Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 44. Hukuk Dairesi 2023/1536 E. 2023/1438 K. 23.11.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
44. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F M A H K E M E S İ K A R A R I
DOSYA NO: 2023/1536
KARAR NO: 2023/1438
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İstanbul 7. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ: 07/06/2023
NUMARASI: 2023/571 E. – 2023/583 K.
DAVANIN KONUSU: Sermaye Piyasası Kanunundan Kaynaklanan Tedbir Talebi
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 23/11/2023
Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı, istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine yapılan inceleme sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İhtiyati haciz talep eden vekili dilekçesinde özetle; Keşidecisi … İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi olan … Bankası A.Ş. Balıkesir Şubesine ait 250.000,00 TL ‘lık 27/05/2023 keşide tarihli ve … seri numaralı çekin/çeklerin gününde karşılığının bulunmaması nedeni ile karşı taraf borçlular nezdinde çek bedelinden dolayı muaccel olan 250.000,00 TL alacağı mevcut olup bu alacağın bugüne kadar ödenmediği gibi herhangi bir teminatla da karşılandığını belirmiş talebine konu çekin/çeklerin ödenmeyen kısmı bakımından borçlular ile yapılan görüşmeler herhangi sonuç vermemiş olup, borçluların mal kaçırma kastı ile hareket etmekte olduğu anlaşıldığı, bu doğrultuda borçlular aleyhine İstanbul …İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı icra takibi ikame olunmuş ancak takip henüz kesinleşmediği, bu nedenle İstanbul …İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasına sunulmak üzere, 250.000,00 TL’lik tutar bakımından ihtiyati haciz kararı talep etme zorunluluğu hasıl olduğunu, açıklamış olunan sebeplere binaen, fazlaya ilişkin haklarımız saklı kalmak kaydi ile, Mahkememizce İc.İf.K. 257. ve müteakip madde hükümleri nazara alınarak, takdir edilecek teminat karşılığında borçlulara ait talebimize konu borçlarına yeter miktarda nakit, gayrimenkul, menkul ve üçüncü şahıslardaki hak ve alacaklarının ihtiyaten haczine karar verilmesini talep etmiştir. İhtiyati haciz kararına itiraz eden vekili dilekçesinde özetle; icra takibine konu çekin, … Ticaret Anonim Şirketi tarafından başka bir şirkete gönderilmek üzere kargoya verildiğini, çekin kargoda kaybolduğunu, Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2023/179 Esas sayılı dosyasında İcra Takibi’ne konu çek bakımından ödeme yasağı kararı verildiğini, ödeme yasağı kararına rağmen çekin icra takibine konu edildiğini, takibe konu çekin ibraz tarihinde Borçlu’nun bankasında çek bedelinin hazır bulundurulduğu, borçlu’nun İcra Takibi’ne konu borcu ödememesi veya mal kaçırması gibi bir durumun olmadığı, ihtiyati haciz kararının haksız olduğunu, hacizlerin kaldırılması için yatırılan teminat bedelin iadesini, borçlu aleyhine verilen ihtiyati haciz kararının kaldırılmasına, İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasına yatırılan teminat bedelin iadesine karar verilmesini talep etmiştir. İlk Derece Mahkemesince 07.06.2023 tarih 2023/571 D.İş 2023/583 D.İş karar sayılı kararında özetle; “Talep ve ekleri incelendiğinde talep dayanağı çekin TTK nda gösterilen unsurları taşıdığı, usulüne uygun olarak düzenlendiği ve vadesinde ödenmediği anlaşılmakla yerinde görülen talebin” İhtiyati haciz isteminin KABULÜ ile 250.000,00-TL alacağın temini bakımından İİK 257 vd.maddeleri uyarınca borçluların menkul ve gayrimenkul malları ile 3.