Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
45. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/869
KARAR NO: 2022/1130
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İSTANBUL 18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2017/176 Esas
KARAR NO: 2018/824
KARAR TARİHİ: 03/07/2018
DAVA: Kooperatif Üyeliğinin Tesbiti
KARAR TARİHİ: 12/10/2022
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353. Maddesi uyarınca dosya incelendi,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesi ile; Müvekkili …’nun babası …’nun, Beyoğlu … Noterliğinin 13 Mart 1975 tarih ve … sayılı taahhütnamesi ile … üyeliğini …’den devraldığını, söz konusu devir ile …’nun Kooperatifin … sıra nolu kararı ile kooperatife üye olduğunu, …’nun vefatından sonra 27 Ocak 1988 tarihinden itibaren varis olarak müvekkili …’nun Kooperatif üyesi kabul edildiğini, müvekkili kooperatife üye olduktan sonra Denetim Kurulu üyesi olarak görev yaptığını, 22.06.1997 tarihli Kooperatif Genel Kuruluna sunulan denetim raporunu hazırlayan kişilerin müvekkili ve … olduğunu, müvekkilinin kooperatif aidatlarını düzenli olarak ödediğini, müvekkilinin 2012-2013-2014-2015 Kooperatif Genel Kurul karar aidatlarını ödeyerek kooperatife herhangi bir aidat borcu bulunmadığını, müvekkilinin kooperatif genel kurullarına katıldığını ve hazirun cetvelinde ismi ve imzası bulunduğunu, müvekkilinin 18.12.2016 tarihli kooperatif Genel kurul toplantısına katılmak istediğini ancak kendisinin kooperatif üyesi olmadığı ve bu sebeple oy kullanamayacağının yönetim kurulu tarafından bildirildiğini, müvekkilinin 1988 yılından beri kooperatife üye olduğunu, müvekkilinin zamanında düzenli olarak aidatlarını ödediğini ve en son genel kurula kadar her toplantıya katıldığını beyanla; müvekkilinin kooperatife üyeliğinin tespitini, kooperatif üyeliğine sağlanan hakların kullanılmasına izin verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesi ile; davacı taleplerinin zamanaşımına uğradığını, Kooperatifin 23 Nisan 1970 tarih ve 25 nolu yönetim kurulu kararında …’in istifasının kabulüne karar verilerek boşalan kooperatif üyeliğinin devir yolu ile …’e geçtiğini, …’in 30 Mayıs 1971 tarihinde 1968-1969-1970 yıllarına ait genel kurul toplantısında yönetim kurulu üyeliğine seçildiğini, hazirun cetvelinde isim ve imzası bulunduğunu, anasözleşmedeki ilgili maddeye göre kooperatife ortak olmak isteyenlerin yazılı olarak yönetim kuruluna başvurması gerektiğini, ancak davacı …’nun babasının veya kendisinin Kooperatife herhangi bir başvurusu bulunmadığını, Kooperatif üyeliğinin devrinden 5 yıl sonra …’in artık üyeliği olmadığı halde …’ya üyeliğini devretmesinin hukuken mümkün olmadığını, davacının 2012-2013-2014-2015 kooperatif genel kurul karar aidatlarını ödediğini, ancak davacının bu ödemeleri kooperatifin bilgisi olmadan habersizce kooperatif hesabına yatırarak gerçekleştirdiğini, davacı kooperatif üyesi olmadığından aidat ödemesi konusunda kendisine herhangi bir talepte bulunulmadığını, kooperatif üyesi olmadığı halde aidat ödeyen davacının tutumunun kanuna ve hukuka aykırı olduğunu, davacının 18.12.2016 tarihli Kooperatif Genel Kurul Toplantısına katılmak istemesindeki asıl amacın şifaen öğrendiği kooperatif arsası üzerine yapılacak kat karşılığı inşaat sözleşmesi kapsamında kooperatif üyelerine daire verileceğinden kendisine daire verilmesi olduğunu, davacının 1975 tarihinde kooperatif üyesi olduğunu iddia ettiğini ancak 2017 yılına kadar kooperatife yazılı bir başvurusu bulunmadığı halde kooperatif üyeliğinin tespiti davası açarak kanunun etrafından dolandığını beyanla; davanın reddini savunmuştur.