Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
45. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/1044
KARAR NO: 2022/1435
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2017/617 Esas
KARAR NO: 2018/1345
KARAR TARİHİ: 26/12/2018
DAVA: İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 14/12/2022
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353. Maddesi uyarınca dosya incelendi,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesi ile; Davacı tarafından işletilen köprü ve otoyollardan davalıya ait araç ile geçiş ihlali yaptığını, geçiş tutarı ve yasadan kaynaklı para cezalarının tahsili amacıyla İst. Ana. … İcra Müd. … Esas sayılı dosyası ile icra takibi yapıldığını, davalının borcun tamamına 05.04.2017 tarihinde itiraz ettiğini, davacı şirketin “Gebze-Orhangazi-İzmir (izmît körfez geçişi ve bağlantı yolları dahil) otoyolunu yap-işlet-devret modeli ile yaptığını ve işlettiğini, işletilen otoyollardaki gişelerden yapılan geçişlerde OGS/HGS den provizyon alınamaması halinde geçiş ihlalinin araç sürücüsüne bilgilendirme amaçlı olarak düzenlenerek teslim edildiğini, bu itibarla, ihlalli geçişi takip eden 15 günlük süre içerisinde geçiş ücretine herhangi bir ceza tahakkuk ettirilmediğini, bu süre içerisinde ödenmeyen ücretler için, karayollan genel müdürlüğünden, cezaya düşen araç sahiplik bilgilerinin talep edildiğini, 6100 sayılı kanunun 30. Maddesinin 5. fıkrası gereğince “geçiş ücreti ödemeden giriş-çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte bu ücretin 10 katı tutarında ceza genel hükümlere göre tahsil edileceği hükmü gereğince davacı şirket tarafından, 15. günden sonra geçiş ihlaline ilişkin, giriş-çıkış yapılan yol, güzergah ve şerit ile tarih ve saat bilgileri ve fotoğraf kaydının yer aldığı ihtarnamelerin gönderildiğini, açıklanan nedenlerle İstanbul Anadolu … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasına yapılan itirazın reddine ve takibin devamına, % 20 den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesi ile;davacı şirketin davalı şirkete ait olan …, …,…, … plakalı araçlara ilişkin olarak 6001 sayılı kanunun 30 maddesinin 5 ve 6 fıkraları gereğince 10 katı para cezası tahakkuk ettirdiğini, bu işlemin hukuka aykırı olduğunu, gerek davacı işletme ile davalı arasındaki gerekse de davacı işletme ile idare arasındaki hukuki ilişkilerin özel hukuk hükümleri uyarınca kurulduğunu, bu nedenle davacıya para cezası tahakkuk ettirme yetkisinin verildiğinin kabul edilemeyeceğini, ihlalli geçişe ilişkin bildirimlerin, ihlalli geçişin yapıldığı tarihten yaklaşık 20-25 gün sonra, dolayısıyla cezanın tahakkuk etmesinden sonra davacıya tebliğ edildiğini, öncelikle anayasa tarafından korunan savunma hakkının ihlali niteliğinde olduğunu, davacı işletmenin hizmetini gereği gibi yerine getirmediğini, tüm geçiş ihlali bildirimleri için Beyoğlu … Noterliğinin 09.03.2017 tarih … yevmiye nolu, 22.03.2017 tarih … yevmiye, 27.03.2017 tarih … yevmiye nolu ihtarnameler ile itiraz edildiğini, eğer bahsi geçen ihlalli geçiş bildiriminin, ihlalin meydana geldiği iddia edilen tarihten hemen sonra yani cezalı dönemden önce tebliğ edilmiş olsaydı davalının sözde ihlalin gerçekleşmemiş olduğunu tevsik edebilecek veya ihlalin cezai sonuçlarını ortadan kaldırabilecek konumda olabileceğini, davacı işletme tarafından sunulan ihlali geçiş bildirimindeki birçok fotoğraftan da görüldüğü üzere davacı şirkete ait araçlann geçiş esnasında her ne kadar ön taraftaki plakaları okunmuş olsa da sistem tarafından arkadaki dorselere ait ve aracınkinden farklı olan plakaların algılanması ve/veya sorgulanması nedeniyle de ihlal tespitinde bir sorun yaşanmış olabileceği, bu doğrultuda tüm bu sorguların gerek ilgili bankaya gerekse PTT ye davalının araçlar için gereği gibi yapılıp yapılmadığının davacı işletme tarafından somut bilgi ve belgelerle açıklanması gerektiği, söz konusu araçlarda kullanılan HGS sisteminin bağlı bulunduğu kredi kartının sözde ihlalli geçiş tarihlerine ilişkin hesap dökümü dikkate alındığında, HGS ler için PTT nin davalı şirketin kredi kartından çekimler yapılarak yükleme yapmış olduğunun görüldüğünü, dolayısıyla davalı şirketin normal geçişleri karşılayacak miktarda yeterli bakiyesinin bulunduğunu, belirterek davacı işletme tarafından takip konusu edilen geçiş ücretleri ile geçiş ücretlerinin 10 katı tutarında tahakkuk edilen para cezalannın hukuka aykırı olduğunu, davanın reddi gerektiğini, davacı aleyhine alacağın %20 den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI Mahkemece, ” …davalı araçlar malikinin 6 araçla birden çok kez ihlalli geçişler yaptığı , bu konuda alınan bilirkişi raporunda ihlalli geçiş tarihinde davalı hesabında yeterli bakiye bulunmadığı gibi, sonradan ödemede yapılmadığı, ihlalli geçişler için toplam 7.614,20 TL davacı şirkete borcu bulunduğu, bu miktar ile yukarıdaki yasal düzenleme karşısında bu miktarın 4 katı olan 30.456,80 TL üzerinden itirazın iptali ile,takip tarihinden itibaren asıl alacağa tarafların tacir olması nedeni ile 3095 S.Y 2/2 maddesi gereğince avans faizi işletilmesi gerektiği, davalı tarafından inkar edilen asıl alacak likit ve bilinebilir olduğundan davalının İİK 67/2 maddesi gereğince % 20 tazminat ile mahkumiyeti gerektiği, davacı tarafından her ne kadar itiraz iptali takip miktarı olarak geçiş ücretinin 10 katı kadar talep edilmiş ise de 7144 S.Y 18. Maddesindeki değişiklik dava tarihinden sonra gerçekleşmiş olduğundan bu konudaki itirazın iptali davasının konusu kalmadığı anlaşılmakla karar verilmesine yer olmadığına karar verilip davacının dava tarihinden sonra gerçekleşen yasal değişiklik nedeni ile yargılama giderleri ile sorumlu olmadığı ” kanaatine varılmakla davanın kısmen kabulü ile davalının ist. And. … İcra Md. nün … E. sayılı dosyasına yapmış olduğu itirazın 7.614,20 TL geçiş ücreti, 30.456,80 TL ceza olmak üzere toplam 38.071,00 TL üzerinden iptali ile takibin devamına, takip tarihinden itibaren asıl alacak 7.614,20 TL ye avans faizi uygulanmasına, fazlaya ilişkin itirazın iptali isteminin konusu kalmadığından karar verilmesine yer olmadığına, davalının İİK 67/2 md. gereğince inkar edilen asıl alacak 7.614,20 TL nin %20 si oranında tazminat ile mahkumiyetine, davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ Davalı vekili tarafından yasal süresi içinde cevap dilekçesindeki nedenler tekrarlanarak istinaf yasa yoluna başvurulmuştur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE HMK’nın 355. ve 357. maddeleri gereğince istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle bağlı olarak ve kamu düzenine aykırılık hususlarını da gözetilerek yapılan inceleme neticesinde; Dava, otoyol geçiş ücreti ödenmeksizin geçiş yapıldığı iddiası ile geçiş ücreti ve ceza tutarının tahsili için başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir. Dava konusu ihtilaf, davacı tarafından işletilen otoyol ve köprülerden davalıya ait araçların ücret ödemeksizin geçişinden kaynaklanan ve geçiş tarihinden itibaren 15 günlük süre içerisinde ödenmemesi nedeniyle takibe konu edilen ceza bedelinden davalının sorumlu tutulup tutulamayacağı noktasında toplanmaktadır. İstanbul Anadolu … İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyası incelendiğinde davacı tarafından davalı aleyhine, ihlalli geçiş nedeniyle 7.614,20 TL geçiş ücreti, 76.142,00 TL ceza tutarı olmak üzere toplam 83.756,20 TL alacağın tahsili amacı ile ilamsız icra takibi başlattığı, davalı borçlu şirket vekilinin yasal süre içerisinde borca itiraz ettiği, davanın İİK 67. madde gereğince bir yıllık hak düşürücü süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır. Mahkemece, bilirkişi incelemesi yaptırılmış olup, muhasebeci bilirkişisinden alınan raporda özetle; Davalı şirkete kayıtlı olan … (iki kez ihlal), … (on bir kez ihlal), … (sekiz kez ihlal), … (on bir kez ihlal), … (on dört kez ihlal), … (on bir kez ihlal) plakalı araçların tamamında aktif olarak çalışan HGS cihazlan bulunduğu, araçların ihlalli geçiş esnasında HGS bakiyesinin yeterli olmadığının ekstreden tespit edildiği, davacı tarafından dosyaya ibraz edilmiş olan ihlalli geçiş kayıtları ve resimlerin birbirini doğruladığı, davacı tarafından tanzim edilen geçiş ücretlerinin ve cezalannın, ihlali yapan araçlann ön plakalarına göre tanzim edildiği, ön plakadan farklı olan dorselerin plaklarına göre tanzim edilmediği, davalı şirkete ait araçların HGS cihazı bulunmasına rağmen, HGS cihazında bakiye olmaması nedeni ile kaçak geçiş işlemine maruz kalınmasında sorumluluğun araç sahibinde olduğu yönünde mahkemede kanaat oluşması halinde, İstanbul Anadolu … İcra Müd. … E. Sayılı dosyasından davacı şirketin talebi gibi 7.614,201 geçiş ücreti ile bu tutann 4 katı olan 30.456,801 TL ceza tutarı olmak üzere toplam 38.071,00 & davalı şirketten alacaklı olacağı ve itirazın iptali gerekeceği, Somut olay bakımından faizin, taraflar arasındaki ilişkinin ticari olması nedeni ile miktarı infaz aşamasında belirlenmek üzere, davacı şirketin talebi gibi alacağa takip tarihi olan 24.03.2017 tarihinden itibaren değişen ve değişecek oranlarda avans faiz işletilmesinin uygun olduğu rapor edilmiştir. 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun’un 30. maddesinde geçiş ücretini ödememe ve güvenliğin ihlali hali düzenmiş, 1. fıkrasında “Genel Müdürlük işletimindeki otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için belirlenen geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yaptığı tespit edilen araç sahiplerine Genel Müdürlük tarafından, geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücretinin on katı tutarında idarî para cezası verilir.” (25/05/2018 tarihli, 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 18. maddesi ile “on” ibaresi “dört” şeklinde değiştirilmiştir.) 3. fıkrasında “Bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen idari para cezaları ile geçiş ücretleri ve ikinci fıkrasında yer alan idari para cezaları tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir. Bu sürede ödenmeyen geçiş ücretleri ve idarî para cezaları 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ilgili vergi dairesi tarafından takip ve tahsil edilir. Vergi daireleri tarafından tahsil edilen geçiş ücretleri, tahsilatın yapıldığı ayı takip eden ayın sonuna kadar Genel Müdürlük hesaplarına aktarılır.”, 5. fıkrasında “4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin on katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir. Ücretin on katı fazlası olarak tahsil edilen ceza tutarının yüzde altmışı, tahsilini izleyen ayın yedinci günü mesai bitimine kadar, işletici şirket tarafından Hazine payı olarak, yıllık kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine şekli ve içeriği Maliye Bakanlığınca belirlenen bir bildirimle ödenir. İşletici şirket tarafından Hazine payının eksik bildirilmesi veya hiç bildirilmemesi ya da bildirildiği halde süresinde ödenmemesi halinde, Hazine payının ödenmesi gerektiği tarih ile tahsil edildiği tarih arasında geçen süreye 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre uygulanacak gecikme zammı ile birlikte ilgili vergi dairesince 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilir.” (25/05/2018 tarihli, 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 18. maddesi ile “on” ibaresi “dört” şeklinde değiştirilmiş, ikinci ve üçüncü cümleler yürürlükten kaldırılmıştır.) 6. fıkrasında “4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından ücretsiz geçiş yapan araçlar, işletici şirket tarafından bu maddenin yedinci fıkrasında öngörülen sürenin bitimini takip eden ilk iş gününde en yakın trafik kuruluşuna bildirilir.” 7. fıkrasında “Geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapanlardan, ödemesiz geçiş tarihini izleyen on beş gün içinde yükümlü olduğu geçiş ücretini usulüne uygun olarak ödeyenlere, bu maddenin birinci fıkrası ile beşinci fıkrasında belirtilen cezalar uygulanmaz.” 25/05/2018 tarihli, 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 18. maddesi ile 25/06/2010 tarihli ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 30. maddesine eklenen 9. fıkrada “Bu maddenin birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü, yedinci ve sekizinci fıkraları Bakanlık tarafından işletilen otoyolları ve erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için; beşinci, altıncı ve yedinci fıkraları ise Bakanlık tarafından 3996 sayılı Kanun ve diğer ilgili kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için de uygulanır. “,25/05/2018 tarihli, 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 19. maddesi ile 25/06/2010 tarihli ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 30. maddesine eklenen Geçici 3. maddesinde “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için belirlenen geçiş ücretlerini ödemeden yapılmış olan geçişlerde araç sahiplerine bu Kanunun 30 uncu maddesinin beşinci fıkrası uyarınca tahakkuk ettirilen ancak bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla tahsilatı yapılmamış olan para cezaları hakkında bu Kanunun 30 uncu maddesinde yer alan oranlar uygulanır.” düzenlemesi yer almaktadır.Davacı şirket tarafından geçiş ücretlerinin ve ceza bedellerinin tahsili noktasında uygulanması gereken yasal düzenleme, yasanın 30. maddesinin 5, 6 ve 7. fıkralarıdır. Zira 3. fıkrada düzenlenen tebliğ hükmünün, maddenin birinci fıkrasında belirtilen idari para cezaları ile geçiş ücretleri ve ikinci fıkrasında yer alan idari para cezaları yönünden geçerli olduğu açıkça düzenlenmiş olup, idari para cezalarının ise Genel Müdürlükçe yetkilendirilen personel veya trafik polisi, trafik polisinin görev alanı dışında kalan yerlerde jandarma personeli tarafından verileceği belirtilmiştir. Davacı şirket tarafından tahsil edilen geçiş ücretleri ve cezalar ise bu kapsamda olmadığından, yasal düzenleme ile tebliğ zorunluluğunun olmadığı ve geçiş tarihinden itibaren 15 günlük süre içerisinde ödenmesi gerektiği açıktır. Ancak bu hükmün uygulanabilmesi için ihlalli geçişin, geçiş anında muhataba bildirilmesi gerekmektedir. Davacı tarafından dava dilekçesinde “otoyolda yer alan tüm gişelerden nakit, kredi kartı/banka kartı tahsilatı yapılabilmesi mümkün olduğu, ücret toplama sisteminin süresi içerisinde OGS bankasından/HGS’den provizyon alınamaması ve bu nedenle OGS ve HGS’den geçiş ücreti tahsilatı yapılamaması halinde geçiş esnasında gişede yer alan bariyerler açılmadığından, gişe memuru tarafından geçiş ücretinin gişede nakit, kredi kartı/banka kartı ile ödenmesinin talep edildiği, nakit, kredi kartı/banka kartı ile de ödeme gerçekleşmez ise oluşan ihlalli geçiş kaydına ilişkin ihlalli geçiş bildiriminin yasal bir yükümlülük olmasa da sadece bilgilendirme amaçlı olarak düzenlenerek ihlalli geçiş anında, araç sürücüsüne teslim edildiği, bildirimde 6001 sayılı kanun uyarınca geçiş tarihini izleyen 15 (on beş) gün içinde geçiş ücretinin cezasız ödenebileceği aksi halde geçiş ücretinin (10) katı tutarındaki ceza ve oluşacak tebligat, yargılama ve takip masrafları, avukatlık ücreti, işleyecek yasal faiz ve diğer her türlü yasal giderler de takip ve tahsil edileceğinin bildirildiği” belirtilmiş, gişe operatörü tarafından düzenlenen ve araç sürücüsüne verildiği belirtilen ihlalli geçiş bildiriminin örneği dosyaya sunulmuştur. Davacı tarafından ihlalli geçiş esnasında bu bildirimlerin basılarak davalıya ait araç sürücülerine teslim edildiğinin ispatlanması gerekmektedir. OSG cihazı/ HGS etiketi bulunduğu sabit olan davalı araçlarının, gişelerden geçiş yaptığı esnada geçiş ücretlerinin bakiye olmaması yada başka bir nedenle tahsil edilemediğinin, nakit/kart ile ödeme yapılmadığının ve ödeme yapmaksızın geçiş yapılması sebebiyle 15 gün içerisinde cezasız ödeme yapma imkanına sahip olduklarının, davalı tarafça bilindiği ancak ödeme yapılmadığı yönündeki davacı iddiası ile geçiş ücretleri ve cezaların muaccel olduğu tarihin bu şekilde belirlenmesi mümkündür. Ayrıca söz konusu araçların ihlalli geçiş esnasında HGS bakiyesinin yeterli olmadığının ekstreden tespit edilmiş ise de ihlalli geçişten itibaren 15 gün içerisinde sonradan yapılan yükleme yapılıp yapılmadığı, tahsilatın mümkün olup olmadığı, sonradan yükleme yapılmış ise geçiş bedellerinin tahsil edilememesinin sebebinin ne olduğunun da belirlenmesi gerekmektedir. Açıklanan nedenlerle, eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporuna dayanılarak yazılı biçimde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olduğundan davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne; kararın açıklanan gerekçeler doğrultusunda kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için 6100 sayılı HMK’nın 353-(1).a.6 maddesi gereğince dosyanın mahkemesine iadesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere; 1-Davalı tarafın istinaf başvurusunun KABULÜNE,2-İstanbul Anadolu 7. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin, 2017/617 Esas, 2018/1345 Karar sayılı ve 26/12/2018 tarihli kararının HMK’nun 353/1a.6 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA,3-Dosyanın, Dairemiz kararına uygun şekilde yargılama yapılmak ve yeniden bir karar verilmek üzere mahal Mahkemesine İadesine,4-Harçlar Kanunu gereğince davalı tarafından yatırılan istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye GELİR KAYDINA, istinaf karar harcının talep halinde davalıya İADESİNE, 5-Davalının yapmış olduğu istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,6-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine, Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 362/1-g bendi gereğince kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.14/12/2022