Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 45. Hukuk Dairesi 2020/671 E. 2022/639 K. 25.05.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
45. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/671
KARAR NO: 2022/639
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 21/03/2018
NUMARASI: 2013/244 2018/316
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit
KARAR TARİHİ: 25/05/2022
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353. Maddesi uyarınca dosya incelendi,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesi ile; davacı şirketin, Sivas Belediye Başkanlığı Su ve Kanalizasyon İdaresi İşleri Müdürlüğü’nden Sivas Atık Su Arıtma Tesisi İşletme işini alt yüklenici olarak davalı … San. Tic. A.Ş. (Yeni Ünvanı:… San. ve Tic. A.Ş.)’ye 30/01/2009 tarihli sözleşme ile verildiğini; davalılardan … Bankası A.Ş. Kurumsal Şubesi’nin yukarıda tanımlanan iş nedeni ile 05/02/2009 tarihli … sayılı teminat mektubu ile bahsi geçen iş için 436.201,00 EURO’luk teminat mektubu hazırladığını, bu teminat mektubunun şarta bağlı olarak düzenlendiğini, mektubu nakde dönüşmesi için davacı …Tic.A.Ş.’nin kusuru nedeniyle ilgili sözleşmelerin herhangi birinin sona erme sürelerinden önce feshedilmesinin gerektiğini, davalı … A.Ş.’nin Sivas Atıksu Arıtma Tesisi İşletme işine 14/02/2009 tarihinde başladığını, işin devamı esnasında davacı şirket hakkında Kadıköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2009/544 esas sayılı dosyası ile talep edilen iflasın ertelenmesi talebi reddedilerek, davacı şirket hakkında 03/06/2010 tarihinde iflas kararı verildiğini, işbu kararın Yargıtay’da bozulduğundan davanın halen derdest olduğunu, Sivas Belediye Başkanlığı Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü’nün 04/08/2010 tarihli yazı ile 03/06/2010 tarihinde … A.Ş.’nin iflasına karar verilmesi nedeniyle sözleşmeyi feshettiğinin bildirildiğini, işbu fesih yazısı üzerine işletme işinde davacı şirketin alt yüklenicisi olarak çalışan … A.Ş., diğer davalı … Bankası A.Ş. Kurumsal Şubesi’ne başvurarak 436.201,00 EURO’luk bahsi geçen teminat mektubunun paraya çevrilmesini ve kendilerine ödenmesini talep ettiğini, bilahare davalılardan … Bankası A.Ş. Kurumsal Şubesi’nin talebi kabul ederek teminat mektubunu … A.Ş.’ye ödediğini, teminat mektubunun bu şekilde paraya çevrilmesinin hukuka aykırı olduğunu, teminat mektubunun paraya çevrilebilmesinin ancak, sözleşmenin davacı şirket …’nın kusuru nedeniyle sona ermesi halinde mümkün olacağını, oysaki davalı … A.Ş.’nin işveren idare olan Sivas Belediyesi’nin davacı şirketle sözleşmesini feshetmesinden çok önce işi zaten fiilen bıraktığını, bu durumun SGK kayıtlarına yansıdığını ve davalı şirketin SGK’ya işçi çalıştırmayacağını bildirdiğini, Sivas Belediyesi’nin davalı şirketin sözleşmesini fesih nedeninin iflas kararı olmayıp, davalı … A.Ş.’nin işi bırakması olduğunu, bu nedenle, davacı şirketin büyük zarara uğradığını, Sivas Atıksu tesisi işi 3 yıl mecburi ve 2 yılda opsiyonel olduğunu, 3 yıllık mecburi işletme süresi 14/02/2019 tarihinde başladığını, davalı … A.Ş 30/06/2009 tarihine kadar tesisi işlettiğini, bu durumda … A.Ş. Mecburi işletme süresinin %46,31 tamamladığını, %53,69’nu tamamlamadığını, kabul anlamına gelmemek kaydıyla … haklı bile olsa tamamlanmamış iş miktarı yönünden 234.196 Euroyu tazmin etme hakkı bulunmamasına rağmen teminat mektubunun tamamının tahsil edilmesi hukuka aykırı olduğunu, ayrıca teminat mektubunun verildiği muhattap … İnş. Ve Tic. A.