Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
45. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/20
KARAR NO: 2020/35
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2014/1332 Esas
KARAR NO: 2017/188
KARAR TARİHİ: 28/02/2017
DAVA: TAZMİNAT (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 01/10/2020
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü :
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ
DAVA Davacı vekili dava dilekçesi ile; davacı şirket ile davalı şirket arasında 01.11.2010 tarihli Destek Hizmet Sözleşmesini imzaladığını, sözleşmenin 31.10.2012 tarihine kadar yürürlükte olacağını sözleşmenin 4.1. nolu maddesinde “tarafların mutabık kalacakları hesaplama yöntemine göre aylık olarak belirlenecek hizmet organizasyon bedelinin davacıya ödeneceği belirtildiğini, bu kapsamda sözleşmenin 3 nolu eki olan Destek Hizmet Bedeli Teklif Tablosunun “k” bendine göre “ücret bordrosunda yer alan her bir kişi için HOB’ un 25 TL/ay olacağı” “h” bendinde “hizmet bedelinin her yıl sonunda önceki yıla ait (üfe+tefe/2) x 0.85 formülü ile artırılacağı” belirtildiğini, bu şartlarda sözleşme devam etmekte iken davalı keşide ettiği ihbarname ile sözleşmenin 5.3 nolu maddesine göre haklı nedenle fesih hakkı tanıdığını bu nedenlerle 01.11.2010 tarihli destek hizmet sözleşmesini 31.08.2011 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere feshettiğini bildirdiğini, davalı tarafın, davacı şirket hakkında icra takibi yapılmış olmasını feshe dayanak göstererek ve sözleşmenin 5.3 nolu maddesine atıf yapıldığını, ancak sözleşmenin bu maddesinin uygulanabilmesi için davacının iflas içine girmesi gerektiğini, Kocaeli … İcra … E ve … E, Kocaeli 2. Asliye Ticaret Mahkemesi 2011/26 ve 27 sayılı dosyalarından yargılama aşamalarında dahi davacı şirketin faaliyetine devam etttiğini, davalı şirketin personel ücretleri ile primleri ödeyememe ihtimali olduğuna dair yaptığı bildirimi fesih sebebi saymadığını, ancak davalı işçilere veya SGK’ na bir ödeme yapmış ise bile bu ödeme davacının hak edişinden kesildiğini, davalının yaptığı feshin bizatihi taraflar arasındaki sözleşmeye de aykırı olduğunu , süre vermeden doğrudan fesih yoluna gidilmesi 5.2 nolu maddeye açıkça aykırı olduğunu, davalının gösterdiği sebepler 5.3 nolu maddeye göre fesih hakkı vermediğini, davalı tarafin Sözleşmeyi 31.08.2011 tarihi itibariyle haksız şekilde feshetmiş olmasa sözleşmenin 30.10.2012 tarihine kadar devam edeceğini, 14 ay 55 eleman ile hizmet vereceğini. 25 TL hizmet organizasyonu bedeli 55 kişi ile en az aylık 1.375 TL ile 14 ayda en az 19.250 TL olacağını ve davacı şirketin kar kaybından mahrum kaldığını, davalı şirket Koç grubu içinde yer almakta olduğunu, tüm grup şirketleri aynı anda, aynı ihtarnameler ile davacı ile olan sözleşmeleri haksız şekilde aynı gerekçeler ile haksız fesih yapan … A.Ş.’ye karşı davacı tarafça İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 20117569 E. sayılı davası açılmış ve davanın kabulüne hükmetmiş, bu hüküm Yargıtay 23. Hukuk Dairesince onandığını, taraflar arasındaki sözleşmenin 7. Maddesi gereğince 11.03.2011 tarihinde … Maltepe Şubesi’nden … nolu, 31.10.2012 tarihine kadar geçerli 55.000 TL’lık teminat mektubu davalı tarafa teslim edildiğini, davalı taraf, sözleşmeyi haksız şekilde feshetmiş olmasına karşın teminat mektubunu tutmaya devam ettiğini, sözleşmenin süresinin dolduğunu karşı tarafın zararı bulunmadığından, bu mektubun iadesi talep ve dava edilmiştir.
