Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
45. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/332
KARAR NO : 2021/580
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2017/470
KARAR NO : 2018/521
KARAR TARİHİ: 30/04/2018
DAVA: İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 02/06/2021
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353. Maddesi uyarınca dosya incelendi,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalıya ait … plakalı araçların ihlalli geçişleri nedeniyle doğan ve yasal süresi içerisinde ödenmeyen geçiş tutarları ve yasadan kaynaklı para cezalarının tahsili amacıyla Bakırköy … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlattıklarını, davalının 25/01/2017 tarihinde tebliğ edilen ödeme emrine 27/01/2017 tarihinde ihlalli geçiş vakalarına itiraz etmeden sadece ceza tutarı ve buna ilişkin faiz, harç ve ferilerine kısmi itirazda bulunduğunu, itiraz konusu olmayan anapara ve ferilerini ise 31/01/2017 tarihinde icra dosyasına ödediğini, yapılan kısmi itirazın haksız ve yersiz olduğunu, müvekkil şirketin bazı yatırım ve hizmetlerin yap-işlet-devlet modeli çerçevesinde özel yetkili bir anonim şirketi olarak kurulduğunu, müvekkil şirketi tarafından işletilen otoyolda yer alan tüm gişelerden nakit, kredi kartı/banka kartı tahsilatı yapılabilmesi mümkün olduğunu, ücret toplama sisteminin süresi içerisinde OGS bankasından/HGS’den provizyon alınamaması ve bu nedenle OGS ve HGS’den geçiş ücreti tahsilatı yapılamaması halinde geçiş esnasında gişede yer alan bariyerler açılmadığından, gişe memuru tarafından geçiş ücretinin gişede nakit, kredi kartı/banka kartı ile ödenmesinin talep edildiğini, nakit, kredi kartı/banka kartı ile de ödeme gerçekleşmez ise oluşan ihlalli geçiş kaydına ilişkin ihlalli geçiş bildiriminin yasal bir yükümlülük olmasa da sadece bilgilendirme amaçlı olarak düzenlenerek ihlalli geçiş anında, araç sürücüsüne teslim edildiğini, bildirimde 6001 sayılı Kanun uyarınca geçiş tarihini izleyen 15 (on beş) gün içinde geçiş ücretinin cezasız ödenebileceği aksi halde geçiş ücretinin (10) katı tutarındaki ceza ve oluşacak tebligat, yargılama ve takip masrafları, avukatlık ücreti, işleyecek yasal faiz ve diğer her türlü yasal giderler de takip ve tahsil edilecektir.” ifadesinin yer aldığını, kullanıcıların bu süre içerisinde sadece geçiş ücretini ödemekle yükümlü olduğunu, 15 (on beş) günlük cezasız sürenin dolmasına müteakip müvekkili şirket tarafından Karayolları Genel Müdürlüğü’nden, otoyoldan ihlalli geçiş yapan araçların sahiplik bilgilerinin talep edildiğini, bu nedenle müvekkil şirket yasal olarak araç sahiplik bilgilerine ceza tahakkuk ettirilmeden erişemediğini ve dolayısıyla bu süre içerisinde borçlulara herhangi bir bildirim yapamadığını, bu aşamadan sonra geçiş ücreti ve cezaların genel hükümlere göre tahsil edildiğini belirterek davalının kısmi itirazının iptaline, takibin devamına ve % 20’den az olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davalı