Ş. olmasına rağmen bankaya teminat mektubunun paraya çevrilerek ödenmesini talep eden şirketin … Çevre Teknolojileri San. ve Tic. A.Ş (yeni unvanı … San. ve A.Ş olduğunu, bu nedenle muhattap dışındaki başka şirkete teminat mektubunun ödenmesi hukuka aykırı olduğunu, ayrıca teminat mektubu veren diğer davalı bankanın belli şartların ortaya çıkması halinde riski garanti etmesine rağmen bu şartlar gerçekleşmeden ödeme yaparak haksız ve hukuka aykırı davrandığını, bu nedenlerle, davalı … Bankası A.Ş.’nin, dava konusu teminat mektubunda Sivas Atıksu Arıtma Tesisi İşletme işi ile ilgili düzenlenmiş olan ve yine davalı … Bankası A.Ş.tarafından Kadıköy …İcra Müdürlüğü’nün … sayılı dosyası ile ilamsız icra takibi ile Kadıköy … İcra Müdürlüğü’nün … sayılı dosyası üzerinden ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ve Kadıköy … İcra Müdürlüğü’nün … sayılı dosyası üzerinden ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla aynı alacak için açmış olduğu takiplerde dava konusu miktar olan 436.201,00 EURO’nun, … San. ve Tic. A.Ş.’den sebepsiz olarak zenginleşmiş bulunduğundan tazmini ile davalı … Bankası A.Ş.’ye de borçlu bulunulmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı … Tic. A.Ş. vekili cevap dilekçesi ile; davacı … A.Ş.’nin 03/06/2010 tarihinde iflas etmesi üzerine, Sivas Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi İşleri Müdürlüğü (SİBESKİ), Sivas Su Temini ve Sağlığı Projesi Lot 3 işine ilişkin sözleşmeyi taraflarına yapılan sözlü bildirim ile 01/07/2010 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere feshedildiğini, ayrıca SİBESKİ, söz konusu fesihle ilgili olarak yazılı kararını, 04/08/2010 tarihinde davalı şirkete bildirdiğini, fesih kararında da açıkça belirtildiği üzere Sivas Su Temini ve Sağlığı Projesi Lot 3 işine ilişkin sözleşme, davacı … A.Ş.’nin iflası nedeniyle süresinden önce feshedildiğini, bu durumda, teminat mektubunun nakde çevrilmesine ilişkin şart olan “… İnşaat ve Tic. A.Ş.’nin kusuru nedeniyle ilgili sözleşmelerden herhangi birinin sona erme sürelerinden önce feshedilmesi” şartının gerçekleştiğini, bu nedenlerle, davalının tazmin talebinin haklı ve hukuka uygun bulunduğunu, sözleşmenin davacının iddia ettiği gibi … A.Ş.’nin sahayı terk etmesi nedeniyle değil, davacı … A.Ş.’nin, iflas etmesi nedeniyle süresinden önce sona erdiğini, davacının iddia ettiği gibi SİBESKİ ve Sivas Belediyesi’ne bilgi verilmeksizin tesisin işletmesi durdurulmuş olsa idi bu durumda işveren olan SİBESKİ ve Sivas Belediyesi hem yüklenici konumunda olan davacı … A.Ş.’ye, hem de alt yüklenici olan davalı şirkete en azından bir ihtarda bulunup ve bunun akabinde sözleşmeyle şartnamede belirtilen cezai yaptırımların uygulayacağını, oysaki davalı … A.Ş. tamamen SİBESKİ’nin isteği ile işletme işini 30/06/2010 tarihinde sonlandırdığını ve 01/07/2010 tarihinden itibaren tesisi devrettiğini. diğer davalı … Bankası A.Ş. Kurumsal Şubesi tarafından davalıya verilen 05/02/2009 tarihli 436.201,00 EURO’luk teminat mektubu söz konusu tutarın 2 vadeye bölünmüş bulunduğunu; bu nedenle, davalı şirket tarafından vade tarihleri dolmadan önce nakde çevrildiğini, çünkü, davalı şirketin alt yüklenicilik görevinin süresinden önce sona ermesi nedeniyle uğradığı kayıplar ve aynı zamanda … A.