Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 44. Hukuk Dairesi 2023/1418 E. 2023/1411 K. 23.11.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
44. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F M A H K E M E S İ K A R A R I
DOSYA NO: 2023/1418 Esas
KARAR NO: 2023/1411
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İstanbul Anadolu 1. Fikri Ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi
TARİHİ: 07/11/2017
NUMARASI: 2011/228 E. – 2017/163 K.
DAVANIN KONUSU: Tazminat
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 23/11/2023
Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı, istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine yapılan inceleme sonucunda;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü: Davacı-karşı davalı vekili dava dilekçesinde; Davalıların, müvekkili şirketin, 15.09.2004 tarih, … (…) sayılı ve 20.02.2004 tarih, … (…) sayılı patent belgelerine bağlanmış buluşlardan doğan haklarına tecavüz ettiğini beyan ederek, davalılar tarafından üretilip satış ve benzeri yollarla ticaret alanına çıkartılan ürünlerin üretim ve satışının (patenden doğan haklara tecavüz teşkil eden fiillerin) durdurulmasına, patentten doğan haklara tecavüz edilerek üretilen ürünlere, Türkiye sınırları içinde veya gümrük ve serbest liman veya bölgeleri de dahil bulundukları her yerde el konulmasına, özellikle 551 sayılı KHK’nin 152. maddesinin c bendi uyarınca müvekkilinin uğradığı zararların tazmini bakımından davalıların 100.000 TL teminat yatırması yönünde “’ihtiyati tedbir” karar verilmesine, 551 sayılı KHK’nin 136 maddesi kapsamında davalıların, müvekkilinin patentten doğan haklarına tecavüz teşkil eden fiillerin tespiti ile durdurulmasına, müvekkilinin uğradığı maddi zararların giderilmesine, patente tecavüz suretiyle oluşturulan ürünlere ve bunların üretiminde kullanılan araçlara el konulmasına ve bunların imhasına, aynı şekilde davalıların TTK 56 vd. maddeler anlamında sebebiyet verdiği haksız rekabetin varlığının hükmen tespiti ile önlenip yasaklanmasına, gerek 551 sayılı KHK’nin 147 maddesi gerekse, TTK’nun 61. maddesi uyarınca davanın neticesinin gideri davalılardan alınarak Türkiye çapında tirajı en yüksek 3 gazeteden birinde ilanına ve karar verilmesine karar verilmesini talep etmiştir.Davalı-karşı davacı vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde; Asıl davanın reddine karar verilmesi gerektiğini beyanla, davacıya (karşı davalı) ait … yayın numaralı Avrupa Patentinin bir uzantısı olan … numaralı Türk Patent Belgesinin, Avrupa Patent Ofisi nezdinde devam eden itiraz işlemleri beklenmeksizin 551 no.lu KHK’nın 7. maddesinde belirtilen yenilik şartına uymaması nedeniyle hükümsüzlüğüne, eğer bu kabul edilmez ise 9. maddesinde belirtilen “tekniğin bilinen durumunun aşılması (buluş basamağı)” kriterine uygun olmaması nedeniyle hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, davacıya (Karşı Davalı) ait … numaralı Türk Patent Belgesinin, 551 no.lu KHK’nın 7. maddesinde belirtilen yenilik şartına uymaması nedeniyle hükümsüzlüğüne, eğer bu kabul edilmez ise 9. maddesinde belirtilen “tekniğin bilinen durumunun aşılması (buluş basamağı)” kriterine uygun olmaması nedeniyle hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine karar verilmesini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesince; ”Dosyaya sunulan bilirkişi kök ve ek raporlarına itibar edilerek, Dosya kapsamına alınan 20/05/2014 ve 16/12/2015 tarihli bilirkişi raporları ile davaya konu davacı karşı davalıya ait … sayılı incelemeli patent belgesinin davalı karşı davacıya ait … sayılı 21/01/2011 tescil tarihli patent belgesindeki patent belgesi karşısında yeni olmadığı “tekniğin bilinen durumuna dahil olduğu” buluş basamağı taşımadığı davaya konu patent belgesinin 1-11 numaralı istemlerinin davacının patent belgesinde bulunduğu beyan edilmekle dava tarihinde yürürlükte