tarafından kullanılan HGS sisteminin düzgün çalışmadığını, özellikle çekici ve dorselerin ayrı plaka taşıması sebebiyle HGS sisteminin hata verdiğini, yeterli bakiye olmasına rağmen sistemden geçiş ücretinin çekilemediğini, HGS sistemindeki hatalar bilinmesine rağmen yeterli araştırma yapılmaksızın ceza tutanaklarının düzenlendiğini, müvekkili şirkete ait araçlarda yeterli bakiye olmasına rağmen geçiş ücretleri sistemden kaynaklanan sebeplerle çekilemediğinden usulsüz cezalar kesildiğini, yine yeterli bakiye olmaması halinde ise sonradan geçiş ücretlerinin kesilmesinini mümkün olmasına rağmen caza tahakkuk ettirildiğini, tutanakların tebliğ edilmediğini, itiraz haklarının kısıtlandığını savunarak davanın reddini ve kötüniyet tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI Bakırköy 3. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2017/470 E. 2018/521 K. sayılı 30/04/2018 tarihli kararı ile; “Davacının 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap İşlet Devret Modeli çerçevesinde yaptırılması hakkındaki kanun çerçevesinde özel yetkili bir anonim şirketi olarak kurulmuş olup ülkenin alt yapı projelerinden biri olan Gebze – Orhangazi – İzmir Otoyolu projesinin yap işlet devret projesinin modeli yapımı ve işletilmesini Karayolları Genel Müdürlüğü ile imzalamış olduğu 27/10/2010 tarihli uygulama sözleşmesi çerçevesinde üstlenmiş olup bu doğrultuda yapımı tamamlanan Gebze Orhangazi kesimi K2 Altınova kavşağı Orhangazi Bursa kesimi Gemlik kavşağı, Osmangazi Köprüsü içinde bulunan Gebze Orhangazi kesimi, Gebze kavşağı, Altınova kavşağı arası yapım işlerinin tamamlanması ile işletmeye açıldığı, müvekkili şirket tarafından işletilen otoyolda yer alan tüm gişelerden nakit, kredi kartı tahsilatı yapabilmesi mümkün olup 6001 sayılı kanun uyarınca geçiş tarihini izleyen 15 gün içinde geçiş ücretinin cezasız olarak ödeneceği, ödenmediği takdirde on katı tutarındaki cezanın tahsil edileceği belirlenmiştir. Davalıya ait … plakalı aracı 20/10/2016, 19/10/2016, 17/10/2016 tarihlerinde Hersek Gemlik otoyolunda ve 19/10/2016 tarihinde köprüden ücretsiz geçiş yaptığı tespit edilmiş davalı da ücretsiz geçiş miktarına itiraz etmeyerek bu husus kesinleşip davalı tarafından icra dosyasına yatırılmıştır. Cezanın kesildiği tarihte davalının OGS cihazında yeterli bakiye olup olmadığı davacının takibine tabi değildir. Cihazdaki arıza veya banka sistemindeki arıza nedeniyle geçiş ücretinin ödenip ödenmediğini kontrol etme, ödenmemiş ise 15 gün içerisinde yatırma yükümlülüğü davalıya aittir. Taraflar arasında hizmet ilişkisi kurulmuş olup davacı tarafından hizmet sağlandığı, hizmetin karşılığı olan ücretin ödenmediği anlaşılmış olup yasal süre içerisinde hizmet bedeli ödenmediğinden 6001 sayılı kanun uyarınca geçiş ücretinin on katı tutarında cezanın davalıdan tahsili gerektiğinden itirazın iptaline, alacak miktarı likit olduğundan % 20 icra inkar tazminatına karar verilmiştir.”