Ş.’nin iflas öncesi ve sonrasında kamuya olan borçlarını ödememesi nedeniyle, SİBESKİ’nin de hakedişleri ödememesi sonucu oluşan zararları karşılamaya da yetmediğini, teminat mektubunun muhatabının davalı … San. ve Tic. A.Ş.olduğunu; davacının bu konudaki farklı şirket iddiasının yerinde olmadığını, bu nedenlerle, haksız davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı … Bankası A.Ş vekili cevap dilekçesi ile; davalı bankanın İstanbul Kurumsal Şubesi kredi müşterisi olan davacı … İnş. ve Tic. A.Ş.’nin talebi üzerine … … İnş. ve Tic. A.Ş. (yeni unvanı … Su ve Atıksu Teknolojileri San ve Tic. A.Ş.) ‘ye hitaben 05/02/2009 tarihli ve toplam 1.350.000,00 TL bedelli teminat mektubunun verildiğini, 20/12/2010 tarihinde diğer davalı şirket tarafından teminat mektubunun Sivas Su Temini ve Sağlığı Projesi Lot 3 sözleşmesi için verilen teminat mektubunun tazmini talebinde bulunulduğunu, muhatabın talebi davalı banka tarafından incelenerek yerinde görülmekle 24/02/2012 tarihinde teminat mektubunun tazmin edilerek 436.201,00 EURO karşılığı 836.683,98 TL’nin muhatabın hesabına gönderildiğini ve firma tarafından bankanın ibra edildiğine ilişkin yazı verildiğini, teminat mektubunun nakde çevrilmesi ile ilgili işlemlerin yerinde bulunduğunu, bu noktada, davalının yasal sorumluluğunu gerektiren bir durumun bulunmadığını, açıklanan nedenlerle haksız ve hukuka aykırı davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI Mahkemece, ” 23/05/2007 tarihinde dava dışı Sivas Belediye Başkanlığı ve …-Gelsenwasser Konsorsiyumu arasında imzalanan sözleşme; 03/06/2010 tarihinde, … İnşaat ve Ticaret A.Ş.’nin iflas kararı açıklandığından …-Gelsenwasser Konsorsiyumu pilot ortağı … İnşaat A.Ş.’nin iflasından dolayı Sözleşme Şartları (Genel Şartlar) madde 15.1 (b ve e bentleri) ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 18. maddesi uyarınca sözleşme, dava dışı Sivas Belediye Başkanlığı’nca tek taraflı olarak feshedildiği; davalı şirket/alt yüklenici şirketin, işletme faaliyeti 30/06/2010 tarihinde müflis/ana yüklenici- iş sahibi şirketin iflası nedeniyle; taraflar arasındaki sözleşmede belirlenen özel haklı neden dışında; müflis … İnşaat A.Ş.’nin iflasından sonra borç ilişkisinin sürdürülebilmesi için karşılıklı güven/etkileşim ve işbirliğinin ortadan kalkması ve davalı/alt yüklenici şirket yönünden sözleşmenin çekilmez hale gelmesi nedeniyle bu aşamadan sonra davalı şirketin, sözleşmeyle bağlı kalmasının beklenemeyecek olması karşısında haklı nedenle sözleşmenin fiilen sonlandırıldığı ve tesisi iş sahibi/dava dışı Sibeski’ye devredildiği; davacı müflis şirketin iflas Masasının 09/07/2010 tarihinde yapılan 1. alacaklılar toplantısında, müflis şirketin bütün işlerine devam edilmesine ve bu konuda, mevcut yönetimin yetkili olmasına karar vermesinin davalı/alt yüklenici şirket yönünden haklı nedenin oluşmasını engelleyen bir etkisinin bulunmadığı; bu hususun, müflis şirket iflas tasfiye sürecine yönelik bulunduğu ve davalı/alt yüklenici şirket yönünden doğrudan bağlayıcılığının da bulunmadığı; bu nedenlerle, davalı/alt yüklenici şirketin Sivas Atıksu Arıtma Tesisine ilişkin 2009-2010 yılları (17) aylık (30/01/2009- 30/06/2010) kârı 965.473,67 TL olarak hesaplandığı; davalı şirketin, sözleşmeden bakiye kalan süredeki (43) aylık kâr kaybı ise aylık (965.473,67 TL/17 ay=) 56.792,57 TL üzerinden (56.792,57 TL x 43 ay=) 2.442.080,51 TL (dava tarihi itibariyle TCMB Euro karşılığı 1.026.213,60 EURO) olarak hesaplandığı; söz konusu 436.201,00 EURO bedelli teminat mektubunun dava tarihi itibariyle T.C.Merkez Bankası Döviz Kuru karşılığı [2,3797 TL x 436.201,00 EURO=] 1.038.027,52 TL olduğu; davacı/Sistem ile davalı/… arasındaki akdi ilişki devam etse idi davalı/Remondisin sözleşmenin kalan süresi boyunca 2.442.080,51 TL kâr (kazanç) elde edecek iken bu kârından yoksun kaldığı; bu durumda; davalı/ Sistem’in teminat mektubunu nakde çevirmekte haklı bulunduğu; dava konusu teminat mektubunun ilk talepte ödeme kaydına havi bir mektup olduğu; şarta bağlı bir mektup olarak nitelendirilemeyeceği; bu sebeple, davalı bankanın, teminat mektubu konusu tutarı muhataba ödenmesi işlemleri/sürecinde davalı bankaya yüklenebilecek atfı kabil bir kusurunun bulunmadığı; bu kapsamda, davalı bankanın, davacı teminat mektubu lehtarına karşı sorumluluğunun bulunmadığı; ayrıca, davalı/alacaklı bankanın, nakde çevrilen teminat mektubu bedelini tahsil için yapmış olduğu icra takiplerinde de haklı olduğu; bu nedenlerle; davacı Müflis … İnşaat ve Tic. A.Ş. İflas idaresi tarafından davalılar aleyhine açılan işbu davanın sübut bulmadığından reddine; Davacı … A.Ş. tarafından, davalılar aleyhine açılan davanın 16/03/2016 tarihinde dosyanın işlemden kaldırıldığı ve taraflarca yasal süresi içinde yenilenmediği dikkate alınarak HMK. 150-(1) ve (5) maddesi uyarınca davanın açılmamış sayılmasına ” karar verilmiştir
İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili yasal süresi içinde sunmuş olduğu istinaf dilekçesinde; dava konusu teminat mektubu, şarta bağlı bir teminat mektubu olup söz konusu şartın; “… İnşaat Ve Tic. A.Ş’nin kusuru nedeni ile sözleşmenin feshedilmesi” olduğunu, dosya kapsamından anlaşıldığı üzere, teminat mektubunun bağlandığı şart gerçekleşmemiş olmasına rağmen davalı banka tarafından teminat mektubu paraya çevrilmesinde, davalıların sorumlu olduğunu, Sivas Belediyesinin, … İnş.ve Tic.A.Ş nin sözleşmesini fesh etmesinin asıl nedeni iflas kararı değil davalı … A.Ş’nin fiilen işi bırakmış olması olduğunu, dava dilekçesi ekinde dosyaya sunulmuş olan SSK işyeri kapanış talep yazısı incelendiğinde … A.Ş nin 30.06.2010 tarihi itibarıyle işyerlerinin kapatılmasını talep ettiğini, ayrıca yine dosyada mübrez davalı … A.Ş tarafından SSK ‘ya verilen yazıda 30.06.20101 tarihi itibarıyle artık işçi çalıştırmayacaklarını bildirmiş oldukları da görüleceğini, Sivas Belediyesinin davalı … İnş.ve Tic.A.Ş’nin sözleşemesini fesih tarihi 04.08.2010 olup davalı … A.ş işi bu tarihten iki ay önce zaten bıraktığını, davalı … A.Ş.nin henüz Sivas Belediyesi müflis şirketle olan sözleşmesini feshetmeden önce işçilerini Sivas Belediyesi’ne devredip işi bırakarak Sivas Belediyesi’nin müflis şirketle olan sözleşmesini feshetmesine neden olduğunu, Ayrıca teminat mektubunun paraya çevrilmesi talebinin teminat mektubunun lehine düzenlendiği şirket tarafından yapılması gerekmekte olup dava konus teminat mektubunun paraya çevrilmesi lehine düzenlenen şirket tarafından değil 3. bir şirket tarafından talep edildiğini ve 3. şirket lehine paraya çevrildiğini, lehine teminat mektubu düzenlenen şirketin … … İnşaat Ve Tic. A.Ş. olup paraya çevirme talep eden şirketin ise … Çevre Teknolojileri San. Tic. A.Ş. (… Su Ve Atıksu Teknolojileri San. Ve Tic. A.