olan 551 sayılı KHK ‘nın 5. ve 7. Maddesi gereğince hükümsüzlüğüne, Davacı karşı davalıya ait … sayılı amortüsör başlıklı patent belgesinin başvuru tarihinin 16/08/2005, rüçhan tarihinin 25/09/2004, tescil tarihinin 21/07/2008 olduğu , özetinin “özellikle santrifüj kurutmalı çamaşır makineleri için olan amortüsörde maliyeti ucuz ve amplitüde bağımlı amortüsör hareketinin elde edilmesi için sürtünmeli amortüsör ünitesi (32) temin edilir, bu ünite bir mahfazanın (13) içine yerleştirilir ve mahfaza çıplak ve elastik sürtünmeli amürtüsör balatasını (36) kapsar. Bu balata belirli bir sürtünmeli amörtüsör etkisi etmek için temin edilir. Ayrıca, mahfazaya (13) göre sabit en az bir durdurucu eleman (44,45) temin edilir ve en az bir durdurucu eleman (44,45) en az bir sürtünmeli amörtüsör balatası (36) ile doğrudan işbirliği yapacak şekilde tasarlanan en az bir sürtünmeli amörtüsör balatasına (36) doğru döner ” şeklinde olduğu 14 adet istem bulunduğu, bilirkişi heyeti tarafından davalı karşı davacı tarafça hükümsüzlüğe esas olmak üzere sunulan belgeler yönünden karşılaştırma yapıldığı, 16/12/2015 tarihli bilirkişi raporunda ayrıntılı olarak yapılan inceleme neticesinde, davalı karşı davacıya ait … nolu D11 belgesi karşısında durdurma pimleri D11 belgesinde açıklanmadığından davacının ana istem (istem-1) yenilik özelliğini koruduğu, … (…) D12 belgesindeki 87,88 durdurma piminin (eksene dik) olup 66 numaralı halkanın bir sönümleme görevi bulunmadığından, davacıya ait patent belgesinin durdurma elemanı eksene paralel olduğundan ana istemin (istem-1) yenilik özelliğini koruduğu, D16 (…) nolu patent belgesi yönünden yapılan karşılaştırmada D16 belgesinde balatanın pistona sabitlendiği ve durdurma pimlerinin olmadığı ana istem (İstem-1) yenilik özelliğini koruduğu beyan edilmekle, hükümsüzlük koşulları oluşmadığından davacı karşı davalının hükümsüzlük talebinin reddine, Davalı … San ve Tic A.Ş.’nin davaya konu amortisör ürünlerinin üreticisi olduğu, diğer davalı şirketinde KHK 144. Madde ve SMK 152/1 maddesi gereğince ürünleri kullanan kişi değil bu ürünleri yine başka üretimde kullanmakta olduğu, tükenme ilkesinin dava konusu uyuşmazlıkta uygulanma imkanının bulunmadığı, meydana gelen zarardan haksız eylem tek olmakla birlikte sorumlu oldukları gerekçesiyle davanın kısmen kabul kısmen reddine, davalıların, davacı tarafın … sayılı patent belgesinden doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabet ettiklerinin tespitine, Patente tecavüz ve haksız rekabetin durdurulması, önlenmesi, patente tecavüz eden (… ve … kodlu) ürünlere ve münhasıran üretimde kullanılan araçlara el konularak, karar kesinleştiğinde imhasına, 1.247.827,37 TL tazminatın (davalı …San ve Tic. A.Ş nin sorumluluğu 332.318,72 TL ile sınırlı olmak üzere) davalılardan 18.12.2009 tarihinden itibaren reeskont faizi ile birlikte müteselsilen tahsil edilerek davacıya ödenmesine, 50.000,00 TL manevi tazminatın davalılardan 18.12.2009 tarihinden itibaren reeskont faizi ile birlikte müteselsilen tahsil edilerek davacıya ödenmesine” karar verilmiştir.Dairemizin 17/06/2021 tarihli 2020/507 Esas-2021/548 Karar sayılı kararıyla:”Davacı-karşı davalı vekilinin istinaf başvurusunun REDDİNE, davalı-karşı davacı vekilinin istinaf başvurusunun KISMEN KABULÜNE,-Asıl dava yönünden “Davanın KISMEN KABULÜNE, KISMEN REDDİNE, davalıların, davacı tarafın … sayılı patent belgesinden doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabet ettiklerinin tespitine, patente tecavüz ve haksız rekabetin durdurulması, önlenmesi, patente tecavüz eden (… ve … kodlu) ürünlere ve münhasıran üretimde kullanılan araçlara el konularak, karar kesinleştiğinde imhasına, 1.247.827,37 TL maddi tazminatın (davalı … San ve Tic. A.