CEVAP Davalı vekili cevabında; davacı taraf iddia ettiği kar mahrumiyetinin miktarını net olarak belirleyebilecek durumda olduğundan, davanın öncelikle usul yönünden reddine karar verilmesini talep ettiklerini, taraflar arasında 01.11.2010 tarihinde Destek Hizmet Sözleşmesi imzalandığını, sözleşme kapsamında davacı tarafın, sözleşmede belirtilen işyerlerinde alt işveren sıfatıyla kendisine bağlı çalışanlarla bir kısım yardımcı işleri üstlendiğini, sözleşme yürürlükte iken, takip borçlusunun davacı şirket olduğu Kocaeli … İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyasından 1.553.642.76 TL, yine takip borçlusunun davacı şirket olduğu Kocaeli … İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyasından 905.059.84 TL tutarlı İ.İ.K. 89/1 birinci haciz ihbarnameleri 2011 yılı Ağustos ayı içerisinde, davalı şirkete tebliğ olunarak davacı şirketin davalı şirket nezdinde doğmuş-doğacak hak ve alacaklarına haciz konulduğunu, 01.11.2010 tarihli sözleşme kapsamında hizmet verdiği davalı şirkete ait işyerlerinde çalışan elemanlarına ödemekle yükümlü olduğu Ağustos ayı maaşları ve SGK Müdürlüklerine ödemekle yükümlü olduğu 2011 Temmuz ayı SGK primleri, damga vergileri ve muhtasar beyanname ödemelerini hiçbir surette yapılamayacağını açıklar şekilde yazıyı da davalı şirkete sunduklarını, bunun üzerine, gerek yasal düzenlemeler, gerekse sözleşme gereğince davacının çalışanlarına ödemekle yükümlü olduğu maaşlar, primler ve vergiler müvekkil şirket tarafından ilgililerine ödenmek durumunda kalındığını, sözleşmenin 5.3 maddesinde belirtilen “… ya da herhangi bir borcu nedeniyle benzer bir duruma düşmesi…” durumu gerçekleşmiş olduğundan sözleşmenin haklı olarak fesh edildiğini, davacı tarafın sözleşme gereğince davalı şirkete verme yükümlü olduğu banka teminat mektubunu bildirimlere rağmen talep edilen geçerlilik tarihi ve meblağlardaki teminat mektubunu davalı şirkete teslim edemediğini, davacı tarafça sözleşmenin ihlal edildiği, davacı taraf bu konuda Üsküdar … Noterliğinin 22.02.2011 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile teminat mektubunun tamamlatılması için ihtar çekildiği ancak gerek yazılı ihtar ve gerekse şifahi görüşmelerin sonuç vermediği, oysa ki bu yükümlülüğün dahi tek başına sözleşmenin 7. maddesi uyarınca fesih için yeterli olduğu söz konusu bu halde davacının ihlali ve temerrüdünün oluştuğu ve davanın reddi gerektiğini belirtmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI Mahkemece; davacının yüklü miktardaki muaccel borçlarını ödeyememesi sebebiyle davalıya 3. kişi sıfatıyla haciz ihbarnamelerinin gönderilmiş olması ayrıca davacının çalışanlarına olan işçi ücreti borçları ile SGK’na olan vergi borçlarını ödeyememesi sebebiyle sözleşmedeki haklı sebep olarak ifade edilen ‘herhangi bir borcu nedeniyle benzer bir duruma düşmesi’ koşulunun gerçekleştiği, sözleşmeyi fesih hakkının doğduğu, kaldı ki davacı şirketin sözleşmenin 7. maddesi gereği sözleşmenin akdedildiği anda davalı şirkete aylık ciro tutarının 2 katı (160.000,00TL) meblağlı kesin ve süresiz teminat mektubu verme borcu altına girdiği, ne var ki davacının söz konusu teminat mektubunu sözleşmenin akdedildiği tarihte davalıya vermemekle borcunu yerine getirmediği belirtilerek davacının tüm talepleri yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili yasal süresi içinde sunmuş olduğu istinaf dilekçesinde özetle; bilirkişi raporunun eksik ve hatalı olduğu, taraflar arasında düzenlenen sözleşme ile teknik şartnamenin göz ardı edildiği, SGK prim ücretlerinin ödenmemesinin sözleşmede ayrı bir yaptırıma bağlandığı, ve sözleşmeye göre ücret veya sigorta priminde ödemede gecikmenin yaptırımının hak edişten kesme olduğu, davacı aleyhine başlatılan icra takiplerinin hiçbir şekilde iflas