16.09.2022 tarihinde ihracat vesaiki temliknamesi ile alacaklı müdahil … bank T.A.Ş. tarafından devir ve temlik alındığı ve bu tutarlar firmanın konkordatoya başvurduğu 28.10.2022 tarihinden sonra tahsil edildiği ve borca mahsup edildiği, bu ihracat vesaiki temlikleri de …Üretim Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin konkordatoya basvurarak geçici mühlet kararı aldığı 28.10.2022 tarihinden önceki bir tarihte yapılmış olması ve alacağın da bu tarihten önce doğmuş olması sebebiyle iş bu tahsilatların borçlu şirketin kredi borcuna mahsup edildiği, müdahil … bank T.A.Ş. ihracat vesaiki temliknamelerinden kaynaklanan alacağının firmanın geçici mühlet kararı aldığı 28.10.2022 tarihinden önceki bir tarihte yapıldığı, müdahil banka tarafından sunulan genel kredi sözleşmesi ve TBK 183. maddesi uyarınca gayri kabili rücu olarak temlik edildiğine ilişkin İhracat vesaiki temliknamelerinin incelendiği ve alacağın da bu tarihten önce doğmuş olması sebebiyle konkordato projesine dahil olmadan talep edebilir ve bankaya gelen ihracat vesaik bedellerinin borca mahsup edilebileceği bildirilmiştir. Mahkemece 14.07.2023 tarihli ara kararında ”…Davacılar vekili dosyaya sunmuş olduğu 07/04/2023 tarihli talep dilekçesi ile ihracat tahsil vesaiki kapsamında şirketin … bank’ın nezdinde bulunan hesabına para geldiğini, bu gelen paraların 28/10/2022 tarihinden sonra olduğundan şirkete ait İş Bankası’ndaki hesaba aktarılmasını talep etmiştir. … bank A.Ş.’ne yazılan müzekkerelere verilen cevaplarda davacı şirketin 05/09/2022, 13/06/2022, 16/09/2022 tarihli ihracat vesaiki temliknameleri kapsamında ihracatın finansmanı kapsamında tahsil edilen paraların alacağın temliki kapsamında … bank A.Ş.’ye temlik edildiği, söz konusu temliknamelerde faturaların tarih ve numaralarının açıkça yer aldığı, bu nedenle de yapılan ihracatın finansmanı kapsamında elde edilen ihracat vesaikinin alacağın temliki yoluyla geçici mühlet kararı olan 28/10/2022 tarihinden önce … bank A.Ş.’ye temlik edildiğinden ve temlikin de yazılı olarak yapılması kapsamında geçerli olduğu, bu yüzden gelen paranın daha sonra hesaba geçmesinin temliki geçersiz kılmayacağı, her ne kadar geçici mühlet kararından sonra para gelmiş ise de, geçici mühlet kararından önce alacağın temliklerinin geçerli olduğu ve her bir temlikte fatura numaralarının ayrı ayrı gösterilerek belirtildiğinden söz konusu paraların … bank A.Ş. tarafından davacı şirket ile aralarında yapılan kredi sözleşmeleri kapsamında mahsuplaşma veya bloke işleminin yapılabileceği anlaşıldığından davacılar vekilinin 07/04/2023 tarihli talep dilekçesindeki talebinin reddine” dair karar verilmiştir. Davacılar vekili tarafından yasal süresi içerisinde sunulan istinaf yasa yolu başvuru dilekçesinde özetle:İİK 294/6 maddesinin “Konkordato mühletinin verilmesinden önce, müstakbel bir alacağın devri sözleşmesi yapılmış ve devredilen alacak konkordato mühletinin verilmesinden sonra doğmuş ise, bu devir hükümsüzdür.” şeklindeki hükmü gereğince banka tarafından alacağın temliki adı altında yapılacak bu işlemin de hukuki dayanaktan yoksun olduğu, bu sebeple söz konusu banka tarafından takas – mahsup işlemi ya da geçici mühlet kararı öncesinde yapılan İhracat Tahsil Vesaiki Müşteri Talimatları kapsamındaki alacağın temliki gerekçe gösterilerek borç tahsilatı şeklinde kesinti yapılması usul ve yasaya aykırılık teşkil etmekte olduğu belirtilmiştir. Sunulan istinaf yasa yolu başvuru dilekçesinin yasa hükümleri ve deliller ışığında incelenmesi: Konkordato, tacir yahut gerçek veya tüzel kişi bir borçlunun, borçlarını ödeme şekliyle ilgili yaptığı teklifin, kanunda