Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
45. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/330
KARAR NO : 2021/603
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 3.ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2014/576
KARAR NO : 2018/393
KARAR TARİHİ: 05/04/2018
DAVA: Tazminat (Sigorta Ödemesine Dayanan Rücuen)
KARAR TARİHİ: 09/06/2021
HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü :DAVA Davacılar vekilinin dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile … San. ve Tic. Ltd. Şti. arasında 16/11/2012 başlangıç tarihli … numaralı Ticari Paket Sigorta Poliçesi akdedildiğini, iş bu poliçe ile sigortalının İkitelli, … Mahallesi, …, Atatürk Bulvarı … Cadde, No:… Başakşehir/İstanbul adresinde bulunan fabrikası sigorta teminatı altına alındığını, müvekkili şirkete sigortalı bulunan firma işyerinin bahçesinde bulunan direk tipi elektrik trafosu arıza yaptığını, elektrik enerjisi davalı İkitelli OSB tarafından kesildiğini ve bu nedenle 23/05/2013 günü işyerinde üretimin durduğunu, bu nedenle sigortalı şirketçe, davalılardan … San. Tic Ltd. Şti.’nden 23/05/2013 tarih ve … numaralı faturaya istinaden direk tipi elektrik trafosu satın alındığını, trafonun montajı ve testlerinin de davalı … San. Tic. Ltd. Şti. yetkililerince yapıldığını, iş bu trafonun İmalatçısı (yapımcısı) ise diğer davalı … Tic. Ltd. Şti olduğunu, trafonun montajının, 24/05/2013 gecesinin sonuna doğru tamamlandığını, akabinde davalılardan İkitelli Organize Sanayi Bölgesi Başkanlığı’ nca trafoya enerji verildikten hemen sonra elektrik trafosunda şiddetli bir patlama meydana geldiğini, patlamanın etkisiyle trafodan çıkan arklar ve trafo yağlarının yanarak akmasıyla depodaki akrilik elyaflar tutuştuğunu ve yangın aşırı hızlı bir şekilde büyüdüğünü ve yayıldığını, yangın, itfaiye ekiplerinin müdahalesi ve yoğun çabaları sonucunda 25/05/2013 günü öğle saatlerinde söndürülebildiğini, yangın nedeniyle, giriş katla birlikte dört kat olan bina ile depo olmak üzere, işyerinin tamamı ağır surette hasar gördüğünü ve kullanılamaz hale geldiğini, bunun yanı sıra; İşyerindeki makinelerin ve tesisatın tamamı, demirbaşın tamamı, emtianın tamamı yanmış ve kullanılamaz hale geldiğini, sigortalı işyeri binası, demirbaşı, makine, tesisat ve emtiasının yanı sıra, işyerine komşu bulunan …. Ltd. şti., … firması, …San. Ltd. Şti. işyerleri ile … ait olan binada da hasar meydana geldiğini, davalıların zararın oluşumunda müteselsilen sorumlu olduklarından, zararı da müştereken ve müteselsilen tazminle yükümlü olduklarını, davalı … San. Tic, Ltd. Şti. trafoyu müvekkili şirket sigortalısına satan ve montajını yapan olması nedeniyle zararı tazminle sorumlu olduğunu, davalılardan İkitelli Organize Sanayi Bölgesi Başkanlığı da hasarı tazminle yükümlü olduğunu, bu nedenlerle, 8.510.429,40 tazminatın, sigortalıya ödenen 529.032,00 (280.000-USD karşılığı) yönünden ödeme tarihi olan 07/06/2013 tarihinden itibaren, sigortalıya ödenen 4.307,60 (2.234-USD karşılığı) yönünden ödeme tarihi olan 26/07/2013 tarihinden itibaren, sigortalıya ödenen 105.811,90 (54.876-USD karşılığı) yönünden ödeme tarihi olan 26/07/2013 tarihinden itibaren, sigortalıya ödenen 2.470.024,20 (1.281.000-USD. karşılığı) yönünden ödeme tarihi olan 26/07/2013 tarihinden itibaren, sigortalıya ödenen 2.061.363,63 (1.069.061,11-USD karşılığı) yönünden ödeme tarihi olan 26/07/2013 tarihinden itibaren, sigortalıya ödenen 3.037.500,00 (1.500.000-USD karşılığı) yönünden ödeme tarihi olan 13/09/2013 tarihinden itibaren, sigortalıya ödenen 218.548,13 (107,925-USD karşılığı) yönünden ödeme tarihi olan 13/09/2013 tarihinden itibaren, … San, ve Tic. A.Ş.’ ne ödenen 38.753,39 yönünden ödeme tarihi olan 12/08/2013 tarihinden itibaren, …. Tic. Ltd. Şti.’ne ödenen ¨30.895,00 yönünden ödeme tarihi olan 14/08/2013 tarihinden itibaren, …Tic. Ltd. Şti.’ne ödenen 3.456,55 yönünden ödeme tarihi olan 26/09/2013 tarihinden itibaren, … A.Ş.’ne ödenen 10.737,00 yönünden ödeme tarihi olan 13/09/2013 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi, yargılama giderleri ve vekalet ücreti ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP 1-Davalı … San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin cevap dilekçesinin özeti; davacı … A.