Ş.) olduğunu, oysaki her iki şirket farklı tüzel kişilikler olup davalı banka teminat mektubunun paraya çevrilmesinde %100 kusurlu olduğunu, bu nedenlerle müvekkil şirkete karşı sorumlu olmamasına rağmen yerel mahkeme tarafından gözardı edildiğini ileri sürerek mahkeme kararının kaldırılmasını davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE HMK’nın 355. ve 357. maddeleri gereğince istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle bağlı olarak ve kamu düzenine aykırılık hususları da gözetilerek yapılan inceleme neticesinde; Dosya kapsamına göre, davacı …-Gelsenwasser Konsorsiyumu ile Sivas Belediye Başkanlığı Su ve Kanalizasyon idaresi arasında imzalanan Sivas Atıksu Arıtma tesisi işinin alt yüklenici davalı … San. Tic. A.Ş. (Yeni Ünvanı:… San. ve Tic. A.Ş.) ‘ye 30/01/2019 tarihli sözleşme ile devredildiği, bu iş kapsamında 05/02/2009 tarihli … Bankası tarafından düzenlenmiş 436.201,00 Euro tutarında teminat mektubu verildiği, teminat mektubunun 24/12/2010 tarihinde muhatabın talebi üzerine nakde çevrilmesi nedeniyle uğranılan zararın tazmini amacıyla işbu davanın açıldığı görülmüştür. Somut olayda; davacı müflis … İnşaat Ticaret A.Ş ile davalı … San. Tic. A.Ş arasında imzalanan 30/01/2009 tarihli sözleşme ile ana sözleşmenin 4.5 maddesinde yer alan işlerin alt yüklenici davalı firma tarafından devralındığı, sözleşmenin 9. Maddesinde işveren ile yüklenici arasındaki ana sözleşme sona erdiği takdirde işbu sözleşmenin hiç bir ek ihtara gerek kalmaksızın sona ereceği, sözleşmenin yüklenicinin kusuru nedeniyle süresinde önce sona erdirilmesi halinde alt yüklenicinin bundan dolayı oluşacak zararları (örneğin kar kaybı, masraf) yüklenici tarafından tazmin edileceği kararlaştırıldığı, müflis davacı şirketinin Kadıköy 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2009/544 esas sayılı dosyasında iflasına karar verilmesinden sonra Sivas Belediye Başkanlığı Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü’nün 04/08/2010 tarihli yazısı ile 03/06/2010 tarihinde … İnşaat ve Tic. A.Ş.’nin, iflasına karar verilmesi nedeniyle sözleşmeyi feshettiği müflis şirkete bildirildiği, davalı … tarafından, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı Sigorta İşleri Genel Müdürlüğü Sivas Sigorta İl Müdürlüğü’ne hitaben 06.08.2010 tarihinde yazılan yazıyla; “… İnş. ve Tic. A.Ş’nin alt taşeronu olarak işlem gördüğünü, Sivas Atıksu Arıtma Tesisi İşletmeciliği işinin 30.06.2010 tarihi itibariyle sözleşmenin fesih edilmesi nedeniyle sona erdiği, bu tarihten itibaren işçi çalıştırmayacakları için kurumda açılan sicil dosyasının kapatılmasını…” talep ettiği, akabinde diğer davalı … Bankası A.Ş. İstanbul Kurumsal Şubesi’ne başvurarak Sivas Atıksu Arıtma Tesisi İşi ile ilgili olan 436.201,00 EURO’luk bahsi geçen kısım yönünden teminat mektubunun paraya çevrilmesini talep etmesi üzerine 24/12/2010 tarihinde teminat mektubu tazmin edilerek 436.201 Euro karşılığı 863.697,98 TL’nin davalının hesabına yatırıldığı anlaşılmıştır. Davacı ve SİBESKİ arasındaki Sivas Su Temini ve Sağlığı Projesi Lot 3 işine ilişkin ihale sözleşmesinin Genel Şartlar bölümünün “Sona Erdirme” başlıklı 15.2 maddesinde Müflis …’nın iflası (yahut sözleşmede sayılan diğer haller) halinde SİBESKİ’nin ihbar ile sözleşmeyi derhal sona erdirme hakkı bulunduğu, dava konusu teminat mektubununda, teminat mektubunun paraya çevirme şartı olarak “… sözleşmelerin herhangi birinin ya da tamamının her ne sebeple olursa olsun … İnşaat Ve Ticaret A.