Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 44. Hukuk Dairesi 2023/1736 E. 2023/1661 K. 21.12.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
44. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F M A H K E M E S İ K A R A R I
DOSYA NO: 2023/1736 Esas
KARAR NO: 2023/1661
İNCELENEN EK KARARIN
MAHKEMESİ: İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ: 05/07/2023
NUMARASI: 2023/501 D.İş. – 2023/501 K.
DAVANIN KONUSU: İhtiyati Haciz (Finans)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 21/12/2023
Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı, istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine yapılan inceleme sonucunda;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü: İhtiyati hacze itiraz eden vekili dilekçesinde özetle; Davalı şirketin müvekkil aleyhinde İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesi 2023/501 Değişik İş dosyasından alınan ihtiyati haciz kararını İstanbul … İcra Dairesi …Esas sayılı dosyadan takibe koyduğnu müvekkili tarafından 30/05/2023 tarihinde öğrenildiğini, işbu süreden itibaren yasal süresi içerisinde yetki itirazlarını sunduklarını, öncelikle belirtmek gerekir ki takibe konu çek müvekkiline ait iken çalınarak üçüncü kişilerin eline geçtiğini, buna ilişkin Küçükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığı 2023/1074 Soruşturma dosyası ve Bakırköy 5. Asliye Ticaret Mahkemesi 2023/42 Esas sayılı dosyalardan şikayet ve kıymetli evrakın iptali davaları açıldığını, HMK’da düzenlenen genel yetki ihtiyati haciz başvurularında yetkili mahkeme aleyhine ihtiyati haciz istenen tarafın ikametgahının bulunduğu mahkemesi olduğunu, müvekkilinin adresi sunulan TTSG evrakıyla sabit olduğu üzere Başakşehir/İstanbul olduğunu, bu halde Bakırköy Asliye Ticaret Mahkemeleri yetkili olduğunu, dosyamızdan ihtiyati hacze konu çek incelendiğinde keşideci …’nın adresinin Edirne/Keşan olduğunu, müvekkilinin adresinin Başakşehir/İstanbul olduğu, … İş Makinaları Şirketi ve … Şirketinin adreslerinin Akdeniz/Mersin olduğu görüleceğini, ihtiyati haciz kararı için yetkisiz mercilere başvurulduğu açıkça ortada olduğunu beyan ederek davalı tarafın açıkça kanun hilafına yetkisiz Asliye Ticaret Mahkemesine başvurarak müvekkil aleyhine alınan hukuka aykırı ihtiyati haciz kararının iptalini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalı taraf üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir. İhtiyati haciz isteyen vekili ihtiyati hacze itiraza ilişkin dilekçesinde özetle; Borçlu tarafından yetkiye yönelik mahkemece verilen ihtiyati haciz kararına yönelik itirazda bulunulmaktadır. İş bu itiraz kötü niyetli ve haksız olup hukuka aykırı olduğunu, davacının, borçlu sıfatında bulunduğu 1 adet çeke yönelik yönelik İstanbul … İcra Müdürlüğü … E. sayılı dosyasından takip başlatıldığını, davacı şirketin keşideci …’nın adresinin Edirne/Keşan olduğunu, … İş Makinaları Şirketi ve … Şirketinin adrslerinin Akdeniz/Mersin ve müvekkillerinin adresinin Başakşehir/ İstanbul olması sebebiyle yetkiye yönelik, ihtiyati haciz kararına itirazda bulunduğunu, ayrıca çekin çalınarak 3. Kişilerin eline geçtiğini iddia edildiğini, bankaya ibraz edilen ve karşılığı ödenmeyen çeklerde hmk daki ifa yeri olarak TBK 89. (BK 98). Maddeye göre alacaklının ikametgahı mahkemesi de yetkili olduğunu beyan ederek borçlunun haksız itirazlarının reddini, yargılama giderleri ve avukatlık ücretinin ihtiyati haciz kararına itiraz eden borçlu taraf üzerinde yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir. İlk Derece Mahkemesince 05/07/2023 tarih 2023/501 D.İş 2023/501 karar sayılı kararında özetle; “Talep, ihtiyati hacze ilişkindir. Talebin yasal dayanağı İİK’nın 257 vd. maddeleridir. Talep sahibinin dilekçesi ve ekindeki belgelerin incelenmesinden; rehinle temin edilmemiş ve vadesi gelmiş bir para borcunun süresinde ödenmediğine kanaat getirecek delillerin İİK’nın 258/1. fıkrası uyarınca sunulduğu ve yaklaşık ispatın da bu aşamada var olduğu kanaatine varılmakla İİK’nın 257/1. fıkrası uyarınca ihtiyati haciz kararı vermek gerekmiştir.” ihtiyati haciz talebinin kabulü ile, 37.500,00 TL için alacağın yetecek miktarda borçlunun kendisinde veya üçüncü şahısta olan taşınır, taşınmaz malları ve alacakları ile diğer haklarının borca yetecek miktarda ihtiyaten haczine, İİK’nın 259/1. fıkrası uyarınca takdiren alacak miktarının %15’i olan 5.625,00 TL tutarında HMK’nın 87/1. fıkrasına göre nakdi teminat veya süresiz banka teminat mektubunun ihtiyati haciz isteyen taraftan alınmasına, teminat mahkeme veznesine yatırıldığında ya da teminat mektubu ibraz edildiğinde kararın infazı için iş bu kararın mühürlü olarak ibraz edilmek kaydı ile İstanbul … İcra Dairesinin … esas sayılı dosyasına gönderilmesine, İİK’nın 261/1. fıkrası uyarınca ihtiyati haczin verildiği tarihten itibaren 10 gün içinde infaz edilmemesi halinde ihtiyati haciz kararının kendiliğinden kalkmış sayılacağının ihtarına karar verilmiştir. İlk Derece Mahkemesince 05/07/2023 tarih 2023/501 D.İş ek kararında özetle; “2004 Sayılı İİK’nın 258. maddesinde ihtiyati hacze 50. maddeye göre yetkili mahkeme tarafından karar verileceği belirtilmiş, aynı Kanunun 50. maddesinde ise ihtiyati hacizde yetkili Mahkemenin belirlenmesi hususunda HMK’nın yetkiye ilişkin hükümlerine atıfta bulunulmuştur. Bu durumda, çekten kaynaklanan borcun alacaklısı borçlunun yerleşim yerinde, birden fazla borçlu bulunması halinde borçlulardan birinin yerleşim yeri, çekin keşide yeri veya ödeme yerinde ihtiyati haciz talebinde bulunabilir. Ancak, muhatap bankaya ibraz edilen ve karşılıksız kalan çeke dayalı borç, bu şekilde aranması tüketildikten sonra götürülecek borç niteliği kazanır ve HMK’nın 10. maddesi gereğince ifa yeri olarak 6098 sayılı TBK’nın 89. maddesinde belirtilen alacaklının yerleşim yeri mahkemesi de ihtiyati haciz talebinde yetkili mahkeme haline gelir.Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin; 20/09/2016 tarihli, 2016/8892 E.-2016/7362 K. sayılı, 14/11/2016 tarihli, 2016/12481 E.-2016/8797 K. sayılı, 05/12/2016 tarihli, 2016/12815 E.-2016/9299 K. sayılı, 13/09/2017 tarihli, 2017/2488 E.-2017/4324 K. sayılı ilamlarında belirtildiği üzere; muhatap bankaya ibraz edilen ve karşılıksız kalan çeke dayalı borç, bu şekilde aranması tüketildikten sonra götürülecek borç niteliği kazanacağından 6098 Sayılı TBK’nın 89. maddesinde belirtilen alacaklının yerleşim yeri mahkemesi de ihtiyati haciz talebinde yetkili mahkeme haline gelecektir. Bu itibarla, Mahkememizce, ihtiyati hacze konu çekin ibraz edildiği ve ödeme yasağı sebebiyle karşılıksız kaldığı, ayrıca alacaklının kendi yerleşim yeri Mahkemesinden talepte bulunduğu anlaşıldığından itiraz eden vekilinin yetkiye ilişkin itirazlarının yerinde olmadığı anlaşılmakla” İİK’nın 265.maddesinde sayılan sebeplerden herhangi birini teşkil etmeyen itirazının reddine karar verilmiştir. İhtiyati hacze itiraz eden vekili istinaf dilekçesinde özetle; takibe konu çekin müvekkiline ait iken çalınarak 3. kişilerin eline geçtiğini, buna ilişkin İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesi 2023/501 Değişik İş dosyasından alınan ihtiyati haciz kararını İstanbul … İcra Dairesi … Esas sayılı dosyadan takibe konulduğunu, müvekkilin adresi sunulan TTSG evraklarına göre Başakşehir/İstanbul olduğu için yetkili mahkemenin Bakırköy ATM olduğunu, keşideci …’nın adresinin Edirna/Keşan, müvekkilinin adresinin Başakşehir/İstanbul, … İş Makinaları Şirketi ve … Şirketinin adreslerinin Akdeniz/Mersin olduğunu, ihtiyati haciz kararı için yetkisiz mercilere başvurulduğunu, bu konudaki itirazlarının mahkeme huzurunda yapılan yargılamada reddedildiğini, mahkemenin gerekçesine dayanak yapmış olduğu hukuki değerlendirmelerin yanlış olduğunu, ihtiyati haciz kararına dayanak yapılan çekin yasada belirtilen şekilde ibraz edilmediğini, kambiyo vasfında olmadığını, ibrazdan sonra alacaklının ikametgahının yetkili hale geleceğine dair hukuki yorumun hatalı olduğunu, ihtiyati haciz kararına dayanak yapılan çekin yasal olarak hiçbir şekilde götürülecek borç vasfına haiz olamayacağını, tüm bu nedenlerle istinaf başvurusunun kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.İnceleme, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. İhtiyati haciz ve ihtiyati hacze itiraz 2004 Sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun (İİK) 257. vd maddelerinde düzenlenmiştir. İhtiyati hacizde hangi mahkemenin yetkili olduğunun İcra ve İflâs Kanunu’nun 258.’nci maddesi yollamasıyla aynı Kanun’un 50.’nci maddesi uyarınca belirlenmesi gerekir. Anılan maddenin birinci fıkrası “Para veya teminat borcu için takip hususunda Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun yetkiye dair hükümleri (HUMK.’nun 9-27) kıyas yolu ile tatbik olunur. Şu kadar ki takibe esas olan akdin yapıldığı icra dairesi de takibe yetkilidir.” hükmünü haiz bulunduğundan, bu hususta Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun yetkiye ilişkin kurallarının göz önünde bulundurulması gerekir. Kambiyo senetlerinden doğan alacaklar için TBK’nun 89/I ve HMK’nın 10. maddelerinin uygulama yeri bulunmamaktadır. Çeke dayalı alacaklarda yetki, borçlunun yerleşim yeri, ödeme yeri, ödeme yeri gösterilmemişse muhatap bankanın bulunduğu yer, keşide yeri, keşide yeri gösterilmemiş ise keşidecinin ad ve soyadı yanında yazılı olan yer, ciranta aleyhine ihtiyati haciz talep ediliyorsa, cirantanın yerleşim yeri mahkemesi ihtiyati haciz kararı verebilir. Dairemizin değişen görüşüne göre, ödeme vasıtası olan ve aranacak borçlardan olan çekin ibrazından sonra çek niteliği ve kambiyo hukukundan kaynaklanan alacağın niteliği değişmez, kısacası ibraz sonucunda çek borcu götürülecek borca dönüşmez. Bu nedenle çek hamili alacaklının ikametgahı yer mahkemesi yetkili olmaz. Çeke dayalı alacaklarda çek ibraz edilse ve karşılıksız kalsa dahi zamanaşımına uğrayana kadar çekin sağladığı üstün hakları muhafaza etmektedir. Yani ibrazı halinde dahi aranılacak alacak vasfını kaybetmez. Aksi takdirde TTK’nun çeke sağladığı hakların uygulanması mümkün olmaz. Bu nedenle; alacaklının ikametgahı Mahkemelerinin yetkili olduğu iddiası doğru değildir. Bu nedenle bu yöndeki istinaf isteminin yerinde olmadığı anlaşılmıştır. Somut olayda, ihtiyati hacze konu çekin keşide yerinin Keşan, muhatap bankanın … A.Ş., Keşan şubesi olduğu, itiraz eden borçlu … Ltd. Şti’nin adresinin Başakşehir-İstanbul olduğu, borçlulardan hiçbirinin adresinin İstanbul olmadığı gözetildiğinde mahkemece ihtiyati hacze itiraz eden … Ltd. Şti’nin yetki itirazının kabulüne karar verilmesi gerekirken itirazın reddine dair verilen karar hukuken yerinde değildir. Tüm bu nedenlerle ihtiyati hacze itiraz eden vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-b/2. maddesi gereğince itiraz eden yönünden mahkeme kararının kaldırılmasına, itiraz eden vekilinin yetki itirazının kabulü ile İstanbul 6. ATM’nin 05.07.2023 tarihli itirazın reddi kararının ve 24.05.2023 tarihli ihtiyati haciz kararının itiraz eden yönünden kaldırılmasına karar verilmesi gerektiği kanaat ve sonucuna varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; 1- İhtiyati hacze itiraz eden … vekilinin istinaf isteminin KISMEN KABULÜ ile, 2- İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 24/05/2023 tarih, 2023/501 D.İş, 2023/501 K. Sayılı KARARININ ve 05.07.2023 tarihli itirazın reddine dair EK KARARININ 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-b-2. maddesi gereğince itiraz eden yönünden KALDIRILMASINA, ancak belirtilen hususlar yeniden yargılamayı gerektirmediğinden ihtiyati hacze itiraz eden …’nin yetki itirazının kabulüne dair yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına, 3- İhtiyati haciz kararına yapılan itiraz eden …’nin yetki itirazının KABULÜNE, 24/05/2023 tarihli İhtiyati Haciz kararının itiraz eden … Yapı Sistemleri İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limited Şirket yönünden KALDIRILMASINA, 4-İstinaf talebi kabul edildiğinden ihtiyati hacze itiraz eden … tarafından yatırılan 269,85 TL maktu istinaf harcının karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine,5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ye göre 4.700,00 TL maktu vekalet ücretinin talep edenden tahsiliyle ihtiyati hacze itiraz edene verilmesine,6-İstinaf yargılaması için itiraz eden … tarafından yapılan 738,00-TL istinaf yoluna başvurma harcı, 120,50-TL tebligat, müzekkere ve posta gideri olmak üzere toplam 858,5‬0-TL’nin ileride haksız çıkan taraftan tahsiline, 7-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından taraflar lehine vekalet ücreti tayinine yer olmadığına,8-6100 Sayılı HMK’nın 302/5. maddesi uyarınca kararın tebliği ve harç tahsil işlemleri ile infazının yerel mahkeme tarafından yaptırılmasına, 9- 6100 Sayılı HMK’nın 333. maddesi gereğince var ise bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde taraflara iadesine, 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-b/2. maddesi hükmü gereğince dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 6100 Sayılı HMK’nın 362/1-f. ve 2004 Sayılı İİK’nın 258/(3). maddeleri gereğince, kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.21/12/2023