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI Mahkemece, “İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü cevabi yazısında davalı kooperatife ait bilgisayar ortamında bulunan kayıtların CD içerisinde gönderildiğinin bildirildiği, CD içerisinde Genel Kurul Tutanakları, hazirun cetvelleri ve genel kurul tutanaklarının ilanına ilişkin ticaret sicil gazetelerinin ve imza sirkülerleri bulunduğu, davacının isminin … Blok … nolu dairede yazılı olduğu, 1994-1995-1996 tarihli hazirun cetvelinde davacının imzasının bulunduğu karşılığında 1.105.150TL ödediğinin belirtildiği, davacının en son 29 Kasım 1998 tarihli Olağan üstü genel kurul toplantı tutanağında … Blok Daire … sırasında imzası bulunduğu, sonraki hazirun cetvellerinde … nolu dairenin listelere yazılmadığı, Cevap dilekçesi ekinde 25 nolu yönetim kurulu kararının sunulduğu, incelenmesinde … ile birlikte toplam 4 kişinin istifa ettiğinin, bu kişilerin yerine savunmada ismi geçen … dahil toplam 4 kişinin üyeliğine kabulüne karar verildiği, kooperatif adresinde yapılan yerinde incelemede 13.07.1991 tarihli genel kurul denetim raporunda denetim kurulu üyelerinin davacı … ve … olduğu, 28.05.1989 tarihli kongre tutanağında davacı …’nun divan başkam olarak yazıldığı, hazirun cetvelinde davacının isminin … Blok … nolu dairede yazılı olduğu karşısında 8.400 TL ödeme yaptığının belirtildiği, 29 Kasım 1998 tarihli Olağan üstü genel kurul toplantı tutanağında … Blok Daire … sırasında imzası bulunduğu, Kooperatif defterinde … nolu sahifede; Ortak adının … olarak tespit edildiği, yanında vefat ettiğinin belirtildiği, … ismi çizilerek …’nun yazıldığı ve yanına varisi olarak belirtildiği, Kayıt tarihi olarak 13.03.1975 tarihi yazıldığı, Adres olarak Blok … Daire … … Sitesi belirtildiği, Biriktirme hesabında 1997 yılına kadar davacının yaptığı ödemelerin kaydedildiği, İdare heyetinin ortak hakkında aldığı karar ve yapılan muamele olarak; “Beyoğlu … Noteri … sayı 13.03.1975 tarihli devir yolu ile …’den devir alınmıştır. Üye devir tescil edildi” yazılı olduğu, Kooperatif defterinde … nolu sahifede; Ortak adının … olduğu, ortak numarasının … ve kayıt tarihinin 31.12.1961 olarak belirtildiği, 20.11.1991 tarihinde ihraç edildiğinin belirtildiği, … 23.04.1970 tarih 25 numara karar ile istifası kabul edildiği, yerine …’in üye kabul edildiği, … isminin çizildiği, … İsminin çizildiği yanında devir yazıldığı, Biriktirme hesabında ve kredi hesabında 1997 yılına kadar davacının yaptığı ödemelerin kaydedildiği, Davalı tarafça devreden …’in istifa ettiği yerine …’in kaydedildiği belirtilmiş ise de, dosyada ve davalı tarafça sunulan kayıtlarda …’in istifasına dair dilekçesi veya noter bildirimi bulunmadığı, Davalı Kooperatif tarafından sunulan Kooperatif defterinde … nolu sahifede; Ortak adının … olarak yazıldığı, yanında vefat ettiğinin belirtildiği, kayıt tarihi olarak 13.03.1975 tarihi yazıldığı, Adres olarak Blok … Daire … … Sitesi belirtildiği, …’dan ödemeler alındığı, İdare heyetinin ortak hakkında aldığı karar ve yapılan muamele olarak; “Beyoğlu … Noteri … sayı 13.03.1975 tarihli devir yolu ile …’den devir alınmıştır. Üye devir tescil edildi” yazılı