Ş. tarafından ya da … Sivas Belediyesi Su Kanalizasyon İşleri Müdürlüğü (SİBESKİ) … tarafından … İnşaat Ve Ticaret A.Ş.’den kaynaklanan bir kusur nedeni ile sona erme sürelerinden önce feshedilmesi durumunda …’in uğrayacağı zarar ile ilgili olarak … İnşaat Ve Ticaret A.Ş.’nin ödemek zorunda olduğu teminat tutarı…” olarak kararlaştırıldığı görülmüştür. Davacı vekili her ne kadar sözleşmenin SİBESKİ tarafından feshedilmesinin sebebinin verilen iflas kararı olmadığını, davalı … tarafından işi fiilen bırakılması olduğu belirtilmiş ise de SiBESKİ’nin 04/08/2010 tarihli fesih yazısında, fesih sebebi olarak davalı …’in iş bırakması olmadığı, … İnşaat ve Tic. A.Ş.’nin, iflasına karar verilmesi nedeniyle sözleşmenin feshedildiği açıkça belirtilmiştir. Nitekim, sözleşmenin feshi süreci ve nedeni hakkında dosyaya sunulan SİBESKİ tarafından davalı …’e verilen 08/06/2012 tarihli sözleşmenin feshi konulu cevap yazısında ” davacının, 03/06/2010 tarihinde Kadıköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2009/544 Esas sayılı dosyasında iflasına karar verildiği kontrol teşkilatınca tespit edilmesi üzerine, sözleşmenin 15.1 maddesi ve 4735 sayılı Kanunun 18. Maddesi uyarınca 04/08/2010 tarihli sözleşmenin feshi kararı alındığı, fesih sürecinde tesisin işletilmesi zorunlu bulunduğundan, iflas kararının öğrenilmesinden sonra da … tarafından 30/06/2010 tarihine kadar tesisin işletilmesine devam edildiği, iflas kararının öğrenilmesinden sonraki süreçte Belediye personeli eğitimleri tamamlatıldığı ve tesisin alt yükleniciden devralındığı ve 01/07/2010 tarihinde …’ den devralınan tesisin belediye personeli tarafından işletilmeye başlandığı” bildirilmiş olduğu gözetildiğinde; davacı ile SİBESKİ arasındaki sözleşmenin feshine sebep olan olayın davalı …’in işi bırakması değil, davacının iflası oluğu, iflas kararı ve SİBESKİ’nin talebi üzerine davacı şirketin 30/06/2010 tarihinde işletme işini ve personelinini SİBESKİ” ye devrettiği anlaşılmıştır. Ancak, davacı ile SİBESKİ arasında sözleşmenin 15. Maddesinde, davacı şirketin iflası halinde SİBESKİ’nin ihbar ile sözleşmeyi derhal sona erdirme hakkı bulunduğu, davacı ile davalı arasındaki sözleşmenin 9. Maddesi ile, ana sözleşmenin sona ermesi halinde bu sözleşmenin de hiç bir ihtara gerek kalmaksızın sona ereceği kararlaştırılmış ise de alt yüklenici davalı …’in, sözleşmenin süresinden önce sona ermesi halinde bundan dolayı oluşacak zararının ( kar kaybı, masraflarda dahil) davacıdan karşılanmasını talep edebilmesi için sözleşmenin davacının kusuru ile sona erdirilmesi gerekmektedir. Nitekim, sözleşmeye konu teminat mektubu da, davacı şirketin kusurundan kaynaklanan bir nedenle süresinden önce sözleşmenin feshedilmesi halinde davalının uğrayacağı zararların karşılanması amacıyla düzenlenmiştir. Taraflar arasındaki sözleşme davacı … İnşaat ve Tic. A.Ş.’nin, iflasına karar verilmesi nedeniyle feshedildiği sabit ise de bu husus davalı …’in, davaya konu teminat mektubunu paraya çevirebilmesi için tek başına yeterli değildir. Aynı zamanda davacının, iflas etmesinde ve dolayısıyla sözleşmenin süresinde önce feshedilmesinde, kusuru olduğu da ispatlanması gerekmektedir. Bu durum taraflarca ileri sürülmese bile, gerek teminat mektubunun nakde çevrilme şartlarında gerek sözleşmenin 9. Maddesinde kusur şartı getirildiğinden mahkemece resen araştırılması gerekmektedir. O halde mahkemece, iflas erteleme dosyası da getirtilerek davacının iflasına