Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
45. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/1010
KARAR NO: 2022/1232
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2015/169
KARAR NO: 2019/218
DAVA TARİHİ: 16/02/2015
KARAR TARİHİ: 14/03/2019
DAVA: İtirazın İptali (Kooperatif Üyeliğinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 02/11/2022
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353. Maddesi uyarınca dosya incelendi,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin ortağı … davalı kooperatifin üyesi olduğundan, kooperatifin gerek otobüs alımlarında gerekse cari giderlerde sıkıntıya düşmesi üzerine borç olarak ve 1 yıl içerisinde ödenmek kaydıyla ortağı olduğu müvekkili şirketin banka hesabından 520.000,00 TL’yi davalının hesabına 16/10/2012 tarihinde gönderdiğini, son ödeme tarihi olan 16/10/2013 tarihinde borç ödenmeyince, sözlü olarak ödenmesinin talep edildiğini, paranın ödenmemesi üzerine davalı aleyhine Malatya … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyası ile takibe girişildiğini, davalının yetkiye ve borca itirazı üzerine takibin durduğunu, yetki itirazının kaldırılması için Malatya 1.İcra Hukuk Mahkemesinde açılan davanın reddedilmesi üzerine dosyanın İstanbul … İcra Müdürlüğünün … E. numarasına tevzi edildiğini, davalı vekilinin borca ve fer’ilerine itirazı üzerine takibin durduğunu beyanla, davalının itirazının iptaline, alacağa yıllık %11 oranında kısa vadeli mevduata uygulanan faiz uygulanmak suretiyle takibin devamına karar verilerek, davalının alacağın %20’sinden az olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili kooperatife borç para verilmesi gibi bir durumun kesinlikle söz konusu olmadığını, davacı şirketin 26/05/2012 tarihinde kooperatife başvurduğunu, 12 adet C bölgesi ve 11 adet A bölgesi olmak üzere kooperatife üye olmak istediğini, 26/05/2012 tarihli 72 no.lu kooperatif kararı ile talebin kabul edilerek davacının ortaklığa kabulüne ve sermaye payının davacı tarafından yatırılmasına karar verildiğini, taraflar arasında 12 aracın devri konusunda anlaşma yapıldığını, 01/07/2012 tarihli karar ile anılan hat ve otobüslerin tüm hak ve yükümlülükleri ile davacıya devredileceğinin kararlaştırıldığını ve anlaşma gereği 12 adet otobüsün davacıya devredildiğini, araç devir bedellerinin toplam 4.176.000,00 TL olduğunu, müvekkilinin devre konu araçları … A.Ş.’den kredi kullanarak aldığını, davacı ile yapılan anlaşmaya ve alınan karara göre devralan davacı şirketin bu kredi borçlarını tam ve eksiksiz kapatacağını ayrıca kredinin erken kapama komisyonununda davacı tarafından ödeneceğini, davacının otobüslerin bedellerini müvekkili kooperatif yerine … A.Ş.’ye gönderdiğini, fakat bu miktarın … A.Ş. tarafından “Sözleşme fazlası iadesi” kaydıyla müvekkili kooperatife havale edildiğini, anılan bedelin müvekkili tarafından devri yapılan 12 araca ilişkin kredi borcunun kapatılması amacıyla … Gayrettepe Şubesi hesabına gönderildiğini, akabinde bankanın belirlediği 520.000,00 TL erken kapama komisyon bedelinin davacı şirket tarafından müvekkili kooperatifin hesabına aynı gün yaklaşık 5 dakika içerisinde havale edildiğini, dolayısıyla davacının komisyon bedelinden haberdar olup bu bedeli rızaen yatırdığını, müvekkili kooperatif ile davacı şirket arasında bu hat devir işleminden farklı bir ticari ilişkinin söz konusu olmadığını, 72 no’lu kooperatif kararı ile de sabit olduğu üzere davacı şirkete 23 adet hat-araç devri yapılarak bedellerinin davacı şirket tarafından ödenecek olmasına rağmen, davacının bu araçların sadece 12 adedinin bedelini ödeyerek devrini aldığını, kalan 11 adet araç için hiçbir ödeme yapmadığını, icra takibine konu edilen meblağın iddia edildiğinin aksine borç olarak verilmediğini, taraflar arasında araç satımlarına ilişkin olarak ödenmesi sözleşme ile belirlenmiş erken kapama komisyon bedeli olduğunu beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmişlerdir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI Mahkemece; “…Dayanılan deliller doğrultusunda mahkememizce … Bankası Gayrettepe şubesine teskereler yazılarak davalı kooperatifin şube nezdinde mevcut hesabından 16/10/2012-23/10/2012 tarihleri arasındaki işlemlere dair hesap özeti ile dekontlar getirtilmiş, keza ilgili bankadan dava konusu edilen 520.000,00-TL’lik ödemeye dair 20/06/2016 tarihli dilekçe ekinde havale dekontu getirtilip incelenmiş, gelen belgelere göre, paranın, davacı …A.Ş. tarafından şube nezdindeki davalı hesaba havale şeklinde gönderildiği ve ilgili şube tarafından havaleden 3 dk sonra 490.199,58-TL’nin kooperatife ait … nolu kredinin erken kapatılması bedeli olarak hesaptan çekildiği anlaşılmıştır. Dava dışı … A.Ş.’ne birden fazla teskere yazılarak araç hat ve ödemelerin ne şekilde yapıldığı, davacının davalı yerine bu şirkete yaptığı ödemeler ve iş bu ödemelerin davalı kooperatife gönderildiğine ilişkin tüm kayıtlar ve cevaplar getirtilmiştir. Mahkememizce iddia ve savunmaya göre, tarafların borç para verildiği veya ortaklık sermaye payı olarak yatırıldığı veya takip konusu bedelin erken ödemeden doğan komisyon bedeli olduğu iddiaları doğrultusunda, toplanan tüm deliller, banka hesap özetleri ve ekstreler ile davalı kooperatifin ticari defter ve belgeleri üzerinde mali müşavir bilirkişi ve kooperatif bilirkişisinden oluşturulan kuruldan 28/02/2017 kök rapor ve 13/09/2017 tarihli 1.ek rapor ve sadece mali müşavir bilirkişiden davalı kooperatifin 2012 yılı ticari defterlerinin incelenerek dava konusu 520.000-TL’ nin akışı ile ilgili olmak üzere 3. ek bilirkişi raporu başlıklı raporlar alınmıştır. Toplanan tüm delillere, iddia ve savunmaya, bilirkişiler kurulundan alınan kök ve ek raporlara göre; Davalı kooperatifin, dava dışı … A.Ş. tarafından 24/08/2011 tarihinde yapılan ihale sonucunda 12 araç için …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, … kod nolu hat kira sözleşmelerini bağıtlamaya hak kazandığı ve sözleşmelerin imzalandığı, toplam 6.371.075,68-TL (28/06/2016 tarihli teskere cevabında bu miktar sehven 6.881.076,01-TL olarak bildirilmiş ise de sonradan mahkememiz yazısı üzerine 02/11/2016 tarihli teskere cevabı ile düzeltme yapılmıştır.) olan sözleşme bedelinin 4.176.000-TL’sinin davalı kooperatif tarafından 2012 yılında …’tan çekilen kredi ile peşin olarak ödendiği, bilahare davalı kooperatifin adına kayıtlı araçlar ve hat kiralama sözleşmeleri dolayısıyla kooperatif hissesinin sözleşmeden doğan tüm hak ve sorumluluklar davacı …A.Ş.’ ne ait olmak üzere davacıya devrettiği, bu kez davacı ile dava dışı … A.Ş. ve devreden davalı kooperatif arasında 16/10/2012 tarihli İSTANBUL-ANADOLU DAR BÖLGE HASILAT PAYLAŞIMINA DAYALI ROTASYONLU HATLARDA 15 YILLIK HAT KİRALAMA İŞİ SÖZLEŞMESİNE EK PROTOKOL’ün 4/1 maddesi gereğince yüklenici davacı tarafından hat kira bedelinin 476.000,00-TL’sini nakit olarak … A.Ş.’ ne ödedikleri bu nedenle davalı kooperatif tarafından 30/09/2012 tarihinde yatırılan 4.176.000-TL’nin … bankası Gayrettepe şubesindeki davalı kooperatif hesabına “Sözleşme Fazlası” olarak iade edildiği, davalı kooperatif tarafından başlangıçta ilgili hatlarda çalışacak araçlar için kullanılan kredinin kapatıldığı ve bu aşamada erken kapatma ücreti olarak …Bankası tarafından 520.000,00-TL olarak bildirilen miktarın yatırılan kredi tutarından 5 dk sonra davalı kooperatif hesabına yani … Gayrettepe şubesindeki hesabına gönderildiği ve bu işlemden yaklaşık 3 dk sonrada banka tarafından 490.199,58-TL’ nin erken kapama ücreti olarak davalı kooperatifin … nolu hesabından çekildiği anlaşılmaktadır. Dava konusu edilen paranın erken kapama ücreti olarak gönderildiği bu şekilde sübuta ermekle bu kez çekişme konusu erken kapama komisyonundan tarafların hangisinin sorumlu olduğu noktasında toplanmıştır. Bu noktada bilirkişi raporunda da işaret edildiği üzere; bankalarca tahakkuk ettirilen erken kapama komisyon bedelinin, araçların davacı tarafça devrinin talep edilmesi ile devrin yapılması sonucu doğmuş olması, devir işlemi olmasaydı davalı kooperatifin erken kapama komisyon bedeli gibi bir külfetle karşılaşmayacak olması, ayrıca davacı yanın 520.000,00-TL’yi davalı kooperatife borç olarak verdiğine dair herhangi bir kanıtı ortaya koyamamış olması ve nihayet kredinin erken kapatılmasından doğan mali avantajdan yine davacı tarafın yararlanacak olması göz önünde bulundurulduğunda, erken kapama komisyon bedelinden davacı tarafın sorumlu olması gerektiği kanaatine varılmıştır. Zira hatların biran evvel kendisine devrini talep eden davacı olup, ayrıca dava dışı … A.Ş. ile devir alan …ile devreden davalı kooperatif arasında bağıtlanan 16/10/2012 tarihli protokolde açıkça “devir konusu 12 adet aracın tüm hak ve borçları ile birlikte gayrikabili rücu olmak üzere İstanbul Büşükşehir Belediyesi iştirak şirketi … A.Ş. nezdinde devir almış ve temellük etmiş bulunduğumu” cümleleri ile tüm yükümlülükleri üstlendiği, ancak başlangıçta dava dışı banka tarafından yaklaşık olarak 520.000-TL olarak belirlenen ve davacı tarafından derhal davalı hesaplarına gönderilen erken kapama komisyon bedelinin dava dışı banka tarafından sadece 490.199,58-TL olarak tahsil edildiği ve bu miktarın davalı kooperatifin bankadaki hesaplarından çekildiği anlaşılmakla, davanın kısmen kabulüne, davacının bakiye 29.800,42-TL miktarın iadesini isteyebileceği anlaşılmakla takipte itirazın bu miktar üzerinden iptaline, yatırılan ve bankadan çekilen miktarlar likit olmakla davalının alacağın %20’si oranında icra inkar tazminatına mahkumiyetine, ancak davacı yanın takibe girişmekte kötüniyetli olduğu sabit olmadığından davalı yanın kötüniyet tazminatı taleplerinin reddine” karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili yasal süre içerisinde sunmuş olduğu istinaf dilekçesinde özetle; Bilirkişi …’in taraflı olarak rapor tanzim ettiğini, yeni bir bilirkişiden rapor alınması taleplerinin mahkemece reddedildiğini, müvekkil şirketin 30/06/2012 tarihi itibariyle üyelikten ayrılmasına karar verildiği yani davalının hesabına 520.000,00 TL’yi gönderdiği 16/10/2012 tarihinde üye olmadığı için kredi erken kapatma komisyonu ödemesinin mümkün olmadığını, müvekkilinin banka kayıtlarında da görüleceği üzere hat talebini kooperatif üyesi olarak değil … A.Ş’den talep ettiğini, … A.Ş’nin söz konusu 12 hattın bedelini yatırması halinde bu hatları devredebileceğini bildirdiğini, müvekkilin 12 hat bedelini … A.Ş hesabına gönderdiğini, daha sonra … A.Ş ve davalı arasında taraflarının bilmediği bir anlaşma yapılarak müvekkiline “biz davalı kooperatifle tekrar anlaştık kiralamayı iptal etmiyoruz hatların devrini davalı üzerinden yapacaksınız, yoksa parayı da iade etmeyiz” diyerek müvekkilini kooperatife yönlendirdiklerini, davalı kooperatifin önce “bizim üyemiz değilsin” diyerek müvekkilinin talebini kabul etmediğini daha sonra “biz hatları kiralarken kredi çekmiştik bankaya 520.000 TL faiz ödememiz var bize borç verirseniz , hatların devrini yaparız … A.Ş den alacağımız işletme gelirinden de bu parayı geri iade ederiz” dediklerini, gerek … A.Ş’ne ödediği parayı geri alamayan gerekse borç vermeden hatların devrini alamayan müvekkilinin ister istemez davalının talebini kabul ettiğini, bunun üzerine … A.Ş’nin müvekkilinin yatırdığı parayı davalı kooperatifin hesabına aktardığını, mahkemenin müvekkilini kredi çekilirken kooperatif üyesiymiş gibi kabul ettiğini, oysaki müvekkilinin sadece parasını verip hatları devraldığını, kooperatifin kredi bedeli ve komisyonunun müvekkilini bağlamayacağını, hatları devir alırken kendisine “birkaç günlüğüne de olsa üyemiz olmalısın” denildiğini ve toplamda 3 gün üye olarak kaldığını, protokol maddesinde belirtilen borçların araçla ilgili olan borçlar olup, İstanbul 7. Asliye Ticaret Mahkemesinin dosyasına sunulan belgelerden de görüleceği üzere araçların bedellerinin ise müvekkili şirket sahibi ve davalı kooperatifin önceki üyesi … tarafından araçların alındığı firmaya ve bankaya ödendiğini ayrıca kredilerin tüm kiralanan hatlar için kullanıldığını, kredinin tüm hatlar için kapatılıp yeniden yapılandırılmasından yani tüm hatların kredi komisyonundan müvekkilinin sorumlu tutulamayacağını, yine müvekkilinin parasını ödediği hatların kendisine devrini istemesinin mahkemece davanın reddine gerekçe yapılmasının da hatalı olduğunu beyan ederek kararın kaldırılmasını … Gayrettepe Şubesinden dava konusu hatlarla ilgili ne kadar kredi kullanıldığı, devir tarihine kadar ne kadarlık kısmının ödendiği, kredinin kaç yıllık olduğu, ne kadarının araçlar için kullanıldığı ve erken kapama komisyonunun hatlar mı yoksa araçlar için kullanılan krediler nedeniyle mi alındığı, devir tarihi olan 16/10/2012 tarihi itibariyle 12 hatta ait otobüslerin ne kadar kredi borcu kaldığı sorularak yeni bir bilirkişi rapor alınmasını talep etmiştir. Davalı vekili yasal süre içerisinde sunmuş olduğu istinaf dilekçesinde özetle; müvekkil kooperatifin … A.Ş. çatısı altında ihale ile aldığı ve özel halk otobüsü olarak işlettiği 12 adet hat ve otobüsü davacının satın aldığını, devrin yapılabilmesi için hat ve otobüs bedellerinin ödenmesi ve araçlar üzerinde krediden doğan rehinleri bulunan bankaların kredi sözleşmesinden doğan alacaklarının tamamen ödenmesi gerektiğini, bu nedenle davacının hat ve otobüs bedellerinin yanı sıra işbu hat ve otobüsler için kullanılan kredilerin erken kapama komisyonu olan 520.000,00 TL’yi de ödeyerek araç ve hatları devraldığını, araç ve hatların devrinin 16/10/2012 tarihli İstanbul-Anadolu Dar Bölge Hasılat Paylaşımına Dayalı Rotasyonlu Hatlarda 15 Yıllık Hat Kiralama İşi Sözleşmesine Ek Protokol’ün 4/1 maddesine dayandığını, davacının 12 adet hat ve araç bedeli olan 4.176.000,00 TL’yi ihaleyi gerçekleştiren … A.Ş.’ne ödediğini, … A.Ş.’nin ise daha önce müvekkili kooperatif tarafından 12 adet hat ve araca ilişkin ödenen 4.176.000,00 TL’yi müvekkili kooperatifin kredi kullandığı bankaya / kredi hesaplarına iade ettiğini, bu iade işleminden bir kaç dakika sonra, kredilerin tamamen kapatılabilmesi için gerekli toplam 520.000,00 TL’nin davacı tarafından, müvekkili kooperatifin kredi hesaplarına gönderildiğini, böylelikle ek-2’de yer alan banka hesap hareketlerinden de anlaşılacağı üzere 1 adedi 490.199,58 TL, 11 adedi 382.345,49 TL olmak üzere toplam 4.696.000,00 TL ödeme yapıldığını, (Araç ve hat bedeli 4.176.000,00 + erken kapama komisyonu 520.000,00 = 4.696.000,00 TL), davacı söz konusu 520.000,00 TL’yi borç için verdiğini iddia etmiş ise de bu yönde delil sunamadığını ve yapılan ödemelerin kredi kapamaları amacıyla olduğunun delillerden anlaşıldığı ancak yerel mahkemenin maddi bir yanılgıya düşerek 12 araç kredisine ilişkin 12 ayrı ödemeden biri olan 490.199,58 TL’yi tek başına erken kapama komisyonu olarak değerlendirdiğini ve 29.800,42 TL yönünden davayı kabul ettiğini, hesap dökümünden de anlaşılacağı üzere 490.199,58 TL’nin bir aracın kredisinin kapatılmasına ilişkin olup devam eden 11 işlemde yer alan 382.345,49 TL’lik ödemelerin ise geriye kalan 11 aracın kredi ödemesi ve kredi kapaması için erken kapama komisyonu toplamları olduğunu, bu nedenle davanın reddine karar verilmesi gerektiğini ayrıca davacı erken ödeme komisyonu olduğunu bilmesine rağmen dava konusu bedeli borç olarak verdiğini iddia ederek haksız olarak başlatmış olduğu icra takibinde kötüniyetli olduğundan müvekkili lehine kötüniyet tazminatına da hükmedilmesini gerektiğini beyan ederek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında inceleme; 6100 sayılı HMK’nın 355.maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılmış, kamu düzenine aykırılık olup olmadığı ise re’sen gözetilmiş ayrıca HMK’nın 357. maddesindeki “İlk derece mahkemesinde ileri sürülmeyen iddia ve savunma istinafta dinlenemez ve istinafta yeni delillere dayanılamaz” kuralı nazara alınmıştır. Dava; davacı tarafından başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir. İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı takip dosyası incelendiğinde; alacaklı … Ticaret A.Ş. tarafından 520.000,00 TL asıl alacak, 67.033,70 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 587.033,70 TL alacağın tahsili için 01/10/2013 tarihinde Malatya … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyasından genel haciz yoluyla takibe girişildiği, davalının yetkiye ve borca itirazı üzerine dosyanın İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … E. sırasına tevzi edildiği, ödeme emrinin 27/10/2014 tarihinde tebliği üzerine, davalı borçlunun 30/10/2014 tarihinde süresinde borca ve tüm ferilerine itiraz ettiği anlaşılmıştır. Takibe dayanak belge olarak 16/10/2012 tarihinde … Gayrettepe Şubesinden davalı hesabına gönderilen 520.000,00 TL bedelli dekont eklenmiştir. Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı kooperatifin gerek otobüs alımlarında gerekse cari giderlerde sıkıntıya düşmesi üzerine borç olarak ve 1 yıl içerisinde ödenmek kaydıyla davalıya 520.000,00 TL borç verildiğini ifade etmiş, cevaba cevap dilekçesinde ise davalı kooperatif ile C bölgesinde 12 adet A bölgesinde 11 adet olmak üzere toplam 23 adet hat üzerinde anlaşma yapıldığını, hat bedelleri ve araç bedellerinin ödendiğini ancak davalı kooperatif tarafından araçların hat devirlerinin gerçekleştirilmediğini ve kredi borçları kapatılmadan devrin gerçekleştirmeyeceği beyan edildiğinden hatların tesliminin gerçekleşmesi için dava konusu bedelin kooperatife borç olarak verildiğini, kooperatif tarafından kredi kapatma bedeli olarak kullanıldığını ve 12 hattın tesliminin gerçekleştirildiğini iddia etmiştir. Davalı ise anlaşma gereği davacıya devredilen 12 adet otobüsün devir bedelinin toplam 4.176.000 TL olduğunu, kooperatif devre konu araçları … A.Ş.’den kredi kullanarak aldığı için davacı şirket tarafından bankaya olan kredi borcunun tam ve eksiksiz olarak kapatılacağı ve kredi erken kapama komisyonunda devralan davacı tarafından ödeneceğini hususunda tarafların anlaştıklarını ve devri yapılan 12 araca ilişkin kredi borcu ile bankanın belirlediği 520.000,00 TL erken kapatma ücretinin davacı tarafından ödendiğini savunmuşlardır. Davacı şirketin 26/05/2012 tarihli ortaklık talebi; Davacı …AŞ adına yönetim kurulu başkanı …, kooperatif başkanlığına yazdığı 26/05/2012 tarihli dilekçe ile kooperatif bünyesinde boş bulunan 23 adet pay ve hat, 12 adet C bölgesi, 11 adet A bölgesi olmak üzere kooperatife ortak olmak istediklerini beyan etmiştir. Davalı kooperatifin 26/05/2012 tarih 71 no.lu yönetim kurulu kararı ile; Kooperatif üyelerinden …’in üyelikten ayrılması ve …AŞ’nin üyelik talebi hakkında karar verilmesi için yapılan toplantı neticesinde, 1-Yönetim kurulunun 17/01/2012 tarihine 69 no.lu kararıyla …’in dilekçesinde talep ettiği 6 adet A bölgesi, 3 adet C bölgesi olmak üzere toplam 9 adet kodları ve plakaları belirtilen hatların intikalinin iptaline, 2-Kooperatif ortaklığı için müracaat eden …AŞ’nin şirkete 23 pay (hat) 12 adet C bölgesi, 11 adet A bölgesi olmak üzere ortaklığa alınması ana sözleşme gereği sermaye payı olan 2.300,00 TL’nin bankaya yatırılmasına oy birliği karar verilmiştir. Davacı şirketin 26/05/2012 tarihli ortaklıktan ayrılma talebi; Davacı …AŞ adına yönetim kurulu başkanı …, kooperatif başkanlığına yazdığı 26/05/2012 tarihli dilekçe ile kooperatif bünyesinde 23 adet pay ve hat, 12 adet C bölgesi, 11 adet A bölgesi olmak üzere hisseleri ile kooperatif ortaklığından ayrılmak istediklerini beyan etmiştir. Davalı kooperatifin 30/06/2012 tarihinde yapılan 2011 yılı olağan genel kurul toplantısında alınan 7 no.lu kararda; kooperatif ortaklığından ayrılmak isteyen ve yönetim kurulunca karara bağlanan …AŞ’nin 23 adet paya karşılık 12 adet C bölgesi, 11 adet A bölgesi olmak üzere hisselerinden dolayı kooperatif ortaklığından ayrılması kararının genel kurul onayına sunulması neticesinde oybirliği ile kooperatif ortaklığından ayrılmasına karar verilmiştir.Davalı kooperatifin 01/07/2012 tarih 73 no.lu yönetim kurulu kararı ile; yönetim kurulunun 26/05/2012 tarih 72 no.lu kararıyla …AŞ’nin dilekçesinde talep ettiği şirketin 23 pay (hat) 12 adeti C bölgesi, 11 adeti A bölgesi olmak üzere toplam 23 adet kooperatif ortaklığından bütün hak ve vecibeler ile hatların intikalinin iadesi istemi ile ilgili dilekçesi okunarak hatların kendisine iadesi ve yatırmış olduğu 2.300,00 TL’lik sermaye payının ödenmesine oy birliği ile karar verilmiştir. İstanbul ve Anadolu dar bölge hat kiralama işi devir sözleşmeleri ek protokolünde; devir ve temlik eden davalı kooperatif 07/10/2011 tarih ve 51/52/53/54/55/56/57/58/59/60/61 no.lu sözleşmeler ile hak sahibi olduğu İstanbul dar bölge hat kiralama işinde işlettiği 11 adet, 07/10/2011 tarih ve 42 no.lu sözleşme ile hak sahibi olduğu Anadolu dar bölge hat kiralama işinde işlettiği 1 adet olmak üzere toplam 12 adet aracın işletilmesi ile ilgili tüm haklarını, kooperatifin 30/06/2012 tarihli genel kurul toplantısında alınan karar gereği ortaklıktan ayrılmasına karar verilen …AŞ’ye tüm hak ve borçları ile birlikte devretmiş, devir ve temlik alan …AŞ “Devir konusu 12 adet aracın bütün hak ve borçları ile birlikte gayri kabili rücu olmak üzere İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştirak şirketi … A.Ş. nezdinde devir almış ve temellük etmiş bulunduğumu, İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştirak şirketi … A.Ş. İstanbul ve Anadolu Dar Bölge Hat Kiralama İşi nezdinde ana sözleşme ve ilgili mevzuat ahkamından doğacak bütün mükellefiyet ve vecibelerin muhatabı olduğumu ve yerine getireceğimi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştirak şirketi … A.Ş, İstanbul ve Anadolu Dar Bölge İşindeki bütün yetkili kurul kararlarının tamamına kayıtsız ve şartsız uyacağımı, devir edenin İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştirak şirketi … A.Ş.’ye karşı taahhüt ettiği, tüm vasıflara sahip olduğumu, devir edenin … A.Ş. nezdinde imzalamış olduğu tüm belgelerdeki şartları kabul ettiğini beyan ve taahhüt ederim.” beyanı ile tüm hak ve borçları ile 12 aracın işletme hakkını devralmıştır. 16/10/2012 tarihli devir belgesinde; devreden S.S. Tuzla İçmeler Tersaneler Otobüs Minibüs Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi, devralan …AŞ’nin yer aldığı ayrıca devrin İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraki … AŞ tarafından onaylandığı anlaşılmıştır. … Bankası T.A.O. Gayrettepe Şubesinden gelen davalı kooperatife ait hesap kayıtları incelendiğinde; dava dışı … AŞ hesabından, davalı kooperatif hesabına 16/10/2012 tarihinde “sözleşme fazlası aide” açıklaması ile 4.176.000,00 TL havale işlemi yapılmış, yine 16/10/2012 tarihinde davacı şirket tarafından, davalı kooperatif hesabına 520.000,00 TL havale işlemi yapılmıştır. Yine bankadan gelen kayıtlara göre; -… no.lu kredinin erken kapatılması nedeniyle toplam 490.199,58 TL, -… no.lu kredinin erken kapatılması nedeniyle toplam 382.345,49 TL, -… no.lu kredinin erken kapatılması nedeniyle toplam 382.345,49 TL, -… no.lu kredinin erken kapatılması nedeniyle toplam 382.345,49 TL, -… no.lu kredinin erken kapatılması nedeniyle toplam 382.345,49 TL, -… no.lu kredinin erken kapatılması nedeniyle toplam 382.345,49 TL, -… no.lu kredinin erken kapatılması nedeniyle toplam 382.345,49 TL, -… no.lu kredinin erken kapatılması nedeniyle toplam 382.345,49 TL, -… no.lu kredinin erken kapatılması nedeniyle toplam 382.345,49 TL, -… no.lu kredinin erken kapatılması nedeniyle toplam 382.345,49 TL, -… no.lu kredinin erken kapatılması nedeniyle toplam 382.345,49 TL, -… no.lu kredinin erken kapatılması nedeniyle toplam 382.345,49 TL olup, toplam bedelin ise 4.695.999,97 TL olduğu hesap edilmiştir. Mahkemece kooperatif uzmanı ve mali müşavir bilirkişi heyetinden alınan kök ve ek raporlarda özetle; Davacı tarafça 520.000,00 TL’nin davalı kooperatife borç olarak verildiği iddia edilmekle birlikte bu konuda herhangi bir yazılı belgeyi dosyaya sunulmadığı, Davalı kooperatif ticari defterlerinde 11 adet hat kapatma bedeli olarak …’tan gelen havalelere ilişkin 16/10/2012 tarih ve 192 sayılı yevmiye maddesi ile;-102.01 kod.lu … Gayrettepe Şb.hesabına (Giriş olarak) 4.176.000,00 TL borç, -102.01 kod.lu … Gayrettepe Şb.hesabına (…’tan gelen-giriş olarak) 520.000,00 TL borç, -400.02 kod.lu … Gayrettepe Şb.hesabına 11 adet hat kapatma bedeli 4.205.800,39 TL borç -180.13 kod.lu … Gayrettepe Şb.hesabına 11 adet hat kapatma Kredi faizi 490.199,58 TL borç -320.05 kod.lu satıcılar hesabında … A.Ş.’ye 4.176.000,00 TL alacak -400.02 kodlu … Gayrettepe Şb.hesabına 11 adet hat kapatma hesabına 5.215.999,97 TL alacak, Kaydedildiği, hesaba gelen 4.178.000,00 TL ve 520.000,00 TL’nin 4.205.800,39 TL’sinin 11 adet hat kapatma bedeline, 490.199,58 TL’sinin ise 11 adet hat kapatma kredi faizi borcuna mahsup edildiği, … Bankası Gayrettepe Şubesi’nden gelen 05/11/2015 tarihli 1129 sayılı cevabi yazı ekinde yer alan ekstre ve dekontların tetkikinden davalı kooperatifin hesabına 16/10/2012 tarihinde saat 17.34’de 4.176.000,00 TL’nin sözleşme fazlası iadesi olarak … A.Ş.tarafından havale edildiği, 16/10/2012 tarihinde saat 17.41’de 520.000,00 TL’nin … hesabından havale edildiği, 16/10/2012 tarihinde saat 17.44’de 490.199,58 TL’nin Kooperatife ait … no.lu kredinin 0 no.lu taksitten sonra erken kapatılması olarak hesaptan çekildiği, yani araç devir bedelleri toplamı 4.176.000,00 TL’nin davalı kooperatifin hesabına yatmasından 7 dakika sonra … tarafından 520.000,00 TL’nin davalı kooperatifin hesabına havale edildiğinin tespit edildiği, davalı kooperatifin ticari defter kayıtlarında davacı yandan alınan erken kapama komisyon bedelinin kredi faizi borcuna mahsup edildiğinin görüldüğü, Yargıtay kararları ile de haklı bir uygulama olduğu kabul edilen bankalarca tahakkuk ettirilen erken kapama komisyon bedelinin, araçların davacı tarafça devrinin talep edilmesi ile devrin yapılması sonucu doğmuş olması, devir işlemi olmasaydı davalı kooperatifin erken kapama komisyon bedeli gibi bir külfetle karşılaşmayacak olması ayrıca davacı yanın 520.000,00 TL’yi davalı kooperatife borç olarak verdiğine dair herhangi bir kanıt ortaya koyamamış olması ve nihayet kredinin erken kapatılmasından doğan mali avantajdan yine davacı tarafın yararlanacak olması göz önünde bulundurulduğunda, erken kapama komisyon bedelinden davacı tarafın sorumlu olması gerektiği yönünde görüş bildirilmiştir. Yargıtay 13. Hukuk Dairesi’nin 06/04/2015 tarihli 2014/19305 E. 2015/10792 K. sayılı ilamı; “…Davacının davasına dayanak yaptığı banka makbuzu, davalı hesabına yapılan havaleyi göstermektedir. Havale üzerinde bu paranın borç olarak verildiğine dair bir bilgi yoktur. Somut olayda davacının dayandığı belge yalnız başına borç verildiğini ispata yeterli değildir. Zira kural olarak havale bir ödeme aracı olup, havale belgesinde paranın borç olarak gönderildiğinin belirtilmesi gereklidir. Aksi halde gönderilen havalenin bir borcun ödenmesi amacıyla gönderildiği karine olarak kabul edilmelidir. Borç ödeme belgesi olan havale nedeni ile alacaklı olduğunu davacı ispat etmelidir. Zira havalenin yazılı delil başlangıcı olarak kabul edilmesi mümkün olmayıp bu uyuşmazlıkta miktar itibari ile tanık dinlenilemez. Öyle ise Davacı davasını kanıtlayamamıştır…” (yine aynı mahiyette Yargıtay 13. Hukuk Dairesi’nin 22/10/2019 tarihli 2016/25309 E. 2019/10330 K., 25/13/20158 tarihli 2013/16301 E. 2013/29220 K. sayılı ilamları). Somut olayda da davacının dayandığı havale dekontu yalnız başına borç verildiğini ispata yeterli değildir. Kural olarak havale bir ödeme aracı olup havale belgesinde paranın borç olarak gönderildiğinin açıkça belirtilmesi gereklidir. Dava dilekçesinde dava konusu paranın davalı kooperatifin gerek otobüs alımlarında gerekse cari giderlerde sıkıntıya düşmesi üzerine borç olarak ve 1 yıl içerisinde ödenmek kaydıyla verildiği, cevaba cevap dilekçesinde ise kredi borçları kapatılmadan devrin gerçekleştirmeyeceği beyan edildiğinden hatların tesliminin gerçekleşmesi için dava konusu bedelin kooperatife borç olarak verildiği iddia edilmiş ise de bu iddiaları ispatlar mahiyette bir delil sunulmadığı gibi dekontta ise paranın borç olarak gönderildiğine dair bir ibare yer almamaktadır. Bu durumda dava konusu 520.000,00 TL’nin, taraflar arasında imzalanan protokol uyarınca, devre konu araçların kredi ödemelerinin yapılması amacıyla gönderildiğinin kabulü gerekmektedir. Mahkemece “banka tarafından 490.199,58-TL’ nin erken kapama ücreti olarak davalı kooperatifin … nolu hesabından çekildiği anlaşılmaktadır.” tespiti yapılarak, bu bedelin devre konu tüm araçlara yönelik çekilen kredilerin erken kapama ücreti olduğu ifade edilmiş ise de banka kayıtlarının incelenmesi neticesinde, “…” numarasının davalıya ait hesap numarası değil, kredi numarası olduğu ve yukarıda da ifade edildiği gibi “… no.lu kredinin erken kapatılması nedeniyle toplam 490.199,58 TL” tahsil edildiği tespit edilmiş olup hatalı değerlendirme yapıldığı açıktır. Davalı kooperatif tarafından 07/10/2011 tarih ve 51/52/53/54/55/56/57/58/59/60/61 no.lu sözleşmeler ile hak sahibi olduğu İstanbul dar bölge hat kiralama işinde işlettiği 11 adet, 07/10/2011 tarih ve 42 no.lu sözleşme ile hak sahibi olduğu Anadolu dar bölge hat kiralama işinde işlettiği 1 adet olmak üzere toplam 12 adet hattın devri davacıya yapılarak, protokol gereğince davacı tarafından bu araçlara ilişkin tüm hak ve borçlar devir ve temlik alındığı için mahkemece devre konu araçlara/hatlara ait tüm kredi sözleşmeleri ile her bir kredi yönünden ödenen asıl borç, faiz, erken kapama komisyonu, masraf vs gibi bankaca tahsil edilen tüm bedellere ilişkin kayıtların celp edilmesi, bankacı bir bilirkişi görevlendirilerek gerekirse banka kayıtları üzerinde yerinde inceleme yaptırılarak davacı tarafından yatırılan 4.176.000,00 TL + 520.000,00 TL = 4.696.000,00 TL’nin hangi araçların kredi ödemelerinde kullanıldığının ayrı ayrı belirlenmesi gerekmektedir. Yapılan tespit ve açıklamalar uyarınca mali müşavir ve kooperatif uzmanı bilirkişi heyetinden alınan rapor hükme elverişli olmadığından eksiklikler ikmal edildikten sonra bankacı bir bilirkişiden rapor alınarak, oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerektiğinden taraf vekillerinin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK 353/1.a.6 maddesi uyarınca kaldırılmasına, dairemizin kararına uygun şekilde yargılama yapıldıktan sonra yeniden karar verilmek üzere dosyanın mahkemesine iadesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere; 1-Taraf vekillerinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile İstanbul 13. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2015/169 E. 2019/218 K. Sayılı ve 14/03/2019 karar tarihli kararının 6100 sayılı HMK’nın 353/1.a.6 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA, 2-Dosyanın, Dairemiz kararına uygun şekilde yargılama yapılarak yeniden bir karar verilmek üzere mahal mahkemesine İADESİNE, 3-Taraflarca ayrı ayrı yatırılan 121,30 TL istinaf başvuru harcının Hazineye irat kaydına, 4-Taraflarca ayrı ayrı yatırılan istinaf karar harcının talep halinde ilk derece mahkemesince iadesine, 5-Tarafların yapmış olduğu istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına, 6-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, 7-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine, Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 362/1.g bendi gereğince kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 02/11/2022