Ş. tarafından müvekkili aleyhinde… San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne ait fabrika binasının yanmasından kaynaklı olarak adı geçen şirkete ödemiş olduğu sigorta bedelinin tahsili talebi ile dava açıldığını, açılmış bulunan dava mesnetsiz ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, müvekkilinin bu davada her şeyden önce taraf sıfatının olmadığını, çünkü davacının davasının dayanağı …San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin müvekkilinden direk tipi elektrik trafosu aldığını ve bu trafonun montajının müvekkili şirket tarafından yapıldığı iddiası olduğunu, ancak bu iddianın doğru olmadığını, bahse konu elektrik trafosu …San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından müvekkilinden talep edildiğini ancak müvekkilinin trafo satışı ve montajı yapmadığını şirkete bildirmesi üzerine ilgili şirket ile müvekkili arasındaki geçmişe dayalı ticari ilişkiden kaynaklı olarak … San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin müvekkilinden trafoyu temin etmesini istemesi üzerine müvekkilinin bu trafonun satış ve montaj işini yapan …San. Tic. Ltd. Şti. ile temasa geçerek talep edilen trafonun getirilmesini sağladığını, ilgili trafo …San. Tic. Ltd. Şti. tarafından … San.ve Tic. Ltd. Şti.’ne teslim edilerek yine aynı şirket tarafından montajı yapıldığını, bu konu hem …San.ve Tic. Ltd. Şti.’nin hem de davacı … A.Ş.’nin bilgisi dahilinde olduğunu, zaten konu ile ilgili olarak Küçükçekmece Cumhuriyet Savcılığı’nın 2013/24459 Sor. Numaralı dosyasında da … San. Tic. Ltd. Şti. yetkilileri hakkında şüpheli sıfatı ile tahkikat yapıldığını, belirtilen soruşturma dosyası davacının delil listesinde mevcut olduğunu, müvekkilin ilgili trafo ile alakalı olarak fatura tanzim etme sebebi malın satıcısı olması değil yukarıda da değinildiği gibi … San. ve Tic. Ltd. Şti. ile aralarında olan geçmişe dayalı ticari ilişki olduğunu, bu sebeplerle huzurdaki davanın müvekkili şirkete değil … San. Tic. Ltd. Şti.’ne yöneltilmesi gerektiğini, davanın reddi gerektiğini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.2-Davalı İkitelli Organize Sanayi Bölgesi Müteşebbis Heyeti yönetim Kurulu Başkanlığı vekilinin cevap dilekçesinin özeti; …’nin mülkiyeti, işletme ve bakımı tamamen kendilerine ait olan direk tipi bir trafo ve yüksek gerilim enerji nakil hattıyla, başkanlıklarına ait yüksek gerilim hatlarına bağlantı yaparak yüksek gerilim hattından enerji alan bir abone olduğunu, bu nedenle yüksek gerilim bağlantı noktasından itibaren tesisin işletme, bakım ve sorumluluğu tamamen … Ltd. Şti’ne ait olduğunu, dolayısıyla başkanlıklarının bu tesiste işletme ve bakım sorumluluğunun bulunmadığını, bu abonelerinin müstakil trafolu olması nedeniyle; trafo, direk, pano ve tüm kabloların arıza işletme bakım sorumluluğu tamamen tesis sahibine ait olduğunu, müvekkilinin bölgesinde yüksek gerilimden beslenen tüm müstakil trafolu abonelere 15/03/2010 tarihinde bu konudaki yasa ve uygulamalardan doğan hukuki sorumlulukların firma sahibine ait olacağına dair yazılı olarak da uyarıldıklarını, ilgili firma tesisin işletme bakımları kendi mülkiyetlerinde olması nedeniyle trafolarını değiştirirken doğal olarak başkanlıklarına haber verilmediğini, olay ile ilgili olarak; 22/05/2013 tarihinde aynı enerji nakil hattından beslenen abonelerden gelen elektrik kesintisi olduğuna dair telefon ihbarları üzerine saat; 17:20‘den itibaren ekiplerinin arıza tespiti için çalışmalar yaptığını nihayet 03:50‘de arıza kaynağının … Ltd. Şti. tesislerinden geldiğini tespit ederek bu firmanın yüksek gerilim hattını OSB ye ait mevcut yüksek gerilim hattından ayırarak enerjinin kesildiği ancak tesislerden gelen arızanın tespit edilerek tesislerindeki arıza giderilerek haber verilmesinden sonra tesislere yüksek gerilimden tekrar enerji verilebileceği ikaz edildiğini, arıza, işletme ve bakım sorumluluğu tamamen …Ltd. Şti. firmasında olan bu tesise tekrar elektrik verilmesi ile ilgili 24/05/2013 tarihinde isteklice yapılan müracaat üzerine açma–kapama bedeli yatırtılarak ekiplerin gerekli kontrolleri neticesinde 24/05/2013 tarih ve saat; 23:05‘de elektrik verildiğini, elektrik verildikten sonra ekiplerinin olay mahallinden ayrılmayarak beklediklerini, fabrika tesislerinin çalıştığını görerek herhangi bir problem veya elektrik kaynaklı herhangi bir arızanın olmadığı anlaşıldığından, işletmeye döndüklerini, yangın ihbarı üzerine tesis mahalline giden ekiplerin tesiste yangın olduğunu görerek can ve mal emniyetinin sağlanması amacıyla tekrar enerji vermeyerek bir müddet bekledikten sonra diğer abonelerin mağdur olmamaları için yanan tesisin hatlarını ayırarak mevzuatlara uygun olarak ana hatta enerji verildiğini, yüksek gerilim hatlarından beslenen, mülkiyeti tamamen kendilerine ait olan müstakil trafolu abone