Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
45. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/1692
KARAR NO : 2023/1261
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2018/1176
KARAR NO: 2019/1017
KARAR TARİHİ: 26/12/2019
DAVA: Genel Kurul Kararının İptali (Kooperatif Genel Kurul Kararının İptali)
KARAR TARİHİ: 21/09/2023
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353. maddesi uyarınca dosya incelendi,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının, davalı kooperatifin kuruluşundan itibaren ortağı olup, kura ile tarafına isabet eden ve fiilen teslim aldığı 8 nolu villanın sahibi olduğunu, davalı kooperatif yönetim kurulu tarafından keşide edilen ihtarname ile üyelikten ihraç kararının vekiledenine bildirildiğini, yönetim kurulunun aldığı bu karara itiraz ettiklerini, 18/06/2017 tarihli kooperatif genel kurulunda alınan ihraç kararının yasaya uygun olmadığını beyanla, 18/06/2017 tarihli Genel Kurulda alınan Ortaklıktan İhraç kararın iptaline davacının, davalı kooperatif ortaklığının devam ettiğinin tesbitine karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir.
CEVAP Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; vekiledeni kooperatifin 18/6/2017 tarihli genel kurul kararının iptali için bir kısım ortaklar tarafından İstanbul 13. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2017/647 esas sayılı dosyasından 14/7/2017 tarihinde dava açıldığını, bu nedenle dava dosyasının bu dosya ile birleştirilmesine karar verilmesini talep etmişlerdir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI Mahkemece ”… 03.03.2017 tarih ve 2017/8 sayılı yönetim kurulu kararı ile davacının Beyoğlu … Noterliğinin 23.11.2016 tarih, … yevmiye numaralı ihtarnamesinde tanınan 10 gün ve Beyoğlu … Noterliğinin 27.12.2016 tarih, … yevmiye numaralı ihtarnamesinde tanınan 1 aylık sürede parasal yükümlülüklerini yerine getirmeyen kooperatif üyesi davacı …’ın Kooperatif Ana Sözleşmesinin 14. ve Kooperatifler Yasasının 16 ve 27.maddelerine göre ortaklıktan çıkarılmasına karar verilmiş olup, bu durum Beyoğlu … Noterliğinin 13.03.2017 tarih, … sayılı ihtarnamesi ile davacıya bildirilmiştir. Bu ihtarnamenin noter tebliği şerhinde 23.03.2017 tarihinde muhatabın adreste bulunmaması sebebiyle mahalle muhtarına tebliğ edildiği şerhi düşülmüştür. Davacı … (…)’in davalı kooperatife gönderdiği İstanbul … Noterliği’nin 20.04.2017 tarih, … sayılı ihtarnamesinde yönetim kurulu kararı ile üyelikten çıkarılma kararına itiraz edildiği, Kooperatif Ana Sözleşmesinin 62, 63, 64 maddelerine göre kuraların çekilmesi nedeniyle alınan kararın geçersiz olduğu, davalı kooperatif yönetim kurulunun üyelikten çıkarma kararının ana sözleşmeye aykırı olduğu ve yapılacak ilk genel kurulda ihraç kararının geri alınması ihtar edilmiştir. Davalı Kooperatifin 18/06/2019 tarihinde yapılan Olağan Genel Kurul Toplantı Tutanağı’nın 11. gündem maddesinde, davacı …’ın yönetim kurulu kararı ile ortaklıktan çıkarılma kararına karşı itirazı müzakere edilmiş olup, itirazın oy çokluğu ile reddine karar verilmiştir. Dava dosyasında bulunan davalı kooperatif genel kurul tutanaklarından davacıya ait aidat borçlarının genel kurul kararlarına uygun olarak tahakkuk ettirilerek ticari defterlere doğru tutarlarda kaydedildiği, davalı kooperatifin Beyoğlu … Noterliği’nin 23.11.2016 tarih, … yevmiye numaralı ve 27.12.2016 tarih, … yevmiye numaralı ihtarnamelerinde hesaplanan gecikme faizi tutarlarının davalı kooperatifin 29.05.2011 tarihli genel kurul tutanağından 9.gündem maddesinde