Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 44. Hukuk Dairesi 2021/1161 E. 2021/1057 K. 30.09.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
44. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F M A H K E M E S İ K A R A R I
DOSYA NO: 2021/1161
KARAR NO: 2021/1057
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 21. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 18/06/2021
NUMARASI: 2021/158 E. 2021/455 K.
DAVANIN KONUSU: Alacak (Ticari Satıma Konu Malın İadesi)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 30/09/2021
Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı, istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine yapılan inceleme sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesi ile; Müvekkili Şirket ile davalı şirket arasında 01/11/2017 tarih, … sayılı, … Finansal Kurumlar Birliği tescil nolu Finansal Kiralama Sözleşmesi, Beyoğlu … Noterliği’nin 30/11/2017 tarih ve … yevmiye sayılı bildirimi ve 31/07/2019 tarihli, … sayılı … Finansal Kurumlar Birliği tescil nolu Finansal Kiralama Tadil Sözleşmesi akdedildiğini ve “1 adet 2017 Model, … Tipi, … Seri numaralı, … Tabak kapama makinesi” kiralandığını, sözleşmede belirlenen kira ödeme planındaki kira bedellerinin zamanında ödenmemesi sebebiyle davalı şirkete Beyoğlu … Noterliği’nden keşide edilen 11/11/2020 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarname ile ihtarnamede belirtilen kira bedellerinin 60 günlük süre içinde ödenmesi, aksi halde sözleşmenin verilen süre sonunda ihtarname ile fesih edildiğinin bildirildiğini, kira bedellerinin ödenmediğini, bu nedenle Beyoğlu … Noterliği’nin; 11/11/2020 tarih ve … yevmiye numaralı fesihnamesi ile feshedilmiş olduğunu, 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring Ve Finansman Şirketleri Kanunu ve Finansal Kiralama Sözleşmesi gereğince, mülkiyeti müvekkili şirkete ait olan sözleşmeye konu menkulün müvekkili şirkete iadesi gerektiğinden, fesihnamede kiralanan malın 3 gün içinde iade edilmesinin de ihtar edildiğini, ihtara rağmen iade edilmediğini, söz konusu menkulün davalıdan alınarak müvekkili şirkete iadesine karar verilmesini talep etmiştir, Davalı davalı taraf yasal süresi içerisinde mahkememize cevap dilekçesi sunmamış ve duruşmalara katılmamıştır. İlk Derece Mahkemesince; “Davanın, finansal kiralama konusu malın davalı kiracıdan alınarak davacı kiralayana verilmesine ilişkin olduğu, Taraflar arasında Finansal Kiralama Kanunu çerçevesinde 01/11/2017 tarih, …02594 sayılı, … Finansal Kurumlar Birliği tescil nolu 6361 sayılı Kanunu’nun 22. maddesine göre Finansal Kiralama Sözleşmesi yapıldığı, sözleşmede yazılı malların davacı tarafından davalı – kiracıya teslim edildiği, davacı tarafça davalıya Beyoğlu … Noterliği’nin 11/11/2020 tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesi ile 60 günlük mehil verilerek kira borcunun ödenmesi aksi halde sözleşmelerin fesholunacağının bildirildiği, İstanbul 15. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2021/137 D.İş sayılı dosyasında, dava konusu edilen malların davacı tarafa teslimine dair ihtiyati tedbir kararı verildiği, davacı vekilinin 23/03/2021 tarihli dilekçesinden, dava açıldıktan sonra dava konusu malın rızaen davacıya teslim edildiği ve davacı şirketin zararının giderildiği anlaşıldığından konusuz kalan dava yönünden esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına” karar verilmiştir. Davacı vekili istinaf dilekçesi ile; Mahkemede malın iadesi davası açılmasını takiben, davalı tarafın müvekkili şirkete dava tarihinden sonra gönderdiği dosyada mübrez 22/03/2021 tarihli ibra yazısı ve teslim belgesi ile dava konusu menkulü müvekkili şirkete rızaen iade ve teslim edilmesi üzerine mahkemeden, İhtiyati tedbir kararının kaldırılması, konusuz kalan davada karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilmesi, kararın kesinleşmesini takiben, dosyaya 10/03/2021 tarih ve … seri nolu … sıra ve özel no ile yatırılan 2.600,05 TL peşin harcın iadesi, Finansal kiralama konusu menkul dava tarihinden sonra müvekkil şirkete iade ve teslim edildiğinden ve davalının kabul beyanları doğrultusunda, davanın açılmasına sebebiyet veren davalının yargılama giderleriyle vekalet ücretini ödemesi hususunda karar verilmesi, talebinde bulunulduğunu, mahkemece 18/06/2021 tarihinde karar verilmesine yer olmadığına karar verilmişse de gerekçeli kararının hüküm kısmında; “Alınması gereken 10.400,90TL harçtan peşin alınan 2.600,05 TL harcın mahsubu ile bakiye 7.800,14TL harcın davalıdan alınarak hazineye irat kaydına,” “Davacı tarafça yapılan 59,30TL başvuru harcı, 2.600,05 TL peşin harç, tebligat ve posta masrafından oluşan 41,60TL olmak üzere toplam 2.700,95TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine” şeklinde esas hakkında yargılama yapmış gibi hüküm tesis edildiğini, mahkemenin davanın esası hakkında karar vermediği kararında dava değeri üzerinden nispi karar harcına hükmetmesi ve peşin harcın müvekkili şirkete iadesi için vergi dairesine müzekkere yazması gerekirken davalıyı bu harcı ödemeye mahkum etmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, gerekçeli kararın usul ve yasaya uygun hale getirilmesi için tavzih talep edilmişse de, talep konusunda karar verilmediğini, usul ve yasaya aykırı mahkeme kararının HMK md. 353/1-b-2 gereği kaldırılarak düzeltilmesini talep etmiştir. İnceleme, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK)355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. Davacı tarafça, davalı aleyhine, aralarındaki finansal kiralama sözleşmesine konu kira bedellerinin ödenmesinde temerrüte düşüldüğünden bahisle, süre verilerek sözleşmenin feshedildiği ve sözleşmeye konu menkul malın davalıdan alınarak tarafına teslimi talepli dava açıldığı, yargılamanın devamı sırasında sözleşmeye konu menkulün rıza ile davacı tarafa teslimi üzerine davacı tarafça, davanın konusuz kaldığı, karar verilmesine yer olmadığı yönünde karar verilerek yatırılan peşin harcın iadesine, davalı taraf davanın açılmasına sebebiyet verdiğinden, vekalet ücreti ve yargılama giderlerinin davalıdan tahsiline karar verilmesinin talep edildiği, mahkemece; 1-Davanın konusuz kalması nedeniyle esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, 2-Alınması gereken 10.400,90TL harçtan peşin alınan 2.600,05TL harcın mahsubu ile bakiye 7.800,14TL harcın davalıdan alınarak hazineye irat kaydına, 3-Davacı tarafça yapılan 59,30TL başvuru harcı, 2.600,05TL peşin harç, tebligat ve posta masrafından oluşan 41,60TL olmak üzere toplam 2.700,95TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 5-Kullanılmayan gider avansının hükmün kesinleşmesi halinde ödeyen tarafa iadesine karar verildiği tespit edilmiştir. 