Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
45. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2021/621
KARAR NO: 2022/74
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2020/106
KARAR NO: 2020/671
DAVA TARİHİ: 05/02/2020
KARAR TARİHİ: 18/11/2020
DAVA: İtirazın İptali (Sigorta Poliçesinden Kaynaklanan Rücu)
KARAR TARİHİ: 27/01/2022
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353. Maddesi uyarınca dosya incelendi,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirket nezdinde … numaralı poliçe ile sigortalı olan … A.Ş şirketine ait işyerinin davalılardan … şirketinin maliki olduğu … AVM’de 09/11/2018 tarihinde çıkan yangın sonucunda zarar gördüğünü, yangın ile ilgili olarak Lüleburgaz CBS tarafından 2018/6076 nolu soruşturma başlatıldığını, söz konusu yangının AVM içerisinde faaliyet gösteren davalılardan … şirketine ait “…” isimli işyerinden çıktığını, davalılardan … Sigorta AŞ’nin … şirketinin sebep olduğu hasarları teminat altına alan poliçe nedeniyle, davalı … şirketinin AVM’nin yapı maliki ve AVM’yi işleten firma sıfatıyla, davalı … Sigorta A.Ş’nin ise AVM’nin sorumluluk sigortacısı sıfatıyla sorumlu olduğunu, ekspertiz raporu uyarınca hasarın … Merkezine ait … isimli işyerindeki elektrik tesisatından kaynaklandığının anlaşıldığını, söz konusu hasardan dolayı müvekkili şirketin sigortalısına 25/01/2019 tarihinde 29.420,00 TL tutarındaki tazminat ödediğini, söz konusu ödeme ile müvekkil şirketin sigortalısının haklarına halef olduğunu, ödenen bedelin tahsili için davalılar hakkında başlatılan icra takibine davalıların haksız olarak itiraz ettiğini belirterek, Bakırköy … İcra Müdürlüğü … E. sayılı dosyasındaki borca ve yetkiye itirazın iptalini ve asıl alacağın %20’sinden az olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP Davalı … Sigorta A.Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin ve şirket sigortalısının yangının yayılması ve AVM içerisindeki diğer işyerlerinin zarara uğraması ile ilgili sorumluluklarının bulunmadığını, garamaten ödeme ilkesi gereğince bir rizikonun gerçekleşmesi ile zarar görenlerin birden fazla olması ve tazminat alacaklarının da sigorta sözleşmesinde öngörülen teminattan fazla olduğu hallerde, zarar görenlerden her birinin sigortacıya karşı yöneltilebileceği tazminat miktarı isteminden, sigorta bedelinin tazminat alacaklıları toplamına olan oranına göre indirim yapılmasının öngörüldüğünü, birden fazla kişi zarar görmüşse sigortacı poliçede gösterilen limitle sorumlu olacağından zarar gören üçüncü kişilerin oranlama yoluyla tazminat isteyebileceğini, davacı … Sigorta’nın talebinin de hesap içerisinde olduğunu ve teminat oranlaması sonucu işbu talep için gareme hesabında denk gelen tutarın 125,98 TL olduğunu, bu hesaba istinaden 07/10/2019 tarihinde davacıya 126,00 TL ödeme yapıldığını, davacının 29.420,00 TL’lik talebinin ise iş durması zararlarına ilişkin olduğunu ve bu tür dolaylı zararların müvekkili şirketçe düzenlenen poliçede temat kapsamında olmadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir. Davalı … Merkezleri İşletmeciliği A.Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; Taraflarınca aksi görüş benimsenmesine rağmen emsal kararlar uyarınca görevli mahkemenin Sulh Hukuk Mahkemesi olduğunu, Müvekkili şirket tarafından işletilen mağazada yangın çıkmış olsa bile davacı yanın sigortalısının uğramış olduğu zararlardan müvekkili şirketin sorumlu tutulmasının mümkün olmadığını, AVM’nin işleteni ve maliki olan davalı … A.Ş. tarafından AVM’de yangın ile ilgili yeterli önlemler ve tedbirler alınmış, AVM’de mevcut yangın hidratları ve yangın söndürme sistemleri gerektiği şekilde açılmış olsa idi hiçbir zararın oluşmayacağını, bu nedenle yangın nedeniyle oluşan zararlardan davalı … A.Ş’nin sorumlu olduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir. Davalı … Sigorta A.Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; Yetkili mahkemenin İstanbul Adliyesi Mahkemeleri olduğunu, Müvekkili şirket nezdindeki poliçede sigorta ettirenin bina maliki … olup, poliçede sigorta ettirenin yapı maliki olmasından kaynaklı olarak kiracının uğradığı hasarı karşılamasına ilişkin bir teminat klozunun bulunmadığını, dava konusu olayın poliçe teminatı kapsamında olmadığını, davacının sigortacısı olduğu şirket ile malik sigortalıları arasında kira sözleşmesinin bulunduğunu, davacının sigortacısı olduğu şirket kiracı konumunda olup poliçe genel ve özel şartları gereği 3. şahıs kapsamında olmadığını, aralarında kira ilişkisi olduğunu, diğer davalı … Merkezi’nin asli ve tek kusurlu olduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir. Davalı … A.Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; Kira ilişkisi nedeniyle görevli mahkemenin Sulh Hukuk Mahkemesi, yetkili Mahkemenin Çağlayan Mahkemesi olduğunu, olay yeri inceleme raporu ve itfaiye raporunda yangının çıkış yerinin … Oyun Alanı’ndaki havalı şişme kaydırağın bulunduğu yer olduğunu ve yangının ise kaydırağın altında bulunan sigorta kutusunda meydana gelen elektriksel bir arızadan kaynaklandığının tespit edildiğini, yangının çıkışında … Merkezleri şirketinin tek kusurlu olduğunu, yapı maliki … şirketinin meydana gelen zararlardan sorumlu tutalamayacağını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI Mahkemece; “Dosyanın yapılan incelemesi ve değerlendirilmesi sonucunda; davacı vekilinin dava dilekçesi ile … A.Ş. şirketine ait işyerinin, davalı …’ın maliki olduğu … AVM’de 09/11/2018 tarihinde çıkan yangın sonucu zarar gördüğü, yangının AVM içerisinde faaliyet gösteren davalı … şirketine ait ‘…’ isimli işyerinden kaynaklı olarak meydana geldiği iddiası ile ödenen 29.420-TL sigorta tazminatının, davalılardan rücuen tahsili için Bakırköy … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyası ile başlatılan ilamsız icra takibine vaki itirazın iptalini talep ettiği, davalıların cevap dilekçesi sundukları, davalıların cevap dilekçesinde görev itirazda bulunduğu, HMK 114/1-c maddesi uyarınca görev hususunun dava şartlarından olduğu gözetilerek HMK 138 maddesi de dikkate alınarak dava şartlarının öncelikle karara bağlanması gerektiği yine HMK 115/1 maddesi gereğince de dava şartlarının yargılamanın her safhasında mahkeme hakimliğince resen dikkate alınması gerektiği hususu ile HMK 1 maddesi gereğince görev hususunun kanunla düzenlenen kamu düzenine ilişkin olması hususları hep birlikte değerlendirilerek öncelikle bu yönde karar vermek gerektiği, 6102 sayılı yasanın 4. maddesinde, 5. maddesinde de ticari davalar çekişmesiz yargı işlerinin görüleceği mahkemelere ilişkin düzenleme yapıldığı, buna göre mahkememizin görev alanı belirlenirken bu yasa hükümlerinin ve yine HMK 1 maddesinin dikkate alınması gerekeceği, davacının sigortalısı dava dışı … Güzellik merkezi ile davalılardan … Karton şirketi ile arasında kira ilişkisinin bulunduğu, 27/07/2015 tarihli kira sözleşmesinin mahkememize ibraz edildiği, davacı sigorta şirketinin sigortalısına yaptığı ödeme sonucunda sigortalısının yerine geçeceği, sigortalının gerçekleşen zarardan dolayı sorumlulara karşı dava hakkının bulunması halinde bu hakkın sigorta şirketinin tazmin ettiği bedel kadar sigorta şirketine intikal edeceği, bu nedenle sigorta poliçesinden kaynaklı bir dava olmayacağı, dava dışı sigorta şirketi ile davalı … arasında kira ilişkisi bulunması sebebiyle HMK’nun 4.maddesi de dikkate alınarak, kira ilişkilerinden kaynaklı uyuşmazlıklara bakmakla görevli mahkemeler olan sulh hukuk mahkemelerinin olacağı, bu mahkemenin özel yetkisinin diğer davalılar içinde geçerli olacağı, (bu hususta benzer içerikte emsal Sakarya BAM 7 HD 2019/368 esas- 2019/291karar, 2019/210 esas – 2019/196 karar, 2019/209esas-2019/198karar, 2019/201 esas- 2019/218 karar, 2019/190 esas- 2019/195 karar, 2019/683 esas- 2019/923 karar, 2019/202 esas- 2019/197 karar, 2019/540 esas -2019/514 karar,2019/203 esas 2019/219 karar sayılı emsal ilamları)…” belirtilerek, görevli mahkemenin sulh hukuk mahkemesi olduğu gerekçesiyle “Davacının davasının HMK 114/1-c maddesi kapsamında mahkememizin görevli olmaması sebebiyle HMK 115/2 maddesi gereğince usulden reddine” karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ Davalı … A.