sonucunun doğurmayacak ve iflasa yol açmayacak nitelikte bulunduğu, davalı tarafça teminatın haksız ve hukuka aykırı bir şekilde teslim edilmediği belirtilerek mahkemece verilen kararının kaldırılması talep edilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE Dava, taraflar arasında düzenlenen 01/11/2010 tarihli Destek Hizmet Sözleşmesinin haksız fesh edilmesi sebebi ile oluştuğu iddia olunan müspet zararın (kar kaybının) ticari faizle birlikte davalıdan tahsili ve bu sözleşme uyarınca davalıya verilen teminat mektuplarının iadesi istemine ilişkindir. HMK’nun 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır. Taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin 01/11/2010-31/10/2012 tarihleri arasında yürürlükte kalacağı, bu sözleşme uyarınca davacının sözleşmede yazılı olan iş yerlerindeki destek hizmetlerini bedel karşılığında davalıya vereceği ve sözleşmenin 5.3 maddesinde davacı şirketin iflas etmesi ve konkordato ilan etmesi ya da herhangi bir borcu nedeni ile benzer bir duruma düşmesi halinde davalı şirketin önceden herhangi bir ihtar da bulunmak veya önel vermek zorunda kalmaksızın derhal fesh edebileceği, sözleşmenin 7 nolu maddesinde ise; sözleşmenin akdedildiği anda davalı şirkete aylık ciro tutarının 2 katı (160.000,00 TL) meblağlı kesin ve süresiz teminat mektubu verme borcu altına gireceği belirlenmiştir. İş bu sözleşme davalı tarafça 31/08/2011 tarihinde fesh edilmiş olup davaya konu uyuşmazlıkta iş bu feshin haklı olup olmadığı, feshin haksız olması durumunda davacı tarafça iddia olunan müspet zararın şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediği hususu gerek taraflarca sunulan deliller ve gerekse bilirkişi incelemesi yapılmak sureti ile mahkemece araştırılmıştır. Davacı sunmuş olduğu dava dilekçesinde ve istinaf dilekçesinde iş bu sözleşmenin haksız fesh edildiğini iddia ederek müspet zararın tazmini talep etmiş, davalı taraf ise sunmuş olduğu beyan dilekçelerinde sözleşmenin haklı olarak fesh edildiğini belirtmiştir. Davalı tarafça Üsküdar … Noterliği vasıtası ile 22 Şubat 2011 tarih … ym sayılı ihtarnameyi göndermiş ve iş bu ihtarname ile taraflar arasındaki sözleşmenin 7. maddesi uyarınca tazminat, cezai şart ve sözleşmeden kaynaklanabilecek her türlü riski teminat altına almak amacı ile belirlenen 160.00,00 TL tutarlı kesin ve süresiz banka teminat mektubunun ihtarnamenin tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde teslim edilmesine, aksi takdirde sözleşmenin fesh edileceğini ve sözleşmenin yükümlülüklerinin ihlal edildiği belirtilmiş ve Üsküdar … Noterliği vasıtasınca 26 Ağustos 2011 tarih … ym numaralı ihtarnamede de davacı hakkında Kocaeli … İcra Müdürlüğünün … sayılı dosyasında faiz ve masraflar hariç olmak üzere 1.553.642,76 TL ve Kocaeli … İcra Müdürlüğünün … sayılı dosyasında faiz ve masraf hariç olmak üzere 905.059.84 TL tutarlı icra dosyalarının bulunduğu ve destek hizmet personellerine ödenmekle yükümlü olunan 2011 Ağustos ayı maaş, 2011 Temmuz ayı SGK primleri, SGK Bildirme Damga Vergilerinin ve muhtasar beyanname ödemelerinin içinde bulunulduğu ekonomik güçlük nedeni ile ödeyememe durumu doğduğunun kendilerine bildirilmesi nedeni ile bu tutarların … AŞ. tarafından ödendiği, her türlü yasal hakların saklı tutulduğu, teminat mektubunun teslim edilmediği belirtilerek 01/11/2010 tarihli Destek Hizmet Sözleşmesinin 5.3 maddesi, 7. maddesi ve ilgili maddeler nazara alınarak 31/08/2011 tarihinden itibaren (bu tarih dahil) hüküm doğurmak üzere fesh ettiklerini belirtmişlerdir. Davacı tarafça, kendisine verilen 7 günlük süreden sonra sözleşmede belirlenen şartlara uygun teminat mektubu verilmediği, sözleşmede öngörülenden düşük miktarla (55.000.00 Tl miktarlı) ve süreli teminat mektubu verildiği görülmüştür.