ödentilerini geciktiren üyelerden aylık %1 gecikme zammı alınmasına ilişkin kararına uygun olarak hesaplandığı, ancak 30.09.2016 tarihi itibariyle ticari defterlerde davacı hesabına kaydedilmiş olan faiz tutarının 1.609,26-TL tutarında daha fazla kaydedildiği, bu yüzden davalı kooperatifin davacıya gönderdiği söz konusu ihtarnamelerde yer alan daha az miktarda 20.232-TL tutarındaki gecikme faizi tutarının esas alınması gerektiği anlaşılmıştır. Netice itibariyle; davacı tarafından 30.09.2016 tarihi itibariyle 119.332,00 TL aidat ve gecikme faiz borcunun davalı kooperatifin Beyoğlu … Noterliği’nin 23.11.2016 tarih, … yevmiye numaralı ve 27.12.2016 tarih, … yevmiye numaralı ihtarnamelerine rağmen ödenmemesi yüzünden kooperatif yönetim kurulu ve genel kurul kararlarıyla Kooperatif Ana Sözleşmesinin 14 ve Kooperatifler Yasası’nın 16 ve 27. maddelerine göre davacının ortaklıktan çıkarılması kararı yasal zeminde olup, davacı yanın Anasözleşmeye ve yasaya aykırılık iddiaları, borç miktarının gerçeği yansıtmadığı, başkalarına imkan tanınırken kendisine senetle ödeme imkanı tanınmadığı, konut kredisi kullandırılmak suretiyle ödeme imkanı tanınmadığı hususundaki iddialarının yerinde olmadığı, kooperatif borcunun ödenmediği davacınında kabulünde ve son celse dahi borçları için çek vereceğini beyanları doğrultusunda davanın reddine” karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı yasal süresi içinde sunmuş olduğu istinaf dilekçesinde özetle; Bilirkişi raporunda da tespit edildiği üzere borç miktarının kesin bir rakam olmadığı, gecikme faizi de uygulanan yanlış oranlamanın bile davanın kabulüne gerektirdiği , davalının kuralar çekildiğinden kesim maliyet hesabı yaparak aradan çekilmesinin yasal bir zorunluluk olduğu, bu gerekliliğe uymamış olması nedeniyle genel kurul kararının batıl olduğu belirtilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE HMK’nin 355. ve 357. maddeleri gereğince istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle bağlı olarak ve kamu düzenine aykırılık hususlarını da gözetilerek yapılan inceleme neticesinde; Dava, davalı kooperatif 18.06.2017 tarihli olağan genel kurul kararında davacı yönünden kooperatif üyeliğinin ihracı yönünde verilen kararının iptali istemine ilişkindir.İptali talep edilen genel kurul kararları, davalı kooperatifin 18/06/2017 tarihli olağan genel kurulda toplantısında alınan 11 nolu gündem maddelerine ilişkin kararlar olup uyuşmazlık; iptali talep edilen kararların kanun, ana sözleşme ve iyiniyet kurallarına aykırı olup olmadığı, iptal şartları gerçekleşip gerçekleşmediği noktasındadır.1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun, “ortaklıktan çıkarılma esasları ve itiraz” başlıklı 16.maddesinde; “Kooperatif ortaklığından çıkarılmayı gerektiren sebepler anasözleşmede açıkça gösterilir. Ortaklar anasözleşmede açıkça gösterilmeyen sebeplerle ortaklıktan çıkarılamazlar.Ortaklıktan çıkarılmaya yönetim kurulunun teklifi ile genel kurulca karar verilir. Anasözleşme, çıkarılanın genel kurula başvurma hakkı saklı kalmak üzere, bu hususta yönetim kurulunu da yetkili kılabilir.Çıkarılma kararı gerekçeli olarak tutanağa geçirileceği gibi, ortaklar defterine de yazılır. Kararın onaylı örneği,çıkarılan ortağa tebliğ edilmek üzere, on gün içinde notere tevdi edilir. Bu ortak tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde itiraz davası açabilir. Tebliğ edilen karar, yönetim kurulunca verilmiş ise ortak, üç aylık süre içinde genel kurula da itiraz edebilir. Bu itiraz, ilk toplanacak genel kurula sunulmak üzere, yönetim kuruluna noter aracılığı ile tebliğ ettirilecek bir yazı ile yapılır. Genel kurula itiraz edildiği takdirde, yönetim kurulunun çıkarma kararı aleyhine itiraz davası açılamaz. İtiraz üzerine genel kurulca verilecek karara karşı itiraz davası hakkı saklıdır. Üç aylık süre içinde,genel kurula veya mahkemeye başvurmak suretiyle itiraz edilmeyen çıkarılma kararları kesinleşir.Haklarındaki çıkarma kararı kesinleşmeyen ortakların yerine yeni ortak alınamaz. Bu kişilerin ortaklık hak ve yükümlülükleri, çıkarılma kararı kesinleşinceye kadar devam eder.” düzenlemesi yer almaktadır.Gündemin 10. maddesi ile bütçede fasıllar arasında aktarma yetkisi verildiği ve kabul edildiği Gündemin 11.maddesi ile ortaklıktan çıkartılan …’ın ortaklıktan çıkartma kararına itirazı müzakere edildiği, kooperatife olan borçların senetle ödeneceğinin belirtildiği ve ortaklıktan çıkarılma kararına itirazın oylama sonucunda, 6 ortağın kabul oyuna karşılık 16 ortağın red oyu ile oy çokluğu ile itirazın reddine karar verildiği belirtilmiştir. 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 53 .maddesinde, kanuna, ana sözleşmeye ve iyi niyet esaslarına aykırı olduğu iddiası ile genel kurul kararları aleyhine bir ay içinde iptal davası açılabileceği düzenlenmiştir. Bir aylık süre hak düşürücü süredir.Bu nedenle mahkemece doğrudan dikkate alınması gerekmektedir. Somut dava bu anlamda değerlendirilmiş ve 18/06/2017 tarihli genel kurulda alınan kararların iptali için 17/07/2017 tarihinde, bir aylık hak düşürücü süre içerisinde davanın açılmış olduğu anlaşılmıştır. Davanın hak düşürücü süre içerisinde açıldığının tespiti üzerine işin esasının incelenmesi uygun görülmüştür. İş bu dava dosyası ile önce birleştirilmesine ve sonra tefrikine karar verilen İstanbul 13.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2017/67 E 2018/1109 K sayılı dosyasında ( davacı ve dava dışı kooperatif üyeleri tarafından davalı kooperatife yönelik davalı kooperatifin 18/06/2017 tarihli olağan genel kurulda toplantısında alınan 6-7-9-10 ve 11 nolu gündem maddelerin iptali istemli )davada yer alan bilirkişi tespit raporları da incelendiğinde; toplantıya çağrılanları ihtiva eden hazirun cetvelinde 31 ortağın toplantıya çağrıldığı, 9 ortağın asaleten 13 ortağın vekaleten olmak üzere toplam 22 ortağın toplantıya bizzat veya temsilen katıldığı tespit edildiği, toplantının açılması için gerekli çoğunluğun mevcut olduğu görülmüştür.Dava konusu olayda , aidat ve gecikme faizi borcundan dolayı davacı hakkında ihraç kararı verildiği anlaşılmakla dairemizce öncelikle parasal yükümlülüklerini yerine getirmeyen ortaya gönderilen ihtarnamelerin koşulları üzerinde durulmuştur. Davacı tarafa gönderilen ihtarnameler incelendiğinde :1.ihtarname : Beyoğlu … Noterliği vasıtasıyla davalı tarafça davacıya gönderilen 23.11.2016 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamede Aralık 2013 ayından Eylül 2016 ayın sonuna kadar toplam 119.332 TL aidat ve gecikme faizi borcunun işbu ihtarnamenin tebliğinden itibaren 10 gün içinde ödenmesi istenilmiştir .İşbu ihtarnamenin 2. Sayfasında toplam aidat tutarı 105.500 TL toplam ödeme tutarı 6.400 TL ve toplam gecikme faizi 20.232 TL olmak üzere toplam borç miktarının 119.332 olarak belirtilmiştir. 2.ihtarname : Beyoğlu … Noterliği vasıtasıyla davalı tarafça davacıya gönderilen 27.12.2016 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamede Aralık 2013 ayından Eylül 2016 ayın sonuna kadar toplam 119.332 TL aidat ve gecikme faizi borcunun işbu ihtarnamenin tebliğinden itibaren 1 ay içinde ödenmesi istenilmiştir .İşbu ihtarnamenin 2. sayfasında toplam aidat tutarı 105.500 TL toplam ödeme tutarı 6.400 TL ve toplam gecikme faizi 20.232 TL olmak üzere toplam borç miktarının 119.332 olarak belirtilmiş ve aksi takdirde kooperatif ana sözleşmesinin 14/2 ve Kooperatifler Yasasının 16 ve 27. Maddelerine göre ortaklıktan çıkarılacağına dair şerh düşünülmüştür. Bu ihtarnamenin noter tebliği şerhinde 23.03.2017 tarihinde muhatabın adreste bulunmaması sebebiyle mahalle muhtarına tebliğ edildiği şerhi düşülmüştür. Davacı tarafça Bakırköy … Noterliği vasıtasıyla davalıya yönelik 26.12.2016 tarih ve .. yevmiye numaralı ihtarname ile davalının gönderdiği ihtara cevap verildiği ve İstanbul 7. Asliye Ticaret Mahkemesinde açılan davanın devam ettiğini, iş bu davanın üyelikten çıkarılmaya itiraz davası olduğunu ve mahkemenin aldığı karara istinaden geri kalan borçların ödeneceğini, dava devam ederken yeni bir takibin yasaya uygun olmadığı belirtilmiştir .Davacının Kooperatif Ana Sözleşmesinin 14. ve Kooperatifler Yasasının 16 ve 27.maddelerine göre ortaklıktan çıkarılmasına karar verilmiş olup, Beyoğlu … Noterliğinin 13.03.2017 tarih, … sayılı ihtarnamesi ile davacıya bildirilmiş ve davacının davalı kooperatife gönderdiği İstanbul … Noterliğinin 20.04.2017 tarih, …sayılı ihtarnamesinde yönetim kurulu kararı ile üyelikten çıkarılma kararına itiraz edildiği, Kooperatif Ana Sözleşmesinin 62, 63, 64 maddelerine göre kuraların çekilmesi nedeniyle alınan kararın geçersiz olduğu, davalı kooperatif yönetim kurulunun üyelikten çıkarma kararının ana sözleşmeye aykırı olduğu ve yapılacak ilk genel kurulda ihraç kararının geri alınması ihtar edilmiştir. SMM Bilirkişisi Dr. … tarafından düzenlenen raporda özetle:Davalı kooperatifin 2012-2016 dönemine ilişkin defterlerinin usulüne uygun ve zamanında tutulduğu, davalı kooperatif genel kurul tutanaklarından davacıya ait aidat borçlarının genel kurul kararlarına uygun olarak tahakkuk ettirilerek ticari defterlere doğru tutarlarda kaydedildiği, davalı kooperatifin Beyoğlu … Noterliğinin 23.11.2016 tarih, … yevmiye numaralı ve 27.12.2016 tarih, … yevmiye numaralı ihtarnamelerinde hesaplanan gecikme faizi tutarlarının davalı kooperatifin 29.05.2011 tarihli genel kurul tutanağından 9.gündem maddesinde ödentilerini geciktiren üyelerden aylık %1 gecikme zammı alınmasına ilişkin kararına uygun olarak hesaplandığı, ancak 30.09.2016 tarihi itibariyle ticari defterlerde davacı hesabına kaydedilmiş olan faiz tutarının 1.609,26-TL tutarında daha fazla kaydedildiği, bu yüzden davalı kooperatifin davacıya gönderdiği söz konusu ihtarnamelerde yer alan daha az miktarda 20.232-TL tutarındaki gecikme faizi tutarının esas alınması gerektiği belirtilmiştir.Mahkemece yapılan yargılama sonucunda davanın reddine dair karar verilmiş olup davacı tarafta istinaf yasa yoluna başvurulmuştur . Bilindiği üzere, bir ortağın ortaklıktan çıkarılması ancak ana sözleşmede açıkça gösterilen nedenlere dayanması halinde mümkündür. İşbu nedenle çıkarılma nedenlerinin açık ve net bir şekilde ana sözleşmede tek tek gösterilmesi gerekmektedir. Kooperatifler Kanununun 16. maddesinde kooperatif ortaklığından çıkarılmayı gerektiren sebeplerin ana sözleşmede açıkça gösterileceği, ortaklarının ana sözleşmede açıkça gösterilmeyen sebeplerle ortaklıktan çıkarılamayacağı ve ortaklıktan çıkarılmaya yönetim kurulunun teklifi ile genel kurulun ancak karar verebileceği, ana sözleşmenin çıkarılanın genel kurula başvurma hakkı saklı kalmak üzere bu hususta yönetim kurulunda