gruplarında diğer dağıtım şirketlerinde de yapılan uygulamalarda olduğu üzere görev alanları abone tesisinin yüksek gerilim hatlarına bağlantı noktasında biter, tesis sahibi sadece tesisinde bir arıza çıktığı veya tesisin bakımını yapacağı zaman enerjini kesilmesi için ve tüm işlemlerini bitirildikten sonra tesisin tekrar enerjisinin verilmesi için müracaat ettiklerini, genel uygulamanın bu şekilde yapıldığını, dolayısıyla bu haklı nedenlerden dolayı müvekkilinin dava konusu olayda bir kusuru bulunmadığını, davanın reddini, mahkeme masrafları ile vekalet ücretinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir. 3-Davalı … Tic. Ltd. Şti. vekilinin cevap dilekçesinin özeti; davacı sigorta şirketi müşterisi olan …San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin fabrika binası, emtialarını ve diğer hususlarda 16/11/2012 başlangıç tarihli 20324973 numaralı ticari paket sigorta poliçesi ile sigorta kapsamına aldığını, sigortalı kapsamında bulunan …San. ve Tic. Ltd. Şti ‘nin …… Cadde No:9’daki fabrika binasındaki direk tipi trafonun arıza yapması sebebi ile 23/05/2013 tarihinde işyerinde enerji kesilerek üretim durdurulduğunu, bunun üzerine sigortalı şirketçe, diğer davalı … Şti’den 23/05/2013 tarih ve … numaralı faturaya istinaden hermelip direk tipi elektrik trafosu satın aldığını ve bu firmaya da montajını yaptırdığını, trafoya diğer davalı Organize Sanayi Bölge Başkanlığı’nın enerji vermesinden belli bir süre sonra trafodan kaynaklandığı iddia edilen yangının çıkması ile sigortalı şirkete ait fabrika ve emtialar ile komşu işyerleri maddi zarar gördüğünü, davacı şirketin bu zararları karşılayarak davalılara rücü etme talebi ile dava açtığını, müvekkili şirketin, sigortalı şirkete monte edilen 400 K.WA, 30 KV gücünde hermetip direk tipi trafonun imalatçısı olduğunu, bu trafoyu müvekkili şirket davacının sigortalı şirketine satmadığını, müvekkili şirket iş bu trafoyu dava dışı … ve … Ltd.Şti.’ne 23/05/2013 tarih ve … sıra numaralı fatura karşılığı satıp, ayıpsız ve tam çalışır şekilde teslim ettiğini, trafoyu satın alan … Ltd. Şti.’de bu trafoyu diğer davalı … Ltd.Şti.’ne fatura karşılığı satıp teslim ettiğini, müvekkilinin trafoyu imal ettikten sonra alıcıya ayıpsız ve tam çalışır şekilde teslim etme şartları ve buna bağlı imalatçı olarak sorumluluğunun sınırlı olduğunu, müvekkili şirketin imal ettiği trafoyu bu prosödür içerisinde teslim yükümlülüğünü yerine getirdiğini ve teslim sırasında yapabileceği başka hiçbir teknik ve hukuki sorumluluğunun bulunmadığını, müvekkili şirketin bu yangın sebebi ile oluşan maddi zarardan sorumluluğunun bulunmadığını, müvekkili şirketin, söz konusu trafoyu alıcı firma olan … Ltd. Şti.’ne prosedüre göre ayıpsız ve tam çalışır şekilde teslim ettiğini, bu nedenlerle davanın reddini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasını talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI Mahkemece ”… tekniğine uygun olup yargısal denetime elverişli olan ve hükme esas alınan bilirkişi kurulu tarafından yapılan teknik değerlendirmede ‘…Yangının başka bir yerden başka bir nedenle değil trafo patlaması ile başladığını, olaydan yaklaşık 54 saat önce meydana gelen trafo anzası, birinci trafo patlaması şeklinde gerçekleştiğini, muhtemelen patlama anında trafo altında yanıcı malzeme bulunmadığı için zararın sadece trafonun hasarı ile sınırlı kaldığı,önceki trafonun olaydan yaklaşık iki gün önce tesiste bulunan elektrik akşamının kısa devre yapması sonucunda aşırı yükten patladığının ekspertiz incelemesi sonucuna göre tespit edildiğini, bu inceleme ve tespitin dava konusu yangın olayı yaşandıktan sonra yaptırıldığını, sonraki trafo, önceki trafo ile aynı 400 KVA gücünde seçildiğinden ve önceki trafonun patlamasına sebep olan uygunsuzluklar devam ettiğinden sonraki trafoyu da patlattığını, dava konusu trafo patlamasında imalat veya montaj hatasının bulunmadığı..’ tespitleri karşısında davalıların sözleşmeye aykırılık veya haksız fiil esaslarına göre sorumluluğunu doğuracak herhangi bir fiilinin bulunmadığı sonucuna varılmıştır.Söz konusu tespitlere göre, zarar, sigortalının sorumluluğundaki sebeplerden kaynaklandığı cihetle, sigortacının, yaptığı ödeme için kanuni halefiyet esasına göre davalılara rücu etmesi mümkün bulunmadığından davanın reddine” karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili yasal süresi içinde sunmuş olduğu istinaf ilekçesinde özetle; mahkemece verilen kararın öncelikle usul yönünden kanuna aykırılıklar taşıdığı, hüküm duruşmasında taraflar söz hakkı verilmeksizin karar verildiği, yangın çıkışına ilişkin elektrik tesisat projesinin davalı İOSB den istenilmesine rağmen dosyaya sunulmadığı, yangın çıkışına ilişkin kök ve ek raporda çelişkilerinin bulunduğu ve giderilmediği, 11.04.206 tarihli kök rapor ile 25.10.2017 tarihli ek rapor arasında çelişkilerin bulunduğu, bilirkişi kök ve ek raporunun aynı zamanda hüküm tesis etmeye uzak bir şekilde düzenlendiği, kök rapora karşı sunulan itirazların değerlendirme kapsamı dışında tutulduğu, davalılardan İOSB nin yasal mevzuat uyarınca sorumluluğu kısmında inceleme yapılmadığı, dava dışı sigortalının iş yerindeki elektriğin dağıtımı, bakım, kontrol ve denetiminden davalı İOSB nin sorumlu olduğu, iş bu davalının yasal yükümlülük olarak bulundurması gereken belgeleri davaya sunmadığı, davalı Trafotek yetkilisinin şüpheli sıfatıyla vermiş olduğu ifadesinin raporda ”önemine binaen ” olarak belirtilmesinin raporun tarafsızlıktan uzak şekilde düzenlendiği konusunda şüphe yarattığı, davalılardan sorumlulukları yönünden yeterli inceleme yapılmadığı belirtilerek mahkemece verilen kararın kaldırılması talep edilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE HMK’nun 355. ve 357. maddeleri gereğince istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle bağlı olarak ve kamu düzenine aykırılık hususlarını da gözetilerek yapılan inceleme neticesinde; Dava, TTK 1472. maddesi uyarınca davacı sigorta şirketinin, dava dışı sigortalısına 24.05.2013 tarihinde saat 23:30 sıralarında patlamalı yangın sonucu ödediği tazminatın rücuen tahsili istemine ilişkindir. TTK’nun “Halefiyet” başlığı altındaki 1472. maddesinde “Sigortacı, sigorta tazminatını ödediğinde, hukuken sigortalının yerine geçer. Sigortalının, gerçekleşen zarardan dolayı sorumlulara karşı dava hakkı varsa bu hak, tazmin ettiği bedel kadar, sigortacıya intikal eder.” hükmüne yer verilmiştir. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu’nun 22.03.1944 tarihli 37 Esas ve 9 Karar sayılı kararında bu husus “sigortacının sorumlu kişi aleyhine açacağı dava, sigorta poliçesinden doğan bir dava değildir. Bu nedenle, halefiyet davası bir ticari dava sayılamaz. Bu dava, aynen sigortalı kimsenin sorumlu kişiye karşı açmış olduğu bir dava gibidir. Sigortalının muhtelif mahkemelerde dava açma hakkı varsa aynı hak, sigortacının halefiyet hakkına dayanan rücu davası için de söz konusudur” şeklinde vurgulanmaktadır. POLİÇE: Davacı sigorta şirketi ile dava dışı …. San ve Tic Ltd Şti arasında … numarasıyla düzenlenen Ticari paket Sigorta poliçesinin 16.11.2012-2013 dönemlerini kapsadığı, Riziko adresinin ”… mah. …cad. …. Sok 9/bdr kat Atarürk Bulvarı/ K. Çekmece, sigorta teminatlarının ise yangın, yıldırım, infilak (bina, emtia, makine, demirbaş), enkaz kaldırma, komşuluk mali mesuliyet ek teminatı olarak belirtildiği ve davaya konu edilen 24.05.2013 tarihinde meydana gelen yangın tarihinde poliçenin yürürlükte olduğu görülmektedir.YANGIN RAPORU; Fabrikanın bahçesindeki mamullerle birlikte alevli surette yandığının görüldüğü /Zemin üzeri 2 kat ve çekme kattan oluşan yaklaşık 2800 m2 fabrika binası ile bahçesinde bulunan 1000 m2’lik tek katlı mamul deposu olmak üzere toplam 3800 m2’lik kapalı alana sahip iplik mamul ve yarı mamul üreten fabrikanın yoğun dumanla birlikte alevli şekilde yanmakta olduğunun görüldüğü, yapılan incelemede işyeri bahçesine girişe göre sol tarafta, ön bahçe içerisinde bulunan işyerine ait direk üstü yağlı trafoda herhangi bir nedenle meydana gelen patlama sonucu etrafa saçılan kıvılcım, kor parçaları ve trafo içerisindeki yağın trafonun çevresine ve işyerinin deposunda bulunan elyaf ve ipliklerin üzerine düşmesi sonucu bu maddelerin tutuşturmasıyla yangın başlangıcına sebebiyet verdiği ve şiddetli rüzgarın etkisiyle fabrikanın tamamına sirayet ettiği belirtilmiştir.EKSPERTİZ RAPORU: Sigortalı şirketin binada kiracı olduğu, Sigortalı şirket ortağı Sn…. fabrikanın direk tipi trafosu arıza yaptığı için 23.05.2013 tarihinde fabrika üretiminin durduğunu ve yeni trafo satın alındığını, 24.05.2013 tarihinde geç saatlerde trafo montaj ve testlerinin tamamlandığını ve trafoya enerji verildikten 10 dakika sonra trafoda patlama meydana geldiğini, patlayan trafodan çıkan arklar ve yanarak akan trafo yağlarının depodaki akrilik yağları tutuşturması üzerine yangının büyüdüğü, Fabrikanın CCTV sisteminin tamamen yanığı, karşı taraftaki Basaksehir 1. Etap yanı Tümsan 2. Sanayi sitesi CCTV sisteminden alınan görüntülerde trafonun 23.30 da patladığı ve yangının başladığının görüldüğü