şahıslardaki hak ve alacaklarının ,İcra İflas Kanununda muayyen tahditler dairesinde ihtiyaten haczine, %15 teminat (37.500,00 -TL) alınmasına, karar verilmiştir. İlk Derece Mahkemesince 03.08.2023 tarihli ek kararında özetle; “Hamil alacaklı çeki bankaya ibraz ettiğinde çek bedelinin hazır bulunduğunu bilmekte, bloke kararını bilmekte olup çekin arkasına ödemeden men kararını veren mahkeme ve dosya bilgileri yazılmış durumdadır. Çek tutarını bankadan tahsil edemeyen ve çekin arkasına şerh yazılan hamilin yapması gereken husus TTK.’nın 818/1.s.maddesi yollamasıyla aynı Yasanın 763.maddesi uyarınca çeki mahkemeye ibraz ederek ödeme yasağı kararının kaldırılmasını istemekten ibarettir. Bunu yapmak yerine ihtiyati haciz talep etmek cihetine gitmiştir. Elbet de alacaklı, diğer cirantalar hakkında ihtiyati haciz kararı alabilir. Ancak keşideci borçlu tarafından yasal yükümlülükler yerine getirilmiş olup bu borçlu yönünden ihtiyati haciz talep edilmesi mümkün olmamalıdır. TTK.’nın 818/1.s.maddesinin yaptığı atıf gereği çekler hakkında da uygulanması gereken aynı Yasanın 752/2.maddesi uyarınca mahkeme, ödemeyi men eden kararında muhataba vadenin gelmesi üzerine poliçe bedelini tevdi etmeye izin verir ve tevdi yerini gösterir. Buna göre keşideci çek bedelini bankada hazır bulundurmuş, kendisi dışında gerçekleşen iddia ve mahkeme kararı sonucu çek bedeli ödenmemiştir. Çek keşidecisinin borcunu ifa için gerekli tüm işlemleri yaptığının kabulü gerekir. Bundan sonraki uyuşmazlık zayi nedeniyle iptal davası açan ciranta ile çeki bankaya ibraz eden son hamil alacaklı arasındadır. Bu iki şirketin kendi aralarında yasal çerçevede gerçek hamilin belirlenmesi için yasal prosedürü işletmeleri gerekir. Yasal yükümlülüklerini yerine getiren ve çek bedelini bankada hazır bulunduran keşideci hakkında ihtiyati haciz talep edilmesi mümkün olmamalıdır. Bu itirazın İİK.’nın 265.maddesi kapsamında, ihtiyati haczin sebepleri bağlamında mahkemece incelenebilmesi gerekir. Aksinin kabulü yasal yükümlülüklerini yerine getiren, hukuka uygun davranan çek keşidecilerini mağdur edecektir. (İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi 2018/29 esas, 2018/95 karar) Açıklanan nedenlerle itiraz eden vekilinin itirazının kabulüne ve ihtiyati haciz kararının itiraz eden yönünden kaldırılmasına” İhtiyati hacze itiraz eden … San. Ve Tic. A.Ş. Vekilinin itirazının kabulü ile Mahkememizin 2023/571 D.iş sayılı dosyasındaki ihtiyati haciz kararının itiraz eden … San. Ve Tic. A.Ş. Yönünden kaldırılmasına, diğer borçlular yönünden devamına karar verilmiştir. İhtiyati haciz talep eden vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkemenin … tarafından yasal yükümlülüklerini yerine getirdiği ve çek bedelini bankada hazır bulundurduğunu bu nedenle ihtiyati haciz talep edilmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle … yönünden ihtiyati haciz kararının kaldırılmasına karar verdiğini, kararın hukuka aykırı olduğunu, müvekkil şirket ile dava dışı … arasında 21.02.2023 tarihli Faktoring Sözleşmesi imzalandığını, borçlunun kendisi dinlenilmeden verilen ihtiyati haciz kararına ihtiyati haciz kararının uygulanmasından itibaren 7 gün içinde itiraz edebileceğini, ihtiyati haciz kararına itiraz eden borçlunun eldeki dosya üzerinden verilen ihtiyati haciz kararının uygulanması ertesinde 13.06.2023 tarihinde 89/1 ihbarnamelerinin tebliğ edilmesi nedeniyle ihtiyati haciz dosyasından haberdar olduklarını ikrar ettiklerini, borçlunun İİK 265. maddesi ile belirlenmiş olan ve öğrenme tarihinden başlayan 7 günlük süre içerisinde ihtiyati hacze itiraz etmemiş olduğunun açıkça görüleceğini, borçlunun dava konusu çekin lehtarı tarafından Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2023/179 Esas sayılı dosyasından kıymetli evrakın iptali davası ikame edildiği ve bu dosyadan ödeme yasağı kararı verildiği belirttiğini, çek iptali davasının hukuki niteliği gereği bir tespit davası olduğunu ve hazımsız olması gereği üçüncü kişilere karşı kesin hüküm teşkil etmediğini, bu nedenle işbu davada verilen herhangi bir kararın müvekkil şirket açısından maddi hukuk bakımından kesin hüküm teşkil etmeyeceğini, davacının iddia ettiği üzere ödeme yasağı kararı alınmış olduğu düşünülse dahi bir çek bakımından ihtiyati tedbir veyahut ödeme yasağı verilmiş olmasının o çek bakımından icra takibine geçilmesine veya çekin keşidecisi için ihtiyati haciz kararı alınmasında olumsuz bir hal olmadığını, müvekkil şirket tarafından davaya konu çek hakkında ödeme yasağı verilip verilmediğinin bilinmediğini, … tarafından çek hesabında dava konusu çekin ibraz tarihinde yeterli bakiye olduğunun ispat edilemediğini, ibraz tarihinde ilgili banka tarafından çek hesabında