Ş nin sorumluluğu 332.318,72 TL ile sınırlı olmak üzere) davalılardan 100.000,00 TL’nin dava tarihi olan 25/08/2011 tarihinden, bakiye kısım yönünden ise ıslah tarihi olan 23.05.2017 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsiliyle davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin maddi tazminat talebinin reddine, hüküm kesinleştiğinde masrafı davalılardan alınarak Türkiye çapında tirajı en yüksek 3 gazeteden birinde ilanına, manevi tazminat talebi yönünden karar verilmesine yer olmadığına,”- Karşı Dava Yönünden “Karşı davanın KISMEN KABULÜNE, KISMEN REDDİNE, karşı davalı-davacı adına tescilli … patent belgesinin hükümsüzlüğüne, … sayılı patent belgesinin hükümsüzlüğü talebinin reddine,” karar verilmiştir.Taraf vekilleri karara karşı temyiz başvurusunda bulunmuştur.Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 15/03/2023 tarih ve 2021/6158 Esas 2023/1587 Kararıyla “Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve yasaya uygun olup taraf vekillerince temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler karşı davaya yönelik kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir. Miktar veya değeri kesinlik sınırını geçmeyen davalara ilişkin nihai kararlar, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 362 nci maddesi uyarınca temyiz edilemez. Temyize konu edilen miktarın kesinlik sınırının altında kalması hâlinde anılan Kanun’un 366 ncı maddesi atfıyla aynı Kanun’un 352 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekir. Dosya içeriğine göre temyize konu edilen toplam manevi tazminat miktarı 50.000,00 TL olup Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihi itibari ile kesinlik sınırı olan 78.630,00 TL’nin altında kalmaktadır. Bu itibarla asıl davada taraf vekillerinin manevi tazminata yönelik temyiz istemlerinin reddi gerekmektedir. Davalının eyleminin aynı zamanda haksız fiil teşkil ettiği nazara alınarak talep gibi ihtarname tarihinden itibaren faize hükmedilmesi gerektiği gözden kaçırılarak hüküm tesisi de doğru olmamıştır. Davacı talebinde, üretimde kullanılan araçların öncelikle şekillerinin değiştirilmesini bu mümkün olmazsa imha edilmesini talep etmiştir. Koşulların oluşması halinde münhasıran dava konusu ürünlerin üretiminde kullanılan araçların imhasına karar verilebilecek olup talep aşımı da yaratacak şekilde makinelerin imhasına karar verilmesi doğru olmamıştır. Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca KARŞI DAVA YÖNÜNDEN ONANMASINA, taraf vekillerinin asıl davada manevi tazminata ilişkin hükme yönelik temyiz isteminin miktardan REDDİNE, taraf vekillerinin asıl davada verilen karara yönelik bozma kapsamı dışındaki sair temyiz itirazlarının REDDİNE, gerekçesiyle Dairemizin kararının bozulmasına karar verilmiştir.Yargıtay bozma ilamı ve duruşma gününün taraf vekillerine tebliğ edildiği,Davalı/karşı davacı vekilinin Faiz başlangıcı yönünden Daireniz kararında ısrar edilmesine, imha yönünden bozma ilamına uyulmasını ettiği anlaşılmış, Dairemizce usul ve yasaya uygun görülen bozma ilamına uyulmasına karar verilerek bozma kararı doğrultusunda yargılamaya devam edilmiştir.Dairemizin 2020/507 Esas-2021/548 Karar sayılı kararının Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 2021/6158 Esas 2023/1587 K. sayılı ilamı ile bozulmasına karar verilmiş olup, Yargıtay bozma ilamı usul ve yasaya uygun olması sebebiyle uyulmasına karar verilmiştir. Davacı karşı davalı vekili dava dilekçesinde; davalıların müvekkili şirkete ait … (…) sayılı ve … (…) sayılı patent belgelerine bağlanmış buluşlardan doğan haklarına tecavüz ettiğini ileri sürerek tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti ile durdurulmasına, patente tecavüz suretiyle oluşturulan ürünlere ve bunların üretiminde kullanılan araçların şekillerinin değiştirilmesine veya patentten doğan haklara tecavüzün önlenmesi için kaçınılmaz ise imhasına, şimdilik 100.000,00 TL maddi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, davacı karşı davalı vekili ıslah dilekçesi ile 1.5680.146,00 TL maddi, 50.000 TL manevi