belirtilmiştir.Küçükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığına Elektrik-Elektronik Müh. M. Kürşat TEZCAN tarafından hazırlanan 03.07.2014 tarihli Bilirkişi Raporunda; “…Kolluk Kuvvetlerince hazırlanmış CD inceleme tutanağında 19300800 AVM numaralı görüntüde saat 23.30.55 sıralarında trafonun patladığı ve kıvılcımların alevlerin yükselmeye başladığı gözükmekte, Trafo üreticisi …r’ın Transformatörü TSE standartlarına ve … şartnamesine uyun üretmek zorunda olduğu, bu hususta dosyaya sunduğu Transformatör Test Raporunda gerekli testlerin yapılmış olduğu anlaşıldığından herhangi bir atfı kabil kusur yüklenemeyeceği, patlamanın meydan geldiği … Şti.’nin aksi ispatlanmadığı takdirde transformatörün OG sigortalarının atarak yangının çıkmasını engellememesi (uygun sigorta seçilmemesi), trafonun yanına yanıcı ve kolay tutuşan elyaf türü malzemelerin depo edilmesi nedeniyle asli kusurlu olduğu….” yönünde tespit yapılmıştır.Davacı vekilince sunulan dava dilekçesi ile dava ve dava dışı sigortalar arasında düzenlenen ticari paket sigorta poliçesi uyarınca 24.05. 2013 tarihinde meydana gelen elektrik trafosundaki patlamadan kaynaklı yangının oluştuğu ve dava dışı sigorta şirketi ile iş bu sigortalıya komşu bulunan binalarda meydana gelen hasar sebebiyle ödenen maddi tazminat bedelinin tazmini talepli istinafa konu iş bu dava açılmış mahkemece yapılan yargılama sonucunda davalarının sözleşmeye aykırılık veya haksız fiil esasına göre sorumluluğunu doğuracak herhangi bir fiilin bulunmadığı sonucuna varıldığı belirtilerek davanın reddine karar verilmiştir. Organize Sanayi Bölgesi Başkanlığı’nca mahkemeye gönderilen 06.02.2015 tarihli yazı ekinde 25.05.2013 tarih tutanağı gönderildiği ve nöbetçi montör ile elektrik mühendisleri düzenlenen tutanağın örneğinde; dava dışı sigortanın firmasına ait olan trafodan kaynaklı arıza nedeniyle enerji kesintisinin yaşandığı, trafo izole edildikten sonra 23.05.2013 saat 02.50 itibariyle hatta elektrik alındığı ,24.05.2013 tarihinde dava dışı sigortalı şirketin arsanın trafoyu değiştirdiği ve gerekli işlemleri yaptı hususunda belirtmesi sonucunda nöbetçi montörlüğü ekibiyle saat 23:00. 05′ te sigortalı iplik fabrikasına gidildiği kontroller yapıldığı, trafonun değiştirilmiş olduğu ve sigortalı ayırıcı montajının yapılmış olduğu görüldüğünden trafoya enerji olabilmek amacıyla enerji hattında kesinti yapılmış bağlantılar sağlanarak enerji verildiği ve enerji verildikten sonra hattın ve trafonun dolayısıyla fabrikanın enerji olduğu görüldüğü, abonenin alçak yeni panosu kontrol edildiği ve herhangi bir problem olmadığı, saat 23:00.35 itibariyle abonelerden enerji olmadığına dair ihbar telefonları üzerine olay yerine gidildiğinde fantazi iplik fabrikasının yanmakta olduğu görüldüğü ve hattın tamamının enerjisi kesilerek iade edildiği belirtilerek tutanak altına alınmıştır.
BİLİRKİŞİ RAPORU İnşaat mühendisi, elektrik elektronik mühendisi, makine mühendisi, hukuk alanında uzman bilirkişi, tekstil mühendisi, yangın ve patlayıcı madde uzmanı, elektrik mühendisi, sigorta bilirkişisi ve finans uzmanından oluşan bilirkişi heyetince düzenlenen 11.04.2016 tarihli raporda özetle; uyuşmazlığa ilişkin davanın sigortacının halefiyeti esasına dayanılarak açıldığı, dosyaya sunulan CD’lerin de diğer delillerin incelenmesi sonucunda kameralar üzerinde yerel saat belirlenmediği için kameralarının hangi saatte devreye girdiğini bilinmediği bu nedenle patlamanın tam olarak saat kaçta olduğunu hesaplamanın mümkün olmadığı, … numaralı video kaydında dumanın patlamadan yaklaşık 3 saat 57 dakika önce başladığı giderek kuvvetlendiğini gözlemlediği, bu durumda yangının fabrikanın herhangi bir yerinde başladığı ancak çalışanlar tarafından görülemediği ve geliştiği, giderek yayıldığı ve kamera görüntüsünün içine girdiği, meydana gelen aşırı sıcaklıktan dolayı ENH ve trafonun etkilendiği, trafo imalatının TSE ve … tarafından kabul edilebilir düzeyde olduğu, yağlı trafonun aşırı derecede sızmadığı sürece patlamayı sağlamayacağı, eğer ENH da herhangi bir yanlış bağlama olsaydı sistemin 3 saat 57:00 dakika beklemesi mümkün olmayacağı ve buna ek olarak AG tarafından bulunan termik manyetik şalterinde atması durumunu mümkün olması gerektiği, dumanın başladığı sırada trafoya enerji verilmediği enerjinin verildiği saatin 23.05 olduğu, enerji verilmemiş bir trafonun patlamasının ancak trafonun sıcaklığın aşırı derecede yükseltilerek isim verilen sıcaklığın aşılması sonucunda tarafı içinde yanan yalıtkanlarının gazete haline gelip genleşmesi