karar verilmesinde dolayısıyla sözleşmenin süresinden önce feshedilmesinde davacının kusuru bulunup bulunmadığı konusunda gerekirse bilirkişi incelemesi de yaptırılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile karar verilmesi hatalı olmuştur. Davalı vekili diğer bir istinaf nedeni olarak; dava konus teminat mektubunun paraya çevrilmesi lehine düzenlenen şirket tarafından değil 3. bir şirket tarafından talep edildiğini ve 3. şirket lehine paraya çevrildiğininden bahisle davalı bankanın sorumlu olduğunu ileri sürmüştür. Davaya konu teminat mektubu incelendiğinde; … … İnşaat ve Tic. A.Ş. lehine düzenlenen 1.350.000 Euro tutarındaki teminat mektubunun, 436.201 Euro olan kısmı, davacının talebi üzerine, davaya konu SİBESKİ ile davacı … şirketi arasında imzalanan 23/05/2007 tarihli Sivas Atıksu Arıtma Tesisi İnşaatı için tanzim edildiği, talebe dayanak yapılan sözleşmenin alt yüklenicisi … Çevre Teknolojileri San. Tic. A.Ş. (… San. Ve Tic. A.Ş.) olduğu, yine davalı …’in cevap dilekçesi ekinde sunmuş olduğu hisse devir sözleşmesinden anlaşıldığı, davacı ile davadışı/… Su Sistemleri Şirketi arasında imzalanan 30.12.2008 tarihli hisse alım devir sözleşmesinin Satın Alma başlıklı 2.maddesinin 2.bendinin (b) fıkrasında, söz konusu teminat mektubunun verilmesi şartından söz edildiği, burada, alt yüklenicilik (taşeronluk) sözleşmelerinin garanti altına alınabilmesi için şirkete 1,35 milyon Euro tutarında teminat mektubunun verilmesinden söz edildiği, burada şirket ile kastedilenin, yine aynı sözleşmenin giriş başlıklı kısmında tanımlanan, işbu davanın davalısı …/… Tic. A.Ş. olduğu, davalı şirketin ünvanı daha sonra, … Tic. A.Ş olarak değiştiği anlaşılmıştır. Görüldüğü üzere davacının, davalı … San. Ve Tic. A.Ş adına teminat mektubu düzenlenmesi hususunda taahhütte bulunmasına rağmen kendi hatası ile teminat mektubunun yanlış ünvana düzenlettirmiş olduğu görülmekle sonradan teminat mektubunun, üçüncü firma tarafından nakde çevrildiği iddiası dürüstlük kuralı ile bağdaşmadığından bu yöndeki istinaf nedeni yerinde görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle, eksik inceleme ile yazılı biçimde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olduğundan davacı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile; kararın açıklanan gerekçeler doğrultusunda kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için 6100 sayılı HMK’nın 353-(1).a.6 maddesi gereğince dosyanın mahkemesine iadesine karar verilmiş aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile İstanbul Anadolu 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2013/244 E. 2018/316 K.Sayılı 21/03/2018 tarihli kararının 6100 sayılı HMK’nun 353/1.a.6 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA,3-Dosyanın, Dairemiz kararına uygun şekilde yargılama yapılarak yeniden bir karar verilmek üzere mahal mahkemesine İADESİNE, 4-İstinaf kanun yoluna başvuran davacı tarafından yatırılan, başvuru harcının Hazineye irat kaydına, istinaf karar harcının talep halinde ilk derece mahkemesince davacıya iadesine, 5-Davacının yapmış olduğu istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına, 6-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, 7-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine, Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 362/1.g bendi gereğince kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.25/05/2022