Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
45. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2021/276
KARAR NO : 2021/557
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2018/361
KARAR NO : 2020/756
KARAR TARİHİ: 30/11/2020
DAVA: İtirazın İptali
KARAR TARİHİ : 27/05/2021
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353. Maddesi uyarınca dosya incelendi,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin sicilden terkin edilen … Kooperatifinin ortağı olduğunu, … Kooperatifinin ise davalı birliğin eski üyelerinden olduğunu, davalı üst birliğin 22/06/2017 tarihinde gerçekleştirdiği genel kurul toplantısında … ada .. parselde yapımına yıllar önce karar verilen otoparkın yapımından vazgeçilerek üye kooperatiflerin genel kurullarında aldıkları veya alacakları karara istinaden yönetim kurulunun hazırlayacağı listedeki tutarların birlik yönetim kurulu tarafından ilgili kooperatiflerin banka hesabına aktarılmasına oy birliği ile karar verildiğini, müvekkilinin üst birliğe olan tüm parasal yükümlülüklerini, bu arada otopark yapımı için istenen 3.000,00 USD katılım payını ödedikten sonra kooperatif dairesine 20/11/2008 tarihinde sahip olabildiğini, 16/10/2009 tarihinde ise daireyi … isimli kişiye sattığını, üyesi olduğu kooperatif terkin edildiği için genel kurul kararı gereği davalıdan ödediği bedelin iadesini istediğinde, davalının ise daireyi satın alan 3.kişinin onayı olmaksızın ödeme yapılamayacağını bildirdiğini ancak üst birliğin yapacağı otoparkın … ada … parselde bulunduğunu ve davacının halen bu parsel üzerinde 2/1700 payının olduğunu, devrettiği dairesinin ise … ada … parselde yer aldığını, bu nedenlerle ödenen bedelin müvekkiline iadesi gerektiğini belirterek bu bedelin tahsili istemiyle başlatılan icra takibine vaki itirazın 3.000,00 USD üzerinden iptali ile davalının %15’ten aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesini yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP Davalı cevap dilekçesinde özetle; Davacının müvekkili birliğin üyesi olmadığını, müvekkili ile doğrudan doğruya hukuki bağ kurmasını sağlayacak bir statüsünün olmadığını, müvekkilinin hesabına ödeme yapıldığı kabul edilse dahi bu ödemenin üyesi olduğu kooperatifin nam ve hesabına yapıldığını, davacının üyesi olduğu kooperatifin tasfiye edildiğini, üyesi olduğu kooperatifin kapalı otopark ve diğer alt yapı giderleri için müvekkiline yapılan ödemeyi talep eden davacının aktif taraf ehliyetinin bulunmadığını, bu nedenle HMK 114. Madde gereğince dava şartı yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, davacının kooperatif üyesi iken edildiği daireyi … isimli şahsa satmış olması sebebiyle işbu davada menfaatinin bulunmadığını, davacının ilgili parselde sahip olduğu 2/1700 arsa payının DOP kesintisi olup, Beylikdüzü Belediye Başkanlığı tarafından bu alana park düzenlemesi yapılmasının düşünüldüğünü, davacının DOP kesintisini otopark hissesi olarak lanse etmesinin doğru olmadığını, alınan genel kurul kararının açık olup, kararın kesinleştiğini alınan kararın üye kooperatiflere yönelik olduğunu, açıklanan nedenlerle haksız davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI Bakırköy 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2018/361 E. 2020/756 K. sayılı 30/11/2020 tarihli kararı ile; “…Davacı yan sicilden terk edilen … Yapı Kooperatifinin üyesi olup, sicilden terkin edilen bu kooperatifin de davalı …’nin üyesi olduğu, Davalı üst birlik kooperatifinin otopark yapım kararı aldığı, henüz yapımı gerçekleşmeden davalının üyesi olduğu kooperatifin sicilden terkin edildiği, davalı üst birlik kooperatifinin