öngörülen çoğunlukla alacaklılar tarafından kabul edilmesi ve yetkili mahkeme tarafından tasdik edilmesi sonucunda, borçlunun tüm adi borçlarını ödeyebileceği koşullar göz önüne alınarak, kararlaştırılan sürede ve/veya miktarda ödemesini mümkün kılan bir hukuki müessesedir. Konkordatonun amacı borçluyu borçlarından ve eğer iflas şartlarını taşıyorsa muhtemel bir iflastan kurtarmak, alacaklıların da belirli bir vadede ve/veya indirimle alacaklarını tahsil etmelerini sağlamaktır. Konkordato süreci alacaklılar arasında eşitlik ilkesine dayalı olarak yürütülür. Konkordatoda alacaklılar arasında herhangi bir ayırım yapılmaksızın benzer durumda bulunan bütün alacaklıları kapsayan adil ve dengeli bir ödeme planının ortaya konulması ve alacaklıların tatmin edilmesinde de aynı ilkelerin gözetilmesi gerekir. İİK’nin “Geçici mühlet” başlığını taşıyan 287. maddesi uyarınca, konkordato talebi üzerine mahkeme, 297. maddenin ikinci fıkrasındaki hallerde dahil olmak üzere, borçlunun malvarlığının muhafazası için gerekli gördüğü bütün tedbirleri alacaktır.Bu bağlamda İİK’nin 294. maddesinde mühlet içinde borçlu aleyhine 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre yapılan takipler de dahil olmak üzere hiçbir takip yapılamayacağı ve evvelce başlamış takiplerin duracağı, ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz kararları uygulanmayacağı belirtilmiştir. İİK’nin 294/2 maddesinde ise ”Konkordato mühletinin verilmesinden önce, müstakbel bir alacağın devri sözleşmesi yapılmış ve devredilen alacak konkordato mühletinin verilmesinden sonra doğmuş ise, bu devir hükümsüzdür.” hükmü yer almaktadır.Konkordato mühletinin verilmesinden önce, müstakbel bir alacağın devri sözleşmesi yapılmış ve devredilen alacak konkordato mühletinin verilmesinden sonra doğmuş ise, bu devir hükümsüzdür. Bu düzenlemenin amacı borçlunun konkordato alacaklılarının müracaat edebileceği mal varlığını korumaktır. (bkz. Mahmut Coşkun, Konkordato ve İflas, 2.baskı, shf:123) Gelecekte doğacak bir alacağın temliki medeni hukuk hükümlerine göre geçerli olup, İcra ve İflas Kanunu bu konuda ayrık bir hüküm kabul etmiştir. Kanun’un bu hükmü iflastaki hukuki duruma da uygundur. Konkordato talep eden borçlunun temlik ettiği alacak, mühlet verildikten sonra doğarsa, bu devir sözleşmesi geçersiz olacak; devir sözleşmesine konu alacak temellük eden alacaklıya değil, borçluya ait olacak ve konkordatoya onay veren alacaklıların alacaklarının ödenmesine tahsis edilecektir. Hemen belirtmek gerekir ki, alacağı mühletten sonra muaccel olması halinde temlik geçerliliğini koruyacaktır. Örneğin devir (temlik) sözleşmesine konu alacak mühlet verilmeden önce doğmuş, ancak mühletten sonra muaccel hale gelmişse, temlik sözleşmesi geçerliliğini koruyacaktır. Böyle bir durumda ise, temlik sözleşmesi geçerliğini koruyacağından temellük edilen alacak konkordato kapsamına girmez ve borçludan alacağı temellük eden alacaklı, alacağını tasdik edilen konkordatoya tabi olmaksızın tam olarak alır. Devir sözleşmesine konu alacağın ne zaman doğmuş kabul edileceği ise, Borçlar Kanunu hükümlerine göre belirleneceğinden, bu konuda bir değerlendirme yapabilmek için devir (temlik) sözleşmesinin konusunu teşkil eden alacağa dayanak teşkil eden hukuki işlemin incelenmesi gerekecektir. (bkz. Pekcanıtez/Erdönmez, Konkordato, shf:102) Davaya konu somut olayda, taraflar arasında genel kredi sözleşmeleri uyarınca imzalandığı ve davacının, dava dışı şirket ile aralarındaki ticari ilişki uyarınca ihracat yaptığı, bu ihracat uyarınca vadeli alacaklarına binaen davacı bankadan kullanmış olduğu krediye binaen ihracattan kaynaklı alacaklarına ilişkin banka lehine temliknameler düzenlendiği tespit edilmektedir. Konkordato talep eden borçlu şirket tarafından kesilen – 24.12.2021 fatura tarihli 152.819,74-USD vesaik bedeli -05.09.2022 tarihinde ihracat vesaiki, -24.12.2021 tarihli fatura 61.482,73-USD vesaik bedeli 16.09.2022 tarihinde ihracat vesaiki temliknamesi ile alacaklı müdahil … bank T.A.