1-Davacı vekili mahkemenin esas hakkında karar vermediği kararında dava değeri üzerinden nispi karar harcına hükmederek, peşin harcın müvekkili şirkete iadesi için vergi dairesine müzekkere yazması gerekirken davalıyı bu harcı ödemeye mahkum etmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, kararın usul ve yasaya uygun hale getirilmesi için tavzih talep edilmişse de, talep konusunda karar verilmediğini, usul ve yasaya aykırı mahkeme kararının düzeltilmesini talep etmiştir. Hükmün tashihini düzenleyen HMK 304/1 maddesinde;”Hükümdeki yazı ve hesap hataları ile diğer benzeri açık hatalar, mahkemece re’sen veya taraflardan birinin talebi üzerine düzeltilebilir. Hüküm tebliğ edilmişse hakim, tarafları dinlemeden hatayı düzeltemez. Davet üzerine taraflar gelmezse, dosya üzerinden inceleme yapılarak karar verilebilir.” Hükmün tavzihini düzenleyen HMK 305/1 maddesinde;”Hüküm yeterince açık değilse veya icrasında tereddüt uyandırıyor yahut birbirine aykırı fıkralar içeriyorsa, icrası tamamlanıncaya kadar taraflardan her biri hükmün açıklanmasını veya tereddüt yada aykırılığın giderilmesini isteyebilir” hükümleri mevcuttur. Hüküm metinlerinden açıkça anlaşıldığı üzere davacı tarafın tavzih olarak beyan ettiği husus HMK 304. maddesindeki tashihe ilişkindir ve hükmün tashihine karar vermek düzeltilmesi istenen kararı veren mahkemeye ait olduğundan, davacı vekilinin hükmün düzeltilmesine ilişkin talebinin mahkemesince değerlendirilmesine karar vermek gerekmiştir. 2-Davacı taraf esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesine rağmen esas hakkında karar verilmiş gibi harç ve yargılama giderine hükmedilmesinin usule aykırı olduğunu ileri sürmüştür. HMK 331/1. maddesinde; “Davanın konusuz kalması sebebiyle davanın esası hakkında karar verilmesine gerek bulunmayan hallerde, hakim, davanın açıldığı tarihte tarafların haklılık durumuna göre yargılama giderlerini takdir ve hükmeder” HMK 333/1. maddesinde; “Hükmün kesinleşmesinden sonra mahkeme kendiliğinden, yatırılan avansın kullanılmayan kısmının iadesine karar verir. Bu kararın tebliğ gideri iade edilecek avanstan karşılanır” düzenlemelerine yer verilmiştir. 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 1. Kısmında Yargı Harçları düzenlenmiş olup 15. maddesinde; ” Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nevi ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır. 16. maddesinde; Değer ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde 1 sayılı tarifede yazılı değerler esastır. Müdahalenin meni tescil ve tapu kayıt iptali gibi gayrımenkulün aynına taalluk eden davalarda gayrımenkulün değeri nazara alınır. Değer tayini mümkün olan hallerde dava dilekçelerinde değer gösterilmesi mecburidir. Gösterilmemiş ise davacıya tespit ettirilir. Tespitten kaçınma halinde, dava dilekçesi muameleye konmaz. 21. madde; Yargı harçları 1 sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır. 22. madde; davadan feragat veya davayı kabul veya sulh, muhakemenin ilk celsesinde vuku bulursa, karar ve ilam harcının üçte biri, daha sonra olursa üçte ikisi alınır. 31. madde; Peşin alınan karar ve ilam harcı işin hitamında ödenmesi gerekenden fazla olduğu anlaşılırsa fazlalık istek üzerine geri verilir. (1) Sayılı Tarife’nin madde III Karar ve İlam Harcı; 1. Nispi harç : a) Konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda esas hakkında karar verilmesi halinde hüküm altına alınan anlaşmazlık konusu değer üzerinden (Binde 68,31)