Davacı aleyhine başlatılan takip dosyaları; A- Kocaeli 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2011/26 esas sayılı dava dosyasında; davacı tarafça, dava dışı … aleyhine 20/07/2011 tarih 825.000,00 TL bedelli bonodan borçlu olmadığının tespiti istemli menfi tespit davasının yargılamasının yapıldığı ve mahkemece yapılan yargılama sonucunda davacının (… Ltd. Şti.) davasının reddine dair karar verildiği, Kocaeli … İcra Dairesinin 2011/5199 sayılı takip dosyası ile; 20/07/2011 tarih 825.000,00 TL bedelli bononun … tarafından takibe konulması nedeni ile takibin başlatıldığı, B-Kocaeli 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin yine yanı dosyada yargılaması yapılan (birleşen 2011/27 esas) dosyada; davacı tarafça dava dışı … aleyhine 1.425.000,00 TL bedelli bonodan borçlu olmadığının tespiti istemli menfi tespit davasının yargılamasının yapıldığı ve mahkemece yapılan yargılama sonucunda davacının (… Ltd. Şti.) davasının reddine dair karar verildiği, Kocaeli … İcra Müdürlüğünün … sayılı takip dosyası ile; 1.425.000,00 TL bedelli bononun … tarafından takibe konulması nedeni ile takibin başlatıldığı anlaşılmaktadır. İstanbul 21. Asliye Ticaret Mahkemesi 2011/459 esas 2013/198 karar sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı … Şirketi tarafından davalılar … Aş. ve … Petrol Gazları (yeni unvan … Aş.) yönelik aralarındaki sözleşmenin, davacı aleyhine başlatılan icra takibi nedeni ile haksız olarak fesh edildiği belirtilerek oluştuğu iddia olunan kar kaybı ve manevi zararın tazmini talep edilmiş mahkemece yapılan yargılamada davanın reddine karar verilmiş ve iş bu karar 12/02/2014 tarihinde kesinleşmiştir. İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2011/569 E. sayılı ilamın incelenmesinde; davacı ile … Aş. arasında görülen, yargılamada 09/11/2010 tarihli destek hizmet sözleşmesinin haksız olarak fesh edildiği iddiasıyla oluştuğu iddia olunan kar kaybı ve manevi zararın tazmini davasında mahkemece 52.875 TL müspet zararın tazminine, manevi tazminat talebinin reddine, sözleşme nedeni ile verilen teminat mektuplarının iadesine karar verilmiş ve iş bu karar Yargıtay 23. Hukuk Dairesinin 2014/2097 esas 2014/5182 karar sayılı ilamı ile onanmıştır. Hükme esas alınan bilirkişi heyet raporlarında davacının taleplerinin yerinde olmadığı, davalının fesih gerekçesi olarak belirttiği hususların gerçekleştiği, davacı tarafça da bu durumun kabul edildiği, sözleşmenin 5.3 maddesinde davacı şirketin iflası veya konkordato ilan etmesi ya da benzer duruma düşmesi halinde herhangi bir önel verilmeksizin sözleşmenin feshedilebileceğinin kararlaştırıldığı, sözleşmenin 5.3 maddesi uyarınca derhal sözleşmenin feshedilmesi hakkına davalının sahip olduğu, ayrıca sözleşmenin teminat mektubu ile ilgili olan 7. maddesi uyarınca davalı şirkete aylık ciro tutarının 2 katı (160.00,00 TL) meblağlı kesin ve süresiz teminat mektubu verme yükümlülüğünün de davacı tarafça gereği gibi yerine getirilmediği, süreli ve 55.00,00 TL meblağlı teminat mektubu verildiği, bu durum nedeniyle de davalının sözleşmenin 5.2 maddesi uyarınca önel vermeksizin derhal fesih hakkına sahip olduğu , teminat mektubunun süresinin 31.12.2012 tarihinde dolduğu bu nedenle iadesi konusunda davacının herhangi bir menfaati kalmadığı ve iş bu nedenle davacının herhangi bir alacağının bulunmadığı belirtilmiştir. Taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin 5.3 ve 5.2’nci maddeleri , davacı aleyhine başlatılan icra takipleri sözleşmede belirtilen miktarda ve nitelikte teminat mektubunun verme yükümlülüğünün davacı tarafça ihlal edilmiş olması, davacı tarafça verilen teminat mektubunun 31/10/2012 tarihinde süresinin dolması dolayısıyla bu teminat mektubunun iadesini talep etmekte davacının herhangi bir hukuki yararı bulunmayışı, davacının içinde bulunduğu maddi durumun sözleşme şartları nazara alındığında davalı tarafa herhangi bir önel vermeksizin sözleşmeyi fesh etme hakkı doğurduğu anlaşılmaktadır. Açıklanan nedenlerle; ilk derece mahkemesince kurulan hüküm ve gerekçesinde yasa ve usule aykırılık bulunmadığı gibi kamu düzenine aykırılık da görülmediğinden, davacı şirket vekilinin istinaf başvurusunun HMK 353/1-b1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmesi gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davacının istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK’nun 353/1-b1. maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE, 2-Harçlar Kanunu gereğince istinaf eden tarafından yatırılan 85,70 TL istinaf başvuru harcının hazineye gelir kaydına, 3-Karar tarihi itibariyle Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 148.60 TL istinaf karar harcının, davacı tarafından istinaf aşamasında peşin olarak yatırılan 31,40 TL’den mahsubu ile bakiye 117.20 TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına, 4-İstinaf yargılama giderlerinin istinaf eden üzerinde bırakılmasına, 5-Artan gider avansı varsa, avansı yatıran tarafa iadesine, 6-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 01/10/2020 tarihinde HMK’ nın 362/1-a maddesi gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi.