Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
45. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/1755
KARAR NO: 2023/1300
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İSTANBUL 18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2017/271
KARAR NO: 2018/605
KARAR TARİHİ: 18/05/2018
DAVA: Tazminat (Rücuen Tazminat)
KARAR TARİHİ: 27/09/2023
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353. maddesi uyarınca dosya incelendi,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı … San, ve Tic. A.Ş.’nin İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı özel hukuk tüzel kişiliğini haiz iştirak şirket olduğunu, anılan şirket bünyesinde çalışan dava dışı işçi …’in 01.01.2014-28.12.2016 tarihleri arasında davacı şirkette çalıştığını, davacı şirketin işçinin çalıştığı son işyeri olması sebebiyle 25.02.2010 -31.12.2013 tarihleri arasında alt işverenlere ait işyerlerinde çalışmış olduğu dönemlere ilişkin kıdem tazminatının davacı şirket tarafından ödendiğini, dava dışı işçi … davalı alt işveren şirketlerde çalıştığı dönemlere ilişkin kıdem tazminatı tutarı olan 12.660,75 TL’nin davalı şirketlerden yasal faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
CEVAP Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın işçi-işveren ilişkilerine ilişkin olduğundan iş mahkemesinin görevli olduğunu bu sebeple husumet ve zamanaşımı itirazında bulunduklarını, dava dışı işçinin çalıştığı süre boyunca emir ve talimatları davacı şirketten aldığını, ihale idari şartnamesinde teklif fiyatın içinde işçilere ödenecek kıdem tazminatının yer almadığını dolayısıyla kıdem tazminatının sözleşme bedeline dahil olan bir gider olmadığını, ödenen kıdem tazminatının davalı şirketten istenmesinin sözleşmeye aykırı olduğunu belirtmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI Mahkemece ”… ŞGK Hizmet Dökümü Kayıtlarına Göre … San. Tic. Ltd. Şti. için dava dışı işçinin bu işyerinde 25.2.2010-31.12.2012 tarihleri arasında 1041 gün hizmeti olduğu tespit edildiğinden, davalı …. Tic. Ltd. Şti.’nin ödemesi gereken kıdem tazminatı miktarı (kendi dönemi ve %50 oranıyla); toplam 4.779,99 TL, … Tic. Ltd. Şti. için dava dışı işçinin bu işyerinde 01.01.2013- 31.01.2013 tarihleri arasında 365 gün hizmeti olduğu tespit edildiğinden, davalı … Tic. Ltd. Şti.’nin ödemesi gereken kıdem tazminatı miktarı (kendi dönemi ve % 50 oranıyla); toplam 1.669,30 TL, İkinci seçenekte 2.3 ve 4 Numaralı davalılar vekili cevap dilekçesine Göre …Tic. Ltd. Şti.’nde; dava dışı işçinin bu işyerinde 25.02.2010-31.01.2012 tarihleri arasında 706 gün hizmeti olduğu tespit edildiğinden, davalı … San. Tic. Ltd. Şti.’nin ödemesi gereken kıdem tazminatı miktarı (kendi dönemi ve % 50 oranıyla); toplam 3.249,80 TL, …Tic. Ltd. Şti.’nde; dava dışı işçinin bu işyerinde 01.01.2013-31.01.2013 tarihleri arasında 31gün hizmeti olduğu tespit edildiğinden, davalı … Tic. Ltd. Şti.’nin ödemesi gereken kıdem tazminatı miktarı (kendi dönemi ve % 50 oranıyla); 139,11 TL, … Ltd. Şti.’nde; dava dışı işçinin bu işyerinde 01.2.2012-31.12.2012 tarihleri arasında 335 gün hizmeti olduğu tespit edildiğinden, davalı … Ltd. Şti’nin ödemesi gereken kıdem tazminatı miktarı (kendi dönemi ve % 50 oranıyla); 1.553,06 TL, … Ltd. Şti.’nde; Dava dışı işçinin bu işyerinde 01.02.2013-31.12.2013 tarihleri arasında 334 gün hizmeti olduğu tespit edildiğinden, davalı …. Ltd. Şti’nin ödemesi gereken kıdem tazminatı miktarı (kendi dönemi ve % 50 oranıyla); 1.548,49 TL hesaplanmıştır. SGK kayıtları resmi belge olduğundan birinci seçenekteki hizmet sürelerine göre hesaplanan kıdem tazminat miktarlarına göre davanın kısmen kabulü ile 4.779,99 TL kıdem tazminatının … Ltd. Şti.’den, 1.669,30 TL kıdem tazminatının … Ltd. Şti.’den, dava tarihi olan 20/03/2017’den itibaren işleyecek yasal faiz ile birlikte alınarak davacıya verilmesine, … Ltd. Şti. ve …. Ltd. Şti.’ne karşı açılan davanın reddine” dair karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili yasal süresi içinde sunmuş olduğu istinaf dilekçesinde özetle; Davalı şirketlerin sorumlulukları oranınında tahsile karar verilmesi gerektiği, personele ilişkin tüm giderlerin yükleniciye ait olduğunun kararlaştırıldığı, %50 sorumluluktan bahsedilemeyeceği belirtilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE HMK’nin 355. ve 357. maddeleri gereğince istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle bağlı olarak ve kamu düzenine aykırılık hususlarını da gözetilerek yapılan inceleme neticesinde; Dava, hizmet alım sözleşmeleri kapsamında çalıştırılan işçiye ödenen kıdem tazminatı bedelinin rücuen tazmini istemine ilişkindir.Dava dışı işçi … SGK tescil ve hizmet döküm cetvelinde davalılardan … Şti. ile … Şti.’nde çalıştığı ve 01.02.2012-31.12.2013 tarihleri arasında davalılar … Şti., … Şti. ile …Şti.’nin yer aldığı tespit edilmiştir. SGK hizmet döküm cetveline göre; … San. Tic. Ltd. Şti. İçin dava dışı işçinin bu işyerinde 25.02.2010-31.12.2012 tarihleri arasında 1041 gün ve … Tur. ve Tic. Ltd. Şti. için dava dışı işçinin bu işyerinde 1.1.2013- 31.1.2013 tarihleri arasında 365 gün hizmeti olduğu tespit edilmiştir. İlaçlama Çalışmalarına İlişkin Hizmet Alım İhalesi Teknik Şartnamesi’nin 5-5- maddesinde; SSK ve İş Kanunu, İş Güvenliği ve İşçi Sağlığı Tüzüğü, 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun ek tadillerin hükümleri ile bu konularda ileride çıkabilecek yasalar ve tüzükler ile bunlarla yapılacak değişikliklerle işveren sıfatıyla doğabilecek tüm hukuki sorumlulukların yükleniciye ait olduğu belirtilmiştir.Bilirkişi Raporu: Birinci seçenek olarak SGK Hizmet Dökümü Kayıtlarına göre … San. Tic. Ltd. Şti.’de dava dışı işçinin işe giriş tarihinin 25.02.2010, işten çıkış tarihinin ise 31.12.2012 olduğu görülmüştür. Buna göre, Dava dışı işçinin bu işyerinde; 25.02.2010-31.12.2012 tarihleri arasında 1041 gün hizmeti olduğu, … Tic. Ltd. Şti.’ de dava dışı işçinin işe giriş tarihinin 01.01.2013, işten çıkış tarihinin ise 31.12.2013 olduğu buna göre 01.01.2013- 31.12.2013 tarihleri arasında 365 gün hizmeti olduğu tespit edilmiştir.İkinci seçenek olarak 2.3 ve 4 Numaralı davalılar vekili cevap dilekçesine göre … San. Tic. Ltd. Şti.’nde; dava dışı işçinin 25.2.2010-31.1.2012 tarihleri arasında 706 gün hizmeti olduğu, … Ltd. Şti.’nde; dava dışı işçinin 1.2.2012-31.12.2012 tarihleri arasında 335 gün hizmeti olduğu, … Tic. Ltd. Şti’nde; dava dışı işçinin 1.1.2013-31.1.2013 tarihleri arasında 31 gün hizmeti olduğu, …. Ltd. Şti.’nde; dava dışı işçinin 1.2.2013-31.12.2013 tarihleri arasında 334 gün hizmeti olduğu anlaşılmıştır.Davacı …. San, ve Tic. A.Ş. dava dışı işçiye kıdem tazminatını son brüt giydirilmiş ücret olarak 3.338,60 TL üzenden hesaplayıp ödemiştir. Asıl işveren ile alt işverenler arasında kıdem tazminatından sorumluluk hesaplanırken her bir alt işverenin kendi dönemindeki hizmet süresinden sorumlu olması, buna karşılık tüm hizmet süresine ilişkin kıdem tazminatı hesabı en son brüt ücret üzerinden hesaplandığından dolayı, her bir alt işverenin ödemesi gereken kıdem tazminatının hesabında da en son brüt ücret esas alınarak; Birinci seçenekte SGK Hizmet Dökümü Kayıtlarına Göre … San. Tic. Ltd. Şti. için dava dışı işçinin bu işyerinde 25.2.2010-31.12.2012 tarihleri arasında 1041 gün hizmeti olduğu tespit edildiğinden, davalı …San. Tic. Ltd. Şti.’nin ödemesi gereken kıdem tazminatı miktarı (kendi dönemi ve % 50 oranıyla); toplam 4.779,99 TL, … Tic. Ltd. Şti. İçin dava dışı işçinin bu işyerinde 1.1.2013- 31.1.2013 tarihleri arasında 365 gün hizmeti olduğu tespit edildiğinden, davalı … Tic. Ltd. Şti.’nin ödemesi gereken kıdem tazminatı miktarı (kendi dönemi ve % 50 oranıyla); toplam 1.669,30 TL, İkinci seçenekte 2.3 ve 4 numaralı Davalılar Vekili Cevap Dilekçesine Göre …San. Tic. Ltd. Şti.’nde; dava dışı işçinin bu işyerinde 25.2.2010-31.1.2012 tarihleri arasında 706 gün hizmeti olduğu tespit edildiğinden, davalı … San. Tic. Ltd. Şti.’nin ödemesi gereken kıdem tazminatı miktarı (kendi dönemi ve % 50 oranıyla); toplam 3.249,80 TL, … Tic. Ltd. Şti’nde; dava dışı işçinin bu işyerinde 1.1.2013-31.1.2013 tarihleri arasında 31gün hizmeti olduğu tespit edildiğinden, davalı … Tic. Ltd. Şti.’nin ödemesi gereken kıdem tazminatı miktarı (kendi dönemi ve % 50 oranıyla); 139,11 TL, … Ltd. Şti.’nde; dava dışı işçinin bu işyerinde 1.2.2012-31.12.2012 tarihleri arasında 335 gün hizmeti olduğu tespit edildiğinden, davalı … Ltd. Şti.’nin ödemesi gereken kıdem tazminatı miktarı (kendi dönemi ve % 50 oranıyla); 1.553,06 TL, … Ltd. Şti.’nde; Dava dışı işçinin bu işyerinde 1.2.2013-31.12.2013 tarihleri arasında 334 gün hizmeti olduğu tespit edildiğinden, davalı … Ltd. Şti’nin ödemesi gereken kıdem tazminatı miktarı (kendi dönemi ve % 50 oranıyla); 1.548,49 TL hesaplanmıştır.Mahkemece yapılan yargılama sonucunda, SGK Hizmet Dökümü Kayıtlarına göre yapılan hesaplama uyarınca davanın kısmen kabulüne dair karar verilmiş ve davacı vekili tarafından istinaf yasa yoluna başvurulmuştur. Uyuşmazlığa ilişkin yasa hükümleri incelendiğinde;Asıl işverenle alt işverenler arasında yapılan hizmet akitlerine göre yapılan iş kapsamında ve değişen alt işverenlere ait işyerinde ara vermeden çalışan işçilerin işçilik alacakları için açtıkları davalar sonunda ödenmesine karar verilen miktarlardan alacaklı işçiye karşı her biri müteselsilen sorumludurlar. Burada kanundan kaynaklanan bir teselsül hali söz konusu olup, asıl ve alt işverenler, dış ilişki itibariyle (işçiye karşı) müteselsilen sorumludurlar. İç ilişkide (alacaklıya karşı müteselsilen sorumlu olan borçlular arasındaki ilişkide) ise, bu husustaki nihai sorumluluğun hangi tarafa ait olduğu konusunda taraflar kendi aralarında sözleşme yapabilirler. 6098 sayılı Borçlar Kanunu’nun 167. maddesindeki düzenleme uyarınca, aksi kararlaştırılmadıkça veya borçlular arasındaki hukuki ilişkinin niteliğinden anlaşılmadıkça müteselsil sorumlulardan her biri alacaklıya yapılan ifadan birbirlerine karşı genel olarak eşit paylarla sorumlu olacaklardır. Yasa hükmünde eşit sorumluluğun müteselsil borçlularda aksinin kararlaştırılmaması halinde uygulanacağı belirtilmiştir.Somut davaya emsal nitelikte yer alan Yargıtay 6. Hukuk Dairesi’nin 04.07.2023 tarih ve 2022/4335 E. 2023/2559 K. sayılı ilamında ”… İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.3. Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır. 4. İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar.5. Yıllık izinler kullanılmadığı taktirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerinde bu fesih ile ücrete dönüştüğü göz önüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır.
6. İhbar tazminatından son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır. 7. Yukarıda belirlenen ilkeler çerçevesinde davalı işveren üniversite, dava konusu işçilik alacaklarından sorumlu değildir. Bu nedenle davacı yüklenici, davalı üniversiteye rücu edemez. Bu durumda mahkemece davalı üniversite yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle tekrar bozulması gerekmiştir.” belirtilmektedir.Somut davada, dava dışı işçi …’in SGK tescil ve hizmet döküm cetveli incelendiğinde, davalılardan …. Tic. Ltd. Şti (25.2.2010-31.12.2012) ile … Tic. Ltd. Şti.’nde 01.01.2013- 31.12.2013) hizmeti bulunduğunun tespit edildiği, kıdem tazminatı olarak son giydirilmiş ücret olarak 3.338,60 TL üzerinden hesaplama yapıldığı anlaşılmaktadır. Yukarıda yer alan bilgilerden anlaşılacağı üzere, kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar. Yani, her bir alt işveren kendi dönemindeki hizmet süresinden sorumlu tutulmaktadır. -… San. Tic. Ltd. Şti. yönünden; 2 yıl 10 ay 11 gün üzerinden 3.338,60 TL hesaplama yapıldığında, 9.559,98 TL -…Tic. Ltd. Şti. yönünden, 1 yıl üzerinden Hesaplama yapıldığında, 1.669,30 TL olarak tespit edilmiştir. Ancak hizmet döküm cetveli incelendiğinde, 1118310 (01.01.2015-31.12.2015 dönemi arası 329 gün) ve … (01.01.2016 tarihinden başlayarak 311 gün) iş yeri numaralı … da ve davacı da 01.01.2014- 31.12.2014 dönemi arası 360 gün hizmeti bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu haliyle ; toplam ödenen 12.660,75 TL’nin her şirketin çalıştırdığı dönemle sorumluluğu esas alınarak hesaplama yapıldığında; (12.660,75/toplam gün sayısı olan 2406 = 5,27 TL) olduğu nazara alınarak, davalılardan … San. Tic. Ltd. Şti.’nin 5.486,07 TL,…Tic. Ltd. Şti.’nin 1.923,55 TL den sorumlu kılınması gerektiği anlaşılmaktadır. Her ne kadar, diğer davalıların sunduğu cevap dilekçesine göre, hizmet sağladığı belirtilmiş ise de; dava dışı işçinin bu davalılarda çalıştığı dönemlerin davalılar … San. Tic. Ltd. Şti. ile … Tic. Ltd. Şti.’nde çalışılan dönem içerisinde bulunması nazara alınarak, SGK hizmet döküm kayıtları uyarınca hesaplama yapılmasının usul ve yasaya uygun olduğuna karar vermek gerekmiştir. HMK’nin 353/(1)-b-2 maddesinde, “Yargılamada eksiklik bulunmamakla beraber, kanunun olaya uygulanmasında hata edilip de yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmadığı takdirde veya kararın gerekçesinde hata edilmiş ise düzelterek yeniden esas hakkında …” duruşma yapılmadan karar verileceği hükmü düzenlenmiştir.İş bu nedenle; davacı avukatının istinaf kanun yolu başvurusunun kabulü ile, 6100 Sayılı HMK’nin 353/(1)-b-2. maddesi uyarınca, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak yeniden esas hakkında karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: 1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK 355 ve 353/1.b2 maddesi uyarınca KABULÜNE, İstanbul 18. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin, 2017/271 Esas, 2018/605 Karar sayılı ve 18/05/2018 tarihli kararının HMK’nin 353/1-b2 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA, dairemizce esas hakkında yeniden hüküm kurularak; A)Davanın KISMEN KABULÜNE, 2- 5.486,07 TL kıdem tazminatının … Ltd. Şti.’den, 1.923,55 TL kıdem tazminatının … Ltd. Şti.’den, dava tarihi olan 20/03/2017 ‘den itibaren işleyecek yasal faiziyle tahsili ile davacıya ödenmesine,-Fazlaya dair talebin Reddine, 3-… Ltd. Şti. ve …. Ltd. Şti.’ne karşı açılan Davanın Reddine,İlk derece mahkemesi yönünden:1-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gerekli 506,15 TL harçtan davacı tarafından yatırılan 216,22 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 289,93‬ TL’nin davalılardan … Şti. ve … Şti. tahsili ile (davalı …. Şti. 131,40 TL’den sorumlu olmak üzere) hazineye İRAT KAYDINA, 2-Davacı tarafından yatırılan 216,22 TL peşin harcın davalılardan … Şti.’nden alınarak davacıya verilmesine,3-Davacı tarafından toplam 811,50 TL yargılama gideri sarf edildiği anlaşıldığından, yargılama giderinden kabul edilme oranına isabet eden 351,62 TL’nin davalı … Şti.’nden 123,26 TL’nin … Şti.’nden alınarak davacıya verilmesine ve bakiye yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, 4-Davacı tarafından yatırılan gider avansından bakiye kalan kısmın, karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,5-Davalı … Şti. tarafından yatırılan 4,60 TL vekalet harcının davacıdan alınarak davalı … Şti.’ne verilmesine,6-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T’nin 13/2 maddesi uyarınca göre tayin ve takdir olunan 5.486,07 TL vekalet ücretinin davalılardan … Şti. ve … Şti.’nden (davalı … Şti.’nin 1.923,55 TL kısmı ile sınırlı olarak) tahsili ile davacıya ödenmesine, 7-Davalılardan … Şti. kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T’nin 13 /2 maddesi uyarınca tayin ve takdir olunan 7.174,68‬ TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine,8-Davalılardan … Şti., vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T’nin 13 /2 maddesi uyarınca tayin ve takdir olunan 10.737,20 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya ödenmesine,9- … Şti. ve … Şti. vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T’nin 3/2 ve 13 /2 maddeleri uyarınca tayin ve takdir olunan 12.660,75 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalılara ödenmesine,İstinaf İncelemesi Yönünden;1-Harçlar Kanunu gereğince davacıdan alınan başvuru harcının hazineye GELİR KAYDINA,2-Karar tarihi itibariyle Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 269,85 TL istinaf karar harcından, davacı tarafından yatırılan 54,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 215,45 TL’nin davalılardan tahsili ile hazineye GELİR KAYDINA,3-Davacı tarafça sarf edilen 295,9‬0 TL istinaf yargılama giderinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,4-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 362/1-a bendi gereğince kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 27/09/2023