(Ek hüküm: 4/12/1985-3239/96-A md.) (Değişik cümle:15/7/2016-6728/36 md.) Tahkim yargılamasında bu bent hükümlerine göre harç alınmaz. Cumhurbaşkanı dava çeşitleri itibariyle birlikte veya ayrı ayrı olmak üzere bu bente yazılı nispeti binde 10’a kadar indirmeye veya Kanunda yazılı nispete kadar çıkarmaya yetkilidir. (5) b) Bir gayrimenkulün hissedarlar arasında satış suretiyle şuyuun izalesine dair olan hükümler (Gayrimenkulün satış bedeli üzerinden) (Binde 11,38) c) Gayrimenkulün hissedarlar arasında taksimine dair olan hükümler(Taksim edilen gayrimenkul değeri üzerinden) (Binde 4,55) d) Nafaka verilmesine dair hükümler (Bir senelik nafaka bedeli üzerinden) (Binde 11,38) e) (Değişik: 25/12/2003-5035/34 md.) Yukarıdaki nispetler Bölge Adliye Mahkemeleri, Bölge İdare Mahkemeleri, Danıştay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve Yargıtayın tasdik veya işin esasını hüküm altına aldığı kararları için de aynen uygulanır.(1) f) (Ek: 21/2/2007-5582/32 md.) Konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nın rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde, ihalenin feshi talepleri ile ilgili olarak esas hakkında karar verilmesi halinde, hüküm altına alınan anlaşmazlık konusu değer üzerinden (Binde 68,31) Cumhurbaşkanı, dava çeşitleri itibarıyla birlikte veya ayrı ayrı olmak üzere bu alt bentte yazılı nispeti binde 10’a kadar indirmeye veya Kanunda yazılı nispete kadar çıkarmaya yetkilidir. Nispi harçlar 60.000 (59,30 TL) liradan aşağı olamaz. 2. Maktu harç : a) 1 inci fıkra dışında kalan davalarla, taraf teşkiline imkan bulunmayan davalarda verilen esas hakkındaki kararlarla, davanın reddi kararı ve icra tetkik mercilerinin 1 inci fıkra dışında kalan kararlarında (59,30 TL.) olduğu düzenlemeleri mevcuttur. Davalı tarafça yargılamanın devamı sırasında 22/03/2021 tarihli ibra yazısı ve teslim belgesi ile dava konusu menkulün davacı şirkete rızaen iade ve teslim edilmesi sebebiyle konusuz kalmıştır. Rızai iade davacı tarafın talebinde haklı olduğunun kanıtı olup, davalı taraf ihtara rağmen kiralama konusu menkulü ihtar etmediğinden, davanın açılmasına sebebiyet verdiğinden, 6100 Sayılı HMK’nın 331/1.maddesi gereğince yargılama giderlerinin davalıdan tahsili gerekir. Davacı tarafın talebi finansal kiralama sözleşmesine konu menkulün teslimine ilişkin olduğundan, değer tayini mümkün dava türüdür. Yargı Harçlarının düzenlendiği (1) sayılı tarifenin karar ve ilam hacını düzenleyen 1. maddesindeki nispi harcın alınabilmesi için 1. fıkrada belirtilen davalardan olması ve davada esas hakkında karar verilmesi, maktu harcın alınması için 1.fıkra dışında kalan bir dava olması veya esas hakkında karar verilmemiş olması gerekir. Görülen dava 1. fıkrada belirtilen davalardan değil ise de mahkemece esas hakkında karar verilmediğinden 2. maddede düzenlenen maktu harcın alınması zorunludur. Mahkemece bu düzenlemeye aykırı olarak davada esas hakkında karar verilmesi halinde alınması gereken nispi harç alındığı tespit edildiğinden, davacı vekilinin istinaf sebebinin kabulüne karar vermek gerekmiştir. 3-Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2005/18-689 Esas ve 2005/724 Karar sayılı kararında belirtildiği üzere mahkemece 6100 Sayılı HMK’nın 323/1/ğ. maddesi uyarınca hükmedilen “vekalet ücreti” yargılama gideridir. 6100 Sayılı HMK’nın 332/1. maddesi uyarınca yargılama giderlerine re’sen hükmedileceğinden ve usul hükümleri kamu düzeninden olduğundan, mahkemece hükmedilmesi gereken kanuni vekalet ücreti de kamu düzenine ilişkin olmakla, 6100 Sayılı HMK’nın 355/1. maddesinin ikinci cümlesi uyarınca re’sen inceleme yapılmıştır. Mahkemece, Davacı yargılamada kendilerini vekil ile temsil ettirdiğinden AAÜT’ne göre tespit olunan 18.413,75TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, karar verildiği tespit edilmiştir. Dava dilekçesinde dava değeri 152.250,00 TL olarak gösterilmiştir. Dava niteliği itibariyle nispi vekalet ücretine tabidir. 