otopark yapımından vazgeçmesi sebebi ile üye kooperatifler hesabına alınan tutarların iadesi yönünde karar aldığı ancak üye kooperatifin sicilden terkin edilmesi sebebi ile paranın iade edilemediği anlaşılmakla;Davacı yanın dilekçe ekinde fotokopisini sunduğu senetler ve senet alım bordrosu incelendiğinde 3 adet senedin 1.000 USD tutarlı olup davacı tarafından davalı birlik lehine tanzim edildiği ve de 07/12/2006 tarihinde senet alım bordrosu ile davacının üyesi olduğu … Yapı Kooperati tarafından …’ne tevdi edildiği anlaşılmakla,Davalı birliğin 22/06/2017 tarihli genel kurul toplantısında “belediyenin uhdesinde bulunan park alanı olan … ada … parseldeki otopark için otopark yapım parasını ödeyen üye kooperatiflerin paralarının iadesinin” karara bağlandığı, ortak kooperatiflerin banka hesaplarına ödeme yapma görev ve yetkisi verildiği,Davacı ile davalı üst birlik arasında doğrudan ilişki bulunmadığı, davacının davasını sicilden terkin edilen … Yapı Kooperatifi’ne yöneltmesi gerektiği…” gerekçesiyle davanın pasif husumet nedeni ile reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili süresi içerisinde sunmuş olduğu istinaf dilekçesinde özetle; Müvekkilinin “altyapı otopark katılım payı” olarak 07/12/2006 tarihli senet alım bordrosu ile davalı Birliğe her biri 1.000,00 USD bedelli 17/01/2007, 17/02/2007 ve 17/03/2007 vade tarihli bonolar verip teslim ettiğini, bonoların davalı Birliğe ödendiğini, ortağı olduğu dava dışı … Yapı Kooperatifinden 20/11/2008 tarihinde bağımsız bölümünün tapusunu aldığını, dava dışı kooperatifin 02/01/2009 tarihinde gerçekleşen son genel kurul kararı ile fesih ve tasfiye sürecine girerek 15/01/2009 tarihinde sicilden terkin edildiğini, müvekkilinin bağımsız bölümü 16/10/2009 tarihinde dava dışı … isimli kişiye sattığını, davalı birliğin 22/06/2017 tarihli genel kurulunda otopark yapımından vazgeçip, bu amaçla üye kooperatif ortaklarından toplanan katılım bedellerinin “üye kooperatiflerin genel kurallarından aldıkları veya alacakları karara dayalı olarak yönetim kurulunun hazırlayacağı listeye ve listedeki tutar birlik yönetim kurulu tarafından ilgili kooperatifin banka hesabına aktarılmasına…” oybirliği ile karar verildiğini, müvekkilinin davalı birliğe yaptığı ödemenin iadesi isteminin dairenin yeni sahibinin onayının getirilmesi halinde ödeneceği gerekçesiyle reddedildiğini, davanın TBK 77. maddesinde yer alan sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayandığını, dava konusu 3.000,00 USD katılım payının malvarlığına girişi sırasında davalı üst birliğin, üyesi olan kooperatif vasıtasıyla kendisine ödeme yapılmasını şart koşmayıp alt kooperatif üyelerinden katılım paylarını, adına düzenlenen senet bordroları ve bonolara bağlı olarak tahsil etmesine rağmen, otopark yapımından vazgeçilmesi sonucu malvarlığında kalan ve hangi alt kooperatif üyesi tarafından yatırıldığı kendi hesaplarında açıkça görülen katılım paylarını alt kooperatif üyelerine doğrudan iade etmek yerine üye kooperatiflere iade edilmesine karar vermesi şeklen hukuka uygun olabilir ise de dava dışı kooperatifin terkin edilmiş olması sebebiyle kararın yerine getirilmesinde imkansızlık hali bulunduğunu, kararın TBK 27. maddesi uyarınca mutlak olarak hükümsüz olduğunu, müvekkilinin ödemeleri doğrudan davalı birliğe yaptığını, ödemeleri doğrudan alan davalının iade işleminde terkin edilen kooperatif aracı kılmasının TMK 2. maddesine aykırı olduğunu beyanla kararın kaldırılmasını ve davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında inceleme; 6100 sayılı HMK’nun 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı yönü