Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 45. Hukuk Dairesi 2020/1949 E. 2023/1412 K. 11.10.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
45. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/1949
KARAR NO: 2023/1412
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2018/1338 Esas
KARAR NO: 2020/415
DAVA: İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 26/12/2018
KARAR TARİHİ: 11/10/2023
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353. Maddesi uyarınca dosya incelendi,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan iş bu davanın dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirket tarafından işletilen köprü ve otoyoldan, davalıya ait muhtelif plakalı araçlar ile gerçekleştirilen ihlalli geçişler nedeniyle doğan ve yasal süresi içinde ödenmeyen geçiş tutarı ve yasadan kaynaklı para cezasının tahsili amacıyla Bakırköy … İcra Müdürlüğü … Esas sayılı dosyasından başlatılan icra takibinden gönderilen ödeme emrinin davalıya tebliğ edildiğini, borçlunun, müvekkili şirkete borcu olmadığını öne sürmek suretiyle borcun tamamına itiraz ettiğini, itiraz konusu alacak hakkında takibin devamı amacıyla işbu davanın ikame edildiğini, yapılan itirazın haksız ve yersiz olduğunu, itirazın iptalinin gerektiğini, beyan ederek yapılacak yargılama neticesinde davalının Bakırköy … İcra Müdürlüğü … Esas sayılı dosyasına yaptığı itirazının iptali ile alacağın yasal faizi ve diğer tüm ferileri ile birlikte tahsili için takibin devamına ve borçlu aleyhine yüzde yirmiden az olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP Davalı vekili dava dilekçesinde özetle, bu durumun Anayasa’nın 2. Maddesinde belirtilen hukuk devleti ilkesine, 6. Maddesinde belirtilen devletin egemenlik ilkesine ve 47. Maddesinde belirtilen özelleştirme amaç ve ilkelerine aykırı olduğunu, özel otoyollarda idari para cezası düzenlenmeden , cezalar tebliğ edilmeden ve herhangi bir itiraz, indirim ve taksitle ödeme hakkı tanımadan 10 kat cezanın tamamının talep edilebilmesi yetkisinin özel şirketlere verilerek imtiyaz tanınması, Anayasa’nın 2. Maddesinde belirtilen hukuk devleti ilkesine , 10. Maddesinde belirtilen kanunlar önünde eşitlik ilkesine, 35. Maddesinde belirtilen mülkiyet hakkına aykırılık teşkil ettiğini, müvekkil şirketin yaptığı araştırmalara göre, geçiş tarihlerinde hesaplarda yeterli miktarda para bulunmasına rağmen HGS sistemi tarafından ücretlerin tahsil edilmediği yüzlerce geçişin olduğunu, bu nedenle güvenilir olmayan bir sistemden dolayı müvekkili şirketten ihlal geçişi iddiası ile 4 kat ceza talep edilmesinin de hukuka aykırı olduğunu beyan ederek haksız ve mesnetsiz davanın reddine, davacı tarafın %20’den az olmamak üzere kötü niyet tazminatına mahkum edilmesine, yargılama giderleriyle ücreti vekaletin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI Mahkemece “Dava, ilamsız icra takibine itirazın iptali istemine ilişkin olup, uyuşmazlık noktalarının davalının icra takibine konu köprü ve otoyol geçişlerinin ihlalli olup olmadığı, davacı tarafça yasal mevzuata uygun şekilde ceza tahakkuk ve bildiriminde bulunup bulunmadığı, davalının ihlalli geçişe ilişkin idari para cezası ödemesinin mevzuata uygun olup olmadığı, uygun ise ödenecek miktarın tespiti hususlarındadır.Yapılan açıklamalar ve ilgili mevzuat hükümleri dikkate alındığında, davalı şirkete ait olan … plakalı araçlar ile 09/06/2017 ve 10/07/2017 tarihleri arasında davacı tarafından işletilen köprü ve otoyollardan toplamda 22 kez yapılan geçiş sebebiyle davalının bakiyesinin mevcut ve yeterli olduğunu ve kanunun tanıdığı 15 günlük yasal süre içinde geçiş ücretlerini sağlayacak yeterli bakiye yüklediğine yada ödeme yaptığına dair bir bilgi ve belge sunmadığı, dolayısı ile davalının ihlalli duruma düştüğü, toplamda 22 adet ihlalli geçiş sebebiyle davalının, davacıya 2.401,90 TL geçiş ücreti ve 9.607,60 TL 4 katı cezası olmak üzere toplam 12.009,50 TL ödemesi gerektiği anlaşılmakla açılan davanın kısmen kabul kısmen reddine, Bakırköy … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı icra takibine davalının yaptığı itirazın iptaline, takibin 12.009,50-TL üzerinden devamına, fazlaya ilişkin talebin reddine, davacı tarafın icra inkar tazminatı talebinin kabulü ile asıl alacağın % 20’sine tekabül eden 480,38 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine dair karar verilmiş ve davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiş ise de kısmen kabulün yasa değişikliği gereği olduğu, davanın, açıldığı tarih itibariyle yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre açıldığı ve bu sebeple kısmen red kararı nedeniyle davacı aleyhine vekalet ücretine hükmedilemeyeceğine” karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ Davalı vekili yasal süresi içinde sunmuş olduğu istinaf dilekçesinde özetle; cevap dilekçesindeki beyanlarını tekrarla kararın kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE HMK’nın 355. ve 357. maddeleri gereğince istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle bağlı olarak ve kamu düzenine aykırılık hususlarını da gözetilerek yapılan inceleme neticesinde; Bakırköy … İcra Müdürlüğünün … sayılı takip dosyasının incelenmesinde; alacaklının işbu davanın davacısı, borçlunun ise işbu davanın davalısı olduğu, takibin 2.401,90 TL geçiş ücreti ve 24.019,00 TL cezadan kaynaklandığı, davalının yasal süresinde borcun tamamına, faizine, ferilerine itiraz ettiği, davanın yasal 1 yıllık süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır. Dava konusu uyuşmazlık davacı tarafından işletilen otoyol ve köprülerden davalıya ait araçların ücret ödemeksizin geçişinden kaynaklanan ve geçiş tarihinden 15 günlük süre içerisinde geçiş bedelinin ödenmemesi nedeniyle ceza bedelinden davalının sorumluluğu tutulup tutulamayacağın belirlenmesi noktasındadır. 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun’un 30. maddesinde geçiş ücretini ödememe ve güvenliğin ihlali hali düzenmiş, 1. fıkrasında “Genel Müdürlük işletimindeki otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için belirlenen geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yaptığı tespit edilen araç sahiplerine Genel Müdürlük tarafından, geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücretinin on katı tutarında idarî para cezası verilir.” (25/05/2018 tarihli, 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 18. maddesi ile “on” ibaresi “dört” şeklinde değiştirilmiştir.)3. fıkrasında “Bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen idari para cezaları ile geçiş ücretleri ve ikinci fıkrasında yer alan idari para cezaları tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir. Bu sürede ödenmeyen geçiş ücretleri ve idarî para cezaları 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ilgili vergi dairesi tarafından takip ve tahsil edilir. Vergi daireleri tarafından tahsil edilen geçiş ücretleri, tahsilatın yapıldığı ayı takip eden ayın sonuna kadar Genel Müdürlük hesaplarına aktarılır.”,5. fıkrasında “4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin on katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir. Ücretin on katı fazlası olarak tahsil edilen ceza tutarının yüzde altmışı, tahsilini izleyen ayın yedinci günü mesai bitimine kadar, işletici şirket tarafından Hazine payı olarak, yıllık kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine şekli ve içeriği Maliye Bakanlığınca belirlenen bir bildirimle ödenir. İşletici şirket tarafından Hazine payının eksik bildirilmesi veya hiç bildirilmemesi ya da bildirildiği halde süresinde ödenmemesi halinde, Hazine payının ödenmesi gerektiği tarih ile tahsil edildiği tarih arasında geçen süreye 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre uygulanacak gecikme zammı ile birlikte ilgili vergi dairesince 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilir.” (25/05/2018 tarihli, 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 18. maddesi ile “on” ibaresi “dört” şeklinde değiştirilmiş, ikinci ve üçüncü cümleler yürürlükten kaldırılmıştır.)6. fıkrasında “4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından ücretsiz geçiş yapan araçlar, işletici şirket tarafından bu maddenin yedinci fıkrasında öngörülen sürenin bitimini takip eden ilk iş gününde en yakın trafik kuruluşuna bildirilir.”7. fıkrasında “Geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapanlardan, ödemesiz geçiş tarihini izleyen on beş gün içinde yükümlü olduğu geçiş ücretini usulüne uygun olarak ödeyenlere, bu maddenin birinci fıkrası ile beşinci fıkrasında belirtilen cezalar uygulanmaz.” 