sonucu patlamaya sebep olması ile mümkün olduğu ve yangının trafo patlamasını bundan kaynaklanmadığının belirtildiği görülmüştür. Davacı vekilince sunulan 23.03.2016 tarihli teknik raporda; trafonun üretimini yapan firma tarafından gereken testleri içeren test raporu dikkate alınarak trafoda sorun olmadığının belirtildiği ancak trafolarda meydana gelen arıza kaynaklarından birinin de zayıf dizayn, arızalı malzeme ve kötü işçilik nedeniyle meydana gelen imalat hataları olduğu bu nedenle bahse konu trafoda meydana gelen patlamanın imalat hatasından kaynaklanmış olabileceği, patlamanın trafoya gerilim verildikten yaklaşık 20 dakika sonra meydana gelmesinin bu ihtimali güçlendirdigi iş bu trafonun dava dışı ocak elektrik firması tarafından davalılardan trafo tek firmasından temin edildiği montajın ise diğer davalı elektrik şirketi tarafından yapıldığı ve bu haliyle organize sanayi bölgeleri elektrik piyasası faaliyetine ilişkin yönetmeliğe göre gerekli denetimleri yapmadan abonesi fantezi iplik firması tarafından montajı yaptırılan trafik ve donanımların eski tesisat projeleri olmadan ve dolayısıyla projesine uygun olup olmadığı tespit edilmeden enerji verilmesi, ayrıca dava dışı sigortalının ticari faaliyetini iş yeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan sürdürdüğü ve bulunduğu binanın ruhsatı ve iskan olmadığını dikkate alındığında davalılardan İOSB nin organize sanayi bölgeleri uygulama yönetmeliğinin kendisine verdiği denetleme görevini yapmaması nedeniyle kusurlu olduğu, dava dışı sigortalı özel fantazi şirketin ise trafo merkezine yakın alanlarda yanıcı ve parlayıcı malzemeleri depoladığı dikkate alındığında yangının gelişerek büyümesinde kusurlu olduğu ancak bu malzemelerin ne ölçüde trafo merkezine yakın olduğu hususunda tespit yapmalarının mümkün bulunmadığı, davalılardan trafo tek şirketi yönünden ise trafonun teslim edildiği gün yapılan tespitlere trafoda imalatta hata olup olmadığının kanıtlanması için yeterli olmadığı, trafoda yükleme testinin ve yönetmeliğin öngördüğü diğer testinin yapılıp yapılmadığı konusunda bir birikim bulunmaması ve patlamanın trafo üzerinden tesise enerji verilmesinden yaklaşık 10 dakika sonra meydana gelmiş olduğu dikkate alındığında olayda kusurlu olduğu ve diğer davalı … Şti. yönünden ise; trafonun montajında trafo hattı kurmak amacıyla kullandığı elemanların, teknik özelliklerinin, kullanılan malzemelerin de yapılan işyerine ait tutanak fatura belgeleri yer verilmediğinden trafonun tesisinin yönetmeliklere uygun olarak montajını yaptığını söyleyebilmesinin mümkün olmaması nedeniyle kusurlu olduğu elektrik yüksek mühendisleri ve makine yüksek mühendisince düzenlenen raporda belirtilmiştir. Yukarıda belirtilen tespit raporuna CD kayıtlarının incelenmesi amacıyla konusunda uzman bir öğretim görevlisi katılımıyla tekrar bir rapor düzenlendiği ve 07.11.2016 tarihli raporda özetle; incelenmesi talep edilen trafonun mevcut olmadığının belirtilmesi sebebiyle herhangi bir tespit için trafo üzerinde inceleme yapılamadığı, kamera görüntüleri incelendiğinde; dumanın sigortalı fabrikaya doğru yayılmaya başladığının görüldüğü, dumanın yayılmaya başlamasından itibaren patlamanın meydana geldiği ana kadar geçen süre içinde sokakta normal yaşamın devam ettiği herhangi bir olumsuzluğa rastlanmadığı, dumanın yayılmaya başlamasından yaklaşık 3 saat 57:00 dakika sonra patlamanın meydana geldiği düşünüldüğünde, kamera kayıtlarına göre çevrede bu süre zarfında herhangi bir tuhaflığa rastlanmaması dikkate alınarak yayılan duman ile trafoda meydana gelen patlama arasında bir ilişki kurulamadığı, yangından yaklaşık 15 dakika öncesine kadar trafo montaj çalışmalarının sürdüğü, dava dışı sigortalının işyerinde çıkan herhangi bir duman ve yangından bahsedilmediği, trafoyu ısıtacak ve parlatacak şiddetli bir yangının trafo başlamadan önce yakınında ve çevresinde fark edilmesinin gerekeceği ve bu nedenle trafoda meydana gelen patlamadan sonra yangının meydana geldiği belirtilmektedir.Yargılamayı yapan mahkemece olay anını ait kayıtlarının çözümünün yapılarak rapor tanzim edilmesi için teknik bilirkişi raporu alınmış düzenlenen raporda özetle; saat 20.41.57 itibarı ile alınan ekran görüntüsünde davalı şirket teknik elemanlarının trafo üzerindeki çalışmaların devam ettiği ve kamera kadrajının sol üst kısmında havanın kararmaya başlamasıyla birlikte kameranın sol kısmında sisli veya dumanlı bir görüntünün belirmeye başladığı, 21.14.24 itibariyle yine kamera kadrajın en son kısmında belirlen sis ve veya