Ş. vekili yasal süre içerisinde sunmuş olduğu istinaf dilekçesinde özetle; Mahkemece davanın kira ilişkisine dayalı bir dava olduğundan bahisle görevsizlik kararı verilmiş ise de hukuki uyuşmazlığın sebebinin kira ilişkisi değil müvekkili şirketten kaynaklandığı iddia edilen haksız fiil olup davada görevli mahkemenin Asliye Ticaret Mahkemeleri olduğunu, davacı şirket ile davalılardan … A.Ş. arasında bir kira sözleşmesi bulunmakta ise de zarar tazmin talebinin salt kira ilişkisi olmayıp, yangının müvekkili şirketin mağazasında çıkması iddiası ve müvekkili şirketin ile alışveriş merkezi sahibi ve işleteni olan diğer davalı şirketin anılan yangından sorumlu olduğu iddiasına dayandığını, bu durumda herhangi bir şekilde kabul anlamına gelmemek kaydı ile bir an için çıkan yangından müvekkili şirketin sorumlu olduğu düşünüldüğünde dahi müvekkili şirketin sorumluluğunun haksız fiil sorumluluğu olduğunu, uyuşmazlık bir kısım davalılar bakımından haksız fiilden, bir kısım davalılar bakımından TBK hükümleri uyarınca yapı sahibinin sorumluluğundan, bir kısım davalılar bakımından sigorta poliçesi uyarınca sigorta sorumluluğundan ve her halde bir kısım davalılar bakımından kira ilişkisinden kaynaklandığı iddia edilebilse bile her bir davalı bakımından ticari dava niteliği bulunduğundan Asliye Ticaret Mahkemesinin görevli olduğunu, davalı … A.Ş. ile davacı yan arasında kira sözleşmesi bulunmasının veyahut … A.Ş. ile müvekkili şirket arasında kira sözleşmesi bulunmasının huzurda görülmekte olan davanın ticari dava olma vasfını ortadan kaldırmayacağını beyan ederek kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında inceleme; 6100 sayılı HMK’nun 355.maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılmış, kamu düzenine aykırılık olup olmadığı ise re’sen gözetilmiş ayrıca HMK’nun 357. maddesindeki “İlk derece mahkemesinde ileri sürülmeyen iddia ve savunma istinafta dinlenemez ve istinafta yeni delillere dayanılamaz” kuralı nazara alınmıştır. Dava, … Alışveriş Merkezi isimli işyerinde meydana gelen yangın sonucu davacı şirkete sigortalı işyerinde meydana gelen hasar nedeniyle davacı sigorta şirketinin aralarındaki sigorta poliçesine dayanarak ödediği hasar bedelinin, sorumlu olduğunu iddia ettiği davalılardan 6102 sayılı TTK’nun 1472. maddesi uyarınca rücuen tahsili istemine ilişkindir. Dava, rücu talebine dayanmakta olup, rücu ve halefiyet Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kurulu’nun 22/03/1944 Tarih E. 37, K. 9, R.G. 03/07/1944 sayılı kararında “Sigortacının sorumlu kişi aleyhine açacağı dava, sigorta poliçesinden doğan bir dava olmayıp; aynen sigortalı kimsenin sorumlu kişiye karşı açmış olduğu bir dava gibidir. Sigortalının muhtelif mahkemelerde dava açma hakkı varsa, aynı hak sigortacının halefiyet hakkına dayanan rücu davası için de söz konusudur.” şeklinde vurgulanmaktadır. 6102 sayılı TTK’nun “Halefiyet” başlığı altındaki 1472.maddesinde ise “Sigortacı, sigorta tazminatını ödediğinde, hukuken sigortalının yerine geçer. Sigortalının, gerçekleşen zarardan dolayı sorumlulara karşı dava hakkı varsa bu hak, tazmin ettiği bedel kadar, sigortacıya intikal eder.” hükmüne yer verilmiştir. Buna göre; davacı sigorta şirketinin sigortalısı hangi görevli ve yetkili mahkemede dava açacak idi ise, sigorta şirketinin de halefiyet gereğince, aynen sigortalı gibi o mahkemede dava açabileceğine işaret edilmiştir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 1. maddesinde; “Mahkemelerin görevi, ancak kanunla düzenlenir. Göreve ilişkin kurallar, kamu düzenindendir.” hükmü yer almaktadır. HMK 114/1.c maddesi uyarınca “Mahkemenin görevli olması” dava şartlarından olup, HMK 138 maddesi dikkate alınarak dava şartlarının öncelikle karara bağlanması gerekmektedir. HMK 115. maddesinde ise “Mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. Taraflar da dava şartı noksanlığını her zaman ileri sürebilirler. Mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir…” düzenlemesi yer almaktadır. 6100 sayılı HMK 4.maddesinde sulh hukuk mahkemelerinin görev alanı belirlenmiş ve 4/1.a maddesinde ise kiralanan taşınmazların, 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununa göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dâhil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davaların sulh hukuk mahkemesinde görüleceği belirtilmiştir. Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin 11/06/2019 tarihli 2016/6483 E. 2019/7301 K. sayılı ilamı; “…Somut olayda, sigortalı işyerlerinde oluşan yangın hasarı sebebiyle meydana gelen zarar sigortacı tarafından sigortalılara ödenmiş olup ödenen tazminatın dava dışı sigortalı işyerlerini kiraya veren davalı bina maliki … A.Ş’den ve onun işyeri sigortacısı … Sigorta A.Ş’den, yangının çıktığı … A.Ş kiracısı … Ltd. Şti.’den, sinamada tadilat yapan taşeron …’ten tahsili talep edilmiştir. Dava dışı sigortalı şirketler ve davalı … Ltd. Şti., davalı bina maliki … A.Ş. kiracısıdır. Bu nedenle dava dışı sigortalılar … Tic. A.Ş ve … A.Ş ile davalı … A.Ş arasındaki temel hukuki ilişki kira sözleşmesine dayanmaktadır. Yine yangının çıktığı … Ltd. Şti. ile davalı … A.Ş arasındaki hukuki ilişki de kira sözleşmesine dayanmaktadır. Taraflar arasında uyuşmazlık kira ilişkisinden doğduğuna göre; davaya bakma görevi sulh hukuk mahkemesindedir. Bu nedenle sigortacı tarafından halefiyet yoluyla açılan davanın da sulh hukuk mahkemesinde görülmesi gerekmektedir…” Davacı şirket sigortalısı … A.Ş. ile davalı … A.Ş. arasında imzalanan 27/07/2015 tarihli kira sözleşmesi uyarınca … Alışveriş Merkezi’nin … kat … no’lu mağaza alanı Eylül 2015 tarihinden itibaren 5 yıl süre ile … A.Ş.’ye kiralanmıştır. Dava konusu hasara sebebiyet veren yangın olayı 09/11/2018 tarihinde meydana gelmiştir. Somut uyuşmazlıkta, dava dışı sigortalı … A.Ş. ile davalı … A.Ş. arasında temel ilişki kira ilişkisi olduğundan ayrıca davalılar … Merkezleri İşletmeciliği A.Ş. ve … A.Ş. arasındaki ilişki de kira sözleşmesinden kaynaklandığından, görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesidir ve halefiyet gereğince dava açan sigorta şirketi yönünden de aynı mahkeme görevli olup ilk derece mahkemesi kararı usul ve yasaya uygundur. Açıklanan nedenlerle, davalı … Merkezleri İşletmeciliği A.Ş. vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK’nın 353/1.b.1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere; 1-Davalı … A.Ş. vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1.b.l bendi uyarınca ESASTAN REDDİNE, 2-Davalı … A.Ş. tarafından yatırılan 162,10 TL istinaf başvuru harcının Hazineye irat kaydına, 3-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 80,70 TL istinaf karar harcından, davalı tarafından yatırılan 59,30 TL’nin mahsubu ile bakiye 21,40 TL harcın davalı … A.Ş.’den tahsili ile Hazineye irat kaydına, 4-İstinaf yargılama giderlerinin davalı … A.Ş. üzerinde bırakılmasına, 5-Yatırılan gider avansından kalan kısmın davalı … A.Ş.’ye ilk derece mahkemesince iadesine, 6-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, 7-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 362/1.c maddesi gereğince kesin olmak üzere oybirliği ile karar verildi. 27/01/2022