25/05/2018 tarihli, 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 18. maddesi ile 25/06/2010 tarihli ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 30. maddesine eklenen 9. fıkrada “Bu maddenin birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü, yedinci ve sekizinci fıkraları Bakanlık tarafından işletilen otoyolları ve erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için; beşinci, altıncı ve yedinci fıkraları ise Bakanlık tarafından 3996 sayılı Kanun ve diğer ilgili kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için de uygulanır.”,25/05/2018 tarihli, 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 19. maddesi ile 25/06/2010 tarihli ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 30. maddesine eklenen Geçici 3. maddesinde “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için belirlenen geçiş ücretlerini ödemeden yapılmış olan geçişlerde araç sahiplerine bu Kanunun 30 uncu maddesinin beşinci fıkrası uyarınca tahakkuk ettirilen ancak bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla tahsilatı yapılmamış olan para cezaları hakkında bu Kanunun 30 uncu maddesinde yer alan oranlar uygulanır.” düzenlemesi yer almaktadır.Somut olayda, davacı, davalıya ait 6 adet aracın 09/06/2017-9/07/2017 tarihleri arasında 22 adet ihlalli geçişinden doğan 2.401,90 TL geçiş ücreti, 24.019,00 TL ceza ücreti olmak üzere toplam 26.420,90 TL alacağın tahsilini talep etmiş, davada 12.009,50TL yönünden itirazın iptali talep edilmiş, davalı, sahip olduğu tüm araçların HGS/OGS sistemine kayıtlı olduğunu, Türkiye dahilindeki tüm geçişler HGS/OGS otomatik bakiye yükleme sistemiyle tahsil edildiğini, geçişlerin yapıldığı tarihlerde HGS/OGS hesap bakiyelerinin yeterli olduğunu savunmuştur. Mahkemece, her ne kadar davalıya ait HGS kayıtları getirilmiş ise de; davalının savunmaları değerlendirilmeden, geçiş anında yeterli bakiyenin olup olmadığı, bakiye yeterli olması durumunda geçiş ücretinin niçin sistemden tahsil edilemediği, bakiye yeterli değilse otomatik yükleme yapılıp yapılmadığı, otomatik yükleme yapmış ise geçişten itibaren 15 gün içerisinde davacı tarafça tahsilat yapılıp yapılmadığı/tahsilatın mümkün olup olmadığı hususlarında bilirkişi raporu alınmadan eksik inceleme ile karar verilmiştir.O halde mahkemece yapılacak iş konusunda uzman bankacı ve bilgisayar mühendisi bilirkişi heyetinden davacıya ait sistem ile davalı HGS kayıtları üzerinde inceleme yaptırılarak, ihlalli geçiş yaptığı iddia olunan tüm araçların HGS/OGS sistemine kayıtlı olup olmadığı, her bir geçiş yönünden, geçiş anında yeterli bakiyenin olup olmadığı, bakiye yeterli olması durumunda geçiş ücretinin niçin sistemden tahsil edilemediği, bakiye yeterli değilse otomatik yükleme yapılıp yapılmadığı, otomatik yükleme yapmış ise geçişten itibaren 15 gün içerisinde davacı tarafça tahsilat yapılıp yapılmadığı/tahsilatın mümkün olup olmadığı hususlarında bilirkişi raporu alınarak karar verilmesi gerekmektedir.Açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne; kararın açıklanan gerekçeler doğrultusunda kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için 6100 sayılı HMK’nın 353-(1).a.6 maddesi gereğince dosyanın mahkemesine iadesine karar verilmiş aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere; 1-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile Bakırköy 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2018/1338 E. 2020/415 K. Sayılı 10/07/2020 tarihli kararının 6100 sayılı HMK’nun 353/1.a.6 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA,2-Dosyanın, Dairemiz kararına uygun şekilde yargılama yapılarak yeniden bir karar verilmek üzere mahal mahkemesine İADESİNE,3-Davalı tarafça yatırılan 148,60 TL istinaf başvuru harcının Hazineye irat kaydına,4-Davalı tarafından yatırılan 205,10 TL istinaf karar harcının talep halinde ilk derece mahkemesince iadesine,5-Davalının yapmış olduğu istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,6-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına 7-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine,Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 362/1.g bendi gereğince kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.11/10/2023