dumanını görülüp görüntünün giderek artmaya başladığı, görüntünün geneli yayılmaya başladığı ve bu esnada yine trafo üzerindeki çalışmalarında hala davalı şirket teknik elemanlarının devam ettiği, 23.14.46 itibariyle davalı şirket çalışanlarının tarafı üzerindeki işlemlerin bitmesi akabinde trafoyu deneme amaçlı fabrikaya gelen şebeke elektriği kestikleri, 23.23.16 itibariyle trafonun üzerinde deneme yapıldığı ve fabrika içerisindeki aydınlatma lambalarının yanarak giderek aydınlanmaya başladığı, saat 23.26.29 itibariyle teknik personelin fabrikadan ayrıldıktan sonra tamam 4 dakika 26 sn sonra yani 23.30.55 itibarı ile trafo patlamasını gerçekleştiği ve yere saçılan kıvılcım şeklinde yanan trafo parçalarının görüldüğü, yangın öncesinde oluşan ve kamerada kadraja göre sol taraftan gelen sis ya da duman şeklindeki görüntünün sebebine ilişkin herhangi bir tespitin yapılmasının mümkün olmayacağına karşın, eğer bu duman görüntüsüne sebebiyet veren unsurun bir yangın kaynaklı olduğu söz konusu olması halinde öncelikle yine orada o an bulunmakta olan de bağlı şirket çalışanlarının ayrılma anan kadarki süreçte fark etmelerinin yüksek olasılık dahilinde olduğu, ayrıca yine görüntü içeriklerinde yapılan incelemede hem karşı işletme çalışanları hem de fabrika tarafında gelip geçmekte olan vatandaşlar tarafından dikkat çekecek bir yangın olayının trafonun patlama anı olan sürece kadar uyuşmadığı ve trafonun patlama anı olan 23.30.56 zamanına kadar geçen süreçte de hayatın olağan akışına seyir ettiği tespit edilmiştir. Bilirkişi heyetince düzenlenen ek raporda özetle; dosyadaki deliller ve savcılık aşamasında alınan tanık beyanları birlikte değerlendirildiğinde, 2 ayrı trafodan bahsedildiği önceki trafonun Bese transformatör şirketi ibareli 400 kv gücünde olduğu, sonraki trafonun ise trafo tek markalı 2026 seri numaralı ve 400 kilovat gücünde olduğu olaydan 2 gün önce arızalandığı beyan edilen trafonun önceki trafo olduğu, bobinlerinin yanarak trafonun infilak ettiği, kullanılmaz hale geldiği hususunun yapılan testler sonucunda tespit edildiği ve ilk trafonun tesiste bulunan elektrik aksamı kısa devre yapması sonucunda aşırı yükten patladığının tespit edildiği, buna göre dava konusu olaydan 2 gün önce yaşanan arızanın da bir trafo patlaması olduğunun anlaşıldığı muhtemelen önceki trafo patlamasında trafo altında yanıcı madde bulunmadığı için zarar sadece trafonun hasarı ile sınırlı olup, sonraki trafonun önceki trafo ile aynı güçte seçildiği ve önceki trafonun patlamasına sebep olan uygunsuzluklar devam ettiğinden sonraki trafoyu da patlattığı, dava konusu trafo patlamasında imalat veya montaj hatası olduğu bunun düşünülmediği belirtilmiştir. Bilirkişi heyetince düzenlenen kök raporda yangının trafo ve ENH kaynaklı olmadığı, fabrikanın başka bir yerinde oluşmuş bir tutuşmanın gelişerek büyümesi sonucunda oluştuğu kanaatine varıldığı, ek rapor da ise; olaya şahit olan kişilerin tutanaklardaki ifadeleri ve olay mahallinde gören 2 adet kamera kaydı yangının trafodan ve patlama ile başladığını açık gösterdiği belirtilerek kök rapordaki bu hususun düzeltildiği belirtilmiş ve mahkemece ek rapor nazara alınarak hüküm kurulmuştur. Yukarıda da belirtildiği üzere davacı vekilince sunulan her iki teknik raporda davaya konu yangın olayında davalının kusurlu olduğu, dava dışı sigortalı işyerine çıkan yangının trafoda meydana gelen patlamadan sonra oluştuğu yönünde tespitte bulunulmuştur. 6100 sayılı HMK’nun “Bilirkişiye başvurulmasını gerektiren hâller” başlıklı 266. maddesinde “Mahkeme, çözümü hukuk dışında, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hâllerde, taraflardan birinin talebi üzerine yahut kendiliğinden, bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verir. Hâkimlik mesleğinin gerektirdiği genel ve hukuki bilgiyle çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişiye başvurulamaz.” düzenlemesine yer verilmiştir. Aynı Kanun’un 282. maddesi uyarınca mahkeme, takdiri bir delil olan bilirkişi oy ve görüşlerini diğer delillerle birlikte serbestçe değerlendirir. Bilirkişi raporlarında görülen eksiklik yahut belirsizliğin tamamlanması veya açıklığa kavuşturulması görevi de aynı Kanun’un 281/2. maddesine göre mahkemeye aittir. Bu halde, mahkemece re’sen veya tarafların talebi üzerine, Kanun’un 281/3. maddesi uyarınca, gerçeğin ortaya çıkması için ilk raporu veren bilirkişilerden ek rapor alınabileceği gibi yeni bir bilirkişiler kurulu da oluşturularak rapor alınabilir. 