gözetilerek yapılmıştır. Dava, sicilden terkin edilen … Yapı Kooperatifinin ortağı olan davacının, otopark yapımı için davalı üst birliğe ödediği bedellerin, otopark yapımının iptal edilmesi sebebiyle tahsili için başlattığı icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.Büyükçekmece …. İcra Dairesinin … E. sayılı takip dosyası ile davacı tarafından 4.000,00 USD’nin tahsili istemiyle başlatılan icra takibine ilişkin ödeme emrinin, davalıya 14/02/2018 tarihinde tebliği üzerine, davalı vekilinin 15/02/2018 tarihli dilekçesiyle borca itiraz ettiği, davanın İİK 67.maddesi uyarınca 1 yıllık yasal süre içerisinde açıldığı belirlenmiştir.Davacıya kooperatif ortaklığı nedeniyle tahsis edilen 10 no’lu bağımsız bölüm 20/11/2008 tarihinde adına tescil edilmiş ve davacı bu daireyi 16/10/2009 tarihinde … isimli kişiye satarak devretmiştir. …Yapı Kooperatifinin, 28/06/2007 tarihinde tasfiye sürecine girdiği, tasfiye işlemlerinin tamamlanarak 02/01/2009 tarihinde 2007 olağan genel kurul toplantısının yapıldığı, toplantıya ortaklar listesine kayıtlı 20 ortaktan 15 tanesinin asaleten 5 tanesinin vekaleten katıldığı, davacının da toplantıya katılan ortaklar arasında yer aldığı, yapılan toplantı sonucunda kooperatifin tasfiyesinin sonuçlandırılarak sicilden terkinine karar verildiği, sicile 09/01/2009 tarihinde tescil edilerek, 15/01/2009 tarihli Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde ilan edildiği anlaşılmıştır. Sicilden terkin edilen … Yapı Kooperatifi, davalı …nin eski ortağıdır. Birliğin 22/06/2017 tarihli 2016 hesap yılı olağan genel kurul toplantısındaki 5 no’lu gündem maddesi; “Belediyenin uhdesinde bulunan park alanı olan 633 ada 5 parseldeki otopark için otopark yapım parasını ödeyen üye kooperatiflerin paralarının iadesinin görüşülüp karara bağlanması” olup, “Üye kooperatifin genel kurullarından aldıkları veya alacakları karara istinaden, yönetim kurulunun hazırlayacağı listeye ve listedeki tutar birlik yönetim kurulu tarafından ilgili kooperatifin banka hesabına aktarılmasına oy birliği ile karar verildi.” şeklinde karara bağlanmıştır. Davacı, davalı Birlik genel kurulunda alınan bu karar uyarınca, birliğe başvuruda bulunduğunu ancak taşınmazın yeni maliki olan … onayı istenerek ödeme yapılmadığını iddia etmektedir. Aynı dava konusuna ilişkin Dairemizin 2020/2126 Esas sayılı dosyasında; davacının …, davalının … olduğu, … sicilden terkin edilen … Kooperatif ortağı olduğu ve otopark yapımı için davalı birliğe ödediğini iddia ettiği 4.000,00 USD’nin, Birliğin 22/06/2017 tarihli genel kurul toplantısında alınan 5 no’lu karar uyarınca tahsili istemiyle Büyükçekmece …. İcra Dairesinin … E. sayılı takip dosyasıyla başlatmış olduğu icra takibine vaki itiraz üzerine, sebepsiz zenginleşmeye dayalı olarak itirazın iptali istemiyle dava açtığı anlaşılmıştır. Bu dosya kapsamında alınan bilirkişi raporunda; davalı birlik tarafından … Kooperatif ortağı olup dairesini satan bir ortağın aynı genel kurul kararı uyarınca başvurusu üzerine, yeni malikten muvafakat getirmesi üzerine ödediği 4.000,00 USD’den 700,00 USD daire aidat ve okul katkı payı, 700,00 USD ana arter bedeli olmak üzere 1.400,00 USD kesinti yapılarak kalan 2.600,00 USD’nin iadesine, yine aynı şekilde muvafakat alarak başvuran bir ortağa ise ödemiş olduğu 3.000,00 USD’den 700,00 USD ana arter bedeli kesintisi yapılarak kalan 2.600,00 USD’nin iadesine karar verildiği tespit edilmiştir. Dava konusu 3.000,00 USD, davacı tarafından 07/12/2006 tarihinde 1.000,00 USD, 19/02/2007 tarihinde 1.000,00 USD ve 26/03/2007 tarihinde 1.000,00 USD olarak, davalı Birlik hesabına ödenmiştir.