yeterli bakiye bulunduğuna ilişkin işbu dosyaya gönderilmiş müzekkere cevabı bulunmadığını, İİK m.265 şartlarının sağlanmadığını tüm bu nedenlerle istinaf başvurusunun kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. İhtiyati hacze itiraz eden vekili istinafa cevap dilekçesinde özetle; müvekkilin yokluğunda alınan ihtiyati haciz kararı ve sonrasında yapılan hacze ilişkin tutanak, ödeme emrinin taraflarına tebliğ edilmediğini, ancak hak kaybına uğramamak adına öğrendikleri ihtiyati haciz kararına itiraz ettiklerini, ihtiyati hacze süresi içinde itiraz etmedikleri iddiasının gerçeklikten uzak olduğunu, çek hesabındaki bakiyenin ispatlanmadığını ileri sürmenin mesnetsiz olduğunu, ihtiyati haczi karşılayan icra dosyasına yatırılan teminatın alacaklı tarafça tahsil edildiğini, tüm bu nedenlerle ihtiyati haciz talep eden davalı vekilinin istinaf başvurusunun reddine karar verilmesini talep etmiştir.İnceleme, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. İstinafa konu karar ihtiyati hacze itiraz eden vekilinin itirazın kabulü ile mahkemece verilen ihtiyati haciz kararının itiraz eden … A.Ş. yönünden kaldırılması kararıdır. İcra iflâs hukukundaki ihtiyati haciz müessesi, medenî usul hukukundaki ihtiyati tedbir ve idare hukukundaki yürütmenin durdurulması müesseseleri gibi bir geçici hukuki koruma önlemidir (Üstündağ, S. : İhtiyati Tedbirler, İstanbul 1981, s. 1; Yılmaz, E.: Geçici Hukuki Himaye Tedbirleri, Ankara 2001, C.II, s.1). Türk hukuku açısından etkin hukukî himayenin sağlanmasının hukuk devletinin bir gereği ve dolayısıyla Anayasa’nın bir emri olduğunu kabul etmek gerekir. Her ne kadar yürütmenin durdurulmasında (1982 Anayasası m.125,V) olduğu gibi Anayasa’da doğrudan ihtiyati haciz ve ihtiyati tedbir kurumlarının düzenlenmesini emreden açık bir hüküm yoksa da Anayasanın 2’nci maddesinde yer alan “hukuk devleti” ilkesinin, kanun koyucuya, bireylere etkin hukukî himaye sağlama ödevini vermiş olduğundan şüphe etmemek gerekir. İhtiyati haciz açısından soruna bakıldığında, takip borçlusu, mallarını kaçırarak haksız çıkacağını tahmin ettiği bir takibin sonuçlarından kurtulabilir. İşte buna engel olmak, elde edilen hakkın aynen gerçekleştirilmesini sağlamak hukuk düzeninin görevidir. Geçici hukukî koruma önlemleri toplumsal barışın sağlanması açısından da önem taşımaktadır. İhtiyati haciz kararı verilmesinin koşulları, İİK’nın 257’nci maddesinde düzenlenmiştir. Bu hükümde ihtiyati haciz talebine ilişkin iki hukukî sebep yer almaktadır. Birincisi, vadesi gelmiş (muaccel) bir para borcunun ödenmemesi hâlinde uygulanması gereken İİK’nın 257,I hükmüdür. İkincisi ise vadesi gelmemiş (müeccel) bir alacak için öngörülen İİK’nın 257,II’deki kuraldır. Bu iki kuralın yanı sıra ispata ilişkin İİK’nın 258’nci maddesi de somut olayımız açısından çok önemlidir. İcra ve İflâs Kanunu’nun 257’nci maddesinin 1’nci fıkrası uyarınca “Rehinle temin edilmemiş ve vadesi gelmiş bir para borcunun alacaklısı, borçlunun yedinde veya üçüncü şahısta olan taşınır ve taşınmaz mallarını ve alacaklariyle diğer haklarını ihtiyaten haczettirebilir.” Bu hükme göre, bir para alacağının vadesinin gelmesi hâlinde alacaklı ihtiyati haciz talebinde bulunabilecektir. İcra ve İflâs Kanunu’nun 257’nci maddesinin 2’nci fıkrası uyarınca “Vadesi gelmemiş borçtan dolayı yalnız aşağıdaki hallerde ihtiyati haciz istenebilir: 1 – Borçlunun muayyen yerleşim yeri yoksa; 2 – Borçlu taahhütlerinden kurtulmak maksadiyle mallarını gizlemeğe, kaçırmağa veya kendisi kaçmağa hazırlanır yahut kaçar ya da bu maksatla alacaklının haklarını ihlal eden hileli işlemlerde bulunursa. – Bu suretle ihtiyati haciz konulursa borç yalnız borçlu hakkında muacceliyet kesbeder.” İcra ve İflâs Kanunu’nun 258’nci maddenin 1’nci fıkrası uyarınca, “…Alacaklı alacağı ve icabında haciz sebepleri hakkında mahkemeye kanaat getirecek deliller göstermeğe mecburdur….” Bu hükme göre, alacaklı alacağının varlığı ile birlikte alacağın vadesinin geldiğini veya alacağının vadesi gelmemişse, İİK’nın 257,II hükmündeki sebeplerin varlığı hakkında mahkemeye kanaat verecek delilleri göstermek zorundadır. (T.C. Yargıtay 19. Hukuk Dairesi’nin 2014/872 esas, 2014/3096 karar sayılı ilamı) İhtiyati hacize konu çekte … A.