6100 sayılı HMK’nun 293. maddesinde düzenlenen uzman görüşü, tarafların uyuşmazlığın aydınlanabilmesi, anlaşılabilmesi, iddia ve savunmaların ispatı için kendisinin belirlediği özel ve teknik bilirkişiden bir konuda bilgi alması olarak düzenlenmiş olup, uygulamada özel bilirkişi adı da verilmektedir. Taraflar kendi menfaatlerini koruyabilmek ve alınan bilirkişi raporundan tatmin olmamaları halinde olayın tam olarak aydınlanmasını sağlamak, doğru ve adil kararın verilmesi için uzman görüşü alıp, mahkemeye ibraz edebilecektir. Mahkeme özellikle özel ve teknik bilgiyi gerektiren konularda, tarafın sunduğu uzman görüşünün dava konusuyla ilgili olması halinde mutlaka dikkate almak ve değerlendirmek zorundadır. Bu anlamda alınan bilirkişi raporunda, taraflardan biri, uzman görüşüne dayanmak suretiyle itiraz etmiş ve bu itirazlar mahkeme tarafından hiç değerlendirmeye alınmamış ve itirazlar gerekçeli bir şekilde karşılanmamış ise uzman görüşüne dayanan tarafın 6100 sayılı HMK’nun 27. Anayasa’nın 36. ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkının en önemli unsuru olan hukuki dinlenilme hakkı ihlal edilmiş olabilecektir. (Bknz Yargıtay 15.HD 2020/230 E. 2020/1103 K sayılı ilamı)Somut olayda kök ve ek rapor arasında olayın çıkış anı ile ilgili farkı tespitlerin bulunduğu, Mahkemece ek rapora riayet edilerek hüküm kurulması yoluna gidildiği, ancak gerekçeli kararda bilirkişi raporuna yönelik uzman görüşler sunularak yapılan itirazların karşılanmadığı yapılan incelemeden anlaşılmaktadır. Hükme esas alınan bilirkişi için düzenlenmiş ek raporda da belirtildiği üzere dava dışı sigortanın davaya konu olan trafodan önce kullandığı …A.Ş. ibareli trafo ile ilgili düzenlenen ekspertiz raporunda trafonun bobinlerinin yanarak infilak ettiği ve kullanılamaz hale geldiğinin belirtildiği ve davaya konu Trafotek markalı aynı güce sahip trafonun iş bu dava dosyası yönünden önemli delil olduğu, trafonun incelenmesi gerektiği belirtilmekle mahkemece Küçükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığı’na müzekkere yazılarak 2013/24459 soruşturma sayılı dosyada davaya konu edilen trafoyla ilgili savcılık aşamasında düzenlenen bilirkişi incelemesi ve yapılan tüm işlemlerin sunulması, ayrıca Soruşturma dosyasının derdest, soruşturmasının devam ettiği hususunun Cumhuriyet Başsavcılığı’nca bildirildiği nazara alındığında, soruşturmanın hangi aşamada olduğunun öğrenilmesi, mümkün olması halinde trafo üzerinde teknik bilirkişiler eşliğinde de inceleme yapılması ve raporlar arasındaki çelişkilerin giderilerek, davacı vekilince bilirkişi heyeti raporlarına yönelik sunulan itiraz dilekçelerinin ( davacı tarafça sunulan raporlar da nazara alınmak suretiyle) mahkemece değerlendirilmesi suretiyle davalıların sorumlulukları ve davaya konu haksız fiilde kusurlu olup olmadıkları tereddüte mahal bırakılmayacak şekilde yeniden makine, elektrik mühendisi, yangın uzmanı, sigorta bilirkişisi, tekstil mühendisi, inşaat mühendisi, CD çözümü alanında uzman teknik bilirkişi ve temin edilebilmesi halinde davaya konu trafo üzerinde inceleme yapabilecek teknik bilirkişiden oluşan bilirkişi heyeti oluşturulmak suretiyle davacı itirazlarını da karşılayacak ve raporlar arasındaki çelişkileri ortadan kaldıracak biçimde, yeterli ve denetime elverişli rapor alınarak sonucuna göre karar verilerek hüküm kurulması gerekmektedir. Açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK’nun 353/1.a.6 maddesi gereğince kaldırılmasına, dairemizin kararına uygun şekilde yargılama yapıldıktan sonra yeniden karar verilmek üzere dosyanın mahkemesine iadesine dair karar verilmesi gerekmekle aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere;1-Davacı tarafın istinaf başvurusunun KABULÜNE,2-Bakırköy 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin, 2014/576 Esas, 2018/393 Karar ve 05/04/2018 tarihli kararının HMK’nun 353/1a.6 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA,
3-Dosyanın, Dairemiz kararına uygun şekilde yargılama yapılamak ve yeniden bir karar verilmek üzere mahal Mahkemesine İADESİNE,4-Harçlar Kanunu gereğince istinaf eden tarafından yatırılan 98,10 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına, 35,90 TL istinaf karar harcının talep halinde davacıya iadesine, 5-Davacının yapmış olduğu istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,6-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,7-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine,Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 362/1-g bendi gereğince kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.09/06/2021