olduğu, Sunulan kooperatif kaydına göre davacı murisi …’nun …’den hissesini Beyoğlu … Noteri … sayı 13.03.1975 tarihli devir yolu ile devraldığı ve kooperatifçe …’nun üyeliğinin tescil edilerek ödemeler alındığı, Veraset yoluyla ortak olmak olanaklıdır. Ferdi münasebete geçilmeden önce ölen ortağın kanuni mirasçılarının üç ay içinde temsilci tayin ederek kooperatife bildirmeleri halinde, ortaklık hak ve yükümlülükleri kanuni mirasçıları lehine devam eder. Mirasçıların temsilci tayin etmemeleri veya ortaklığa devam etmek istememeleri halinde, ölen ortağın alacak ve borçları 15’inci madde hükümlerine göre tasfiye edilir. (Tip ana sözleşme md. 16) Davalı Kooperatif tarafından sunulan Kooperatif defterinde… nolu sahifede; … ismi çizilerek …’nun yazıldığı ve yanına varisi olarak belirtildiği, Davacı tarafça dava dilekçesinde ödendiği belirtilen 2012-2013-2014-2015 Kooperatif Genel Kurul karar aidatlarının ödendiği cevap dilekçesinde davalı tarafça da belirtildiği, Celbedilen İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü kayıtlarının incelenmesinde; Davacının isminin … Blok … nolu dairede yazılı olduğu, 1994-1995-1996 tarihli hazirun cetvelinde davacının imzasının bulunduğu karşılığında 1.105.150TL ödediğinin belirtildiği, davacının en son 29 Kasım 1998 tarihli Olağan üstü genel kurul toplantı tutanağında… Blok Daire … sırasında imzası bulunduğu, sonraki hazirun cetvellerinde… nolu dairenin listelere yazılmadığı, Davalı kooperatif tarafından sunulan kayıtların incelenmesinde; 13.07.1991 tarihli genel kurul denetim raporunda denetim kurulu üyelerinin davacı … ve … olduğu, 28.05.1989 tarihli kongre tutanağında davacı …’nun divan başkanı olarak yazıldığı, hazirun cetvelinde davacının isminin … Blok… nolu dairede yazılı olduğu karşısında 8.400 TL ödeme yaptığının belirtildiği, 29 Kasım 1998 tarihli Olağan üstü genel kurul toplantı tutanağında … Blok Daire … sırasında imzası bulunduğu, sunulan kayıtlarda murisin vefat ettiği ve davacının varis olarak belirtildiği tespit edilmekle davalı kooperatifin muris …’nun vefatından haberdar edildiği, sunulan Hazirun cetvellerinde sadece davacı imzası bulunduğu, iddia ve savunmaya göre ödemelerin davacı tarafından yapıldığı, muris …’nun mirasçılarını gösterir veraset ilamı dosyamız arasına alınmış, diğer mirasçılar davaya katıldığı” gerekçesiyle davanın kabulü ile davacılar …, … ve … ‘nun davalı kooperatif üyeliğinin tespitine, kooperatif üyelerine sağlanan hakların kullanılmasına izin verilmesine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ Davalı vekili tarafından cevap dilekçesindeki nedenler tekrarlanarak istinaf yasa yoluna başvurulmuştur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE HMK’nın 355. ve 357. maddeleri gereğince istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle bağlı olarak ve kamu düzenine aykırılık hususlarını da gözetilerek yapılan inceleme neticesinde; Dava, Kooperatif üyeliğinin tespiti istemine ilişkindir. Dosya kapsamın göre; davacıların murisi …’nun kooperatif üyeliğini, …’den Beyoğlu … Noteri … sayı 13.03.1975 tarihli devir yolu ile devraldığı, murisin üyeliği tescil edilerek bir kısım ödemeler alındığı, murisin vefatı ile davacı …’nun kooperatif üyeliğine kabul edildiği, davacının 13.07.1991 tarihli genel kurul denetim raporunda denetim kurulu üyesi olarak yer aldığı, 1994-1995-1996 tarihli hazirun cetvelinde imzasının bulunduğu karşılığında 1.105.150TL ödediğinin belirtildiği, en son 29 Kasım 1998 tarihli olağan üstü genel kurul toplantı tutanağında … Blok … nolu sırasında imzası bulunduğu, her ne kadar üyeliği kabul edilmese de davacının 2012-2013-2014-2015 Kooperatif Genel Kurul karar aidatlarına ilişkin yaptığı ödemenin, davalı tarafça da kabul edildiği kabul edildiği sabittir. 