tazminatın davalılardan tahsilini talep etmiş, davacı-karşı davalı vekili karşı davada cevap dilekçesinde; müvekkiline ait patentlerin yeni olduğunu savunarak karşı davanın reddini talep etmiştir.Asıl dava patent hakkına tecavüzün tespiti ve tazminat, karşı dava ise patent belgesinin hükümsüzlüğü istemine ilişkindir. Uyuşmazlık, patent belgesinin hükümsüzlük koşullarının oluşup oluşmadığı ve patent hakkına tecavüzün olup olmadığı, tazminatın miktarı noktasında toplanmaktadır.Her ne kadar taraflarca, dosyaya sunulan bilirkişi raporlarının eksik ve hatalı olduğu ileri sürülmüş ise de, raporların teknik ve bilimsel açıdan denetime elverişli olup, tarafların aşamalarda ileri sürmüş oldukları tüm itirazları karşılar mahiyette olduğu, bu sebeple hüküm kurmaya da elverişli olduğu anlaşılmıştır.Davalı-karşı davacıya ait incelenen amortisörlerin, davacı-karşı davalıya ait … no.lu incelemeli patent belgesinin koruma kapsamına girdiği, davalı-karşı davacıya ait incelenen amortisörlerin, davacı-karşı davalıya ait … no.lu incelemeli patent belgesinin koruma kapsamına girdiği, hükümsüzlüğü talep edilen davalıya ait … no.lu incelemeli patent belgesinin istemlerinin (İstem 1-11), başvuru tarihi itibarıyla yenilik içermediği, hükümsüzlüğü talep edilen davalıya ait … no.lu incelemeli patent belgesinin istemlerinin (İstem 1-14) başvuru tarihi itibarıyla, dosya kapsamına göre yenilik içerdiği, bu nedenle patente tecavüz ve haksız rekabetin tespiti ile men ve refine yönelik kararın yerinde olduğu, mali bilirkişi ek raporunda belirtilen tarih aralığı itibariyle ve yapılan maddi hata giderilmek suretiyle yapılan hesaplamanın yerinde olduğu, bilirkişi raporlarına itibarla verilen hükümsüzlüğe ilişkin kısmen kabul kısmen red kararının isabetli olduğu, diğer davalı şirketin KHK’nın 144. maddesi gereğince ürünleri kullanan kişi değil, bu ürünleri başka üretimde kullanmakta olması nedeniyle tükenme ilkesinin dava konusu uyuşmazlıkta uygulanma imkanının bulunmadığı, yenilik ve öncelik durumuna ilişkin yapılan değerlendirmelerin isabetli olduğu, bu sebeplerle belirtilen hususlar yönünden taraf vekillerinin istinaf başvurularının yerinde olmadığı görülmüştür.Diğer yandan somut davada, 18/12/2009 tarihinde davacı tarafından ihtarname gönderilmiş olup, davalının eyleminin aynı zamanda haksız fiil teşkil ettiği nazara alınarak talep gibi ihtarname tarihinden itibaren faize hükmedilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.Ayrıca, davacı talebinde, üretimde kullanılan araçların öncelikle şekillerinin değiştirilmesini bu mümkün olmazsa imha edilmesini talep etmiştir. Koşulların oluşması halinde münhasıran dava konusu ürünlerin üretiminde kullanılan araçların imhasına karar verilebileceğinden aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;1-Davacı-karşı davalı vekilinin istinaf başvurusunun ESASTAN REDDİNE,2-Duruşmalı inceleme yapılmakla, davalı-karşı davacı vekilinin istinaf başvurusunun KISMEN KABULÜNE, İstanbul Anadolu 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 07/11/2017 tarihli 2011/228 E. 2017/163 K. Sayılı kararının 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-b.2 maddesi gereğince KALDIRILMASINA,3-Asıl dava yönünden 3/a- Davanın KISMEN KABULÜNE, KISMEN REDDİNE, 3/b- Davalıların, davacı tarafın … sayılı patent belgesinden doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabet ettiklerinin tespitine, 3/c- Patente tecavüz ve haksız rekabetin durdurulması, önlenmesi, patente tecavüz eden (… ve … kodlu) ürünlere öncelikle şekillerinin değiştirilmesi bu mümkün olmadığı taktirde koşulların oluşması halinde münhasıran dava konusu ürünlerin üretiminde kullanılan araçların imhasına, 3/d- 1.247.827,37 TL maddi tazminatın (davalı … San ve Tic. A.