Bedellerin tahsil sebebi alt yapı otopark katılım payı olup, otoparkın yapılmasından vazgeçildiği için ödenen bedellerin ise iadesine karar verildiği açıktır. Yargıtay 23. Hukuk Dairesinin 26/09/2011 tarihli 2011/1167 E. 2011/614 K. sayılı ilamında, davacının, dava dışı Çukurova Pamuk, Yerfıstığı ve Yağlı Tohumlar Kadirli Tarım Satış Kooperatifi üyesi, davalının ise Çukurova Pamuk Yerfıstığı ve Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatif Birliği olduğu davada; “Davacı vekili, müvekkilinin, davalı kooperatifin üyesi olduğunu, kooperatifin ortaklarına borç olarak verdiği emtialara karşılık 3 nüsha bono tanzim edildiğini, nüshalardan birinin Çukobirlik Genel Müdürlüğü’ne gönderildiğini, bir diğerinin Kooperatifin Kadirli’deki muhasebe servisinde muhafaza edildiğini, tahsil edilen makbuzlar için tahsilat makbuzu verilmediğini, bir bono tahsil edilmeden bir diğer sonraki tarihli bononun tahsilinin yapılmadığını, kooperatifin teftişi sırasında, müfettişlerce, muhasebe servisindeki yetkililerin tahsil ettikleri paraları genel müdürlük hesaplarına aktarmadıklarının tespiti üzerine, üzerinde ödendi kaşesi olmayan bonolar hakkında takibata girişildiğini, müvekkilinin 2008 yılından borcu olmamasına rağmen 19/06/2006 vade tarihli 4.800,00 TL ve 23/05/2007 vade tarihli 3.350,00 TL olmak üzere toplam 8.150,00 TL bedelli bono bedellerinin ödenmesinin kendisinden talep edildiğini ileri sürerek, 19/06/2006 vade tarihli 4.800,00 TL ve 23/05/2007 vade tarihli 3.350,00 TL olmak üzere toplam 8.150,00 TL bedelli bono ve diğer borç miktarı yönünden borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Davalı vekili, davalı Çukurova Pamuk, Yerfıstığı ve Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Genel Müdürlüğü’nün, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu ve 4572 sayılı Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri Hakkında Kanun çerçevesinde faaliyet gösteren özel hukuk tüzel kişisi olduğunu, muhatabın dava dışı SS 228 numaralı Çukurova Pamuk, Yerfıstığı ve Yağlı Tohumlar Kadirli Tarım Satış Kooperatifi olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre, davalının Çukurova Pamuk, Yerfıstığı ve Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Genel Müdürlüğü’nün ve SS 228 numaralı Çukurova Pamuk, Yerfıstığı ve Yağlı Tohumlar Kadirli Tarım Satış Kooperatifi’nin ayrı tüzel kişilikleri bulunduğu gerekçesiyle davanın pasif husumet ehliyeti yokluğundan reddine karar verilmiştir.Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Taraflar arasındaki ilişkinin ve pasif husumet ehliyetinin belirlenmesi için; ileri sürülen borç ilişkisine dayanak ilgili bonolar, sözleşme ve varsa ödeme belgelerinin, konu ile ilgili dosyaya celbedilerek, bonolarda ve diğer belgelerde alacaklı sıfatının kime ait olduğu, ödemenin kime yapıldığı değerlendirilerek, dava dışı SS 228 numaralı Çukurova Pamuk, Yerfıstığı ve Yağlı Tohumlar Kadirli Tarım Satış Kooperatifine husumet yöneltilmesi gerekip gerekmediğinin araştırılıp, sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken mahkemece, bu yönden eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.” şeklinde karar vermiştir.Emsal ilamda belirtildiği gibi, somut dosyada da, davalı birliğin ortağı davacının ortak olduğu terkin edilen kooperatif ise de, davacının ödemeleri davalı birlik lehine keşide ettiği senetlere istinaden davalı birlik hesabına yaptığı, davalı birliğin davacı ile aynı konumda olan ancak yeni daire maliklerinden muvafakat getiren kooperatif ortaklarına, genel kurul kararı uyarınca iadeleri yapmış olduğu da tespit edilmekle, davalının pasif husumet ehliyetinin bulunduğunun kabulü gerekmektedir. Yine ödemeler davacı tarafından yapıldığı için, iade işleminin de davacıya yapılması gerekmektedir.Açıklanan nedenlerle, aynı dava konusuna ilişkin Dairemizin 2020/2126 Esas sayılı dosyasında alınan bilirkişi raporunda yaptığı ödemeleri iade edilen ortaklardan ana arter bedeli ile daire aidat ve okul katkı payı adı altında bir kısım kesintilerin yapılmış olması sebebiyle, davalı birlik kayıtlarında bilirkişi incelemesi yaptırılarak, davacının ödediği bedelden, davalı birliğin tahsil etmesi gereken bir bedel olup olmadığının tespiti ile ödemenin davacı tarafından bizzat davalı birliğe yapılmış olması sebebiyle kalan kısmın davacıya iade edilmesi gerektiğinden, ilk derece mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK’nun 353/1.a.6 maddesi uyarınca kaldırılması ve Dairemiz kararı doğrultusunda yargılama yapılarak karar verilmesi için dosyanın ilk derece mahkemesine iadesine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere; 1-Davacı vekilinin istinaf talebinin KABULÜ ile Bakırköy 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2018/361 E. 2020/756 K. sayılı 30/11/2020 tarihli 6100 sayılı HMK’nun 353/1.a.6 bendi uyarınca KALDIRILMASINA,2-Dairemizin kararı doğrultusunda işlem yapılması için dosyanın mahkemesine İADESİNE,3-Davacı tarafından yatırılan istinaf başvuru harcının Hazineye irat kaydına,4-Davacı tarafından yatırılan istinaf karar harcının ilk derece mahkemesince iadesine,5-Davacı tarafından tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,6-Yatırılan gider avansından kalan kısmın ilk derece mahkemesince iadesine,7-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine,Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 362/1.g bendi gereğince kesin olmak üzere oybirliği ile karar verildi. 27/05/2021