2021 yılı Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin davanın konusuz kalması, feragat, kabul ve sulhte ücret başlıklı 6. maddesinde; (1) Anlaşmazlık, davanın konusuz kalması, feragat, kabul, sulh veya herhangi bir nedenle; ön inceleme tutanağı imzalanıncaya kadar giderilirse, bu tarife hükümleriyle belirlenen ücretlerin yarısına, ön inceleme tutanağı imzalandıktan sonra giderilirse tamamına hükmolunur şeklinde düzenlenmiştir. Nispi ücret ise; ilk 40.000, TL için %15, sonra gelen 50.000, TL için %13, sonra gelen 90.000,00 TL için %9.5 oranında olup, mahkemece ön inceleme 04/06/2021 tarihine bırakılmış, davacı taraf 23/03/2021 tarihli beyan dilekçesi ile davanın konusuz kaldığını beyanla, 22/03/2021 tarihli teslim tutanağını dosyaya sunduğundan, dava ön inceleme oturumundan önce konusuz kaldığından, tarifenin 6/1. maddesinin ilk cümlesi uyarınca tarifeye göre hesaplanacak ücretin yarısına hükmedilecektir. AAÜT’nin 4. maddesi ve üçüncü kısma göre ( ilk 40.000,00 TL için 6.000,00 TL, takip eden 50.000,00 TL için 6.500,00 TL ve kalan 62.250,00 TL için 5.913,75 TL ki toplam; 18.413,75 /2 ) 9.206, 88 TL’na hükmedilmesi gerekirken fazla ücreti vekalete hükmedildiği tespit edildiğinden, davacı vekilinin İstinaf talebinin kabulü ile bu hususlar yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-b/2. maddesi gereğince hükmün kaldırılmasına ve yeniden kurulmasına karar verilmesi gerektiği kanaat ve sonucuna varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; 1-Davacı vekilinin istinaf isteminin KABULÜNE, 2- 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-b/2. maddesi gereğince İstanbul 21. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2021/158 Esas ve 2021/455 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA, 3- Konusu kalmayan dava hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA, 4-İlk derece mahkemesinde yapılan yargılama giderleri ve harca ilişkin; 4-a- 492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 59,30 TL maktu karar ve ilam harcının peşin yatırılan 2.600,05 TL’den mahsubu ile fazla yatırılan 2.540,70 TL harcın talep halinde ve karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine, 4-b- Davacı tarafça yapılan 59,30 TL başvuru harcı, 59,30 TL peşin harç, tebligat ve posta masrafından oluşan 41,60 TL olmak üzere toplam 160,20 TL yargılama giderinin davalıdan tahsiliyle davacıya verilmesine, 4-c- Davalı tarafından yapılan bir yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına, 4-d- Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre, 9.206,88 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan tahsiliyle davacıya verilmesine, 5-İstinaf aşamasında yapılan yargılama giderleri ve harca ilişkin; 5-a- İstinaf talebi kabul edildiğinden davacı tarafça yatırılan istinaf harcının karar kesinleştiğinde ve talep halinde İADESİNE, 5-b- İstinaf yargılaması için davacı tarafından yapılan 162,10 TL istinaf yoluna başvurma harcı, 91,50 TL tebligat, müzekkere ve posta gideri olmak üzere toplam 153,60 TL yargılama giderinin davalıdan tahsiliyle davacıya verilmesine, 5-c- İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından taraflar yararına vekalet ücreti tayinine yer olmadığına, 6- 6100 Sayılı HMK’nın 333. maddesi gereğince var ise bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde taraflara iadesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 20/07/2017 tarih ve 7035 Sayılı Kanunun 31. maddesiyle değişik 6100 Sayılı HMK’nın 361/1. maddesi gereğince, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Yargıtay’a temyiz başvurusunda bulunma yolu açık olmak üzere, oy birliğiyle karar verildi. 30/09/2021