İSTİNAF SEBEPLERİ Davalı vekili yasal süre içerisinde sunmuş olduğu istinaf dilekçesinde özetle; cevap dilekçesindeki savunmalarını tekrarla, kararın kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında inceleme; 6100 sayılı HMK’nın 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı yönü gözetilerek yapılmıştır.Bakırköy … İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyasının incelenmesinde; 18/01/2017 tarihinde 968,20 TL geçiş ücreti, 9.682,00 TL ceza tutarı olmak üzere 10.650,20 TL’nin tahsili amacı ile takip başlatıldığı, ödeme emrinin 25/01/2017 tarihinde tebliği üzerine davalının süresi içerisinde 27/01/2017 tarihinde geçiş ücreti olan 968,20 TL kabul edilerek, ceza bedeli 9.682,00 TL’ye itiraz ettiği, geçiş ücretini fer’ileri ile birlikte 1.309,85 TL olarak 31/01/2017 tarihinde ödediği anlaşılmış, dava itiraz edilen 9.682,00 TL ceza bedeli yönünden İİK 67. maddesi uyarınca yasal 1 yıllık sürede açılmıştır.Dava konusu ihtilaf, davacı tarafından işletilen otoyol ve köprülerden geçen davalı araçlarının geçiş ücretlerini ödeyip ödemediği, geçiş ücretlerinin geçiş tarihinden itibaren 15 günlük süre içerisinde ödenmemesi halinde geçiş ücretleri ile birlikte geçiş ücretinin 10 katı tutarında ceza bedelinin de ödenmesi gerekip gerekmediği, geçiş ücreti ve cezanın muaccel hale gelmesi için tebliğ zorunluluğu olup olmadığı noktalarında toplanmaktadır.İhlalli geçiş bildirimleri; … plakalı aracın, davacı şirketin işlettiği köprü/otoyoldan 19/10/2016 tarihinde ihlalli geçiş yaptığından bahisle 223,60 TL geçiş ücreti ile geçiş ücretinin 10 katı tutarında 2.236,00 TL ceza olmak üzere toplam 2.459,60 TL’nin,… plakalı aracın, davacı şirketin işlettiği köprü/otoyoldan 19/10/2016 tarihinde ihlalli geçiş yaptığından bahisle 248,20 TL geçiş ücreti ile geçiş ücretinin 10 katı tutarında 2.482,00 TL ceza olmak üzere toplam 2.730,20 TL’nin,… plakalı aracın, davacı şirketin işlettiği köprü/otoyoldan 17/10/2016 tarihinde ihlalli geçiş yaptığından bahisle 248,20 TL geçiş ücreti ile geçiş ücretinin 10 katı tutarında 2.482,00 TL ceza olmak üzere toplam 2.730,20 TL’nin,… plakalı aracın, davacı şirketin işlettiği köprü/otoyoldan 20/10/2016 tarihinde ihlalli geçiş yaptığından bahisle 248,20 TL geçiş ücreti ile geçiş ücretinin 10 katı tutarında 2.482,00 TL ceza olmak üzere toplam 2.730,20 TL’nin ödenmesine ilişkindir. 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun’un 30. maddesinde geçiş ücretini ödememe ve güvenliğin ihlali hali düzenmiş, 1. fıkrasında “Genel Müdürlük işletimindeki otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için belirlenen geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yaptığı tespit edilen araç sahiplerine Genel Müdürlük tarafından, geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücretinin on katı tutarında idarî para cezası verilir.” (25/05/2018 tarihli, 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 18. maddesi ile “on” ibaresi “dört” şeklinde değiştirilmiştir.)3. fıkrasında “Bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen idari para cezaları ile geçiş ücretleri ve ikinci fıkrasında yer alan idari para cezaları tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir. Bu sürede ödenmeyen geçiş ücretleri ve idarî para cezaları 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ilgili vergi dairesi tarafından takip ve tahsil edilir. Vergi daireleri tarafından tahsil edilen geçiş ücretleri, tahsilatın yapıldığı ayı takip eden ayın sonuna kadar Genel Müdürlük hesaplarına aktarılır.”,5. fıkrasında “4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin on katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir. Ücretin on katı fazlası olarak tahsil edilen ceza tutarının yüzde altmışı, tahsilini izleyen ayın yedinci günü mesai bitimine kadar, işletici şirket tarafından Hazine payı olarak, yıllık kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine şekli ve içeriği Maliye Bakanlığınca belirlenen bir bildirimle ödenir. İşletici şirket tarafından Hazine payının eksik bildirilmesi veya hiç bildirilmemesi ya da bildirildiği halde süresinde ödenmemesi halinde, Hazine payının ödenmesi gerektiği tarih ile tahsil edildiği tarih arasında geçen süreye 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre uygulanacak gecikme zammı ile birlikte ilgili vergi dairesince 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilir.” (25/05/2018 tarihli, 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 18. maddesi ile “on” ibaresi “dört” şeklinde değiştirilmiş, ikinci ve üçüncü cümleler yürürlükten kaldırılmıştır.)6. fıkrasında “4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından ücretsiz geçiş yapan araçlar, işletici şirket tarafından bu maddenin yedinci fıkrasında öngörülen sürenin bitimini takip eden ilk iş gününde en yakın trafik kuruluşuna bildirilir.”7. fıkrasında “Geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapanlardan, ödemesiz geçiş tarihini izleyen on beş gün içinde yükümlü olduğu geçiş ücretini usulüne uygun olarak ödeyenlere, bu maddenin birinci fıkrası ile beşinci fıkrasında belirtilen cezalar uygulanmaz.” 25/05/2018 tarihli, 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 18. maddesi ile 25/06/2010 tarihli ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 30. maddesine eklenen 9. fıkrada “Bu maddenin birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü, yedinci ve sekizinci fıkraları Bakanlık tarafından işletilen otoyolları ve erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için; beşinci, altıncı ve yedinci fıkraları ise Bakanlık tarafından 3996 sayılı Kanun ve diğer ilgili kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için de uygulanır.25/05/2018 tarihli, 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 19. maddesi ile 25/06/2010 tarihli ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 30. maddesine eklenen Geçici 3. maddesinde “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için belirlenen geçiş ücretlerini ödemeden yapılmış olan geçişlerde araç sahiplerine bu Kanunun 30 uncu maddesinin beşinci fıkrası uyarınca tahakkuk ettirilen ancak bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla tahsilatı yapılmamış olan para cezaları hakkında bu Kanunun 30 uncu maddesinde yer alan oranlar uygulanır.” düzenlemesi yer almaktadır.Davacı şirket tarafından geçiş ücretlerinin ve ceza bedellerinin tahsili noktasında uygulanması gereken yasal düzenleme, yasanın 30. maddesinin 5, 6 ve 7. fıkralarıdır. Zira 3. fıkrada düzenlenen tebliğ hükmünün, maddenin birinci fıkrasında belirtilen idari para cezaları ile geçiş ücretleri ve ikinci fıkrasında yer alan idari para cezaları yönünden geçerli olduğu açıkça düzenlenmiş olup, idari para cezalarının ise Genel Müdürlükçe yetkilendirilen personel veya trafik polisi, trafik polisinin görev alanı dışında kalan yerlerde jandarma personeli tarafından verileceği belirtilmiştir. Davacı şirket tarafından tahsil edilen geçiş ücretleri ve cezalar ise bu kapsamda olmadığından, yasal düzenleme ile tebliğ zorunluluğunun olmadığı ve geçiş tarihinden itibaren 15 günlük süre içerisinde ödenmesi gerektiği açıktır. Ancak bu hükmün uygulanabilmesi için ihlalli geçişin, geçiş anında muhataba bildirilmesi gerekmektedir.Davacı tarafından dava dilekçesinde “otoyolda yer alan tüm gişelerden nakit, kredi kartı/banka kartı tahsilatı yapılabilmesi mümkün olduğu, ücret toplama sisteminin süresi içerisinde OGS bankasından/HGS’den provizyon alınamaması ve bu nedenle OGS ve HGS’den geçiş ücreti tahsilatı yapılamaması halinde geçiş esnasında gişede yer alan bariyerler açılmadığından, gişe memuru tarafından geçiş ücretinin gişede nakit, kredi kartı/banka kartı ile ödenmesinin talep edildiği, nakit, kredi kartı/banka kartı ile de ödeme