Ş tarafından devir ve temlik alınmış ve bu tutarlar borçlu alacaklı konkordatoya başvurduğu 28.10.2022 tarihinden sonra tahsil edilmiş ve borca mahsup edilmiştir. Dosya kapsamında yapılan incelemede, davacılar vekili tarafından mahkemeye sunulan 29.11.2022 tarihli talep dilekçesi ekinde 16.09.2022, 05.09.2022 ve 17.02.2022 tarihli İhracaat Tahsil Vesaiki Müşteri Talimatları yer almaktadır. Bu kapsamda; ihracatçı davacı şirketin döviz üzerinden satmış olduğu malların bedelini vadeli olarak ve … bank T.A.Ş. aracılığıyla tahsil edecektir. Davacı, alacaklarına alacaklı bankadan kredi kullanılmış, kullanılan genel kredi sözleşmesi uyarınca bankaya, ithalatçı firmalardan olan döviz cinsinden vadeli alacaklarını temlik etmiştir. Öncelikle belirtilmesi gerekir ki, İİK’nin 294/2 maddesinden de anlaşılacağı üzere, alacağın temlikine konu devredilen alacağın konkordato mühletinin verilmesinden sonra doğup/doğmadığı önem taşımaktadır. Her ne kadar mahkemece, davacı ile banka arasında düzenlenen alacağın temliki sözleşmelerinin geçerlilik şartlarını taşıdığı tespiti yapılarak bankanın davacı şirket ile aralarında yapılan kredi sözleşmeleri uyarınca mahsup ve bloke işlemi yapabileceği belirtmiş ise de; davacının talebinin İİK’nin 294. madde kapsamında değerlendirilmesi gerektiği açıktır. Uyuşmazlığın çözümü için taraflar arasındaki kredi sözleşmeleri, alacağın temlikine dair düzenlenen sözleşmeler ve dayanak tüm belgelerin (fatura gibi) metinlerinin incelenmesi gerekmektedir. Tüm bu hususlardan sonra, borcun doğum tarihi açıklığa kavuşturularak varılacak sonuç dairesinde davacı talebinin olumlu/olumsuz karara bağlanması gerekmektedir. Her ne kadar, konkordato komiser heyeti tarafından dosyaya ibraz olunan 06.07.2023 tarihli raporunda temlike konu alacağın geçici mühlet kararının alındığı 28.10.022 tarihinden önce doğduğu belirtilmiş ise de; bu sonuca ulaşılmasına neden teşkil eden tespitlerin raporda yer almadığı anlaşılmaktadır. Açıklanan nedenlerle, yukarıda belirtilen eksikliklerin ikmal edilerek talep hakkında karar verilmesi gerektiğinden davacılar vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nin 353/1.a.6 bendi gereğince kabulü ile mahkeme kararının kaldırılmasına, dairemiz kararına uygun şekilde yargılama yapılmak ve yeniden bir karar verilmek üzere mahal mahkemesine iadesine dair karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere; 1-Davacılar tarafın istinaf başvurusunun KABULÜNE,2-Tekirdağ Asliye Ticaret Mahkemesi’nin, 2022/853 E., 14/07/2023 ara karar tarihli kararının HMK’nin 353/1a.6 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA,3-Dosyanın, Dairemiz kararına uygun şekilde yargılama yapılmak ve yeniden bir karar verilmek üzere mahal Mahkemesine iadesine,4-Harçlar Kanunu gereğince davacı tarafından yatırılan istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye GELİR KAYDINA, istinaf karar harcının talep halinde davacıya İADESİNE, 5-Davacının yapmış olduğu istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına, 6-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, 7-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine, Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 362/1-f bendi gereğince kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 11/10/2023