Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 44. Hukuk Dairesi 2023/623 E. 2023/433 K. 04.05.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
44. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F M A H K E M E S İ K A R A R I
DOSYA NO: 2023/623 Esas
KARAR NO: 2023/433
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 10/08/2022
NUMARASI: 2022/894 Değişik İş. – 2022/886 Karar
DAVANIN KONUSU: İhtiyati Haciz (Finans)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 04/05/2023
Yukarıda yazılı ilk derece Mahkemesi’nin kararına karşı, istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine yapılan inceleme sonucunda;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü: Talep eden vekili talep dilekçesinde özetle; Borçluların müvekkiline ciro ederek vermiş olduğu … A.Ş 31.05.2022 keşide tarihli 85.000-TL bedelli çekin karşılıksız çıktığını, İstanbul … İcra Dairesi’nin … Esas ile icra dosyası açıldığını, alacağın rehinle teminat altına alınmamış olduğunu beyanla İİK m.257 gereğince borçlular aleyhine toplam 85.000,00 TL için ihtiyati haciz kararı verilmesini talep etmiştir. İlk Derece Mahkemesi 24.06.2022 tarihinde “… Talep ve ekleri incelendiğinde talep dayanağı çekin TTK nda gösterilen unsurları taşıdığı, usulüne uygun olarak düzenlendiği ve vadesinde ödenmediği …” gerekçesi ile talep edenin ihtiyati haciz isteminin kabulüne, 85.000-TL alacağın temini bakımından İİK 257 vd. maddeleri uyarınca borçluların menkul ve gayrimenkul malları ile 3. şahıslardaki hak ve alacaklarının İcra İflas Kanununda muayyen tahditler dairesinde ihtiyaten haczine, %15 teminat (12.750‬-TL) alınmasına karar vermiştir. Karşı taraf … Şirketinin vekili itiraz dilekçesinde özetle; Usule ilişkin olarak genel yetki kuralı gereğince müvekkili şirketin yerleşim yerinin Trabzon olduğunu, çekin keşide yerinin de Trabzon olduğunu, bu nedenle yetkili mahkemenin Trabzon mahkemeleri olduğunu, bu yönde itiraz ettiklerini; esasa ilişkin olarak ihtiyati hacze konu alacağa ilişkin belgenin … A.Ş. Trabzon Değirmendere Şubesi 31/05/2022 tarihli, keşide yeri Trabzon olan çek olduğunu, çekin üzerindeki imzanın müvekkili şirket yetkilisine ait olmadığını, bu nedenle müvekkil şirketin borcu olmadığını, alacaklının normal takip yollarından birini seçmek suretiyle zaten alacağına kavuşabilme imkanı varken, koruyucu bir yan müesesese olan ihtiyati haciz tedbirine ayriyeten gerek olmadığını, bu yolun zaruri de olmadığını, yargılama gerektiğini, verilen ihtiyati haciz kararının borçlu olduğu iddia edilenin tüm yasal haklarını kullanmasını engellediğini, imza inkarı kapsamında müvekkilinin cirantaya borcu bulunmadığından talep edenin de alacak hakkının bulunmadığını, ihtiyati haczin şartlarının oluşmadığını, ihtiyati haciz kararının kaldırılmasını, açacakları davaları teminen mahkeme nezdinde depo edilmiş bulunan teminat tutarının alacaklıya iadesini önlemek üzere teminat üzerine tedbir konulmasını itirazen savunmuştur. İlk Derece Mahkemesi 10.08.2022 tarihinde “… Somut olayda itiraz eden borçlu şirket yetkilisi ihtiyati haczin tatbiki sırasında hazır bulunmuş ve haczin tatbikinden itibaren 7 gün içinde mahkemenin yetkisine ve çek üzerindeki imzaya itiraz etmiştir. Öncelikle belirtmek gerekir ki, yukarıda açıklandığı üzere ihtiyati haczin itiraz sebepleri kanunda belirtilmiştir. İmza itirazı bu sebeplerden biri olmayıp itiraz eden şirket vekilinin çek üzerindeki imzaya itirazı yerinde değildir. … İtiraz eden şirket vekilinin yetki itirazının incelenmesinde; çekin keşide yerinin, verildiği yerin ve ibraz edildiği yerin Trabzon olduğu, borçlu şirketin ve diğer borçlu …’ın yerleşim yerinin de Trabzon olduğu anlaşılmıştır. … Çekten kaynaklanan borcun alacaklısı borçlunun yerleşim yerinde, çekin keşide yerinde veya çekin ödeme yerinde ihtiyati haciz isteyebilir. İlgili çek hakkında karşılıksızdır işlemi yapılması çekteki borcun götürülecek borca dönüşmesini sağlamaz. (İstanbul BAM 16. Hukuk Dairesi 2022/586 Esas 2022/1022 Karar, İstanbul BAM 16. Hukuk Dairesi 2022/884 Esas 2022/1236 Karar) Zira çekin bankaya ibrazı ile borçlunun ödeme yapacağı kimseyi tespit ettiği ve aramanın tüketildiğinin kabulü mümkün değildir. Ayrıca çekteki borç tek başına para borcu olarak kabul edilemez. Bu sebeple alacaklının yerleşim yerinde ihtiyati haciz talep edilmez. Talep eden vekilinin takip başlatılan icra dairesine göre mahkemenin yetkili olacağı yönündeki beyanları ise herhangi bir hukuki dayanaktan yoksun olup yerinde değildir. … Yukarıda açıklanan sebeplerle, somut olayda talep dayanağı çek hakkında ihtiyati haciz kararı talebinde Trabzon Mahkemeleri yetkili iken mahkememizden ihtiyati haciz talep edilmiş olması nedeniyle, itiraz eden vekilinin yetki itirazının yerinde olduğu …” gerekçesi ile karşı taraf şirket itirazının kabulü ile ihtiyati haciz kararının itiraz eden şirket yönünden kaldırılmasına karar vermiştir. Talep eden vekilinin istinaf dilekçesinde özetle; Talep dilekçesini ve yargılama aşamasındaki beyanlarını tekrar ile çekin karşılıksız çıkması karşısında ihtiyati haciz kararı alınıp takibin de başlatıldığını, mahkemenin yetkili olduğunu, ihtiyati haciz kararını vermeye yer yönünden yetkili mahkemenin takibe konu olan borcun kaynağına göre yetkili icra dairesinin bulunduğu yer olduğunu, karşılıksız çeke dayalı kambiyo takiplerinde yetkili icra dairesinin ise çekin keşide edildiği yer, muhatap bankanın bulunduğu yer veya alacaklının ikamet ettiği yerde bulunan icra dairesi olduğunu, çekin alacaklısı müvekkilinin ticari merkez adresinin İstanbul’ olduğunu, yetkili icra dairelerinin de İstanbul icra daireleri olduğunu, takibin yetkili icra dairesinde başlatıldığını, yetkili icra dairesinin bulunduğu yer İstanbul mahkemelerinin de ihtiyati haciz kararını vermeye yer yönünden yetkili mahkeme olduğunu beyanla istinaf başvurusunun kabulü ile ihtiyati hacze itirazın kabulü kararının kaldırılmasını, yeniden hüküm kurularak karşı taraf şirketin yetki itirazının reddine karar verilmesini talep etmiştir. Karşı taraf şirket vekilinin istinafa cevap dilekçesinde özetle; İtiraz dilekçesini ve yargılama aşamasındaki beyanlarını tekrarla mahkemenin yetkili olmadığını, yetkili mahkemenin Trabzon olduğunu, alacaklının ticari merkezinin yetkili olmadığını, çekin karşılıksız kalma ile götürülecek borca dönüşmediğini beyanla talep edenin istinaf başvurusunun kaldırılmasını savunmuştur. İnceleme, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. Taraflar arasında uyuşmazlık konusu olan/ olmayan hususlarla bunlara ilişkin delillerin tartışılması, ret ve üstün tutulma sebepleri, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebep şu şekildedir: Talep; karşılıksız kalan çeke ilişkin ihtiyati haciz istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesi talep edenin talebinin kabulü ile ihtiyati hacze karar vermiş, karşı taraf- borçlulardan … LTD. ŞTİ. yetki itirazında bulunmuş, mahkeme tarafından ek karar ile yetki itirazının iş bu karşı taraf- borçlu yönünden kabul edilerek mezkur borçlu yönünden ihtiyati haczin kaldırılmasına karar vermiştir. Talep eden şirketin merkezi Şişli/ İstanbul, karşı taraf borçlu şirketin merkezi Trabzon, karşı taraf borçlu gerçek kişinin Beyoğlu/ İstanbul, çekin keşide yeri Trabzon, muhatap banka şubesinin bulunduğu yer (ödeme yeri) Değirmendere/ Trabzon’dur. İhtiyati hacze itiraz İİK’nın 265. maddesinde düzenlenmiş olup; borçlu kendisi dinlenmeden verilen ihtiyatî haczin dayandığı sebeplere, mahkemenin yetkisine ve teminata karşı; huzuriyle yapılan hacizlerde haczin tatbiki, aksi hâlde haciz tutanağının kendisine tebliği tarihinden itibaren yedi gün içinde mahkemeye müracaatla itiraz edebilir. Mahkeme, gösterilen sebeplere hasren tetkikat yaparak itirazı kabul veya reddeder. İİK’nın 258. maddesinde ihtiyati hacze 50. maddeye göre yetkili mahkeme tarafından karar verileceği belirtilmiş, aynı yasanın 50. maddesiyle “Para veya teminat borcu için takip hususunda HUMKnun yetkiye dair hükümleri kıyas yolu ile tatbik olunur. Şu kadar ki, takibe esas olan akdin yapıldığı icra dairesi de takibe salahiyetlidir.” şeklindeki düzenleme uyarınca ihtiyati hacizde yetkili mahkemenin belirlenmesi hususunda HMK’nın yetkiye ilişkin hükümlerine atıfta bulunulmuştur. Çekten kaynaklanan borcun alacaklısı; borçlunun yerleşim yerinde, birden fazla borçlu bulunması halinde borçlulardan birinin yerleşim yerinde, çekin keşide yerinde, muhatap banka şubesinin bulunduğu yerde ihtiyati haciz talebinde bulunabilir ancak, muhatap bankaya ibraz edilen ve karşılıksız kalan çeke dayalı borç, bu şekilde aranması tüketildikten sonra götürülecek borç niteliği kazanır ve HMK’nın 10. maddesi gereğince ifa yeri olarak 6098 sayılı TBK’nın 89. maddesinde belirtilen alacaklının yerleşim yeri mahkemesi de ihtiyati haciz talebinde yetkili mahkeme haline gelir. Bu itibarla, mahkemece, ihtiyati hacze konu çekin ibraz edildiği ve karşılıksız çıktığı ve ayrıca alacaklının kendi yerleşim yeri mahkemesinden talepte bulunduğu gözetilerek ihtiyati hacze itirazın reddine karar verilmesi gerekirken aksine karar verilmesi yerinde görülmemiştir. Mahkemece borçlunun yetki itirazının reddine karar verilmesi gerekirken, kabulü ile ihtiyati haczin kaldırılmasına karar verilmesi hatalı olmuştur. Bu nedenle istinafa başvuran talep eden alacaklının istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-2 maddesi uyarınca kabulü ile ilk derece Mahkemesinin itirazın kabulüne dair ek kararının kaldırılarak, ihtiyati hacze itirazın reddine kesin olmak üzere yeniden karar verilmesi gerektiği kanaat ve sonucuna varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;1-Talep Eden vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile,2-İstanbul 7. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 10/08/2022 tarih ve 2022/894 Değişik İş sayılı ek kararının 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-b-2. maddesi gereğince KALDIRILMASINA ancak belirtilen hususlar yeniden yargılamayı gerektirmediğinden esas hakkında yeniden hüküm kurulmasına, 3-İstanbul 7. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 10.08.2022 tarih ve 2022/894 Değişik İş sayılı kararı ile verilen ihtiyati haczin kabulüne dair karara karşı, karşı taraf borçlu şirket (… LTD.ŞTİ.) vekili tarafından yapılan itirazın reddine, 4-İstinaf talebi kabul edildiğinden talep eden tarafça yatırılan istinaf harcının karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine, 5-Yargılama için talep eden tarafından yapılan 492,00-TL istinaf yoluna başvurma harcı, 174,00-TL tebligat, müzekkere ve posta gideri olmak üzere toplam 669,00 TL’nin ileride haksız çıkan taraftan tahsiline, 6-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından taraflar lehine vekalet ücreti tayinine yer olmadığına, 7-6100 Sayılı HMK’nın 302/5. maddesi uyarınca kararın tebliği ve harç tahsil işlemleri ile infazının yerel mahkeme tarafından yaptırılmasına, 8-6100 Sayılı HMK’nın 333. maddesi gereğince var ise bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde taraflara iadesine, 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-b/2. maddesi hükmü gereğince dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 6100 Sayılı HMK’nın 362/1-f. ve 2004 Sayılı İİK’nın 258/(3). maddeleri gereğince, kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi. 04/05/2023