gerçekleşmez ise oluşan ihlalli geçiş kaydına ilişkin ihlalli geçiş bildiriminin yasal bir yükümlülük olmasa da sadece bilgilendirme amaçlı olarak düzenlenerek ihlalli geçiş anında, araç sürücüsüne teslim edildiği, bildirimde 6001 sayılı kanun uyarınca geçiş tarihini izleyen 15 (on beş) gün içinde geçiş ücretinin cezasız ödenebileceği aksi halde geçiş ücretinin (10) katı tutarındaki ceza ve oluşacak tebligat, yargılama ve takip masrafları, avukatlık ücreti, işleyecek yasal faiz ve diğer her türlü yasal giderler de takip ve tahsil edileceğinin bildirildiği” belirtilmiş, gişe operatörü tarafından düzenlenen ve araç sürücüsüne verildiği belirtilen ihlalli geçiş bildiriminin örneği dosyaya sunulmuştur. Bu bildirimlerde “bildirim basım tarihi” 14/04/2017 tarihi olup, davacı tarafından ihlalli geçiş esnasında bu bildirimlerin basılarak davalıya ait araç sürücülerine teslim edildiğinin ispatlanması gerekmektedir. OSG cihazı/ HGS etiketi bulunduğu sabit olan davalı araçlarının, gişelerden geçiş yaptığı esnada geçiş ücretlerinin bakiye olmaması yada başka bir nedenle tahsil edilemediğinin, nakit/kart ile ödeme yapılmadığının ve ödeme yapmaksızın geçiş yapılması sebebiyle 15 gün içerisinde cezasız ödeme yapma imkanına sahip olduklarının, davalı tarafça bilindiği ancak ödeme yapılmadığı yönündeki davacı iddiası ile geçiş ücretleri ve cezaların muaccel olduğu tarihin bu şekilde belirlenmesi mümkündür. Yine geçiş anında tahsilat yapılmamış ise bu durumun bankadan mı yoksa davacının kullandığı HGS/OGS sisteminden mi kaynaklandığı, bakiyenin belli bir limit altına düşmesi halinde otomatik yükleme yapılıp yapılmadığı, geçiş anında bakiye yetersiz kalırsa sonradan yapılan yükleme ile geçişten itibaren 15 gün içerisinde tahsilat yapılıp yapılmadığı/tahsilatın mümkün olup olmadığı, sonradan yükleme yapılmış ise geçiş bedellerinin tahsil edilememesinin sebebinin ne olduğunun da belirlenmesi gerekmektedir. Açıklanan nedenlerle öncelikle ihlalli geçiş bildirimlerin davalıya ait araç sürücülerine teslim edildiğine ilişkin kayıtların davacı tarafça ibraz edilmesi, gerekirse bu yönde kayıtlarda inceleme yapılması, ayrıca konusunda uzman bankacı ve bilgisayar mühendisi bilirkişi heyetinden davacıya ait sistem ile davalı OGS/HGS kayıtları üzerinde inceleme yaptırılarak, her bir geçiş yönünden, geçiş anında yeterli bakiyenin olup olmadığı, bakiye yeterli değilse otomatik yükleme yapılıp yapılmadığı, otomatik yükleme yapmış ise geçişten itibaren 15 gün içerisinde davacı tarafça tahsilat yapılmasının mümkün olup olmadığı hususlarında bilirkişi raporu alınarak karar verilmesi gerekmektedir. Buna göre anılan eksikliklerin giderilmesi için, davalı vekilinin istinaf talebinin kabulü ile 6100 sayılı HMK’nun 353/1.a.6 bendi uyarınca kararın kaldırılması ve Dairemizin kararına uygun şekilde yargılama yapıldıktan sonra yeniden karar verilmek üzere dosyanın mahkemesine iadesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere; 1-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile Bakırköy 3. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2017/470 E. 2018/521 K. sayılı 30/04/2018 tarihli kararının 6100 sayılı HMK’nun 353/1.a.6 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA,2-Dosyanın, Dairemiz kararına uygun şekilde yargılama yapılarak yeniden bir karar verilmek üzere mahal mahkemesine İADESİNE,3-Davalı tarafça yatırılan 98,10 TL istinaf başvuru harcının Hazineye irat kaydına,4-Davalı tarafından yatırılan istinaf karar harcının talep halinde ilk derece mahkemesince iadesine,5-Davalının yapmış olduğu istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,6-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,7-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine,Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 362/1.g bendi gereğince kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 02/06/2021