1163 sayılı Kooperatifler Kanunun ikinci bölümünde, ortaklık sıfatının kazanılması ve kaybedilmesi üst başlığı ile yasanın 14/1. Fıkrasında, ortağın ölümü ile ortaklık sıfatının sona ereceği ancak ana sözleşmede gösterilecek şartlarla ölen ortağın mirasçılarının kooperatifte ortak olarak kalmaları sağlanabileceği, son fıkrasında ise ortaklığın devredilebileceği, yönetim kurulunun, ortaklığı devralan kişinin ortaklık niteliklerini taşıması halinde, bu kişiyi ortaklığa kabul edeceği, tip anasözleşmesinin 16. Maddesinde, ölen ortağın kanuni mirasçılarının üç ay içinde temsilci tayin ederek kooperatife bildirmeleri halinde, ortaklık hak ve yükümlülükleri kanuni mirasçıları lehine devam edeceği, mirasçıların temsilci tayin etmemeleri veya ortaklığa devam etmek istememeleri halinde, ölen ortağın alacak ve borçları 15. madde hükümlerine göre tasfiye edilileceği hükmüne yer verilmiştir. Somut olayda, davacıların murisi …’nun, Kooperatifler Kanunun 14/2 maddesi uyarınca ortaklığı …’den Beyoğlu … Noteri … sayı 13.03.1975 tarihli devir işlemi devraldığı, murisin üyeliğinin tescil edildiği, murisin vefatı ile ayı yasanın 14/1 fıkrası ve tip ana sözleşmenin 16. Maddesi uyarınca davacı … ‘nun kooperatif üyesi olarak kabul edildiği, davacının muhtelif tarihlerde kooperatif genel kuruluna katıldığı, ödemeler yaptığı anlaşılmıştır. Davalı vekili her ne kadar üyeliği devreden …’in istifa ettiğini, bu nedenle devir işleminin geçersiz olduğunu ileri sürmüş ise de …’in istifasına dair dilekçe veya noter bildirimi dosyaya sunamamıştır. Bu nedenle ortaklığı devreden …’in ortaklıktan çıktığı davalı tarafça ispata elverişli yasal deliller ile ispatlanamadığından yapılan üye devir işleminin geçerli olduğu kabul edilmiştir. Kooperatifler Kanunun 14/1 fıkrası ve ana sözleşme uyarınca ortaklık hakkı, tüm mirasçılara geçeceğinden ve mirasçılar arasında mecburi dava arkadaşlığı bulunduğundan tüm mirasçıların davaya dahil edilerek davanın kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle ilk derece mahkemesinin kararında usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığından, HMK 353/1.b.1 bendi uyarınca davalı vekilinin istinaf başvusunun esastan reddine karar verilmiş aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere;1-HMK’ nın 353/1.b.1 Maddesi gereğince davalı tarafın istinaf başvurusunun esastan REDDİNE, 2-Harçlar Kanunu gereğince davalıdan alınan 121,30 TL başvuru harcının Hazineye GELİR KAYDINA,3-Karar tarihi itibariyle Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 80,70 TL’nin istinaf karar harcından, davalı tarafından yatırılan 44,40 TL’nin harcın mahsubu ile bakiye 36,30 TL’nin istinaf eden davalıdan tahsili ile Hazineye GELİR KAYDINA, 4-Davalı tarafın yapmış olduğu istinaf yargılama giderlerinin kendi üzerine bırakılmasına, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 353 / 1-b/1 bendi ile aynı kanunun 361.1 maddesi uyarınca kararın tebliğinden itibaren iki hafta süre içerisinde Temyiz Kanun Yolu açık olmak üzere oybirliği ile karar verildi.12/10/2022