Ş.’nin keşideci olduğu, lehtarın … A.Ş. olduğu, ihtiyati haciz talep edenin …’in ciranta ve hamil olduğu, çekin yasal süresi içinde bankaya ibraz edildiği ve Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2023/479 E. sayılı yazısına istinaden işlem yapılamadığının belirtildiği görülmüştür. … Bankası tarafından İstanbul 3. İcra Ceza Mahkemesine hitaben yazılan yazıda dava konusu çekin (seri no’su aynı) hesabının 29.05.2023 tarihi itibariyle hesap bakiyesinin 950.553,79 TL olduğunun belirtildiği, ibraz tarihi itibariyle çek bedelinin keşidecinin hesabında bulunduğu anlaşılmıştır. İİK 265. maddeye göre borçlu kendisi dinlenmeden verilen ihtiyati haczin dayandığı sebeplere, mahkemenin yetkisine ve teminata karşı huzuruyla yapılan hacizlerde haczin tatbiki, aksi halde haciz tutanağının kendisine tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde mahkemeye müracaatla itiraz edebileceği, ihtiyati haciz talep eden istinaf dilekçesinde 89/1 haciz ihbarnamesinin 13/06/2023 tarihinde tebliğ edilmesi nedeniyle 7 günlük sürenin bu tarihten başlayacağını, süresi içinde ihtiyati hacze itiraz edilmediğini ileri sürmüş ise de, İİK 265. maddeye göre 89/1 haciz ihbarnamesinin tebliği ile süre başlamayacağından 04.07.2023 tarihinde yapılan itiraz süresi içinde yapıldığı kabul edilmiştir.İhtiyati haciz kararına itiraz eden keşideci tarafından takibe konu çekin kargoda kaybolduğunu, Kayseri 1. ATM’nin 2023/179 E. sayılı dosyasından icra takibine konu çek bakımından ödeme yasağı verildiğini, mal kaçırması gibi bir durumunun bulunmadığını belirterek ihtiyati haciz kararının kaldırılmasını talep ettiği, çekin bankaya ibraz tarihi itibariyle keşidecinin hesabında dava konusu çek bedelinden daha fazla miktarın hesapta bulunduğu, ihtiyati haciz kararı verilmesinin şartlarından birisi olan alacaklıdan mal kaçırma olgusunun gerçekleşmediği, ihtiyati haciz şartlarının mevcut olmadığı anlaşıldığından mahkemece ihtiyati haciz kararına itiraz üzerine ihtiyati hacze itirazın kabulü ile ihtiyati haciz kararının keşideci yönünden kaldırılmasına dair verilen karar isabetlidir.Saptanan ve hukuksal durum bu olunca; tarafların dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dosyadaki tespitlere ve uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına göre, 6100 Sayılı HMK’nın 355. maddesi gereğince istinaf sebepleriyle sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda ilk derece mahkemesi kararında usul ve esas yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla yapılan inceleme neticesinde ihtiyati haciz talep eden alacaklı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-b/1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmesi gerektiği kanaat ve sonucuna varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;1-Usûl ve yasaya uygun İstanbul 7. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 07/06/2023 tarih ve 2023/571 E., 2023/583 K. sayılı kararına karşı ihtiyati haciz talep eden vekili tarafından yapılan istinaf talebinin 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-b/1. maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE, 2-492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 269,85 TL istinaf karar harcı ihtiyati haciz talep eden tarafından peşin yatırıldığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına, 3-İhtiyati haciz talep eden tarafça istinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,4-İncelemenin duruşmasız olarak yapılması sebebiyle taraflar yararına vekalet ücreti tayinine yer olmadığına,5-Taraflarca yatırılan gider avansından harcanmayan kısmın karar kesinleştiğinde iadesine,6-Karar tebliği, harç tahsil müzekkeresi düzenlenmesi, harç ve avans iadesi işlemlerinin İlk derece Mahkemesince yerine getirilmesine, 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-b/1. maddesi gereğince, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda ve 6100 Sayılı HMK’nın 362/(1)-f. ve 394/(5). maddeleri gereğince, kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi. 23/11/2023