Ş nin sorumluluğu 332.318,72 TL ile sınırlı olmak üzere) davalılardan ihtarname tarihi olan 18/12/2009 ‘dan itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsiliyle davacıya ödenmesine,3/e- Fazlaya ilişkin maddi tazminat talebinin reddine, 3/f- Hüküm kesinleştiğinde masrafı davalılardan alınarak Türkiye çapında tirajı en yüksek 3 gazeteden birinde ilanına, 3/g- Manevi tazminat talebi yönünden Yargıtay, 11. Hukuk Dairesi’nin 15/03/2023 tarih ve 2021/6158 Esas 2023/1587 Kararıyla kesinlik sınırında kalmış olması nedeniyle Temyiz isteminin reddine karar verildiğinden bu hususta yeniden karar verilmesine yer olmadığına,4-Karşı dava yönünden 4/a- Yargıtay, 11. Hukuk Dairesi’nin 15/03/2023 tarih ve 2021/6158 Esas 2023/1587 Kararıyla onanmasına karar verildiğinden yeniden karar verilmesine yer olmadığına, 5- İlk derece mahkemesinde yapılan yargılama giderleri ve harca ilişkin;Asıl dava yönünden;5/a- 492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 85.239,08 TL karar ve ilam harcının 1.485,00 TL peşin harç ve 27.839,00 TL ıslah harcı olmak üzere toplam 29.324,00 TL harcın mahsubuyla bakiye kalan 55.915,08 TL harcın (davalı … San ve Tic. A.Ş nin sorumluluğu 17.900,00 TL ile sınırlı olmak üzere) davalılardan müteselsilen tahsiliyle Hazineye gelir kaydına, 5/b- Davacı-karşı davalı tarafından yapılan 18,40 TL başvurma harcı, 1.485,00 TL peşin harç, 2,90 TL vekalet harcı, 27.839,00 TL ıslah harcı ile 5.698,25 TL bilirkişi ücreti, tebligat, müzekkere masrafı olmak üzere toplam 35.043,55 TL yargılama giderinden davanın kabul ve red oranına göre 27.884,34 TL yargılama giderinin (davalı … San ve Tic. A.Ş nin sorumluluğu 7.425,59 TL ile sınırlı olmak üzere) davalılardan müteselsilen tahsiliyle davacıya verilmesine, bakiye giderin davacı üzerinde bırakılmasına, 5/c- Davalılar tarafından yapılan yargılama giderinin üzerilerinde bırakılmasına,5/d- Davacı-karşı davalı yararına “tecavüz ve haksız rekabet yönünden” karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 25.500,00 TL maktu vekalet ücretinin davalılardan müteselsilen tahsiliyle davacıya verilmesine, 5/e- Davacı-karşı davalı yararına “maddi tazminat yönünden” karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 167.261,01 TL nispi vekalet ücretinin (davalı …San ve Tic. A.Ş nin sorumluluğu 35.124,8121 TL ile sınırlı olmak üzere) davalılardan müteselsilen tahsiliyle davacıya verilmesine, 5/f- Davalılar-karşı davacı yararına red olunan “maddi tazminat yönünden” karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 51.847,81 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsiliyle davalılara verilmesine, 6- İstinaf aşamasında yapılan yargılama giderleri ve harca ilişkin;6/a- 492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 269,85 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 31,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 238,45 TL’nin davacı -karşı davalıdan tahsiliyle Hazineye gelir kaydına,6/b- İstinaf talebi kabul edildiğinden davalı – karşı davacı tarafça yatırılan istinaf harcının karar kesinleştiğinde ve talep halinde kendilerine iadesine,6/c- İstinaf yargılaması için davalı- karşı davacı tarafça yaplan 85,70 TL istinaf yoluna başvurma harcının davacı – karşı davalıdan tahsiliyle davalı – karşı davacılara verilmesine,6/ç-İstinaf yargılaması için davacı -karşı davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,6/d-İstinaf aşamasında bir duruşma yapıldığından Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre, 5.500,00 TL vekalet ücretinin davacı – karşı davalıdan tahsiliyle davalı – karşı davacılara davacıya verilmesine,7- 6100 Sayılı HMK’nın 333. maddesi gereğince var ise bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,Dair, verilen karar taraf vekillerinin yüzüne karşı, 20/07/2017 tarih ve 7035 Sayılı Kanunun 31. maddesiyle değişik 6100 Sayılı HMK’nın 361/1. maddesi gereğince, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta süre içerisinde Yargıtay’a temyiz başvurusunda bulunma yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.23/11/2023