yetkili kılabileceği belirtilmiştir. Parasal yükümlülüklerinin 30 gün geciktirmesi üzerine, yönetim kurulunca noter aracılığıyla yapılacak ihtarı takip eden 10 gün içinde bu yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere 2. İhtarın yapılacağı ve 2. İhtarı takip eden bir ay içerisinde yükümlülüklerini yerine getirmeyenler yönetim kurulu kararı ile ortaklıktan çıkarılır (bkz. Kooperatifler Kanunu, Coşkun Mahmut . Sayfa: 244)Parasal yükümlülüklerini yerine getirmeyen ortağı gönderilen ihtarnamelerde borcun gerçek durumunun bildirilmesi gerekir. Eğer ,kooperatif ortağının borç miktarı hiçbir ilgisi olmayacak bir şekilde çok yüksek ve gerçek dışı borç gösterilerek istenilmiş ise , istemin yasal dayanaktan yoksun olması nedeniyle , bu ihtarlar ortağın çıkarılmasına esas alınamaz . Ancak ,iddianamelerdeki borç miktarı gerçek borçtan borçtan az ise veya önemsenmeyecek miktarda küçük fazlalık varsa ihtarnameleri geçerli saymak gerekir. Öte yandan parasal yükümlülüklerini yerine getiremeyen bir ortağın ihracına karar verilebilmesi için , ödemede temerrüde düşeni ortağa, KK nin 27. Maddesinde belirtilen süreler verilmesi şartıyla geçerli iki ihtar yapılması ve buna karşın ortağın borcunun ödenmesi gerekir. Ortak gönderilen ihtarnamede ana para ve varsa faiz ile gecikme cezasının ayrı ayrı ve anlaşılır biçimde doğru olarak gösterilmesi zorunludur .( bkz. Kooperatifler Kanunu, Coşkun Mahmut . Sayfa: 280)Dosyada yer alan deliller incelendiğinde ise, dava dilekçesinde aidat borcunu senetle ödeyen üyelerin bulunduğu iş bu durumun üyeler arasında eşitlik ilkesine aykırılık teşkil ettiği iddiasında bulunulmuştur. Öncelikle bu hususun araştırılması gerekmektedir. Aynı zamanda, davacı, dava dilekçesinde tanık deliline dayandığını belirttiğinden usulüne uygun tanık listesi sunulmuş olması halinde davacının tanıkları dinlenerek yargılamaya devam edilmelidir. Her ne kadar dosyada SMM bilirkişinden rapor alınarak hüküm tesis edilmiş ise de; davacının ihracına konu teşkil eden aidat ödemelerinin dayanağını oluşturan genel kurul kararları eksiksiz bir şekilde dosya arasına alınarak ve kooperatif kayıtları üzerinde alanında uzman kooperatif bilirkişisinden davacının ödenmeyen aidat miktarı bulunup/bulunmadığı, kooperatifin diğer üyelerine senetle ödeme imkanı tanınıp/tanınmadığı konularında denetime elverişli rapor tanzimi sağlanarak varılacak sonuç dairesinde karar verilmelidir. Açıklanan nedenlerle; davacının istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK’nın 353/1.a.6 maddesi uyarınca kaldırılmasına dair karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere; 1-Davacı tarafın istinaf başvurusunun KABULÜNE,2-İstanbul 13. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin, 2018/1176 Esas, 2019/1017 Karar sayılı ve 26/12/2019 tarihli kararının HMK’nin 353/1a.6 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA,3-Dosyanın, Dairemiz kararına uygun şekilde yargılama yapılmak ve yeniden bir karar verilmek üzere mahal Mahkemesine iadesine,4-Harçlar Kanunu gereğince davacı tarafından yatırılan istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye GELİR KAYDINA, istinaf karar harcının talep halinde davacıya İADESİNE, 5-Davacının yapmış olduğu istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına, 6-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,7-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine,Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 362/1-g bendi gereğince kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.21/09/2023